Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Reproductive system : Female Reproductive System ระบบสืบพันธุ์เพศหญิง,…
Reproductive system :
Female Reproductive System
ระบบสืบพันธุ์เพศหญิง
อวัยวะสืบพันธุ์ภายใน
1. Ovary รังไข่
มีอยู่สองข้างในช่องท้องน้อย ยึดกับมดลูกโดยเอ็น ด้านนอกยึดติดกับลำตัว
: รังไข่ทำหน้าที่ 2 อย่าง คือ
1.ผลิตไข่ (ovum) รังไข่จะผลิตไข่ประมาณ 400 ใบ ไข่ที่สุกจะหลุดออกจากรังไข่ เรียก การตกไข่(ovulation) ปกติไข่จะสุกเดือนละ 1 ใบ สลับข้างกันในแต่ละเดือน
2สร้างฮอร์โมนเพศหญิง ได้แก่
•Estrogen ควบคุมการเกิดลักษณะต่างๆของเพศหญิง
•Progesterone ควบคุมการเจริญของมดลูก การเปลี่ยนแปลงเยื่อบุมดลูกเพื่อเตรียมรับไข่ที่ผสม
2.Oviduct ท่อนำไข่ /ปีกมดลูก
เป็นทางผ่านของไข่ที่ออกจากรังไข่เข้าสู่มดลูก/เป็นบริเวณที่ไข่ผสมกับอสุจิ ภายในมีปากแตร funnel เซลล์ขนที่คอยโบกพัดตลอดเวลา
3.Uterus มดลูก
เป็นที่ฝังตัวของ Embryo ที่เกิดจากการผสมของไข่กับตัวอสุจิและเจริญเติบโตเป็นทารก
เนื้อเยื่อมดลูกแบ่งเป็น 3 ชั้น
: 1.ชั้นใน(Endometrium) เปลี่ยนแปลงความหนาในระยะที่ไข่ถูกผสม เคลื่อนที่มาฝังตัวชั้นนี้
: 2.ชั้นกลาง(Myometrium)มีความหนา แข็งแรง ขยายตัวได้ระหว่างตั้งครรภ์
: 3.ชั้นนอก(serous layer) ปกคลุมด้สนนอกทุกส่วน ยกเว้น cervix เป็นทางต่อกับ vagina
4.Vagina ช่องคลอด
อยู่ระหว่างทวารหนักกับปากท่อปัสสาวะ ยืดหดได้ดี ที่ปากช่องคลอดมีกล้ามเนื้อหูรูดสามารถบังคับได้
อวัยวะสืบพันธุ์ภายนอก
2.Clitorris (Genital tubercle)
เทียบได้กับองคชาติในเพศชาย ประกอบด้วยเนื้อเยื้อที่ทำให้เกิดการแข็งตัว
3.Labia Majora แคมใหญ่ (Genital swellings enlarge)
เป็นปุ่มนูนขนาดใหญ่ 2 อัน ประกอบด้วยต่อมน้ำมัน ไขมัน มีขนปกคลุมอยู่ด้านบน
4.Labia Minora แคมเล็ก (Urethral folds do not fuse)
เป็นเนื้อนิ่มนูน ไม่มีไขมัน ไม่มีขน ด้านหลังมารวมกันเป็นฝีเย็บ(fourchette) จะฉีกขาดในตอนคลอด
5.Vestibule เวสทิบูล (Urogenital groove is open)
อยู่ระหว่างแคมเล็กทั้งสองข้างตั้งแต่ Clitoris ถึง fourchette
: มีช่องเปิดของท่อปัสสาวะ(urethral orifice)
: ช่องเปิดของช่องคลอด(vaginal orifice) มีเยื่อ
พรหมจารีย์(hymen) ปิดอยู่
: เปิดของ Bartholin’s gland และ paraurethral gland
อย่างละ 1 คู่
6.Vestibular Gland ต่อมสร้างน้ำเมือก
อยู่ที่บริเวณแคมเล็ก ทำหน้าที่สร้างเมือก เพื่อการหล่อลื่น
1.Mone pubis
เป็นผิวหนังนูน เมื่อเข้าสู่วัยสาวจะมีขนขึ้น
7.Hymen เยื่อพรหมจารีย์
เป็นเนื้อเยื่อยื่นมาปิดรูช่องคลอด ในบางคนเยื่อนี้ไม่มีรูเปิดจึงปิดช่องคลอดไว้หมด ทำให้ประจำเดือนไม่สามารถไหลออกมาได้ เรียก Imperferated hymen
8.Perineum ฝีเย็บ
เป็บบริเวณรูปสามเหลี่ยม พบ 2 รูปคือ
: ด้านหน้า urogenital triangle
: ด้านหลัง anal triangle
: ประกอบด้วยกล้ามเนื้อ 3 ชั้น
Levator ani
Sphincter vagina
Sphincter ani
Menstruation
Ovulation การตกไข่
: ไข่ที่สุก ออกจากรังไข่เข้าสู่ท่อนำไข่ทุกรอบเดือน จะเกิดในช่วงกึ่งกลางของรอบเดือน ไข่ที่ตกออกจากรังไข่จะมีอายุอยู่ได้ประมาณ 24 ชั่วโมง
รังไข่ovary
: การที่ไข่สุกและออกจากรังไข่เข้าสู่ท่อนำไข่ ในช่วงกึ่งกลางของรอบเดือน ถ้านับวันแรกที่มีประจำเดือนเป็นวันที่ 1 การตกไข่จะเกิดประมาณวันที่ 13-15 ครั้งละฟองต่อรอบเดือน
ผนังมดลูก Endometrium
: อยู่คู่กับ corpus luteum ช่วงต้นรอบเดือนจะบางและค่อยๆหนาขึ้นตอนที่มีการตกไข่ ถ้าไม่มีการฝังตัวของตัวอ่อนจะสลายไปเป็น ประจำเดือน
ระดับฮอร์โมน
: มีการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องในแต่ละช่วงเวลา คือ
ระยะก่อนตกไข่ ระยะเริ่มมีประจำเดือนถึงระยะที่ไข่ตก ใช้เวลาประมาณ13-15 วัน
ระยะตกไข่ ระยะที่ secondary oocyte หลุดออกจาก Follicle เนื่องจากการกนะตุ้นของLH เกิดประมาณวันที่ 13-15
หลังตกไข่ ระยะต่อจากระยะตกไข่ถึงเริ่มมีประจำเดือน วันที่ 28-30
ฮอร์โมนที่เกี่ยวข้องคือFSH(Follicle Stimulating Hormone ),
LH (Lutinizing Hormone),Estrogen,Progesterone
ระยะเวลามีประจำเดือนประมาณ 3-6วัน ซึ่งจะเสียเลือดแต่ละเดือนประมาณ 60-90 ลบ.ซม. ผู้หญิงจึงควรทานอาหารที่มีธาตุเหล็กและโปรตีน
อวัยวะที่ช่วยยึดมดลูกให้ลอยอยู่ในอุ้งเชิงกราน คือ
Levator ani muscle, Perineal body
เป็นพื้นรองรัอวัยวะภายในช่องท้องทุกชนิด
Cardinal / Mackenrodt’s
อยู่ใต้ broad ligament ยึดปากมดลูกไปติดกับด้านข้างของอุ้งเชิงกรานทั้งสอง
Pubocervical ligament
ยึดจากปากมดลูกไปเกาะที่ขอบของ Pubis
Uterosacral ligament
ยึกปากมดลูก ขอบบนของช่องคลอดไปเกาะที่ Sacrum
Oogenesis
เริ่มต้นที่เซลล์ 2n ในรังไข่เจริญและเปลี่ยนเป็น primary oocyte แบ่งเซลล์แบบ mitosis ครั้งที่หนึ่งได้เซลล์ที่มีขนาดไม่เท่ากัน 2 เซลล์
1n เซลล์ขนาดใหญ่เรียก secondary oocyte ส่วนเซลล์ขนาดเล็กเรียก primary polar body ทั้งสองจะแบ่งเซลล์ในขั้น meiosis ครั้งที่สองต่อไป
secondary oocyte แบ่งได้ 2เซลล์ มีขนาดไม่เท่ากัน เซลล์ที่มีขนาดใหญ่เรียก ootid เซลล์ที่มีขนาดเล็กเรียก secondary polar body จะแบ่งเซลล์ต่อไปในระยะ meiosis ครั้งที่สองได้ secondary polar body 2เซลล์
polar body ทั้งหมดที่เกิดขึ้นจะสลายตัวไปหมด ส่วน ootid จะแปรสภาพเป็นไข่(egg) หรือ ovum
หลังอายุครรภ์ 7 Week
จะเกิดการพัฒนาทางเพศที่ต่างกัน(Sex differentiation)
ในเพศหญิง :
ไม่มีโครโมโซม Y ต่อมเพศจึงพัฒนาเป็นรังไข่ ไม่มี anti-Mullerian hormone(AMH)
ทำให้Mullerian duct เจริญต่อเป็นมดลูก ท่อนำไข่และช่องคลอดส่วนบน
เพศหญิง ไม่มีฮอร์โมน testosterone ทำให้ mesonephric (wolffian) duct สลายไป
เอ็นที่ช่วยยึดมดลูก
Broad ligament
เป็นแผ่นกว้างยึดด้านข้างของมดลูกให้ติดกับผนังด้านข้างอุ้งเชิงกราน
Round ligament
เนื้อเยื่อเกี่ยวพัน อยู่ในbroad ligament เกาะที่ด้านข้างมดลูกใต้ท่อนำไข่ ทอดเข้า inguinal canal ยึดแคมเล็ก
round ligament ช่วยดึงมดลูกให้งอพับไปด้านหน้า ligament ทั้งสองอยู่ในอุ้งเชิงกราน
ฮอร์โมนที่ช่วยในการสร้างน้ำนม
24 weekของการตั้งครรภ์ร่างกายจะเริ่มผลิตฮอร์โมนที่กระตุ้นการเจริญเติบโตของระบบท่อน้ำนมในเต้านม
มีฮอร์โมน 4 ชนิด คือ
Estrogen
Progesterone
Prolactin
Oxytocin
http://mammalrepro.blogspot.com/2011/01/blog-post_03.html
ที่มา
นางสาวศิรภา ไม้สุพร เลขที่23 ห้อง 1B
http://www.kruseksan.com/book/keyhuman2.pdf
https://www.trueplookpanya.com/learning/detail/33938
http://www.kruseksan.com/book/reproductive-system.pdf
https://www.ck12.org/book/ck-12-biology-advanced-concepts/section/17.82/
ที่มารูป
https://www.khanacademy.org/science/in-in-class-12-biology-india/xc09ed98f7a9e671b:in-in-human-reproduction/xc09ed98f7a9e671b:in-in-gametogenesis/a/oogenesis-and-follicular-development-review
https://sites.google.com/site/communiscientiareproductive/
