Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพระบบนรีเวช - Coggle Diagram
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีพยาธิสภาพระบบนรีเวช
Dysmenorrhea
& Post menstrual bleeding
1.2 อาการปวดฤดู
(DYSMENORRHEA)
ชนิดปฐมภูมิ (PRIMARY DYSMENORRHEA) เป็นการหดเกร็งของมดลูก ลักษณะปวดเป็นแบบบีบรัด เป็นช่วงๆ
ชนิดทุติยภูมิ (SECONDARY DYSMENORRHEA) ปวดไม่ว่าจะมีการตกไข่หรือไม่
การพยาบาล
สร้างทัศนคติที่ดีต่อการมีระดูและความภาคภูมิใจในเพศของตน
แนะนำการปฏิบัติตัวที่เหมาะสม
ให้คำแนะนำที่ถูกต้องเกี่ยวกับสรีรวิทยาของการมีระดู
แนะนำวิธีการบรรเทาความไม่สุขสบายของอาการปวดระดู
อธิบายวิธีการใช้ยา สรรพคุณของยา ข้อดี ข้อเสีย และผลข้างเคียงที่เกิดจากการใช้ยา
ภาวะเลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูก
กลุ่มที่ไม่มีพยาธิสภาพเรียกว่า DYSFUNCTION UTERINE
BLEEDING: DUB
ภาวะเลือดออกผิดปกติชนิดที่ไม่มีไข่ตก
ภาวะเลือดออกผิดปกติชนิดที่มีไข่ตก
กลุ่มที่มีพยาธิสภาพโดยเลือดที่ออกมาสาเหตุมาจาก
MYOMA UTERI, ENDOMETRIOSIS, PID
การรักษา
ภาวะ ANOVULATORY DUB
การทาให้เลือดหยุดโดยการใช้ฮอร์โมนเอสโตรเจน หรือ โปรเจสติน หรือขูดมดลูก (DILATATION &
CURETTAGE: D&C)
การรักษาภาวะซีด
ป้องกันการเกิดช้ำ
ภาวะ OVULATORY DUB
ใช้ยา NSAIDS ยาเม็ดคุมกำเนิด
ทำลายเยื่อโพรงมดลูก
การตัดมดลูก (HYSTERECTOMY)
การพยาบาล
ประเมินความรุนแรงของการเสียเลือดและป้องกันภาวะซีดติดตามผล
HEMATOCRIT
ป้ องกันภาวะช็อค โดย RECORD V/S, I/O, สังเกต
ภาวะช็อค
ป้องกันการติดเชื้อ
ในรายที่ต้องผ่าตัดพยาบาลเตรียมผู้ป่วยก่อนและหลังการผ่าตัด
ประคับประคองจิตใจ
Uterine Curettage
ประเภท
การถ่างขยายปากมดลูกร่วมกับการขูดมดลูก (DILATATION AND
CURETTAGE)
การขูดมดลูกแบบแยกส่วน (FRACTIONAL CURETTAGE)
วัตถุประสงค์ในการขูดมดลูก
เพื่อการวินิจฉัยโรค
เพื่อการรักษาในหญิงตั้งครรภ์
หลังการท าแท้ง
รักษาภาวะมีเลือดออกจากโพรงมดลูกผิดปกต
การปฏิบัติตนหลังการขูดมดลูก
หลังจากการขูดมดลูกอาจมีเลือดออกกะปริดกะปรอยได้บ้าง
อาจมีอาการปวดหน่วงท้องน้อยอันเนื่อง มาจากการหดเกร็งของมดลูก
หลีกเลี่ยงการใช้ผ้าอานามัยแบบสอด
ควรนอนพักผ่อนให้มาก
ได้รับยาปฏิชีวนะเพื่อป้องกันการติดเชื้อ
งดมีเพศสัมพันธ์ประมาณ 2 สัปดาห์
ผลข้างเคียง/ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากการขูดมดลูก
มดลูกทะลุ
การตกเลือด
การติดเชื้อ
การเกิดพังพืดภายในโพรงมดลูก
หากตั้งครรภ์อาจมีการฝังตัวของรกที่ลึกเข้าไปในผนังมดลูกหรือ
อาจจะทะลุออกนอกมดลูกได
Myoma Uteri
สาเหตุและปัจจัย
ฮอร์โมนเอสโตรเจน และโปรเจสเตอโรนจากรังไข่เป็นตัวเร่งให้เกิด
เนื้องอกและพบว่าเนื้องอกมีขนาดเล็กลงภายหลังหมดระดู
อาการและอาการแสดง
ระดูออกมาก (Hypermenorrhea) และมานาน (Menorrhagia)
ก้อนในท้องน้อย (Palpable mass)
อาการกดเบียดอวัยวะข้างเคียง (Pressure symptom)
ปวดท้องน้อย (Pelvic Pain)
ตกขาว (Leukorrhea)
ภาวะมีบุตรยาก (Infertility)
การรักษา
เฝ้าสังเกตอาการ ถ้าขนาดก้อนเนื้อ ไม่เกิน 12 wks. ให้มาตรวจซ้้า
ทุก 4-6 เดือน และให้ยาเสริมธาตุเหล็กเพื่อป้องกันภาวะโลหิตจาง
รักษาด้วยยา
NSAIDS บรรเทาอาการอักเสบ และลดปริมาณเลือดที่ออก
GnRH analogue ใช้ในผู้ป่วย Endometriosis
ผ่าตัด
Myomectomy ผ่าตัดเฉพาะก้อนเนื้องอก โดยที่ยังมีมดลูกอยู่
Hysterectomy ผ่าตัดมดลูกออกไปด้วยในกรณีที่ไม่สามารถตัด
ก้อนเนื้อออกได้
การหย่อนของอวัยวะในอุ้งเชิงกราน
สาเหตุ
Trauma จากการคลอดจ้านวนครั้งของการคลอดทางช่องคลอด
อายุ และวัยหมดระดู พบว่าอายุที่มากขึ้นความแข็งแรงของกล้ามเนื้อลดลงการขาดฮอร์โมนเอสโตรเจน ท้าให้มีการฝ่อลีบของกล้ามเนื้อ ที่พยุงอวัยวะภายในอุ้งเชิงกราน
การเพิ่มขึ้นของความดันในช่องท้อง เช่น ท้องผูก ไอเรื้อรัง ยกของหนัก มีก้อนเนื้องอก
Pelvic Inflammatory Disease : PID
อาการและอาการแสดง : ชนิดเฉียบพลันพบตกขาวมีกลิ่นเหม็นปวดท้องน้อยทั้ง 2 ข้างมักเกิดหลังมีประจำเดือนใหม่ๆ ปวดมากตอนเคลื่อไหวอาจมีเลือดออกกกปริดกะปรอยชนิดเรื้อรัง
การวินิจฉัย
ซักประวัติพบตามปัจจัยเสี่ยง
ตรวจร่างกาย
พบ WBC > 10,000 /mm3 และค่า ESR สูงขึ้น
ตรวจพิเศษ เช่น Ultrasonography, Culdocenthesis,
Laparoscopy เป็ นต้น
การรักษา : ใช้ยาปฏิชีวนะให้ครบตามแผนการรักษ
การพยาบาล
ให้ความรู้เกี่ยวกับกายวิภาค และสรีรวิทยาสตรี
แนะนำการทำความสะอาดร่างกาย และอวัยวะสืบพันธ์อย่างถูกวิธี
แนะน าการรักษาสุขอนามัยทางเพศ
แนำนำการสังเกตุอาการติดเชื้อ
หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัย
ไม่สวนล้างช่องคลอด
ประเมินภาวะติดเชื้อ วัดv/s ทุก 4 ชม.
การพยาบาลเพื่อป้องกันการกลับเป็นซ้ำ
ให้ความรู้เกี่ยวกับช่องทางการติดต่อและการแพร่กระจายไปสู่บุคคลอื่น
แนะนำให้คู่นอนมารับการตรวจรักษา
งดการมีเพศสัมพันไว้ก่อนหรื่อใช้ถุงยาง
แนะนำการปฏิบัติเพื่อไม่ให้กลับมาเป็นซ้ำ
sexual transmitted disease
หนองใน (Gonorrhea)
สาเหตุเชื้อ : Neisseria gonorrhea
อาการและอาการแสดง
ระยะฟักตัวประมาณ 1-14 วัน
วันปัสสาวะแสบขัดปัสสาวะลาบากมีหนองไหลออกมาจากท่อปัสสาวะ
มีเลือดออกทางช่องคลอด
คันบริเวณปากช่องคลอด (pruritus vulva)
ปวดท้องน้อย
การวินิจฉัย
ย้อมสีGram Stain
การตรวจหาหน่อยทางพันธุกรรม
การเพาะเชื้อ
การรักษา Ciprofloxaxin 500 mg a single dose
ซิฟิ ลิส (Syphilis)
สาเหตุ: เชื้อ Treponemapallidum (เป็ นแบคทีเรียชนิดเกลียว)
อาการและอาการแสดง : ระยะฟักตัวประมาณ 21 วัน
การวินิจฉัยตรวจ
VDRL หรือ RPR ถ้าผลบวกต้องตรวจ
TPHA
การรักษา ใช้ยา Penicillin โดยรักษาได้ทุกระยะของโรค
แผลริมอ่อน (Chancroid)
สาเหตุเชื้อ: Haemophilusducreyi
อาการและอาการแสดง
ระยะฟักตัวประมาณ 1-6 วัน
มีแผลที่อวัยวะเพศ
มีไข้ต่ำๆ
ต่อมน้ำเหลืองโตที่ขาหนีบ
การวินิจฉัย
เพาะเชื้อ โดยเอาหนองที่แผลหรือจากต่อมน ้าเหลืองมาย้อมจะพบเชื้อ เรียงตัวเป็นสายคล้ายฝูงปลา
การรักษา : Zithromax 1.0 gm (250mg x 4 tablets)
เริม (Herpes simplex)
สาเหตุ
HSV Type 1
HSV Type 2
อาการและอาการแสดง : ลักษณะตุ่มใสเล็กคันปวดแสบร้อน ปวดศรีษะ อ่อนเพลีย ต่อมน้ำเหลืองโต
การวินิจฉัย: การเพาะเชื้อจากตุ่มน้ำใสๆ
การรักษา : Acyclovir 200 mg for 5 times a day
กามโรคของท่อและต่อมน้ำเหลือ
สาเหต : เชื้อChlamydia
Trachomatis Subserotype L1,L2 และ L3
อาการและอาการแสดง
มีแผลอวัยวะสืบพันธ์ภายนอกส่วนล่าง รูท่อปัสสาวะ แคมใหญ่ แล้วแตกออกกลายเป็นแผลเล็กตื้นๆ ไม่เจ็บแผลจะหายเอง
การวินิจฉัย :การตรวจภูมิคุ้มกันต่อเชื้อ คลามัยเดีย
การรักษา : Doxycycline 100 mg. / Erythromycin 500 mg.
หูดหงอนไก่ (Condyloma acuminate, Genital wart)
สาเหตุเชื้อ :Human papilloma virus (HPV) Type 6,11
อาการและอาการแสดง
ระยะฟักตัว 2-3 เดือน
มีลักษณะติ่งเนื้อ สีชมพูหรือสีขาว (warts)
ผิวขรุขระเป็นหยักคล้ายหงอนไก่ หรือดอกกะหล่ำ
การวินิจฉัย : ตัดติ่งเนื้อ ตรวจหา Serotype ของ HPV
การรักษา
การผ่าตัดด้วยเครื่องจี้ไฟฟ้า และใช้ยาป้าย
Podophyllin 10-25%
Trichloroacetic acid (TCA) 80-90%
Podophilox 0.5%
หูดข้าวสุก(Molluscumcontagiosum)
สาเหตุ : เชื้อไวรัสPoxuiridac (กลุ่ม Pox Virus)
อาการและอาการแสดง : ลักษณะเป็นตุ่มแข็งเล็กๆไม่เจ็บไม่คัน หายเองได้ภายใน 6-9 เดือน
การวินิจฉัย :บีบหรือเจาะริยบุ๋มจะได้ของเหลวข้นๆสีขาวเหลืองนำไปตรวจย้อมGram Stain จะเห็น Molluscum bodies ลักษณะเป็นรูปไข่
Tumor/ cyst
Endometriosis
พยาธิสภาพ :มักพบจุดสีนํ้าตาลในอุ้งเชิงกราน โดยเฉพาะ ผิวรังไข่มดลูก ลําไส้เยื่อบุช่องท้อง ลักษณะสีแดงหรือสีนํ้าเงินปนดําอาจพบขนาดใหญ่กว่า10 cm. เรียกว่า Chocolate cystหากพบถุงนํ้าภายในมีของเหลวสีนํ้าตาลเข้มเรียกว่าEndometrioma
ปัจจัยเสี่ยง
สตรีที่มีระดูครั้งแรกอายุน้อย ช่วงรอบระดูสั้น
และเลือดระดูออกมาก
พันธุกรรม
พยาธิสภาพขัดขวางการไหลของระด
สตรีที่ไม่มีบุตรหรือมีบุตรน้อย
การวินิจฉัย
การซักประวัติอาการปวดประจําเดือน การรบกวนจากอาการปวด
การตรวจร่างกาย ตรวจหน้าท้อง ตรวจภายใน
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การรักษา
การผ่าตัด
การใช้ยา
เนื้องอกรังไข้ชนิดธรรมดา
อาการและอาการแสดง
คลําพบก้อน
กดเบียดอวัยวะข้างเคียงในอุ้งเชิงกราน
ท้องโตขึ้น
ปวดท้องเฉียบพลันเกิดจากการบิดของขั้ว(Torsion) การแตก (Rupture ) การติดเชื้อ(Infection)
Bleeding per Vagina
เกิดการอุดตันของลําไส้เกิดจากการโตขยายของเนื้องอกทําให้ท้องอืดอึดอัดแน่นท้อง
การรักษา
แบบไม้ต้องผ่าตัดในรายเนื้องอกรังไข่ชนิดธรรมดาขนาด< 8 cm. ให้สังเกตอาการทุก 2-3 เดือน
แบบต้องผ่าตัด
Ovarian Cystectomy
Unilateral Salpingo-Oophorectomy
Total Abdominal Hysterectomy with Bilateral
Salpingo-Oophorectomy
มดลูกหย่อน
อาการและอาการแสดง
อาการไม่เกี่ยวกับการขับถ่ายปัสสาวะ อุจจาระ: หน่วงที่ท้องน้อย ช่อง
คลอดมีก้อนโผล่เวลาไอหรือจาม ปวดหลังมีตกขาว หรือมีหนอง มีเลือดออกทางช่องคลอด ปวดขณะมีเพศสัมพันธ์
ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะคั่ง (Urinary retention) ปัสสาวะล่าบาก กลั้นปัสสาวะไม่ได้
ท้องผูก กลั้นอุจจาระลำบาก
การวินิจฉัย
การตรวจ PV, PR
ให้ผู้ป่วยไอ สังเกตปัสสาวะที่เล็ดออกมา
การรักษา
แบบไม่ต้องผ่าตัด
แนะน่าให้หลีกเลี่ยงสาเหตุ และปัจจัยเสี่ยง เช่น ยกของหนักไอเรื้อรัง
รายที่อายุไม่มาก ปัสสาวะจะเล็ดขณะไอจาม ฝึกบริหารกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกรานโดยการขมิบช่องคลอด
การใช้ฮอร์โมนทดแทนในราย Menopause ใช้Estrogen Cream
การใส่ห่วงวงแหวน (Pessary)
การผ่าตัดขึ้นอยู่กับลักษณะและระดับของการหย่อน
Vaginal Hysterectomy
Anterior Colporrhaphy
Posterior Peri neocolporrhaphy
Le Fort Colpocleisis
Manchester Operation
การพยาบาล
แนะน่า Kegel exercise ในสตรีวัยเจริญพันธุ์
การช่วยคลอดที่ถูกวิธีไม่ให้เกิด trauma
ให้ความรู้ผู้ป่วยในรายที่ต้องท่าผ่าตัด