Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หน่วยที่ 5 เงา อุปราคา และเทคโนโลยีอวกาศ - Coggle Diagram
หน่วยที่ 5 เงา อุปราคา และเทคโนโลยีอวกาศ
กิจกรรมที่ 2.3 จันทรุปราคาเกิดขึ้นได้อย่างไร
ทบทวนความรู้
ปรากฏการณ์สุริยุปราคาเกิดขึ้นได้อย่างไร
สุริยุปราคาเกิดจากการที่โลกและดวงจันทร์โคจรมาอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกันกับดวงอาทิตย์ โดยดวงจันทร์อยู่ระหว่างดวงอาทิตย์และโลก เมื่อดวงจันทร์บังแสงจากดวงอาทิตย์ ทำให้เกิดเงาของดวงจันทร์ทอดไปยังโลก คนบนโลกที่อยู่บริเวณเงามองเห็นปรากฏการณ์สุริยุปราคา
คำถามหลังทำกิจกรรม
จากแบบจำลอง ไฟฉาย ดินน้ำมันก้อนใหญ่ และดินน้ำมันก้อนเล็ก แทนสิ่งใดในการเกิดปรากฏการณ์จันทรุปราคา
ไฟฉายแทนดวงอาทิตย์ ดินน้ำมันก้อนใหญ่แทนโลก และดินน้ำมันก้อนเล็กแทนดวงจันทร์
จากแบบจำลอง นักเรียนคิดว่า กระดาษเทาขาวมีประโยชน์อย่างไร
ช่วยให้การมองเห็นเงามืดและเงามัวชัดเจนขึ้น
เมื่อเลื่อนดินน้ำมันก้อนเล็กเข้าไปในเงามืดและเงามัวของดินน้ำมันก้อนใหญ่ ดินน้ำมันก้อนเล็กได้รับแสงแตกต่างกันหรือไม่ อย่างไร
การได้รับแสงแตกต่างกัน โดยเมื่อดินน้ำมันก้อนเล็กค่อยๆ เคลื่อนเข้าไปในเงามัวของดินน้ำมันก้อนใหญ่โดยดินน้ำมันก้อนเล็กจะยังได้รับแสงบางส่วน แต่ความสว่างจะลดลงจากตอนที่อยู่นอกบริเวณเงา และเมื่อค่อยๆ เลื่อนดินน้ำมันเข้าไปในเงามืดจะเห็นดินน้ำมันเป็นเสี้ยว โดยบริเวณส่วนมืดจะค่อยๆ มากขึ้นๆ จนมืดหมดทั้งก้อน และเมื่อเลื่อนดินน้ำมันต่อไป ดินน้ำมันบางส่วนเริ่มออกจากบริเวณเงามืดเข้าสู่บริเวณเงามัว ก็จะเห็นแสงตกบนดินน้ำมันอีกครั้ง และความสว่างจะมากขึ้นเมื่อดินน้ำมันออกนอกบริเวณเงาทั้งก้อน
จากแบบจำลอง เมื่อดวงจันทร์โคจรเข้าไปในบริเวณเงามัวและเงามืดของโลก คนที่อยู่บนโลกจะมองเห็นดวงจันทร์แตกต่างกันหรือไม่ เพราะเหตุใด
คนบนโลกจะเห็นแตกต่างกัน โดยขณะที่ดวงจันทร์อยู่ในเงามัว คนบนโลกจะยังมองเห็นดวงจันทร์เต็มดวงแต่สว่างน้อยลงคล้ายมีเมฆบางๆ บังดวงจันทร์ เมื่อดวงจันทร์เริ่มเข้าไปในเงามืด คนบนโลกจะเริ่มมองเห็นดวงจันทร์เว้าแหว่งหรือเป็นเสี้ยว และมืดไปทั้งดวงเมื่อดวงจันทร์เข้าไปในเงามืดทั้งดวง
ขณะที่ดวงจันทร์อยู่ในบริเวณเงามัว เริ่มเข้าสู่เงามืด และอยู่ในเงามืดทั้งดวง เราเรียกชื่อปรากฏการณ์จันทรุปราคาดังกล่าวว่าอย่างไร
เมื่อดวงจันทร์อยู่ในบริเวณเงามัว เรียกว่า จัทนทรุปราคาในเงามัว ดวงจันทร์เริ่มเข้าสู่เงามืด เรียกว่า จันทรุปราคาบางส่วนและเมื่อดวงจันทร์อยู่ในเงามืดทั้งดวง เรียกว่า จันทรุปราคาเต็มดวง
การเกิดปรากฏการณ์จันทรุปราคาบางส่วนและจันทรุปราคาในเงามัวแตกต่างกันอย่างไร
แตกต่างกัน คือ ขณะเกิดจันทรุปราคาในเงามัว ซึ่งเป็นช่วงที่ดวงจันทร์อยู่ภายใต้เงามัวของโลก คนบนโลกจะยังคงมองเห็นดวงจันทร์เต็มดวงอยู่ เพียงแต่ความสว่างจะลดลง แต่ขณะเกิดจันทรุปราคาบางส่วน ซึ่งเป็นตำแหน่งที่ดวงจันทร์เริ่มเข้าสู่เงามืด คนบนโลกจะมองเห็นดวงจันทร์เป็นเสี้ยว
การเกิดปรากฏการณ์สุริยุปราคาและปรากฏการณ์จันทรุปราคา เหมือนและแตกต่างกันอย่างไร
การเรียงตัวของดาว
สุริยุปราคา - อยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกันเหมือนกัน โดยดวงจันทร์จะอยู่ตรงกลางระหว่างดวงอาทิตย์และโลก
จันทรุปราคา - อยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกันเหมือนกัน โดยโลกจะอยู่ตรงกลางระหว่างดวงอาทิตย์และดวงจันทร์
เวลาที่เกิด
สุริยุปราคา - กลางวัน
จันทรุปราคา - กลางคืน
การเกิด
สุริยุปราคา - เงาของดวงจันทร์ทอดไปยังโลก
จันทรุปราคา - ดวงจันทร์เคลื่อนที่ผ่านเข้าไปในเงาของโลก
การมองเห็น
สุริยุปราคา - คนที่อยู่ในบริเวณเงาของดวงจันทร์สามารถเห็นปรากฏการณ์สุริยุปราคาได้
จันทรุปราคา - คนบนโลกที่อยู่ในเวลากลางคืนเห็นปรากฏการณ์จันทรุปราคาได้พร้อมกั้น
สรุป
จันทรุปราคาเกิดจากการที่โลกและดวงจันทร์โคจรมาอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกันกับดวงอาทิตย์ โดยโลกอยู่ระหว่างดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ เมื่อดวงจันทร์โคจรเข้าไปในเงาของโลก คนบนโลกจะมองเห็นดวงจันทร์มืดไป
ฉันรู้อะไร
1.เมื่อเลื่อนดินน้ำมันเข้าไปในเงามืดและเงามัวของโลก ดินน้ำมันได้รับแสงแตกต่างกันหรือไม่ อย่างไร
แตกต่างกัน โดยในเงามัวดินน้ำมันจะยังคงได้รับแสงบางส่วน แต่ความสว่างจะลดลงจากขณะที่อยู่นอกบริเวณเงา เมื่อเลื่อนเข้าไปในเงามืดจะเห็นดิน้ำมันเป็นเสี้ยว โดยบริเวณส่วนมืดจะค่อยๆ มากขึ้นๆ จนมืดหมดทั้งก้อน
2.เมื่อดวงจันทร์โคจรเข้าไปในบริเวณเงามัวและเงามืดของโลก คนที่อยู่บนโลกจะมองเห็นดวงจันทร์แตกต่างกันหรือไม่ เพราะเหตุใด
แตกต่างกัน โดยขณะที่ดวงจันทร์อยู่ในเงามัว คนบนโลกจะยังมองเห็นดวงจันทร์เต็มดวงแต่ความสว่างลดลง และเมื่อดวงจันทร์เริ่มสัมผัสเงามืด คนบนโลกจะเริ่มมองเห็นดวงจันทร์เว้าแหว่งหรือเป็นเสี้ยว และมืดไปทั้งดวงเมื่อดวงจันทร์เข้าไปในเงามืดทั้งดวง
3.การเกิดจันทรุปราคาบางส่วนและจันทรุปราคาในเงามัวแตกต่างกันอย่างไร
แตกต่างกัน ขณะที่เกิดจันทรุปราคาบางส่วน คนบนโลกจะมองเห็นดวงจันทร์เป็นเสี้ยว แต่ขณะเกิดจันทรุปราคาในเงามัว คนบนโลกจะยังคงมองเห็นดวงจันทร์เต็มดวงอยู่ เพียงแต่ความสว่างจะลดลง
4.ปรากฏการณ์จันทรุปราคาแตกต่างจากปรากฏการณ์สุริยุปราคาอย่างไร
แตกต่างกันที่การเกิดจันทรุปราคาตำแหน่งการเรียงตัวของดาวทั้ง 3 ดวง โดยโลกอยู่ระหว่างดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ แล้วดวงจันทร์เคลื่อนที่ผ่านเข้ามาในเงาของโลก ส่วนสุริยุปราคาดวงจันทร์จะอยู่ตรงกลาง เงาของดวงจันทร์จึงทอดมายังโลก นอกจากนี้ ยังมีความแตกต่างกันที่เวลาเกิดอีกด้วย โดยจันทรุปราคาจะเกิดในเวลากลางคืน ส่วนสุริยุปราคาจะเกิดในเวลากลางวัน
5.จากกิจกรรมนี้ ค้นพบอะไรบ้างเกี่ยวกับการเกิดปรากฏการณ์จันทรุปราคา
ปรากฏการณ์จันทรุปราคาเกิดจากการที่โลกและดวงจันทร์โคจรมาอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกันกับดวงอาทิตย์ โดยโลกอยู่ระหว่างดวงอาทิตย์และดวงจันทร์ เมื่อดวงจันทร์โคจรผ่านเข้าไปในเงามัวของโลก เรียกว่าจันทรุปราคาในเงามัว เมื่อดวงจันทร์เริ่มเข้าสู่เงามืด จะเห็นดวงจันทร์เป็นเสี้ยวเรียกว่าจันทรุปราคาบางส่วน เมื่อดวงจันทร์เข้าสู่เงามืดไปทั้งดวง เรียกว่าจันทรุปราคาเต็มดวง
6.จากสิ่งที่ค้นพบ สรุปได้ว่าอย่างไร
ปรากฏการณ์จันทรุปราคาเกิดจากการที่โลกและดวงจันทร์โคจรมาอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกันกับดวงอาทิตย์ โดยโลกอยู่ระหว่างดวงอาทิตย์แลดวงจันทร์ เมื่อดวงจันทร์โคจรผ่านเข้าไปในเงาของโลก คนบนโลกจึงมองเห็นดวงจันทร์มืดไป
กิจกรรมท้ายบท
ในเวลากลางคืนที่ไม่มีแสงไฟหรือแสงสะท้อนจากดวงจันทร์ หรือในเวลากลางวันขณะเกิดสุริยุปราคาเต็มดวง เราจะยังสังเกตเห็นเงาของสิ่งต่างๆ ได้หรือไม่
ไม่สามารถเห็นเงาของสิ่งต่างๆ ได้ เพราะไม่มีแหล่งกำเนิดแสง
เงาเกิดขึ้นได้อย่างไร และต้องมีองค์ประกอบอะไรบ้างจึงเกิดเงาได้
เงาเกิดจากการที่วัตถุทึบแสงไปกั้นทางเดินของแสง ทำให้เกิดเงาที่มีรูปร่างคล้ายวัตถุด้านที่ไปกั้นทางเดินของแสงตกลงบนฉาก ดังนั้นองค์ประกอบของการเกิดเงา ได้แก่ แหล่งกำเนิดแสง วัตถุที่ไปกั้นทางเดินของแสง และฉาก
ปรากฏการณ์สุริยุปราคาและจันทรุปราคาเกี่ยวข้องกับเงาหรือไม่และเกิดขึ้นได้อย่างไร
ปรากฏการณ์สุริยุปราคาและจันทรุปราคาเกี่ยวข้องกับเงา เมื่อดวงอาทิตย์ ดวงจันทร์ และโลก เรียงตัวในแนวเส้นตรงเดียวกัน และเนื่องจากดวงอาทิตย์เป็นแหล่งกำเนิดแสง เมื่อดวงจันทร์หรือโลก ขวางกั้นทางเดินของแสงจากดวงอาทิตย์ก็จะเกิดเงาไปตกที่ดาวอีกดวงหนึ่ง เช่น เงาของดวงจันทร์ทอดมายังโลกขณะเกิดปรากฏการณ์สุริยุปราคา หรือดวงจันทร์เคลื่อนที่ผ่านเข้าไปในเงาของโลกขณะเกิดปรากฏการณ์จันทรุปราคา ส่งผลให้คนบนโลกมองเห็นดวงอาทิตย์หรือดวงจันทร์มืดไป
คำถามสำคัญประจำหน่วย
เงาเกิดขึ้นได้อย่างไร
เงาเกิดจากการมีวัตถุทึบแสงไปกั้นแนวการเคลื่อนที่ของแสง ทำให้เกิดเงาบนฉาก วัตถุบางอย่างทำให้เกิดเงาได้หลายรูปร่างขึ้นอยู่กับด้านของวัตถุที่นำมากั้นแสง เงามี 2 ประเภท คือ เงามืดและเงามัว
สุริยุปราคาและจันทรุปราคา เกิดขึ้นได้อย่างไร
สุริยุปราคาและจันทรุปราคาเกิดจากการที่โลกและดวงจันทร์โคจรมาอยู่ในแนวเส้นตรงเดียวกันกับดวงอาทิตย์ ถ้าดวงจันทร์อยู่ระหว่างดวงอาทิตย์และโลก เงาของดวงจันทร์จะไปตกลงบนพื้นโลก คนบนโลกที่อยู่ภายใต้บริเวณเงาจะเห็นดวงอาทติย์มืดไป เรียกสริยุปราคา และปรากฏการณ์สุริยุปราคาจะเกิดในเวลากลาสงวัน แต่ถ้าตำแหน่งของโลกอยู่ระหว่างดวงจันทร์และดวงอาทิตย์ เมื่อดวงจันทร์เคลื่อนที่ผานเข้าไปในเงาของโลก คนบนโลกจะเห็นดวงจันทร์มืดไปและเปลี่ยนสีแดงอิฐ เรียกว่า จันทรุปราคา ปรากฏการณ์จันทรุปราคาจะเกิดในเวลากลางคืน