Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ระบบต่อมไร้ท่อ (Endocrine System), เเต่, นางสาวชรินรัตน์ อุ้ยมาก…
ระบบต่อมไร้ท่อ
(Endocrine System)
ฮอร์โมน
หมายถึงสารเคมีที่สร้างมาจากเซลล์ของต่อมไร้ท่อ (endocrine cell)และไปมีผลควบคุมการทำงานของเซลล์เป้าหมายที่อยู่ห่างออกไป โดยขนส่งไปตามกระเเสเลือด
หน้าที่
ควบคุมภาวะสมดุลต่างๆในร่างกาย
ดุลการเจริญเติบโต
ดุลแคลเซียม
ดุลน้ำ กรดด่าง
ดุลการเผาผลาญสารอาหาร
ระบบสืบพันธ์
การคลอดบุตร
การหลั่งน้ำนม
ชนิดของฮอร์โมน แบ่งตามคุณสมบัติ
ต่อมไพเนียล
(Pineal gland)
เมลาโทนิน
(Melatonin)
หน้าที่
วงจรการนอนหลับ/ตื่น
Sleep/wake cycle
การสืบพันธุ์
Reproduction
ภูมิคุ้มกัน
Immunomodulation
สมดุลพลังงาน
Energy balance
สารต้านอนุมูลอิสระ
Antioxidant
ต่อต้านวัย
Antiaging
ต้านเนื้องอก
Antitumoral
น้ำหนักตัว
Body weight
ภาวะความผิดปกติ
พบว่าถ้าเกิดเนื้องอกของต่อมไพเนียล (pinealoma) ทำให้ขาดฮอร์โมน จะทำให้เข้าสู่วัย หนุ่มสาวเร็วกว่าปกติ (precocious puberty) ในเด็ก
การควบคุมการสร้างและการหลั่งฮอร์โมน
วิธีย้อนกลับ
(Feedback mechanisms)
การที่อวัยวะเป้าหมายสร้างสารขึ้นมากระตุ้นหรือยับยั้งการทำงานของต่อมไร้ท่อ ให้ หลั่งฮอร์โมนมากขึ้นหรือน้อยลง
Negative feedback
โดยทางตรง เช่น การที่ฮอร์โมนหลั่งออกมามากขึ้น จะไปยับยั้ง การหลั่งของตัวเองที่ต่อมไร้ท่อโดยตรง หรือโดยทางอ้อม เช่น การหลั่ง ACTH จากส่วนหน้าของต่อมใต้ สมองจะกระตุ้นต่อมหมวกไตสร้างคอร์ทิซอล เมื่อระดับคอร์ทิซอลสูงขึ้น จะไปยับยั้งการสร้าง ACTH
Positive feedback
มีลักษณะการทำงานเช่นเดียวกับ Negative feedback แต่จะไปกระตุ้นการทำงานของต่อมไร้ท่อแทนการยับยั้ง เช่น การที่ฮอร์โมนที่หลั่งออกมาจากต่อม ต่อมไร้ท่อให้หลั่งฮอร์โมนเพิ่มขึ้น เช่น positive feedback ของเอสโตเจนต่อฮอร์โมนโกนาโดโทรฟิน ทำให้เกิด LH peak และการตกไข่
การควบคุมทางประสาท
โดยทางตรง
ต่อมที่เจริญมาจากเนื้อเยื่อของเซลล์ประสาท จะถูกควบคุมโดยระบบ ประสาทส่วนกลางโดยมีเส้นใยประสาท (nerve fiber) ไปควบคุมต่อมไร้ท่อ เช่น เมื่อถูกกระตุ้นโดยระบบ ประสาทจะมี neve impulse ไปที่ต่อมทำให้มีการหลั่งฮอร์โมนทันที ได้แก่ ต่อมใต้สมองส่วนหลัง (ได้แก่ Oxytocin) และต่อมหมวกไตส่วนใน (ได้แก่ Epinephrine, Norepinephrine)
โดยทางอ้อม
โดยเซลล์ประสาทจะสร้างสารเคมีที่เรียกว่า neuroendocrine hormone (neurohormone) ได้แก่ พวก releasing factor และ inhibiting factor ซึ่งปัจจุบันพบว่า แฟคเตอร์ เหล่านี้บางตัวมีคุณสมุบัติเป็นฮอร์โมน ซึ่งได้จากไฮโพทาลามัส แล้วเก็บอยู่ตามเส้นใยประสาทและจะถูก ปล่อยเข้าสู่กระแสโลหิต เมื่อมีการกระตุ้นกระแสประสาทจากส่วนของสมองที่เกี่ยวข้องไปควบคุมการหลั่ง ฮอร์โมนของต่อมไร้ท่อ
เช่น การควบคุมการหลั่งฮอร์โมนจากต่อมใต้สมองส่วนหน้า
สารอื่นๆ
ในกระแสเลือดที่ไม่ใช่ฮอร์โมน ก็สามารถควบคุมการหลั่งฮอร์โมนได้ เช่น ระดับน้ำตาล ในเลือดควบคุมการหลั่งอินซูลิน ระดับแคลเซียมในเลือดควบคุมการหลั่งพาราธอมโมน และปริมาณ ความเข้มข้นของเกลือแร่ในเลือดควบคุมการหลั่งอัลโดสเตอโรน และ ADH
การควบคุมการทำงานของต่อมไร้ท่อ
ระบบประสาท
ต่อมใต้สมองส่วนหลัง ต่อมหมวกไตชั้นใน
ฮอร์โมน
ต่อมใต้สมองส่วนหน้าสร้างฮอร์โมนมาควบคุม ต่อมไทรอยด์
ผลของฮอร์โมน
แคลเซียมในเลือดต่ำกระตุ้นต่อมพาราไทรอยด์ให้ทำงาน
เเต่
นางสาวชรินรัตน์ อุ้ยมาก รหัสนักศึกษา 64106301123
ห้อง 1B เลขที่ 51