Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคติดต่อในระบบทางเดินอาหารและน้ำ - Coggle Diagram

- - - - หงุดหงิด อ่อนเพลีย
      - ภาวะขาดสารอาหาร
      - ปวดท้อง อาเจียน ท้องอืด
    - - ผัก แนะนำให้ปรุงสุก ลวก ผ่านความร้อน
      - เลี่ยงการรับประทานอาหารที่ปรุงไม่สุก
      - ล้างผักผลไม้ก่อนนำมารับประทานเสมอ
      - ล้างมือด้วยสบู่และน้ำเปล่าให้สะอาดทุกครั้งก่อนหยิบจับอาหาร ก่อนเตรียมอาหาร และหลังจากใช้ห้องน้ำ
    - - เกิดจากการกินอาหารหรือดื่มน้ำที่ปนเปื้อนไข่ของพยาธิ ซึ่งไข่ของพยาธิไส้เดือนนั้นพบได้ในดินที่ปนเปื้อนอุจจาระของผู้ติดเชื้อ ผักผลไม้ที่ปลูกในดินที่ปนเปื้อนและล้างไม่สะอาด หรืออาหารที่ปรุงไม่สุกและมีไข่พยาธิจากดินติดอยู่
  - - - เบื่ออาหาร
      - หงุดหงิด นอนไม่หลับ
      - ผิวหนังบริเวณก้นเป็นแผลถลอก
      - คันก้น ในเวลากลางคืน
    - - หมั่นซักเสื้อผ้า ผ้าเช็ดตัว และเครื่องนอนด้วยน้ำร้อน เพื่อกำจัดไข่พยาธิเข็มหมุดที่อาจปนเปื้อนติดมาโดยไม่รู้ตัว
      - ดูแลเล็บให้สั้นและสะอาดอยู่เสมอ อีกทั้งควรหลีกเลี่ยงนิสัยการกัดเล็บหรือการเกา เพราะอาจทำให้เสี่ยงได้รับไข่พยาธิเข้าสู่ร่างกายหรือเกิดการแพร่กระจายของไข่พยาธิได้
      - อาบน้ำทำความสะอาดร่างกายและเปลี่ยนชุดชั้นในทุกวัน เพื่อป้องกันการแพร่กระจายของพยาธิเข็มหมุด
      - ล้างมือให้สะอาดก่อนรับประทานอาหาร หลังจากเข้าห้องน้ำ
      - เข้ารับการตรวจวินิจฉัยโรคพยาธิเข็มหมุด
    - - พยาธิจะเข้าสู่ร่างกายทางปาก และการหายใจ
      - เป็นมากในเด็ก เด็กๆที่ไม่ชอบใส่เสื้อผ้า เล่นดิน เล่นทราย พยาธิจะมาวางไข่ที่ก้น เกิดอาการคัน เด็กๆจะเกา หลังจากนั้นจะติดมากับเล็บ เมื่อเด็กๆเอามือไปจับที่อื่นๆ ไข่พยาธินี้จะสามารถเข้าสู้ร่างกายคนอื่นได้เช่นกัน
  - - - อ่อนเพลีย โลหิตจาง
      - ไอ ปอดอักเสบ
      - สติปัญญาไม่ดี
      - คันผิวหนังที่บริเวณพยาธิไช
    - - สวมรองเท้าทุกครั้ง ไม่ควรเดินเท้าเปล่าบนพื้นดิน
      - ควรล้างมือทุกครั้งหลังจากสัมผัสกับสัตว์ ดิน หรือสนามหญ้า
      - เข้ารับการตรวจค้นหาโรคพยาธิปากขอ
      - ถ้าหากเป็นโรคจะต้องเข้ารับการรักษา ยารักษาโรคพยาธิ ได้แก่ ยาอัลเบนดาโซล และยามีเบนดาโวล
    - - จากพยาธิ Necator americanus และ
        Ancylostoma duodenale ไชเข้าสู่ร่างกาย
  - - - มีไข้ เจ็บตื้อบริเวณตับ
      - ผอมลง ท้องมาน บวม
      - ตัวเหลือง ตาเหลือง เบื่ออาหาร
      - มะเร็งท่อน้ำดี
      - ท้องอืด ท้องเฟ้อ ปวดท้อง อาหารไม่ย่อย
    - - สวมรองเท้าเมื่อออกจากบ้านหรือเดินบนพื้นดิน
      - กินอาหารที่ทำจากปลาน้ำจืดที่ปรุงสุกด้วยความร้อน
      - ล้างผักสด ผลไม้ ให้สะอาดก่อนบริโภคหรือกิน
      - ตรวจอุจจาระค้นหาการเป็นโรคหนอนพยาธิทุกครั้ง อย่างน้อย ปีละ 1 ครั้ง
      - ล้างมือให้สะอาดก่อนหยิบจับอาหาร ตัดเล็บให้สั้นอยู่เสมอ
      - กินยารักษาโรคหนอนพยาธิทุกครั้งที่มีการตรวจพบว่าเป็นโรคหนอนพยาธิ
      - ถ่ายลงในส้วมที่มีการปิดอุจจาระมิดชิด
    - - จากการบริโภคปลาหรือสัตว์น้ำดิบ ๆ หรือกึ่งสุกกึ่งดิบ พบได้ในสัตว์น้ำจืด ที่เจอบ่อยๆคือ ปลาและหอย
      - พยาธิใบไม้ตับที่พบบ่อยที่สุดในประเทศไทย ได้แก่ สายพันธุ์โอปิสทอร์คิส วิเวอร์รินี (Ophisthorchis Viverrini)
- - - - คลื่นไส้ อาเจียน
      - อุจจาระเหลวหรือเป็นน้ำหรืออาจมีกลักษณะเป็นมูก
      - ถ่ายอุจจาระเป็นจำนวนมากจนอุจจาระมีสีขาวขุ่นคล้ายน้ำซาวข้าว กลิ่นเหม็นคาวมักไม่ปวดท้อง
      - ถ่ายอุจจาระเหลวผิดปกติ 3 ครั้งขึ้นไปภายใน 24 ชม. หรือ ถ่ายอุจจาระเป็นน้ำ 1ครั้งขึ้นไป
    - - หลีกเลี่ยงการกินอาหารซ้ำที่ค้างคืน
      - ใช้ฝาชีครอบอาหาร
      - เลือกดื่มน้ำที่สะอาด ถูกสุขลักษณะ
      - ถังขยะควรมีฝาปิด
      - กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ รับประทานอาหารที่สะอาดและปรุงสุกใหม่ๆ
      - อุ่นอาหารที่ปรุงเสร็จ โดยอุ่นนานกว่า 30 นาที
    - - เนื่องจากการติดเชื้อแบคทีเรีย เชื้อไวรัส หรือเชื้อปรสิต ดังนี้
        
        การได้รับเชื้อปรสิต ผ่านอาหารและน้้าที่ปนเปื้อนและอาศัยอยู่ในระบบย่อยอาหารของคนเรา เชื้อปรสิตที่มักพบ คือ Giardia Lamblia, Entamoeba histolytica และ Cryptosporidium spp.
        
        สัตว์มีพิษ (ปลาปักเป้า หอย คางคก) พืชพิษ (เห็ดพิษ กลอย)
        
        การติดเชื้อไวรัส ได้แก่ Rotavirus (เป็นสาเหตุของการเกิดอาการท้องเสียในเด็กมากที่สุด), Norovirus, ไวรัสตับอักเสบ (Hepatitis)
        
        จากยา เช่น ยาลดความดัน ยาปฏิชีวนะ ยาระบาย
        
        การติดเชื้อแบคทีเรีย ได้แก่ เชื้อ Campylobacter, Salmonella, Shigella,
        Vibrio cholerae และ Escherichia coli (E.coli)
  - - - อาเจียน
      - ปวดท้อง ท้องเสีย
      - คลื่นไส้
    - - เลือกกินร้านอาหารที่สะอาด ไว้ใจได้
      - เลือกดื่มน้ำที่สะอาด ถูกสุขลักษณะ ไม่กินอาหารที่ทำไว้นานๆ ค้างคืน
      - เก็บของสดในภาชนะมิดชิดในตู้เย็น
      - กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ รับประทานอาหารที่สะอาดและปรุงสุกใหม่ๆ
    - - เกิดจากการกินอาหารที่ปนเปื้อน
        
        ทานอาหารที่ปนเปื้อนพิษที่สร้างจากเชื้อโรค
        และสิ่งอื่นๆที่ไม่ใช่เชื้อโรค เช่น สารเคมี
        
        ตัวอย่าง
        
        Clostridium botulinum ในผักและผลไม้กระป๋องที่ปนเปื้อนสปอร์จากดิน
        
        Bacillus cereus ในข้าวที่ปนเปื้อนสปอร์จากดิน
        
        Staphylococcus aureus ในอาหารที่ต้องใช้มือประกอบอาหาร
        
        ทานอาหารที่ปนเปื้อนจากเชื้อโรค เช่น แบคทีเรีย ไวรัส ปรสิต
        
        ตัวอย่าง
        
        Salmonella spp. E.coli 0157 ; H7 ในเนื้อสัตว์ที่ปรุงไม่สุก
        
        Vibrio spp. ในอาหารทะเลที่ปรุงไม่สุก
        
        Campylobacter jejuni ในเนื้อไก่ที่ปรุงไม่สุก
        
        Salmonella spp. ในไข่ดิบ
  - - - ถ้าหากไม่รุนแรง มักจะหายใน 1-5 วัน
      - ปวดท้อง คลื่นไส้ อาเจียน
      - แต่หากถ่ายเป็นจำนวนมาก ถ่ายมีมูกเลือด จะทำให้เกิดภาวะขาดน้ำ ช็อก ซึ่งทำให้เสียชีวิตได้
      - ถ่ายเหลวเป็นน้ำคล้ายน้ำซาวข้าว
    - - ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่หรือน้ำสะอาดทุกครั้งก่อนรับประทานอาหารหรือหลังเข้าห้องน้ำ
      - หลีกเลี่ยงของหมักดองสุกๆดิบๆ อาหารที่ปรุงไว้นานๆหรือมีแมลงวันตอม
      - ขับถ่ายลงในส้วมที่ถูกสุขลักษณะ
      - กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ รับประทานอาหารที่สะอาดและปรุงสุกใหม่ๆ
      - ระวังไม่ให้น้ำเข้าปาก เมื่อเล่นน้ำในคลอง
      - ถังขยะควรมีฝาปิด
      - หลีกเลี่ยงการกินอาหารซ้ำที่ค้างคืน
        ใช้ฝาชีครอบอาหาร
    - - เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย วิบริโอ โคเลอรี
        (Vibrio Cholerae) ภายในลำไส้
      - ติดต่อโดยการกินอาหารหรือน้ำที่มีเชื้อที่มีชีวิตปนอยู่
        โดยการรับประทานอาหารทะเลดิบ หรืออาหารดิบๆสุกๆ
  - - - ถ่ายอุจจาระจะมีมูกหรือมูกเลือดออกมาด้วย
      - ถ่ายอุจจาระบ่อย
      - ปวดท้องเป็นพัก
      - อาการท้องเสีย
    - - ขับถ่ายลงส้วมทุกครั้ง
      - เก็บอาหารให้ปลอดภัยจาก แมลง หนู หรือสัตว์อื่นๆ
      - ดื่มน้ำสะอาด เลือกอาหารที่ผ่านกระบวนการผลิตอย่างปลอดภัย
      - ส่งเสริมให้เลี้ยงทารกด้วยน้ำนมแม่
      - กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ
        รับประทานอาหารที่สะอาดและปรุงสุกใหม่ๆ
      - ทิ้งขยะในถังขยะที่มีฝาปิด และกำจัดขยะอย่างสม่ำเสอ
    - - หรือเกิดจากติดเชื้อจากสัตว์เซลล์เดียว
        อย่างตัวอะมีบา (E. histolytica)
      - จากเชื้อแบคทีเรีย ชิเกลลา (Shigella)
  - - - ถ่ายบ่อย ท้องเสีย ถ่ายอุจจาระเป็นน้ำ
      - หลังจากนั้นจะมีอาการท้องเสียหรือท้องร่วงอย่างรุนแรง
      - แน่นท้อง ปวดท้อง
      - คลื่นไส้ อาเจียน ไข้
    - - ไม่ควรวางอาหารทิ้งไว้ในอุณหภูมิห้องนาน ๆ ควรเก็บเข้าตู้เย็น เพื่อป้องกันการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย
      - กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ รับประทานอาหารที่สะอาดและปรุงสุกใหม่ๆ
      - เลือกดื่มน้ำที่สะอาด ถูกสุขลักษณะ ไม่กินอาหารที่ทำไว้นานๆ ค้างคืน
      - ล้างมือให้สะอาดด้วยสบู่หรือน้ำสะอาดทุกครั้งก่อนรับประทานอาหารหรือหลังเข้าห้องน้ำ
    - - มักเกิดจากการติดเชื้อหรือภาวะอาหารเป็นพิษ
        หลังจากการรับประทานอาหารที่ปนเปื้อนเชื้อโรคเข้าไป
- - - - ปรับปรุงสุขาภิบาลสิ่งแวดล้อม และสุขาภิบาลอาหาร
      - รับประทานอาหารและน้ำสะอาด
      - เข้มงวดการผลิตอาหารนม หรือ
        ส่วนประกอบจากนมให้ถูกหลักวิชาการ
      - ให้วัคซีน ป้องกันไข้ไทฟอยด์
      - กินร้อน ช้อนกลาง ล้างมือ
        รับประทานอาหารที่สะอาดและปรุงสุกใหม่ๆ
    - - แบบติดเชื้อในเลือด
        
        เสียชีวิตได้ จากการติดเชื้อในเลือด
        
        อาการรุนแรง ไข้สูงทันที
        หนาวสั่น อาจช็อค
      - แบบติดเชื้อเฉพาะที่
        
        เกิดอาการที่อวัยวะใดอวัยวะหนึ่ง
        เช่น ข้ออักเสบ กรวยไตอักเสบ ฝีในตับ ฯ
      - แบบไข้ไทฟอยด์แท้
        
        wk3 ไข้สูงเป็นช่วงๆ wk4 ไข้หาย เข้าสู่ระยะพักฟื้น
        
        wk1 ไข้ ปวดหัว เบื่ออาหาร ปวดเมื่อยตามตัว
        หนาวสั่น ซึม เพ้อ
        
        wk2 ไข้สูงลอย ปากแห้ง
        หน้าไม่แดง ซึมมาก ตับ ม้ามโต
        
        wk4 ไข้หาย เข้าสู่ระยะพักฟื้น
    - - มาจากร่างกายที่ได้รับแบคทีเรีย Salmonella Typhi.
        ที่มักเจือปนอยู่ในน้ำและอาหาร