Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
vitamines - Coggle Diagram
vitamines
aanbevelingen/behoeftes
kleine hoeveelheid
micronutriënten/leveren geen energie/ omzetten naar biologisch actieve vorm
voldoende variatie/evenwichtige keuze volgens voedingsdriehoek + juiste bereiding en bewaring
kan gezondheidswinst opleveren bij tekort
stofwisseling
niet verteerd worden
resorptie nooit 100%
opgenomen dunne darm (jejunum) passief/actief transport
gezondheid
tekort
hypovitaminose
onder bepaalde drempel niet goed verwerkt, stofwisseling niet optimaal, ontstaan van biochemische afwijkingen, klachten (verminderde eetlust, vermoeidheid, slapeloosheid, gebrek aan concentratie, prikkelbaarheid, lusteloosheid)
avitaminose
langdurig ernstig tekort ontstaan specifieke klinische neveneffecten (rachitis: stoornis in botvorming door tekort vit D → spierkrampen)
teveel
hypervitaminose
overschrijden van aanvaardbare bovengrens (niet alle vitamines)
preventie chronische ziekten
indeling
vetoplosbaar: A, D, E, K
intestinale resorptie (galzouten en normale vetresorptie vereist
vetoplosbare vitamines volgen weg lipiden
opstapeling in lever en vetweefsel
Vitamine D: natuurlijk
D3: cholecalciferol, prohormoon oiv licht omgezt in actieve vorm van calcetriol
dierlijke producten: eidooier, vette vis, volle melkproducten, vette kaas, boter
D2: ergocalciferol, geneesmiddelen en verrijking van voedingmiddelen met dezelfde activiteit al D3
toegevoegd aan smeervet, sommige bak en braadvetten
wateroplosbaar: C, B, foliumzuur
snel uitgescheiden
niet/beperkt opgeslagen
kunnen verloren gaan is was-kookwater
vitamine C: tekort, scheurbuik aardappelen, groenten fruit (gehalte daalt bij kneuzing/beschadiging van het voedingsmiddel) actie proces opgenomen dunne darm (absorptie verstoord, gastro intestinale problemen, alcoholisme) verplaatst vri in plasma ne opname, geen opslag plaats, uitscheiden via nieren
functie
wateroplosbaar
Functie: Co factor bij redoxreactie van Fe en Cu, vorming van carnitine uit lysine, stimuleert productie en functie
leukocyne
, antioxidant
vetoplosbaar
Calciumabsorptie uit de darm, absorptie van fosfaat uit de darm, bevordering van botmineralisatie (groei van kinderen, instandhouding van skelet bij kinderen), synthese van eiwitten