Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
tải xuống, =>, Nó là kết quả tất yếu của một quá trình dồn nén, bức xúc…
Tác giả
Tô Hoài có tên khai sinh là Nguyễn Sen
.
Bút danh Tô Hoài của ông được đặt từ hai địa danh nổi tiếng gắn bó cả tuổi thơ và những năm trai trẻ của ông là Phủ Hoài Đức và sông Tô Lịch. Ngoài bút danh là Tô Hoài, ông còn dùng thêm nhiều bút danh khác như Vũ Đột Kích, Mai Trang, Mắt Biển, Thái Yên, Hồng Hoa và Phạm Hòa.
Sự nghiệp văn chương
Trước Cách mạng 1945: Một cây bút dồi dào.
Truyện ngắn của ông in đậm cảm quan nghệ thuật và giọng điệu riêng, ngòi bút của ông chủ yếu hướng về người nông dân nghèo và loài vật như “Dế Mèn phiêu lưu ký”, “O chuột”, “Gã chuột bạch”, “Tuổi trẻ”, “Đôi ri đá”, “Một cuộc bể dâu”, “Mụ ngan”.
Sau Cách mạng 1945: Tô Hoài có sự chuyển biến về tư duy sáng tác.
Ông nhanh chóng thâm nhập hiện thực cuộc sống và sáng tạo thành công nhiều tác phẩm có giá trị ở các thể loại loại khác nhau như chủ đề những người anh hùng dân tộc thiểu số dũng cảm, thủy chung sắt son, hiến dâng cuộc đời mình cho đất nước, quê hương “Tuổi trẻ Hoàng Văn Thụ”, “Kim Đồng”, “Giàng A Thào”, “Vừ A Dính”...
Sau này: Ngòi bút của ông vẫn hướng về xã hội trước 1945 với cách nhìn, sự suy ngẫm sâu sắc hơn.
“Quê nhà”, “Những ngõ phố, người đường phố”, “Chuyện cũ Hà Nội”...
Tác phẩm
"Vợ chồng A Phủ" là truyện ngắn hay nhất trong tập "Truyện Tây Bắc" của nhà văn Tô Hoài. Đạt giải nhất Giải thường Văn nghệ của Hội Nhà văn (1954-1955)
Đề tài : thân phận con người trong xã hội cũ
Bố cục
Phần 1 (từ đầu đến “bị đánh vỡ đầu”): Cuộc sống và diễn biến tâm trạng của Mị khi ở nhà thống lí Pá Tra
Phần 2 (tiếp đó đến “đánh nhau ở Hồng Ngài”): Hoàn cảnh của A Phủ và cuộc xử kiện ở nhà thống lí Pá Tra
Phần 3 (còn lại): Mị cởi trói cho A Phủ và hai người chạy trốn khỏi Hồng Ngài.
Nhân Vật A Phủ
Chàng trai khỏe mạnh, có tài, nhiều cô gái trong bản mê
A Phủ rất gan góc, ngang tàng, không biết sợ hãi trước cường quyền
Trước sự bạo ngược của A Sử, Tô Hoài đã làm nổi bật lên những hành động mạnh mẽ, dữ dội: ‘’chạy vụt ra’’, ‘’vung tay ném’’, ‘’xộc tới nắm’’, ‘’kéo dập đầu, xé, đánh tới tấp…’’.
Khi bị người nhà thống lí bắt và xử kiện
‘’mặt A Phủ sung lên, môi và đuôi mắt giập chảy máu’’
‘’hai đầu gối sưng bạch lên như mặt hổ phù’’. Dù vậy, A Phủ ‘’chỉ im như cái tượng đá’’
Khi đã phải sống thân phận của kẻ làm công trừ nợ, anh vẫn là chàng trai của tự do, vẫn thẳng thắn và bộc trực
Khi bị đứng, đói, khát trong cái lạnh cắt da, A Phủ không cam chịu, anh nhai đứt hai vòng dây trói, song không thoát.
Khát vọng sống, khát vọng tự do mãnh liệt đem đến cho A Phủ nguồn sức mạnh phi thường khiến A Phủ ‘’quật sức vùng lên, chạy’’
A Phủ biết trân trọng nghĩa tình và có tấm lòng cảm thông: A Phủ cảm thông và thấu hiểu hoàn cảnh của Mị. A Phủ đã đưa Mị chạy trốn khỏi nhà thống lí Pá Tra.
Nhân vật Mị
Trước khi trở thành con dâu gạt nợ. Mị hiện lên với những vẻ đẹp tài năng và phẩm chất tốt đẹp
Mị tài hoa, xinh đẹp, yêu đời
“Mị uốn chiếc lá trên môi, thổi lá cũng hay như thổi sáo, có biết bao người mê ngày đêm thổi sáo đi theo Mị, đứng nhẵn cả chân vách đầu buồng Mị.”
Dù sinh ra trong gia cảnh nghèo khó nhưng Mị vẫn rất lạc quan và yêu đời ngoài ra Mị còn là cô gái chăm chỉ, giàu lòng yêu đời, đang sống trong những ngày tháng tươi đẹp của tuổi xuân
Mị có tính cách mạnh mẽ, tự chủ
Mị khao khát được yêu và cũng đã có người yêu theo sự lựa chọn của trái tim.
''Con nay đã biết cuốc nương làm ngô giả nợ thay cho bố. Bố đừng bán con cho người giàu”
một cô gái tự do, muốn làm mọi thứ để được tự mình quyết định cuộc đời chính mình.
Mị giàu nhân phẩm, có trái tim vị tha
Ở nhà với cha mẹ, Mị là người con rất hiếu thảo, nết na, chăm chỉ, Mị tự nguyện làm việc thay cho bố mẹ.
Khi bị bắt về làm dâu gạt nợ nhà thống lí, đêm nào Mị cũng khóc”, “năm lá ngón trong tay” ,” chỉ muốn ăn để chết” .
Dẫu trong tận cùng của đau khổ, vẫn luôn đặt chữ hiếu lên đầu
Khi Mị bị bắt làm dâu gạt nợ cho nhà thống lí. Con người Mị đã thay đổi hoàn toàn
Mị có một cuộc sống đầy bất hạnh trong nhà thống lý Pá Tra.
‘’cúi mặt, cái mặt buồn rười rượi’’, rồi câm lặng ‘’lùi lũi như con rùa nuôi trong xó cửa’’ và buông xuôi ‘’ở lâu trong cái khổ Mị quen rồi’’...
” Tết xong lên núi hái thuốc phiện; giữa năm thì giặt đay; đến mùa đi nương bẻ bắp”, lao động quần quật ”con trâu, con ngựa làm còn có lúc, đêm còn được đứng gãi chân, nhai cỏ…”
Mị với A Sử ‘’không có lòng mà vẫn phải sống với nhau’’, A Sử chưa bao giờ coi Mị là vợ, nó đánh đập Mị hết sức dã man.
” Ta là thân đàn bà, nó bắt ta về trình ma nhà nó rồi thì chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở đây”
Hình ảnh căn buồng Mị nằm kín mít - chốn địa ngục trần gian: chỉ có một ‘’lỗ vuông bằng bàn tay lúc nào trông ra cũng thấy trăng trắng không biết là sương hay nắng’’
Trong khoảng thời gian đầu bị bắt về làm vợ A Sử, Mị - bằng lòng yêu tự do và ham sống mạnh mẽ - đã phản kháng quyết liệt:
‘’ Có đến hàng mấy tháng, đêm nào Mị cũng khóc’’.
Mị có ý định tự tử nhưng rồi vì bố già mà không đành chết —-> vẫn còn ý thức về nỗi đau.
‘’Bây giờ thì Mị tưởng mình cũng là con trâu, mình cũng là con ngựa, là con ngựa phải đổi ở cái tàu ngựa nhà này đến ở cái tàu ngựa nhà khác, ngựa chỉ biết việc ăn cỏ, biết đi làm mà thôi’’, ‘’Ở lâu trong cái khổ, Mị quen khổ rồi’’.
‘’Mị nghĩ rằng mình cứ chỉ ngồi trong cái lỗ vuông ấy mà trông ra, đến bao giờ chết thì thôi’’. Thậm chí Mị còn không nghĩ đến cái chết nữa: ‘’lần lần, mấy năm qua, mấy năm sau, bố Mị chết. Nhưng Mị cũng không còn nghĩ đến Mị có thể ăn lá ngón tự tử nữa.’’
Sức sống mãnh liệt bên trong Mị
Trong đêm tình mùa xuân
Mị nghe tiếng sáo vọng lại, thiết tha bồi hồi. Mị ngồi nhẩm thầm bài hát của người đang thổi.”; “ Tai Mị văng vẳng tiếng sáo gọi bạn đầu làng”, ‘’ mà tiếng sáo gọi bạn yêu vẫn lững lơ bay ngoài đường’’, ‘’Mị vẫn nghe tiếng sáo đưa Mị đi theo những cuộc chơi, những đám chơi’’, ‘’trong đầu Mị rập rờn tiếng sáo’’ => Làm sống dậy một phần tuổi trẻ và kí ức tươi đẹp khi xưa.
Mị lén uống rượu --> Mượn hơi men dìm đi những nuối tiếc, khao khát và phẫn uất đột ngột bùng cháy trong lòng; mượn cái đắng của rượu để vơi đi những đắng cay trong lòng.
Mị bất ngờ nhận ra mình ‘’trẻ lắm’’ ,Mị muốn được đi chơi —-> Muốn được hòa vào không khí rạo rực của mùa xuân, của tình yêu và của cả hạnh phúc.
Trong đêm giải cứu A Phủ
Ban đầu Mị dửng dưng ‘’thản nhiên thổi lửa, hơ tay’’, Mị nghĩ ‘’Nếu A Phủ có là cái xác chết đứng đấy cũng thế thôi.’’
Mị chợt nhớ lại chính mình khi thấy nước mắt của A Phủ: “Dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám đen”
Mị ý thức rõ ràng hơn về một sự thật tàn bạo và vô lí, bất công: “Trời ơi nó bắt trói đứng người ta đến chết chết nó bắt mình chết cũng thôi khi nó bắt trói đến chết người đàn bà ngày trước cũng ở cái nhà này này chúng nó thật độc ác”, “Ta là thân đàn bà, nó đã bắt ta về trình ma nhà nó rồi, thì chỉ còn biết đợi ngày rũ xương ở đây thôi… Người kia việc gì mà phải chết thế.”
Mị cắt dây trói cho A Phủ và chạy theo anh, trốn khỏi nhà thống lí Pá Tra
=>
Nó là kết quả tất yếu của một quá trình dồn nén, bức xúc cả về thể xác lẫn tinh thần đối với Mị. Đồng thời cũng là biểu hiện của một sức sống tiềm tàng, mạnh mẽ được trỗi dậy trong con người Mị, bắt đầu một cuộc đời mới