Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 2 Fungal Classification - Coggle Diagram
บทที่ 2 Fungal Classification
เชื้อราเป็นองค์ประกอบสำคัญในสิ่งมีชีวิต
เชื้อราเป็นยูคาริโอตวิวัฒนาการสัมพันธ์ใกล้ชิดกับสัตว์มากกว่าพืช
เชื้อรา 1.5 ล้าน sp.
ค้นพบ 80,000 spp. (5%)
400 spp – เชื้อราที่สำคัญทางการแพทย์
<40 ครั้ง ทำให้เกิดเชื้อราที่ติดเชื้อของมนุษย์และสัตว์อื่นๆ
เชื้อราหลายชนิดผลิตสารพิษยาปฏิชีวนะและสารทุติยภูมิอื่นๆ
คุณสมบัติทั่วไปของเชื้อรา
Yeast
รูปแบบเซลล์เดียว
แตกหน่อหรือแตกตัว
โคโลนีคล้ายขี้ผึ้งหรือบิวทิรัส
บางชนิดผลิต pseudohypha เช่น. Candida และ hypha ที่แท้จริง
มักเติบโตที่อุณหภูมิ 20-25 องศา
ยีสต์ก่อโรคต้องการการเสริมคุณค่าและอุณหภูมิที่เหมาะสมที่สุดที่ 35-37องศา
Dematiaceous fungi
บางชนิดผลิตเม็ดสีเมลานินที่เรียกว่า "เชื้อรา dematiaceous"
Sexual & asexual reproduction
Asexual spores: conidia, sporangiospore
Sexual spores: zygospores, ascospores, basidiospores
เคมีบําบัด : โภชนาการที่อภิบาลจากสารมีชีวิตหรือสารอินทรีย์อื่น ๆ
ข้อกำหนดในการดำรงชีวิต
อยู่อาศัยฟรี
พยาธิวิทยา/พยาธิภาระผูกพันเชื้อราก่อโรคในคน สัตว์ และพืช
ภาวะผูกพัน:ไลเคน ไมคอไรซา เชื้อราเอนโดไฟต์
Aerobe / anaerobe
Saprophyte : ในธรรมชาติพบในดิน น้ำ ในบรรยากาศและอุจจาระของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม (coprophilous)
เห็ดขีควาย Psilocybe cubensis:ยาหลอนประสาท : ยามีผลต่อ LSD
ต้องการความชื้นเพื่อการเจริญเติบโตและการงอกของสปอร์
Classification of Fungi
สิ่งมีชีวิตทั้ง 3 กลุ่มนี้ถูกจัดเป็นเชื้อรา
Protozoa: slime molds
Chromista: Oomycota (water living pathogen)
True fungi:
Chytridiomycota,Zygomycota,Ascomycota,Basidiomycota
Chytridiomycota
เซลล์เดียวที่มีเหง้า
หลายชนิดเป็น saprotrophs ในสภาพแวดล้อมที่มีน้ำหรือดินเปียก
บางชนิดเป็นสัตว์ที่อาศัยแบบไม่ใช้ออกซิเจนในกระเพาะรูเมนสำหรับการย่อยในลำไส้ของสัตว์ (ปศุสัตว์)
ทำให้เกิดโรคกบ
รับกรดไขมันโอเมก้า 3
Basidiomycota
การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ: conidium
การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ:
– Basidiospore บนเบสเดียม
– Basidiocarps = เห็ด
Ascomycota
85% ของเชื้อโรคในมนุษย์
การสืบพันธุ์แบบไม่อาศัยเพศ: conidiums
การสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ: ascospore in ascus (sac)
รูปเเบบที่ทำให้เกิดโรค (Pathogenic forms)
Toxigenic fungi
เห็ดมีพิษ: อะมาทอกซินจากอมานิตา
– พิษอมานิตา
สารพิษจากเชื้อรา: อะฟลาทอกซินจากเชื้อราแอสเปอร์จิลลัส ฟลาวัส
– พิษต่อตับ
– เสี่ยงมะเร็งตับ
Allergenic fungi
ทำให้เกิดโรค ดังนี้
หอบหืด
โรคจมูกอักเสบจากภูมิแพ้
โรคปอดของเกษตรกร
เชื้อราที่ก่อโรคบริเวณผิวหนังเเละร่างกาย
เชื้อราที่แพร่เชื้อเฉพาะชั้นหนังกำพร้า (ผิวหนัง ผม และเล็บ)
Dermatophytoses
สายพันธุ์ที่พบมากที่สุดในประเทศไทย: Trichophyton rubrum
แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม คือ
Anthropophilic : อาศัยอยู่บนมนุษย์ กระตุ้นปฏิกิริยาการอักเสบน้อยที่สุด เช่น. E. floccosum, T. mentagrophytes การติดเชื้อเรื้อรัง
Zoophilic : อาศัยอยู่กับสัตว์ (การติดต่อระหว่างมนุษย์กับสัตว์) กระตุ้นปฏิกิริยาการอักเสบที่รุนแรงมากขึ้นเมื่อพวกเขาพยายามบุกรุกผิวหนังมนุษย์ เช่น. M. canis ทำให้เกิดการติดเชื้อเฉียบพลันและการอักเสบ
Geophilic : อาศัยอยู่ในดินหรือพืชบางชนิด (สัมผัสโดยตรง) เช่น e.g. M. gypseum
สาเหตุเกิดจากเชื้อ
Trichophyton
Microsporum
Epidermophyton
ประเภทของเกลื้อน
เกลื้อน capitis : หนังศีรษะ , เกลื้อน corporis : ผิวกายเกลื้อน Unguium : เล็บ, เกลื้อน pedis : เท้าและนิ้วเท้า
ลักษณะเกลื้อน capitis : หนังศีรษะ
ผิวหนาและเป็นสะเก็ดบวมน้ำเมื่อขยายตัว คล้ายแหวนสีแดง อาการคันรุนแรงของหนังศีรษะ รังแคหัวล้าน
ลักษณะเกลื้อน corporis : ผิวกาย
แขนและขาส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกาย โดยเฉพาะบริเวณผิวที่หยาบกร้านขยายวงแหวนสีแดงที่มีบริเวณสะดือกลาง (กลาก)ผื่นขึ้นและมีสะเก็ดผิวแห้งและเป็นขุย
Candida spp.
การติดเชื้อ
เนื้อเยื่อและผิวหนังของเมือกของมนุษย์ ช่องปาก อวัยวะสืบพันธุ์และลำไส้
การติดเชื้อฉวยโอกาส : บ่งชี้ผู้ป่วยเอดส์
ปัจจัยของการติดเชื้อ :
ภูมิคุ้มกันบกพร่อง ตั้งครรภ์ ผิวชุ่มชื้น สกปรกผิวเสียและถลอก
กิจกรรมทางเพศ, เบาหวาน, การติดเชื้อเอชไอวี, การรักษาระยะยาวของยาปฏิชีวนะหรือสเตียรอยด์
การวินิจฉัย
ไม้กวาดช่องปากและช่องคลอด ขูดผิวหนัง & การเตรียม KOH
รูปแบบเนื้อเยื่อ: ยีสต์ที่ออกดอกด้วย pseudohyphae
Histoplasmosis
การวินิจฉัย
ตัวอย่างชิ้นเนื้อเยื่อเมือกหลอดลม
รูปแบบเนื้อเยื่อ: ยีสต์ขนาดเล็กในมาโครฟาจ
เชื้อราไดมอร์ฟิครูปแบบยีสต์ : ที่อุณหภูมิ 37°C ในรูปแบบแม่พิมพ์ BHI : ที่อุณหภูมิ 25 องศาเซลเซียส บน SDA
• อาการไม่เฉพาะเจาะจงกับรอยโรคที่ปอด (บนเอ็กซ์เรย์ทรวงอก)
• บ่งชี้การเกิดโรคเอดส์ (CD4 < 100 เซลล์/ mm3)
โรค
โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
การติดเชื้อสูง: ดิน ค้างคาวและนก ถ้ำ เล้าไก่
การแพร่เชื้อโดยการหายใจเข้า
Zygomycosis
เกิดจากเชื้อราในลำดับ Mucorales ของไฟลัมไซโกไมโคตา เช่น. Mucor, Rhizopus, Rhizomucor, Absidia, Cunninghamella
เกี่ยวข้องกับการติดเชื้อฉวยโอกาส: ภูมิคุ้มกันบกพร่อง,โรคเอดส์โรคเบาหวาน,มะเร็งเม็ดเลือดขาว,มะเร็งต่อมน้ำเหลือง,การรักษาคอร์ติโคสเตียรอยด์,แผลไหม้รุนแรง
การรักษา: amphotericin B