Wanneer je kind begint met lopen brengt het drastische veranderingen in het wereldbeeld van je kind --> meer dingen binnen handbereik --> voelen en betasten.

Door het actief manipuleren en experimenteren gaat het inzicht groeien van het kind in samenhang tussen oorzaak en gevolg --> op cognitief vlak

De ontwikkeling van het taalvermogen.

afwezige objecten en situaties mentaal voorstellen is makkelijker --> er is steun voor je geheugen

Nieuwe communicatielijn met volwassenen

kind gaat leren uit ervaringen van anderen.

Een kind tussen 1 en 3 jaar maakt een fundamenteel overgang mee tussen twee periodes.

Als er innerlijke voorstellingen zijn zit het kind in het periode van het preoperationele denken

De 2 laatste fasen van de sensomotorische periode behoren tot de peutertijd.

De fasen die er zijn vloeien in elkaar over.

Actief experimenteergedrag : fase van 1 - 1.5 jaar.

het zijn tertiaire circulaire reacties.

nieuwe effecten uitproberen door sommige gedragingen gevarieerd toe te passen --> kind beperkt zicht niet meer tot het mobiliseren van gekende gedragingen om een doel te bereiken

Inwendig experimenteren : halverwege 2de levensjaar.

Het zijn geïnterioriseerde tertiaire circulaire reacties.

In gedachten nieuwe gedragsvarianten uitproberen om te zien welke effecten het kan opleveren.

Denken voor ze iets doen

Inwendig experimenteren = einde sensomotorische periode ( geen puur motorisch reageren op sensorische input meer)

Nieuwe periode = het preoperationele denken

Belangrijke vooruitgang, maar kan voor problemen zorgen op korte termijn

Sensomotorische schema’s kunnen niet toegepast worden in nieuwe voorstellingsinhouden dit zorgt voor verwarring.

relatief equilibrium = rond de 1.5 jaar

Schema's zijn in evenwicht

Assimilatie en accommodatie zijn met elkaar in evenwicht.

Relatief : er is snel een disequilibrium (onevenwicht).

als je innerlijke voorstellingen toenemen kan het nieuwe invloeden opnemen in oude sensomotorische schema's. zonder deze aan te passen.

Peuters en kleuters nemen hun fantasieën voor werkelijkheid . ( als waarnemingen ervaren ) hierdoor zijn ze soms bang van de dingen die ze gedroomd hebben.

Bereiken van relatief equilibrium = in staat om op aangepaste manier motorisch te reageren op goed gestructureerde waarnemingswereld

Er ontstaat een logica van het handelen.
Dit is er enkel bij het gedrag en het is in omgang met dingen.

Logische denken : rekening houden met de dingen hoe ze er in de werkelijkheid uitzien in zijn waarneming en motorisch functioneren

steeds wisselende indrukken bij pasgeborene wat voor chaos kan zorgen.

Kan herkomst gewaarwordingen niet lokaliseren.
Ziet geen afgetekende objecten, maar ziet een stroom van indrukken.

sensorische periode

meer structuur te zien in de chaos.

Objecten ervaren als vaste gegevens

2de levensjaar: stabiel wereldbeeld

Orthoscopisch waarnemen
Mogelijkheid om alles rechtop te zien, de positie waaruit je dingen bekijkt maakt niet uit.

Zelf voortbewegen --> zelf lichaamspositie bepalen --> wereld rechtop zien.

Gevestigde objectpermanentie
Vermogen om objecten + situaties die uit het zicht verdwenen zijn, mentaal vast te houden en beseffen dat ze ergens ongewijzigd blijven voortbestaan.

Kind maakt niet meer de A-niet-B-fout, zoekt naar de objecten op de plaats waar hij ze als laatst heeft gezien

Ruimtelijke structuur = Verschillende ruimten waar kind doorheen loopt, worden geleidelijk met elkaar verbonden

nog geen interne voorstelling van hoe ruimtelijke structuur eruitziet, maar kan vlot gebruik van maken in zijn gedrag

Ontdekt tijdsstructuur

beschikt nog niet over abstract tijdskader waarin de dingen geordend kunnen worden.

Enkel in spontaan beleven + handelen is er een gevoel van tijd --> je beseft hoe gebeurtenissen elkaar opvolgen

5 typische gedragingen waaruit blijft dat kind in staat is tot representeren

Operationeel = logisch kunnen nadenken
Preoperationeel = ervoor

Symbool/semiotische functie

= door middel van een symbool/teken te verwijzen naar iets dat actueel niet aanwezig is

Uitgestelde imitatie

Kind doet het gedrag van iemand na nadat die een tijdje uit het zicht verdwenen is

Modelgedrag gebaseerd op mentale voorstelling

Fanstasiespel

doen alsof

Door voorstelling kan het uiteenlopende betekenissen toekennen aan objecten die daar niks mee te maken hebben.

Tekenen

Vanaf het moment dat krabbels van peuter iets gaan be-tekenen , zijn het geen vormeloze lijnen meer, ze krijgen een verwijzingswaarde

Tekening roept belevingsinhoud op

Mentale beelden

Mentale beelden worden gedurende tijd actief vasthouden en na tijd oproepen in de voorstelling

Fijne motoriek gaat vooruit, kan nog niet tekenen --> krabbels van de peuterrepresenteren mentale beelden

Taalgebruik

Symboolsysteem

Afwezige objecten / situatie kan op een willekeurige momenten opgeroepen worden in bewustzijn en gecommuniceerd worden naar andere mensen

Opeenvolging van 2 fasen :

2 tot 4 jaar : preconceptuele denken
Kleutertijd : intuïtieve denken

Preconceptuele denken

Beperkt in het cognitief functioneren van peuters

Peuter kan nog niet logisch omgaan met nieuwe voorstellingsinhouden

er is nog geen sprake van begrippen maar wel van pre-concepten

Concepten

denkinhouden worden niet verwezen naar specifieke gebeurtenissen of voorwerpen maar naar eigenschappen en combinaties die gemeenschappelijk zijn aan bepaalde situaties en objecten

Om tot concepten te komen moet kind in staat zijn om binnen reeks objecten/situaties de gelijkenissen en verschillen te vatten --> generaliseren en discrimineren

Abstraheren:
het aspect waar de objecten gelijk zijn aan elkaar, los te denken uit hun concrete context en gedachten op zichzelf beschouwen

Preconcepten

Voorafschaduwingen van echte concepten

= globs, omdat het om globale aanduidingen gaat --> geen afgelijnde betekenis

Vaak eenzijdig beklemtonen van de gelijkenissen of verschillen tussen reeks objecten

Fouten maken in woorden die ze gebruiken

Overgeneraliseren:
Vb :. kind leert het woord ‘poes’ = klein, 4 poten, haar…zegt nu tegen alle kleine harige dingen poes

Overdiscrimineren: Vb : kind noemt alleen zijn eigen poes ' poes '. de andere in de buurt heten volgens het kind niet zo.

Peuters kunnen zelf waarnemingsproces sturen en zich gedurende een tijd concentreren

Waarneming wordt actief ingeschakeld in een doelgerichte activiteit, aandacht dwaalt mindersnel af dan voordien

Als het kind ouder wordt, nemen de activiteiten complexere vormen aan --> langdurigere concentratie en selectiever zijn

Vormdiscriminatie

= Het opmerken van verschillen tussen eenvoudige geometrische figuren

leert dat er precieze verschillen zijn tussen de vormen

In het begin: trial and error --> proberen en zo leren waar het past

ziet verschillen tussen de vormen, maar link kan nog niet gelegd worden en dus nog niet het juiste gedrag stellen

Effecten dat ze geleerd hebben steeds na langere periodes van inactiviteit terug oproepen en gebruiken in gedrag

Moeilijk na te gaan of het kind het echt nog herinnert

Impliciet/procedureel geheugen : alles in het geheugen van ‘hoe , procedures, hoe we dingen doen…( Vb : autorijden )

Expliciet/declaratief geheugen : kennis en herinneringen over je hele leven

Uitgesteld nabootsingsgedrag

kind kan vanaf het einde van zijn levensjaar bepaalde vroegere ervaringen bewust te herinneren: nagaan in hoever er ruimte is voor uitgesteld nabootsingsgedrag

iets tonen aan een kind die je niet toont aan de anderen en dan na een bepaalde tijd kijken op welke manier de 2 groepen het gedrag gaan kunnen nabootsen

Positief verschil --> herinneringsproces

toenemende mate is staat om waarnemingen die ze op een plaats hebben gekregen op te slaan in de geheugen en later terug op te roepen als een herinnering om gebruik van te maken in je gedrag

Infantiele amnesie

Niemand heeft herinneringen aan de eerste (3) levensjaren, het geheugen werkt nog niet helemaal. Dit noemen ze ook kinderlijk geheugenverlies

peuters zijn in staat zijn om dingen die ze hebben waargenomen nadien nog te gebruiken in gedrag

Categorisering begint te ontwikkelen

In hokjes steken

Puur waarnemen van verschillen tussen zintuiglijke kenmerken

Nog geen conceptvorming: herkennen van verschillende figuren valt weg zodra de context verandert

Begripsmatige categorisering in overgang tussen eerste en tweede levensjaar

Peuters zijn bezig met inhoudelijke ordening in dingen om zich heen: dit uiten ze in hun spelactiviteiten

Taal : categoriseringsinstrument --> verschillende objecten die tot dezelfde categorie behoren benoemen

later leren ze meer onderscheiden maken binnen een categorie. het gaan echte concepten worden.

Metacognitie

= kennis die iemand heeft over het eigen denken

Metacognitieve gevoeligheid bij het oplossen van problemen

eigen denkwijzen kritisch in vraag stellen door de mogelijkheid die ze hebben om bewust te worden van de manier men met problemen omgaat

Peuters van 1,5 jaar staan al stil bij manier waarop ze een probleem aanpakken

Als peuters verkeerde keuzes maken, geeft dat dezelfde hersenactiviteit als bij volwassenen

Periode waarin de taal echt doorbreekt:

Gestage aangroei van de woordenschat

Uitspraak wordt steeds beter

Korte zinnetjes

ontwikkeling van de grammatica gaat beginnen --> rond 3 jaar basisstructuur van de taal gevestigd

Verschillende fasen:

Éénwoordzin of holofrasen: hele boodschap wordt uitgedrukt met één woord

Tweewoordenzin vanaf ongeveer 1.5 jaar --> Ontstaan van syntaxis

Meerwoordenzin vanaf 2.5 jaar

wanneer je al 3 woorden kan samenvoegen lukt het ook om 4 of 5 of al meer woorden samen te voegen. taalgebruik van de peuter wordt meer communicatief

Aangroei van de woordenschat:

Meer woorden isoleren

Categoriseren

Groeiende geheugencapaciteit

Naamvragen

Grote individuele verschillen : belangrijke factor is de sociale omgeving

Kwaliteit van de taalmodelen
motivatie bij het kind
verschil tussen geslacht

Meertaligheid bij kinderen

Simultaan leren van een tweede taal is geen probleem

Het aanleren van een tweede taal op school