Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ป่วย อวัยวะสัมผัส (หู) - Coggle Diagram

- - - - เกิดจากความผิดปกติของหูชั้นนอก เยื่อแก้วหู และหูชั้นกลาง ทำให้มีความผิดปกติของกลไกการส่งผ่านคลื่นเสียงไปสู่หูชั้นใน
    - - เกิดจากความผิดปกติในอวัยวะรูปหอยโข่งในหูชั้นใน ตรงส่วนของเซลล์ประสาทรับเสียง
    - - เกิดจากความผิดปกติในระบบการนําเสียงร่วมกับประสาทรับฟังเสียงบกพร่อง
    - - เกิดจากความผิดปกติของสมองโดยเฉพาะทําให้ผู้ป่วยได้ยินแต่ไม่สามารถแปลความหมายของสัญญาณนั้นได้
  - - - โรคหูชั้นนอก เช่น ขี้หูอุดตัน ช่องรูหูตีบแคบตั้งแต่กําเนิดสิ่งแปลกปลอมเข้าในหู หูชั้นนอกอักเสบ เนื้องอก โรคของเยื่อแก้วหูและหูชั้นกลาง ได้แก่ เยื่อแก้วหูทะลุ หูชั้นกลางอักเสบเฉียบพลัน
    - - ประสาทหูเสื่อมที่เป็นตั้งแต่กําเนิด
      - ประสาทหูเสื่อมที่เกิดภายหลัง
        
        Presbycusis พบในคนชรา
        
        Noise induced hearing loss เกิดจากเสียงดังมาก
        
        Infection ติดเชื้อจากหูชั้นใน น้ำไขสันหลัง การติดเชื้อหูชั้นกลาง
  - - - อาการนํา เช่น หูอื้อ เสียงดังในหู หรือการได้ยินลดลง
      - อาการร่วม เช่น ปวดหู น้ําออกหู คันหู มีเสียงดังในหู เวียนหัวบ้้าน
      - ประวัติในอดีต เช่น การใช้ยาที่มีพิษต่อหู อุบัติเหตุที่ศีรษะการผ่าตัดใบหู การได้ยินเสียงดังมากเกินไป ประวัติบุคคลในครอบครัว มีหูหนวก
    - - การตรวจทางร่างกายทางหู คอ จมูก การส่องกล้องดูหู (Otoscope)
      - การตรวจทางระบบประสาท กรณีสงสัยรอยโรคของเส้นประสาทหรือสมอง
      - การตรวจการได้ยินด้วยส้อมเสียง (Tuning fork) เพื่อแยกโรคหูชั้นกลางหรือเส้นประสาทหูในผู้ป่วยที่มีปัญหาการได้ยินที่ตรวจไม่พบความผิดปกติของหูชั้นนอกและเยื่อแก้วหู
- - - - สาเหตุ
        
        ในภาวะปกติขี้หูสามารถอุดตันอยู่ในส่วนของช่องหูชั้นนอกและมีสีและปริมาณที่มากน้อยได้แตกต่างกัน
      - พยาธิสภาพ
        
        ขี้หูถูกสร้างโดยต่อมสร้างขี้หูซึ่งอยู่ในช่องหูส่วนกระดูกอ่อนปกติขี้หูจะเคลื่อนออกมาด้านนอกได้เอง ส่วนมากเกิดจากขี้หูสร้างมากผิดปกติ ในผู้สูงอายุต่อมสร้างขี้หูฝ่อ ทําให้ขี้หูแห้งและแข็ง ทําให้ขี้หูอุดตันได้ง่าย
      - อาการและอาการแสดง
        
        หูอื้อ ปวดหู
      - การรักษา
        
        โดยการล้าง ใช้เครื่องดูดหรือการใช้เครื่องมืออื่น ๆ ช่วย
    - - สาเหตุ
        
        ในเด็กเล็กมักพบของเล่นชิ้นเล็ก ลูกปัด หรือเมล็ดผลไม้ เด็กยัดใส่รูหู ทำให้เกิดการติดเชื้อ จนถึงอาการเยื่อแก้วหูทะลุได้
      - พยาธิสภาพ
        
        หูอื้อ รําคาญ สูญเสียการได้ยินบางรายมีอาการมึนงงเวียนศีรษะจนถึงอัมพาตของใบหน้า
      - การรักษา
        
        เป็นสิ่งมีชีวิตใช้แอลกฮอล์70% หรือยาหยดประเภทน้ํามันหยอดลงไป แล้วคีบออกเป็นสิ่งไม่มีชีวิต ใช้น้ำสะอาดหรือเกลือปราศจากเชื้อหยอดจนเต็มหูแล้วเทน้ําออกหรือใช้ที่ล้างหูช่วย
    - - การรักษา
        
        ทิ้งไว้เฉยๆ อย่าชะล้าง
        
        ไม่ต้องเอาลิ่มเลือดออก
        
        ไม่ต้องหยอดยาหู แต่ให้ยารับประทานกันการติดเชื้อ
      - อาการควรหายภายใน 1 เดือน ถ้า 2 เดือนยังไม่หายให้ทำการซ่อมแซมเยื่อแก้วหู
  - - - เป็นภาวะที่มีการขังค้างของเหลวอยู่ในหูชั้นกลาง
      - ลักษณะแตกต่างกันออกไปตามระยะเวลาในการเกิดโรค โดยมักแบ่งเป็นชนิดต่างๆ ได้แก่
        
        Acute Otitis Media มีภาวะหูน้ำหนวกเกิดขึ้นในช่วงเวลาสั้น ๆ มีอาการน้อยกว่า 3 สัปดาห์
        
        Serous Otitis Media มีภาวะหูน้ำหนวกที่มีน้ำใสขังค้างอยู่ในหูชั้นกลาง มีอาการระหว่าง 3 เดือนถึง 3 สัปดาห์
        
        Chronic Otitis Media มีภาวะหูน้ำหนวกที่เกิดเป็นซ้ำและเป็นอยู่ในเวลานาน ๆ มีอาการมากกว่าหรือเท่ากับ 3 เดือน
        
        Adhesive Ottis Media มีภาวะหูน้ำหนวกที่เกิดเป็นนาน ๆ เป็นระยะเวลานานปี
      - การรักษา
        
        ทำ Valsava Maneuver และ Politzerisation คือหายใจเข้าเต็มที่ บีบจมูก หุบปากให้สนิทแล้วเบ่งลมหายใจออกเป็นการเพิ่มความดันบริเวณช่องคอหลังโพร่งจมูก ทำให้ท่อยูสเตเชียนเปิดออกได้
        
        การรักษาทางยา ให้ยาแก้แพ้ยาลดอาการคัดแน่นในจมูกและยาปฏิชีวนะร่วมด้วย โดยเฉพาะถ้าตรวจพบอาการหูชั้นกลางอักเสบจากเชื้ออะไรควรให้ยาตามผลการเพาะเชื้อชนิดนั้นด้วยเพื่อให้ออกฤทธิ์ครอบคลุม
        
        การทำ Myringostomy (ในรายที่รักษาทางยาไม่ได้ผล) คือ การเจาะเยื่อแก้วหูแล้วใส่ท่อคาไว้เพื่อให้ลมผ่านเข้าออกได้ตลอด ให้ของเหลวในหูชั้นกลางไหลออกมาก
    - - สาเหตุเกิดจากภาวะที่มีการรักษาไม่หายขาดของหูชั้นกลางอักเสบและการกลับเป็นซ้ำอีกของ Otitis Media
      - อาการและอาการแสดง
        
        เยื่อแก้วหูทะลุ (Tympanic Membrane perforation) มีของเหลวไหลเป็นน้ำหนอง หูอื้อ บางรายสูญเสียการได้ยิน
      - การรักษา
        
        1.การรักษาทางยา ให้ยาปฏิชีวนะ ยาแก้ปวด ยาลดการคัดแน่นจมูก บางรายอาจให้ยาหยอดหูร่วมด้วย
        
        ควรทำการผ่าตัดต่อไป (ทำ Tympanoplasty และอาจต้องทำ Mastoidectomy ร่วมด้วยในบางราย) ให้ยานาน 2 สัปดาห์ไม่หาย
    - - สาเหตุ ไม่ทราบแน่ชัด อาจเกิด Measle virus และหากมีประวัติในครอบครัวถ่ายทอดทางพันธุกรรมแบบ autosomal dominate
      - อาการ
        
        หูอื้อ บางรายมีอาการเวียนศีรษะบ้านหมุนในขณะเปลี่ยนท่าทางของศีรษะ
      - การรักษา
        
        ใช้เครื่องช่วยฟัง เหมาะสําหรับสูญเสียการฟังไม่มาก
    - - สาเหตุ
        
        จากผลการเปลี่ยนแปลงความดันอากาศหรือความดันในหูชั้นกลางและโพรงกกหู
      - อาการ
        
        ปวดหู แน่นหู หรือสูญเสียการได้ยินแบบ
        CHL ร่วมกับมีประวัติขึ้นเครื่องบินหรือดําน้ํา
  - - - สาเหตุ
        
        จากความเสื่อมตามวัย อุบัติเหตุโดยเฉพาะการบาดเจ็บหรืออุบัติเหตุบริเวณศีรษะ โรคหูชั้นใน การติดเชื้อ
      - อาการ
        
        มักมีอาการเวียนศีรษะบ้านหมุน รู้สึกโครงเครง หรือสูญเสียการทรงตัว เมื่อมีการเคลื่อนไหวของศีรษะอย่างรวดเร็ว
      - การรักษา
        
        การทํากายภาพบําบัด เพื่อเคลื่อนตะกอนหินปูน
    - - การรักษา
        
        จํากัดความเค็ม เพราะความเค็มหรือโซเดียมที่มีมากในร่างกายจะทําให้มีน้ําคั่งในร่างกาย และน้ําในหูชั้นในมากขึ้น
        
        การกินยาขยายหลอดเลือด ฮิสตามีน จะช่วยให้มีการไหลเวียนไปที่หูเพิ่มมากขึ้น
    - - การรักษา
        
        ยาขยายหลอดเลือด
        
        ยาวิตามิน บํารุงประสาทหูที่เสื่อม
        
        ยาลดอาการเวียนศีรษะ
        
        การนอนพัก วัตถุประสงค์เพื่อลดการรั่วของน้ําในหูชั้นในเข้าไปในหูชั้นกลาง (ถ้ามี)แนะนําให้นอนยกศีรษะสูง 30 องศาจากพื้นราบเพื่อให้มีความดันในหูชั้นกลางให้น้อยที่สุด
- - - - มีเสียงดังในหู
      - อาการปวดหู
      - มีของเหลวไหลจากหู
      - อาการหูอื้อ ได้ยินเสียงลดลง
      - มีอาการเวียนศีรษะ
    - - ตรวจหูภายนอก - โดยมองและคลำดูบริเวณหน้าและหลังหูว่ามีอาการปวด บวม แดง มีฝี มีรู มีถุงน้ำหรือไม่
      - ตรวจช่องหู - ตรวจด้วยไม้พันสำลี ค่อยๆแตะลงที่ช่องหูทั้งส่วนกระดูกและกระดูกอ่อน
      - ตรวจดูเยื่อแก้วหู - ว่ามีสีอะไร มีรอยแผล มี light reflex หรือ retraction หรือรูทะลุ ถ้ามีรูทะลุลมจะผ่านออกมา
      - ตรวจหูแล้วไม่พบสิ่งผิดปกติ ให้ตรวจศีรษะและคอด้วย
      - การตรวจพิเศษอื่นๆ
      - การนัดตรวจซ้ำเป็นระยะๆ
    - - การทดสอบการได้ยิน
        
        Tuning fork test เป็นการตรวจโดยใช้ส้อมเสียง
        
        Audiometry โดยใช้เครื่องตรวจการได้ยินชนิดไฟฟ้า
      - การตรวจโดยการใช้คำพูด
        
        Speech Reception Threshold
        
        ตรวจระดับเสียงพูดที่ต่ำที่สุดที่ผู้ป่วยสามามารถเข้าใจว่าเป็นคำพูด เป็นพยางค์ที่ฟังแล้วคุ้นเคยมาก เป็นวิธีที่บอกถึงความไวของหูในการรับฟังคำพูด
        
        Speech Discrimination
        
        ประสิทธิภาพของหูในการแยกเสยงและเข้าใจความหมายของคำพูด การตรวจจพใช้คำที่มีพยางค์เดียว
    - - Romberg's Test โดยการยืนตรง ส้นเท้าชิด ปลายเท้าชิดกัน มองตรงไปข้างหน้า
      - Unterberger's Test ทำเหมือน Romberg's Test แต่ยื่นมือตรงไปข้างหน้า หลับตา ย่ำเท้าอยู่กับที่
      - Gait Test ให้เดิตามแนวเส้นตรงระหว่างจุด 2 จุด แล้วหมุนตัวเร็วๆกลับมาที่เดิม
    - - คือ อาการตากระตุก โดยการทำ Head Shaking (สั่นศีรษะผู้ป่วยในแนวระนาบนอน 20 ครั้ง) หรือทำ Position Test (ให้ผู้ป่วยนอนจับศีรษะตะแคงขวา ซ้าย หงาย ตรง เพื่อดูอาการเวียนศีรษะ)