Bắt đầu phân tích phạm trù “hàng hóa” – phạm trù cơ bản và giản đơn nhất như là cái trừu tượng xuất phát, Mác khai triển quá trình phân tích những phạm trù cụ thể hơn như tiền tệ, tư bản, giá trị thặng dư, lợi nhuận, lợi tức, địa tô…, rồi lại tổng hợp các khái niệm cụ thể hơn này lại.
Nhờ đó, Mác đã tái hiện xã hội tư bản chủ nghĩa như một chỉnh thể cụ thể trong sự thống nhất giữa bản chất và hiện tượng trên cơ sở vạch ra quy luật kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản.