Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Bone marrow puncture - Coggle Diagram
Bone marrow puncture
วัตถุประสงค์
1.เพื่อวินิจฉัยภาวะเกล็ดเลือดต่ำ (thrombocytopenia) มะเร็งเม็ดเลือดขาว (Leukemia) รวมทั้งโรคโลหิตจางจากไขกระดูกฝ่อ (aplastic tumors) และโรคโลหิตจางอย่างร้ายแรง (Pernicious anemia)
2.เพื่อวินิจฉัยว่าเป็นเนื้องอกปฐมภูมิ (primary tumors) และมะเร็งที่แพร่กระจายมาจากอวัยวะอื่น ๆ (Metastatic tumors)
-
-
5.เพื่อดูผลการรักษาด้วยเคมีบำบัด และเฝ้าระวัง (monitor) ภาวะที่ไขกระดูกผลิตเม็ดเลือดได้น้อยเนื่องจากผลของการรักษาโรคมะเร็ง
-
วิธีการทำ
-
2) แพทย์จะพิจารณาความเหมาะสมว่าผู้ป่วยควรได้รับการเจาะที่ตำแหน่งใดจึงจะปลอดภัยที่สุด ตำแหน่งที่นิยม ผู้ใหญ่ บริเวณกระดูกเชิงกรานด้านหลังถ้านอนคว่ำไม่ได้จะเจาะที่กระดูกหน้าอก หรือเด็กเล็กอายุต่ำกว่า1 ปี จะเจาะที่กระดูกหน้าแข้ง
3) เมื่อกำหนดตำแหน่งและจัดท่าให้ผู้ป่วยแล้ว จะฉีดยาชาตำแหน่งที่จะเจาะ แล้วจึงแทงเข็มเพื่อดูดไขกระดูกออกมาเพื่อส่งตรวจทางพยาธิวิทยาตามที่วางแผนไว้
4) หลังจากเจาะเสร็จแล้ว ได้รับการปิดพลาสเตอร์เรียบร้อยแล้ว ผู้ป่วยที่ได้รับการเจาะบริเวณกระดูกเชิงกรานด้านหลังต้องนอนทับแผลอย่างน้อย 1 ชั่วโมงเพื่อป้องกันเลือดออก พร้อมทั้งจะได้รับการสังเกตอาการผิดปกติและวัดสัญญาณชีพจากพยาบาลเป็นเวลาอย่างน้อย2 ชั่วโมงจนอาการคงที่ไม่มีความผิดปกติแล้ว จึงจะสามารถเคลื่อนไหวหรือลุกจากเตียงเพื่อทำกิจวัตรประจำวันได้ตามปกติและสามารถรับประทานอาหารได้ตามที่ต้องการ
ข้อห้าม
1) ไม่ควรเจาะไขกระดูกผู้ที่มีความผิดปกติของกลไกการแข็งตัวของเลือด เช่น โรคฮีโมฟีเลีย เพราะจะทำให้เลือดออกไม่หยุด แต่กรณีที่ภาวะที่เกร็ดเลือดต่ำไม่ได้เป็นข้อห้ามของการเจาะไขกระดูก
2) ผู้ที่ไม่สามารถอยู่นิ่งได้ ไม่รู้สึกตัวหรือไม่สามารถให้ความร่วมมือได้ตามระยะเวลาที่ทำ ไม่ควรเจาะไขกระดูกที่บริเวณกระดูกกลางหน้าอกเด็ดขาด
หมายถึง
การดูดและเจาะเอาเนื้อเยื่อไขกระดูกส่งตรวจ การตรวจ เซลล์และระบบเลือดของไขกระดูก ดูดเอาสิ่งส่งตรวจออกมาเป็นน้ำ โดยดูดไขกระดูกมีลักษณะเป็นหนองขังอยู่ถูกเอาออกจากไขกระดูก ส่วน needle biopsy นำเอา core of marrow cells (ไม่ได้เป็นน้ำ) ออกมา การตรวจเหล่านี้ใช้ไขกระดูกสีแดง (red marrow) ผลิตโดยสเต็มเซลล์ (stem cells) ซึ่งสุดท้ายค่อย ๆ พัฒนากลายเป็นเซลล์เม็ดเลือดแดงเซลล์เม็ดเลือดขาว และเกล็ดเลือด ไขกระดูกสีเหลือง (yellow marrow) ประกอบด้วย เซลล์ไขมัน (fat cells) และเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (connective tissue)