Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การจัดลำดับชั้นของกฎหมาย - Coggle Diagram
การจัดลำดับชั้นของกฎหมาย
รัฐธรรมนูญ
รัฐธรรมนูญ แม่บทของกฎหมายอื่นทุกฉบับ กฎหมายอื่นจึงจะขัดหรือแย้ง
กับรัฐธรรมนูญมิได้ มิเช่นนั้นเป็นอันใช้บังคับมิได้เลย มักมีผู้เรียก
"รัฐธรรมนูญ" ว่า "กฎหมายรัฐธรรมนูญ" พึงทราบว่า "กฎหมายรัฐธรรมนูญ" (Constitutional Law) นั้นเป็นคำเรียกสาขาวิชาทางนิติศาสตร์และเรียกกฎหมายมหาชนแขนงหนึ่งซึ่งว่าด้วยการวางระเบียบการปกครองรัฐในทางการเมือง ส่วน "รัฐธรรมนูญ" (Constitution) นั้นคือกฎหมายจริง ๆ ฉบับหนึ่งซึ่งจัดระเบียบการปกครองรัฐในทางการเมือง
พระราชบัญญัติ
พระราชบัญญัติ และประมวลกฎหมาย เป็นกฎหมายชั้นรองลงมาจากรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย และเป็นกฎหมายที่ถือได้ว่าคลอดออกมาจากท้องของรัฐธรรมนูญโดยตรง องค์กรที่มีหน้าที่ตรากฎหมายสองประเภทนี้ได้แก่รัฐสภา
พระราชกำหนด
พระราชกำหนด เป็นกฎหมายที่รัฐธรรมนูญมอบอำนาจในการตราให้แก่ฝ่ายบริหารคือคณะรัฐมนตรีเพื่อให้ใช้ในกรณีรีบด่วนหรือฉุกเฉิน พระราชกำหนดนั้นเมื่อมีการประการใช้แล้วคณะรัฐมนตรีต้องนำเสนอต่อรัฐสภาเพื่อพิจารณาให้ความเห็นชอบ ถ้ามิได้รับความเห็นชอบก็เป็นอันสุดสุดลง แต่ผลของการสิ้นสุดลงนี้ไม่กระทบกระเทือนบรรดาการที่ได้กระทำลงระหว่างใช้พระราชกำหนดนั้น
พระบรมราชโองการ
รัฐธรรมนูญ 2560 เขียนคำว่า "พระบรมราชโองการ" ไว้ 20 ครั้ง รวมแล้วเห็นเหตุที่จะต้องออกพระบรมราชโองการ พอแบ่งเป็นประเภทได้ ดังนี้
- การแต่งตั้งองคมนตรี และให้องคมนตรีพ้นจากตำแหน่ง
- การแต่งตั้งผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์
-
- พิธีการของรัฐสภา รวมทั้ง การแต่งตั้งผู้นำฝ่ายค้าน การเรียกเปิดประชุมสภาสมัยวิสามัญ การเรียกเปิดประชุมวุฒิสภาสมัยวิสามัญ
- การแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรี และให้พ้นจากความเป็นรัฐมนตรี
- การแต่งตั้งประธานศาลรัฐธรรมนูญ และตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ
- การแต่งตั้งวุฒิสภาชุดแรก ที่ คสช. เป็นผู้คัดเลือกมา
"พระบรมราชโองการ" รัฐธรรมนูญ แห่งราชอาณาจักรไทย 2560 และกฎหมายอื่นๆ ก็ไม่ได้นิยามไว้ และไม่ได้จัดลำดับศักดิ์ไว้ว่า มีสถานะอย่างไร อยู่สูงกว่าหรือต่ำกว่ากฎหมายและรัฐธรรมนูญฉบับอื่นๆ รวมทั้งไม่ได้กำหนดเงื่อนไขในการออกแต่ละครั้งอย่างไร
พระราชกฤษฎีกา กฎกระทรวง
พระราชกฤษฎีกา เป็นกฎหมายที่กำหนดรายละเอียดซึ่งเป็นหลักการย่อย ๆ ของพระราชบัญญัติหรือของพระราชกำหนด เปรียบเสมือนพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญซึ่งมีหน้าที่อธิบายขยายความในรัฐธรรมนูญ
"เมื่อพระราชกฤษฎีกากับกฎกระทรวงมีความใกล้เคียงกันมาก ข้อที่พิจารณาให้เห็นถึงความแตกต่างกันว่าควรจะออกกฎหมายในรูปพระราชกฤษฎีกาหรือกฎกระทรวงนั้น ขึ้นอยู่กับว่า เนื้อหาของกฎหมายที่ต้องการบัญญัตินั้นมีความสำคัญเพียงใด ซึ่งหากมีความสำคัญเป็นอย่างมากจะออกมาในรูปของพระราชกฤษฎีกา แต่ถ้ามีความสำคัญน้อยกว่าก็ออกในรูปของกฎกระทรวง"
กฎกระทรวง เป็นกฎหมายที่ออกโดยฝ่ายบริหารและไม่ต้องผ่านการพิจารณาเห็นชอบจากรัฐสภา มีลักษณะคล้ายพระราชกฤษฎีกาเพราะศักดิ์ของผู้ตราต่างกัน
-