Elektrizitatea eta elektronikoa

Karga elektrikoen higidura

Zirkuitu elektrikoa korronte elektriko egonkorra eroaten duen bide itxia da, eta zirkuituan zehar karga eta energia kontserbatzen dira.

Osagaiak

Sorgailu elektrikoa. Korronte elektrikoa sortzen duen desoreka elektrikoari eusten dion gailua da, korronte elektrikoa ematen duena.

image

Etengailua. Elementu horrek korrontearen igarotzea kontrolatzen du, zirkuitua itxiz edo irekiz.

image

Eroalea. Eroalean zehar, korrontea sorgailutik hargailuetara igarotzen da, eta haren energia-galera hutsala da.

image

Hargailua. Zirkuituko elementu horrek sorgailuak emandako energia eraldatzen du

image

image

Sorgailu elektriko mota

Karga elektrikoak beti noranzko berean higitzen badira, korrontea korronte zuzena da.

Korronte elektrikoaren noranzkoa modu erregularrean aldatzen bada, korronte alterno deritzo.

Esanahiak

Sorgailuetan, zenbait energia-mota energia elektriko bihurtzen dira.

Hargailuetan, energia elektrikoa eraldatu eta beste energia-mota bat bihurtzen da.

image

Zirkuitu elektriko batean magnitudeak neurtzea

Potentzial diferentzia

Zirkuitu baten bi punturen arteko potentzial-diferentzia da haien artean baliatzen den energia, karga-unitate bat igarotzen den bakoitzean.

Korrontearen intentsitatea

Segundoko eroalearen sekziotik igarotzen den karga, deritzo korrontearen intentsitatea

Formula

Formula

I= Q/t

V= E/Q

V-ren eta I-ren erlazioa

Ohmen legea

V/I= ktea

Erresistentzia elektrikoa

Korrontea eroaletik igarotzeko zailtasuna adierazten du

Formula

R=p·L/S

Sorgailu elektrikoen azterketa

Pila motak

Metagailuak

Primarioak

Erreakzio kimikoa ez da itzulgarria

Erreakzio kimikoak itzulgarriak dira

Pila elektrikoak sorgailu gisa jokatzeaz gain, hargailu gisa ere jokatzen dute, energia elektrikoa jasoz, berriro kargatzeko.

Erresistentzia elektrikoen elkarketak

Seriean

V=V1+V2

R= R1+R2

I1=I2=I

image

Paraleloan

image

I= I1+I2

R= 1/R1+ 1/R2

V= V1=V2

image

image