NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
1) Khái Niệm
- Điều tra ,xem xét nhằm xác lập các dữ kiện hoặc nguyên lý với mục tiêu
- Khám phá những thuộc tính, bản chất của các sự vật, hiện tượng
- Phát hiện các quy luật vận động của chúng
- Sáng tạo ra các giải pháp và phương tiện mới
- Bao gồm các công đoạn
- Xác định vấn đề => Xây dựng giả thuyết => Thu nhập và phân tích dữ liệu => suy luận và đưa ra kết quả dưới dạng các giải pháp => kiểm tra và đánh gái
Ví dụ : Đề tài “Ảnh hưởng của mạng xã hội Tik Tok đến nhận thức và hành vi của giới trẻ hiện nay (TP.HCM)”
=> Xác đinh vấn đề: đối tượng nghiên cứu: mạng xã hội Tik Tok; phạm vi nghiên cứu: giới trẻ hiện nay (TP.HCM); mục đích nghiên cứu: tìm ra nguyên nhân nào khiến cho nhận thức và hành vi của giới trẻ ngày một xấu
=> Xây dựng giả thuyết: “khi chưa có hoặc lúc Tik Tok mới xuất hiện tại Việt Nam thì những nội dung trên Tik Tok đã như thế nào?”
=> Thu nhập và phân tích dữ liệu: phỏng vấn sinh viên iuh, tra cứu thông tin; xem xét, sàng lọc, so sánh đối chiếu lại Tik Tok lúc xưa và nay
=> Suy luận và đưa ra kết quả dưới dạng giải pháp: hạn chế và chỉ theo dỏi, tìm kiếm những tài khoản có nội dung hữu ích, chặn các tài khoản nội dung độc hại…
=> Kiểm tra và đánh giá: So sánh, đối chiếu với các kết luận từ những nghiên cứu khác
2) Chức Năng
- Mô tả: trình bày lại sự vật, hiện tượng, cấu trúc, trạng thái và sự vận động ở mức nguyên bản tối đa nhằm cung cấp cho con người thông tin về đặc trưng của hiện tượng, sự vật
- Giải thích: làm rõ bản chất, lý giải sự hình thành, phát triển và vận động của sự vật, hiện tượng, chỉ ra mối quan hệ của chúng với các hiện tượng, sự vật khác, với môi trường xung quanh, và những điều kiện, nguyên nhân, và những hệ quả đã có hay sẽ xảy ra
- Phát hiện: khám phá ra các quy luật vận động và phát triển của sự vật và hiện tượng
- Tiên đoán: phán đoán trạng thái mới, sự hình thành, vận động, tồn tại và tiêu vong của sự vật, hiện tượng trong tương lai
- Sáng tạo: tạo ra tri thức mới (khái niệm, phạm trù, lý thuyết, học thuyết mới), phương pháp mới, sản phẩm mới, quy trình công nghệ mới, giải pháp mới
3) Đặc Điểm
- Tính mới: Thuộc tính quan trọng nhất, khám phá và sáng tạo ra những điều mới mẻ
- Tính rủi ro: Bị thiếu thông tin cần thiết, trình độ kỹ thuật kém, thiếu năng lực xử lý….
- Tính thông tin: Nhiều dạng sản phẩm: báo cáo, tác phẩm văn học, mẫu sản phẩm mới, thông tin bao gồm các quy luật vận động, quy luật xã hội, quy trình công nghệ và tham số
- Tính khách quan: Phản ánh trung thực bản chất => đặc trưng, chuẩn mực giá trị; tiêu chuẩn về phẩm chất của nhà nghiên cứu
- Tính tin cậy: Phải cho ra kết quả giống nhau sau khi được kiểm chứng nhiều lần
- Tính kế thừa: Sự chấp nhận lý luận và phương pháp luận
- Tính cá nhân: Tư duy cá nhân, nỗ lực cá nhân và chủ kến cá nhân
4) Phân Loại
- Mục tiêu nghiên cứu
- Nghiên cứu mô tả
- mô tả một cách có hệ thống những đặc điểm, bản chất của một trạng thái, sự vật, hay hiện tượng
- cung cấp một bức tranh bao quát về sự vật, hiện tượng nghiên cứu
- thực hiện các quan sát cẩn thận về sự vật, hiện tượng
- làm cơ sở cho các loại nghiên cứu khác
- Ví dụ : Nghiên cứu sở thích của khách du lịch khi đến thăm thành phố Nha Trang.
- Nghiên cứu giải thích
- Đưa ra các giải thích
- Làm rõ vì sao hai khía cạnh có quan hệ với nhau và chúng quan hệ với nhau theo cách thức nào
- Ví dụ: Nghiên cứu những lý do khiến nhiều khách du lịch nước ngoài ít quay lại Việt Nam nhiều lần
- Nghiên cứu tương quan
- Khám phá hay thiết lập mối quan hệ/ liên kết/ sự tương thuộc giữa hai hay nhiều khía cạnh của một trạng thái
- Ví dụ: một chiến dịch quảng cáo có ảnh hưởng gì đến tình hình tiêu thụ của một sản phẩm, nỗ lực học tập có liên hệ ra sao với thành tích học tập, sự phát triển của công nghệ có quan hệ ra sao với nạn thất nghiệp…
- Nghiên cứu khám phá
- tiến hành ở những lĩnh vực mà nhà nghiên cứu không có hoặc có rất ít thông tin về nó
- • được thực hiện nhằm (1) kiểm tra chi tiết bản chất hoặc quy mô (2) hình thành những khái niệm, ý tưởng ban đầu, (3) xem xét tính khả thi của các nghiên cứu mở rộng
- Ví dụ:Nghiên cứu mối liên hệ giữa kết quả học tập môn Văn với thời gian xem truyền hình của học sinh lớp 12
- Nghiên cứu giải pháp
- Đề xuất các giải pháp để trong công nghệ, tổ chức, hay quản lý vv…
- Ví dụ:giải pháp giải quyết nạn kẹt xe ở các đô thị lớn, giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo, giải pháp tiết kiệm nhiên liệu sử dụng của xe ô tô vv…
- Nghiên cứu dự báo
- Nghiên cứu dự báo: dự đoán trạng thái của sự vật, hiện tượng trong tương lai
- Ví dụ, dự báo những thay đổi của giáo dục trong cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư, dự báo cơ cấu ngành nghề, nhu cầu nhân lực trong mười năm tới..
- Giai đoạn/ tầng bậc nghiên cứu
Nghiên cứu cơ bản
Khám phá bản chất, thuộc tính, sự tương tác và mối liên hệ, câu trúc bên trong
Hình thành một hệ thống lý thuyết
Ví dụ: Tìm hiểu những nguyên nhân khiến nhiều người nước ngoài muốn đến thăm Việt Nam
Nghiên cứu cơ bản thuần túy :
Bản chất, bổ sung thông tin vào hệ thống tri thức, chưa có sự vận dụng nào vào hoạt động của con người
Nghiên cứu cơ bản định hướng:
Mục đích ứng dụng đã được sự định
Nghiên cứu nền tảng
nghiên cứu về quy luật tổng thể của một hệ thống sự vật,
Nghiên cứu chuyên đề
nghiên cứu về một hiện tượng đặc biệt của sự vật,
Ví dụ: như điều tra cơ bản các điều kiện của thiên nhiên
Ví dụ : bức xạ, gen di truyền, động cơ học tập
Nghiên cứu ứng dụng
- Vận hành kết quả, lý thuyết để mô tả, giải thích, dự báo, đề xuất giải pháp
- Sản phẩm có thể là: giải pháp mới về tổ chức, xã hội, vật liệu…
Ví dụ: Nghiên cứu những giải pháp nhằm nâng cao lượng khách du lịch nước ngoài đến thăm Việt Nam
Nghiên cứu triển khai/triển khai thực nghiệm
- Đưa các vận mẫu và công nghệ sản xuất với những tham số khả thi về kỹ thuật
Ví dụ:Nghiên cứu thử nghiệm việc áp dụng Quy định về mặc đồngphục của sinh viên tại Khoa Ngoại ngữ, trường ĐHNT
- Gồm 3 giai đoạn :
Tạo quy trình: tìm kiếm và thử nghiệm
Sản xuất thử: độ tin cậy được kiểm chứng trên quy mô nhỏ
Tạo mẫu: tiến hành các thực nghiệm
- Logic suy luận
Quy nạp
Diễn dịch
Đặc điểm rút ra nguyên lý chung từ sự quan sát một loạt những sự vật riêng lẻ
Ví dụ Nghiên cứu đặc điểm của từng cá thể lạc đà, từ đó rút ra kết luận về đặc điểm chung của loài lạc đà nói chung
Định nghĩa Suy luận ra khái niệm và khuôn mẫu
Đặc điểm vận dụng nguyên lý chung để xem xét cái riêng, rút ra kết luận riêng từ nguyên lý chung đã biết
Ví dụ : Với những kiến thức chung về loài hoa, ta đi tìm hiểu cụ thể về riêng loài hoa hồng
Định nghĩa Sử dụng dữ liệu thực nghiệm mới kiểm tra, cải tiến, mở rộng các kiểu mẫu có trong lý thuyết
- Thu nhập, đo lường và phân tích thông tin:
Nghiên cứu định lượng
Mục tiêu:
Giải thích, dự đoán và / hoặc kiểm soát các hiện tượng thông qua việc thu thập dữ liệu số tập trung. Kiểm định giả thuyết, suy diễn
Cách tiếp cận:
Mục tiêu, tập trung, định hướng kết quả
Đặc trưng cơ bản
thu thập dữ liệu bằng số và giải quyết quan hệ trong nghiên cứu và trong lý thuyết bằng quan điểm diễn dịch
Dữ Liệu
Con số, số lượng, tỉ lệ, mức độ…phản ánh mức độ, sự hơn kém, tính được giá trị trung bình
Nghiên cứu định tính
Phương pháp thu nhập dữ liệu
Sử dụng bản câu hỏi khảo sát, phỏng vấn, quan sát và ghi chép dữ liệu, tập với lại dữ liệu định lượng trong quá khứ
Ví dụ
Khi hỏi mức độ ảnh hưởng của trí thông mình đối với thành tích học tập của học sinh, các câu trả lời nhận được là như định tính như “rất ảnh hưởng”, “tương đối ảnh hưởng”, “ảnh hưởng”…Người nghiên cứu cần lượng hóa các dữ liệu định tính này dưới dạng số như 1 (tương ứng rất không ảnh hưởng) đến 5 (tương ứng rất ảnh hưởng) để thực hiện các nghiên cứu định lượng
Mục tiêu
Giải thích và đạt được cái nhìn sâu sắc và hiểu biết về các hiện tượng thông qua việc thu thập dữ liệu tường thuật chuyên sâu Tạo ra giả thuyết để được kiểm tra, quy nạp.
Cách tiếp cận
chủ quan, toàn diện, định hướng quy trình
Đặc trưng cơ bản
Nghiên cứu định tính thu thập dữ liệu bằng chữ, tiếp cận để tìm cách mô tả, phân tích đặc điểm của nhóm người từ quan điểm của nhà nhân học
Dữ liệu
Dạng chữ phản ánh tính chất, đặc điẻm, không tính được giá trị trung bình
Phương pháp thu nhập dữ liệu
Phỏng vấn ý kiến (chuyên gia), quan sát, ghi hình, ghi âm, gửi thư, nhật ký…
Ví dụ
Giới tính: nam hay nữ
Kết quả học tập: giỏi, khá, trung bình, yếu
5) Sản Phẩm
- Luận điểm
được chứng minh hay bị bác bỏ bởi kết quả nghiên cứu
- Luận cứ
những sự kiện khoa học đã được kiểm nghiệm, dùng để chứng minh (khi phù hợp) hay bác bỏ (khi không phù hợp) với luận điểm trong thực tế
Phát hiện
Khả năng áp dụng để giải thích thế giới:
góp phần thay đổi cơ bản nhận thức của con người về thế giới
Khả năng áp dụng vào sản xuất/đời sống :
chưa thể áp dụng trực tiếp vào sản xuất và đời sống
Bản chất :
sự phát hiện ra những vật thể, những quy luật xã hội đang tồn tại một
cách khách quan
Phát minh
Gía trị thương mại:
không có giá trị thương mại
Khả năng áp dụng để giải thích thế giới
góp phần thay đổi cơ bản nhận thức của con người về thế giới
Bảo hộ pháp lý:
không được bảo hộ pháp lý
Sáng chế
Gía trị thương mại :
chưa có giá trị thương mai
Bảo hộ pháp lý:
không được bảo hộ pháp lý, các tác phẩm viết về các phát minh và phát hiện được bảo hộ về quyền tác giả
Tồn tại cùng lịch sử :
Tồn tại cùng lịch sử
Ví dụ :
Marie Curie phát hiện nguyên tố phóng xạ radium,
Colomb phát hiện châu Mỹ
Ví dụ:
Newton phát minh định luật vạn vật hấp dẫn
Nguyễn Văn Hiệu phát minh định luật bất biến tiết diện của các quá trình sinh hạt…
Khả năng áp dụng vào sản xuất/đời sống
chưa có khả năng áp dụng trực tiếp vào sản xuất và đời sống
Bản chất:
sự phát hiện ra những quy luật, tính chất, hiện tượng của thế giới vật chất một cách khách quan nhưng trước đó chưa được nhận biết.
Tồn tại cùng lịch sử:
Tồn tại cùng lịch sử
Khả năng áp dụng để giải thích thế giới
góp phần thay đổi cơ bản nhận thức của con người về thế giới
Khả năng áp dụng vào sản xuất/đời sống
áp dụng trực tiếp hay qua thử nghiệm vào sản xuất và đời sống
Bản chất:
một giải pháp kỹ thuật có tính mới về nguyên lý kỹ thuật, có tính sáng tạo
Gía trị thương mại
có giá trị thương mại
Ví dụ:
James Watt sáng chế máy hơi nước,
Nobel sáng chế công thức thuốc nổ TNT
Bảo hộ pháp lý:
được cấp bằng sáng chế và được bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp.
Tồn tại cùng lịch sử:
Tồn tại cùng lịch sử