• Mô tả: trình bày lại sự vật, hiện tượng, cấu trúc, trạng thái và sự vận động ở mức nguyên bản tối đa nhằm cung cấp cho con người thông tin về đặc trưng của hiện tượng, sự vật

• Giải thích: làm rõ bản chất, lý giải sự hình thành, phát triển và vận động của sự vật, hiện tượng, chỉ ra mối quan hệ của chúng với các hiện tượng, sự vật khác, với môi trường xung quanh, và những điều kiện, nguyên nhân, và những hệ quả đã có hay sẽ xảy ra

• Phát hiện: khám phá ra các quy luật vận động và phát triển của sự vật và hiện tượng

• Tiên đoán: phán đoán trạng thái mới, sự hình thành, vận động, tồn tại và tiêu vong của sự vật, hiện tượng trong tương lai

• Sáng tạo: tạo ra tri thức mới (khái niệm, phạm trù, lý thuyết, học thuyết mới), phương pháp mới, sản phẩm mới, quy trình công nghệ mới, giải pháp mới

• Tính mới: Thuộc tính quan trọng nhất, khám phá và sáng tạo ra những điều mới mẻ

• Tính rủi ro: Bị thiếu thông tin cần thiết, trình độ kỹ thuật kém, thiếu năng lực xử lý….

• Tính thông tin: Nhiều dạng sản phẩm: báo cáo, tác phẩm văn học, mẫu sản phẩm mới, thông tin bao gồm các quy luật vận động, quy luật xã hội, quy trình công nghệ và tham số

• Tính khách quan: Phản ánh trung thực bản chất => đặc trưng, chuẩn mực giá trị; tiêu chuẩn về phẩm chất của nhà nghiên cứu

• Tính tin cậy: Phải cho ra kết quả giống nhau sau khi được kiểm chứng nhiều lần

• Tính kế thừa: Sự chấp nhận lý luận và phương pháp luận

• Tính cá nhân: Tư duy cá nhân, nỗ lực cá nhân và chủ kến cá nhân

• mô tả một cách có hệ thống những đặc điểm, bản chất của một trạng thái, sự vật, hay hiện tượng

• cung cấp một bức tranh bao quát về sự vật, hiện tượng nghiên cứu

• thực hiện các quan sát cẩn thận về sự vật, hiện tượng

• Ví dụ : Nghiên cứu sở thích của khách du lịch khi đến thăm thành phố Nha Trang.

• Làm rõ vì sao hai khía cạnh có quan hệ với nhau và chúng quan hệ với nhau theo cách thức nào

• Ví dụ: Nghiên cứu những lý do khiến nhiều khách du lịch nước ngoài ít quay lại Việt Nam nhiều lần

• Khám phá hay thiết lập mối quan hệ/ liên kết/ sự tương thuộc giữa hai hay nhiều khía cạnh của một trạng thái

• Ví dụ: một chiến dịch quảng cáo có ảnh hưởng gì đến tình hình tiêu thụ của một sản phẩm, nỗ lực học tập có liên hệ ra sao với thành tích học tập, sự phát triển của công nghệ có quan hệ ra sao với nạn thất nghiệp…

• tiến hành ở những lĩnh vực mà nhà nghiên cứu không có hoặc có rất ít thông tin về nó

• • được thực hiện nhằm (1) kiểm tra chi tiết bản chất hoặc quy mô (2) hình thành những khái niệm, ý tưởng ban đầu, (3) xem xét tính khả thi của các nghiên cứu mở rộng

• Ví dụ:Nghiên cứu mối liên hệ giữa kết quả học tập môn Văn với thời gian xem truyền hình của học sinh lớp 12

• Đề xuất các giải pháp để trong công nghệ, tổ chức, hay quản lý vv…

• Ví dụ:giải pháp giải quyết nạn kẹt xe ở các đô thị lớn, giải pháp nâng cao chất lượng đào tạo, giải pháp tiết kiệm nhiên liệu sử dụng của xe ô tô vv…

• Nghiên cứu dự báo: dự đoán trạng thái của sự vật, hiện tượng trong tương lai

• Ví dụ, dự báo những thay đổi của giáo dục trong cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư, dự báo cơ cấu ngành nghề, nhu cầu nhân lực trong mười năm tới..

Khám phá bản chất, thuộc tính, sự tương tác và mối liên hệ, câu trúc bên trong

Ví dụ: Tìm hiểu những nguyên nhân khiến nhiều người nước ngoài muốn đến thăm Việt Nam

Nghiên cứu cơ bản thuần túy :
Bản chất, bổ sung thông tin vào hệ thống tri thức, chưa có sự vận dụng nào vào hoạt động của con người

Ví dụ: như điều tra cơ bản các điều kiện của thiên nhiên

• Vận hành kết quả, lý thuyết để mô tả, giải thích, dự báo, đề xuất giải pháp

• Sản phẩm có thể là: giải pháp mới về tổ chức, xã hội, vật liệu…

Ví dụ: Nghiên cứu những giải pháp nhằm nâng cao lượng khách du lịch nước ngoài đến thăm Việt Nam

Ví dụ:Nghiên cứu thử nghiệm việc áp dụng Quy định về mặc đồngphục của sinh viên tại Khoa Ngoại ngữ, trường ĐHNT

Sản xuất thử: độ tin cậy được kiểm chứng trên quy mô nhỏ

Đặc điểm rút ra nguyên lý chung từ sự quan sát một loạt những sự vật riêng lẻ

Ví dụ Nghiên cứu đặc điểm của từng cá thể lạc đà, từ đó rút ra kết luận về đặc điểm chung của loài lạc đà nói chung

Đặc điểm vận dụng nguyên lý chung để xem xét cái riêng, rút ra kết luận riêng từ nguyên lý chung đã biết

Ví dụ : Với những kiến thức chung về loài hoa, ta đi tìm hiểu cụ thể về riêng loài hoa hồng

Định nghĩa Sử dụng dữ liệu thực nghiệm mới kiểm tra, cải tiến, mở rộng các kiểu mẫu có trong lý thuyết

Mục tiêu:
Giải thích, dự đoán và / hoặc kiểm soát các hiện tượng thông qua việc thu thập dữ liệu số tập trung. Kiểm định giả thuyết, suy diễn

Cách tiếp cận:
Mục tiêu, tập trung, định hướng kết quả

Đặc trưng cơ bản
thu thập dữ liệu bằng số và giải quyết quan hệ trong nghiên cứu và trong lý thuyết bằng quan điểm diễn dịch

Dữ Liệu
Con số, số lượng, tỉ lệ, mức độ…phản ánh mức độ, sự hơn kém, tính được giá trị trung bình

Phương pháp thu nhập dữ liệu
Sử dụng bản câu hỏi khảo sát, phỏng vấn, quan sát và ghi chép dữ liệu, tập với lại dữ liệu định lượng trong quá khứ

Ví dụ
Khi hỏi mức độ ảnh hưởng của trí thông mình đối với thành tích học tập của học sinh, các câu trả lời nhận được là như định tính như “rất ảnh hưởng”, “tương đối ảnh hưởng”, “ảnh hưởng”…Người nghiên cứu cần lượng hóa các dữ liệu định tính này dưới dạng số như 1 (tương ứng rất không ảnh hưởng) đến 5 (tương ứng rất ảnh hưởng) để thực hiện các nghiên cứu định lượng

Mục tiêu
Giải thích và đạt được cái nhìn sâu sắc và hiểu biết về các hiện tượng thông qua việc thu thập dữ liệu tường thuật chuyên sâu Tạo ra giả thuyết để được kiểm tra, quy nạp.

Cách tiếp cận
chủ quan, toàn diện, định hướng quy trình

Đặc trưng cơ bản
Nghiên cứu định tính thu thập dữ liệu bằng chữ, tiếp cận để tìm cách mô tả, phân tích đặc điểm của nhóm người từ quan điểm của nhà nhân học

Dữ liệu
Dạng chữ phản ánh tính chất, đặc điẻm, không tính được giá trị trung bình

Phương pháp thu nhập dữ liệu
Phỏng vấn ý kiến (chuyên gia), quan sát, ghi hình, ghi âm, gửi thư, nhật ký…

Ví dụ
Giới tính: nam hay nữ
Kết quả học tập: giỏi, khá, trung bình, yếu

• Luận điểm
  được chứng minh hay bị bác bỏ bởi kết quả nghiên cứu

• Luận cứ
  những sự kiện khoa học đã được kiểm nghiệm, dùng để chứng minh (khi phù hợp) hay bác bỏ (khi không phù hợp) với luận điểm trong thực tế

Khả năng áp dụng để giải thích thế giới:
góp phần thay đổi cơ bản nhận thức của con người về thế giới

Khả năng áp dụng vào sản xuất/đời sống :
chưa thể áp dụng trực tiếp vào sản xuất và đời sống

Bản chất :
sự phát hiện ra những vật thể, những quy luật xã hội đang tồn tại một
cách khách quan

Gía trị thương mại:
không có giá trị thương mại

Khả năng áp dụng để giải thích thế giới
góp phần thay đổi cơ bản nhận thức của con người về thế giới

Bảo hộ pháp lý:
không được bảo hộ pháp lý

Gía trị thương mại :
chưa có giá trị thương mai

Bảo hộ pháp lý:
không được bảo hộ pháp lý, các tác phẩm viết về các phát minh và phát hiện được bảo hộ về quyền tác giả

Tồn tại cùng lịch sử :
Tồn tại cùng lịch sử

Ví dụ :
Marie Curie phát hiện nguyên tố phóng xạ radium,
Colomb phát hiện châu Mỹ

Ví dụ:
Newton phát minh định luật vạn vật hấp dẫn

Nguyễn Văn Hiệu phát minh định luật bất biến tiết diện của các quá trình sinh hạt…

Khả năng áp dụng vào sản xuất/đời sống
chưa có khả năng áp dụng trực tiếp vào sản xuất và đời sống

Bản chất:
sự phát hiện ra những quy luật, tính chất, hiện tượng của thế giới vật chất một cách khách quan nhưng trước đó chưa được nhận biết.

Tồn tại cùng lịch sử:
Tồn tại cùng lịch sử

Khả năng áp dụng để giải thích thế giới
góp phần thay đổi cơ bản nhận thức của con người về thế giới

Khả năng áp dụng vào sản xuất/đời sống
áp dụng trực tiếp hay qua thử nghiệm vào sản xuất và đời sống

Bản chất:
một giải pháp kỹ thuật có tính mới về nguyên lý kỹ thuật, có tính sáng tạo

Gía trị thương mại
có giá trị thương mại

Ví dụ:
James Watt sáng chế máy hơi nước,
Nobel sáng chế công thức thuốc nổ TNT

Bảo hộ pháp lý:
được cấp bằng sáng chế và được bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp.

Tồn tại cùng lịch sử:
Tồn tại cùng lịch sử