Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
:<3:การรบกวนสมดุลเคมี :<3: วิชาเคมี, :star:นางสาววิยะดา แคยิหวา…
:<3:การรบกวนสมดุลเคมี :<3: 
หลักของเลอชาเตอลิเอ
(Le Chatelier’s principle)
” ถ้าระบบที่อยู่ในสมดุลเคมีถูกรบกวนโดยการเปลี่ยนแปลงความเข้มข้น อุณหภูมิ ปริมาตร หรือความดันย่อย สมดุลจะมีการเลื่อนตำแหน่ง (shift) เพื่อลดการรบกวนนั้น เพื่อเข้าสู่สมดุลอีกครั้งหนึ่ง “
หลักการนี้มีความสำคัญในทางอุตสาหกรรมเคมีเป็นอย่างมาก เช่น อุตสาหกรรมการผลิตแอมโมเนีย
-
การเปลี่ยนแปลงความดัน
- ถ้าเพิ่มความดัน สมดุลจะเลื่อนไปทางฝั่งที่มีโมลน้อยกว่า
- ถ้าลดความดัน สมดุลจะเลื่อนไปทางฝั่งที่มีโมลมากกว่า
- ถ้าสารตั้งต้นและสารผลิตภัณฑ์ มีจำนวนโมลเท่ากัน การเปลี่ยนแปลงความดันไม่มีผลต่อสมดุล
- มีผลต่อระบบที่เป็นก๊าซเท่านั้น
ตัวอย่าง
พิจารณา 2NO(g) + O2(g) ⇋ 2NO2(g) จากปฏิกิริยา สารตั้งต้นมีจำนวนอนุภาค = 2 + 1 = 3 โมล ผลิตผลมีจำนวนอนุภาค = 2 โมล
☻เมื่อเพิ่มความดันแก่ระบบปฏิกิริยาจะดำเนินไปทางด้านผลิตผล NO2 (มีจำนวนอนุภาคน้อยกว่า)
☻เมื่อลดความดันของระบบปฏิกิริยาดำเนินไปทางสารตั้งต้น
-
การเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ
ปฏิริยาดูดความร้อน
-
- เมื่อเพิ่มอุณหภูมิ เท่ากับเพิ่มสารตั้งต้น ระบบจะดำเนินไปข้างหน้า
- เมื่อลดอุณหภูมิ เท่ากับลดสารตั้งต้น ระบบจะดำเนินย้อนกลับ
ปฏิริยาคายความร้อน
-
- เมื่อเพิ่มอุณหภูมิ เท่ากับเพิ่มสารผลิตภัณฑ์ ระบบจะดำเนินย้อนกลับ
- เมื่อลดอุณหภูมิ เท่ากับลดสารผลิตภัณฑ์ ระบบจะดำเนินไปข้างหน้า
ตัวอย่าง
การสังเคราะห์แอมโมเนีย N2(g) + 3H2(g) 2NH3(g) + 92.0 KJ หรือ = -92.0 KJ
:pencil2: ความร้อนที่ได้คือผลิตภัณฑ์อย่างหนึ่งของปฏิกิริยา และทำให้ระบบร้อนขึ้น ถ้าเพิ่มอุณหภูมิให้แก่ระบบ จะทำให้ตำแหน่งสมดุลเลื่อนจาก ขวาไปซ้าย และทำให้ NH3 สลายตัวไป ระบบจะมี H2 และ N2 มากขึ้น พิจารณาได้ดังนี้ มีค่าน้อยลง ทำให้ KC ลดลงด้วย ดังนั้นการเพิ่มอุณหภูมิจะทำให้ KC ลดลง และสารผลิตภัณฑ์ลดลง
การเติมก๊าซเฉื่อย
การเติมก๊าซเฉื่อยเข้าไปในระบบของก๊าซใดๆซึ่งทำปฎิกิริยากันจนเข้าสู้สภาวะสมดุลแล้ว
:pencil2: จะมีผลทำให้ความดันทั้งหมดภายในระบบเพิ่มขึ้น : :red_cross: แต่จะไม่ทำให้ความดันย่อยหรือความเข้มข้นของสารใดสารหนึ่งเปลี่ยนแปลง ความดันที่เพิ่มขึ้นจึงไมม่มีผลต่อตำแหน่งของสภาวะสมดุล
การเติมตัวเร่งปฎิกิริยา
การเติมตัวเร่งปฎิกิริยาลงไปในระบบที่ยังไม่ได้อยู่ในสภาวะสมดุลจะช่วยเพิ่มอัตราการเกิดปฎิกิริยาไปข้างหน้าและปฎิกิริยาย้อนกลับ ทำให้ระบบเข้าสู่สมดุลเร็วขึ้น ความจริงระบบที่ไม่มีตังเร่งปฎิกิริยาก็เข้าสู่สมดุลแต่ต้องใช้เวลานาน
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-