Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
IMMUNOLOGY - Coggle Diagram
IMMUNOLOGY
เซลล์ที่สำคัญในระบบภูมิคุ้มกัน
Hematopoietic stem cell (hemocytoblast)
เซลล์ต้นกำเนิดของเซลล์ต่างๆ ในกระแสเลือด
พบในไขกระดูก 0.5 – 1 %
Neutrophil
ปริมาณที่พบในประแสเลือด : ประมาณ 40-70 %
อายุ : 6 ชั่วโมง – หลายวัน
เซลล์เป้าหมาย : เชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา
Eosinophil
ปริมาณที่พบในกระแสเลือด : ประมาณ 1-6 %
อายุ : 8-12 วัน
เซลล์เป้าหมาย : เชื้อปรสิต เชื้อพยาธิ
เนื้อเยื่อที่เกิดอาการแพ้
Basophil
ปริมาณที่พบในประแสเลือด : < 1 %
อายุ : หลายชั่วโมง – หลายวัน
เซลล์เป้าหมาย : เนื้อเยื่อที่เกิดอาการแพ้
Lymphocyte
•ปริมาณที่พบในประแสเลือด : 20-40 %
•อายุ : หลายสัปดาห์ - หลายปี
•เซลล์เป้าหมาย : เชื้อแบคทีเรีย เซลล์ที่ติดเชื้อ
ไวรัส เซลล์มะเร็ง
Natural killer cell (NK cell)
ทำหน้าที่ ทำลายเซลล์มะเร็ง และเซลล์ติดเชื้อไวรัส
T-lymphocyte (T-cell)
สร้างจาก thymus gland
หน้าที่ ต่อต้านสิ่งแปลกปลอม การติดเชื้อ และเซลล์ที่มีการเปลี่ยนแปลง เช่น เซลล์มะเร็ง เซลล์ติดเชื้อไวรัส
B-lymphocyte (B-cell)
สร้างจาก bursa equivalent tissues
ทำหน้าที่ผลิต immunoglobulin หรือ antibody
Monocyte
ปริมาณที่พบในประแสเลือด : ประมาณ 2-6 %
อายุ : หลายชั่วโมง – หลายวัน(อยู่ได้ไม่ถึงสัปดาห์)
เซลล์เป้าหมาย : หลากหลาย
Macrophage
Monocyte >> เคลื่อนที่จากเลือดไปอยู่ใน
เนื้อเยื่อ เช่น ตับ ม้าม ไขกระดูก ต่อมน้ าเหลือง
สมอง ต่อมไทมัส ผนังถุงลม >> เปลี่ยนเป็น
Macrophage
อายุ : หลายเดือน - หลายปี
เซลล์เป้าหมาย : หลากหลาย
Mast cell
มีบทบาทสำคัญในภาวะภูมิไวเกินชนิดที่ 1 (การแพ้ทั่วไป)
ปฏิกิริยาการตอบสนองด้านภูมิคุ้มกันของร่างกายต่อเชื้อจุลินทรีย์
ภูมิคุ้มกันต่อเชื้อแบคทีเรีย
แบคทีเรียที่เพิ่มจำนวนภายนอกเซลล์
เช่น หลอดเลือด เนื้อเยื่อ
Adaptive immunity (specific) : Antibody (IgM, IgG, IgA),CD4+T-cell
Innate immunity (non-specific) : Phagocytosis, Complement
แบคทีเรียที่เพิ่มจำนวนภายในเซลล์
เช่น ปอด
Antibody ไม่สามารถทำลายแบคทีเรียนี้ได้
Neutrophil, Macrophage, NK cell, CD4+ T-cell, CD8+ T-cell
ภูมิคุ้มกันต่อเชื้อรา
Adaptive immunity (specific) : Antibody, CD4+ T-cell, CD8+ T-cell
Human Blood Leukocytes : Neutrophil, Macrophage
ภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัส
Human Blood Leukocytes : Lymphocyte (NK cell)
Innate immunity (non-specific) : Interferon( ใช้ฆ่าเชื้อไวรัส,เป็นตัวต้านเชื้อไวรัส )
Adaptive immunity (specific) : Antibody (IgA),CD4+ T-cell, CD8+ T-cell
ภูมิคุ้มกันต่อเชื้อปรสิต
Human Blood Leukocytes : Eosinophil, Mast cell
Innate immunity (non-specific) : Phagocytosis, Complement
Adaptive immunity (specific) : Antibody (IgE)
ภูมิคุ้มกันและระบบภูมิคุ้มกัน
กระบวนการป้องกันร่างกายจากสิ่งแปลกปลอมหรือ antigen (Ag) เช่น เชื้อโรคต่าง ๆ ได้แก่
แบคทีเรีย ไวรัส เชื้อรา ปรสิต
ทำหน้าที่ คอยป้องกันไม่ให้เชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอมเข้ามาทำอันตรายต่อร่างกาย
อาศัยการทำงานร่วมกัน
The adaptive immune system
The innate immune system
หน้าที่ของระบบภูมิคุ้มกัน
Defense : ป้องกันและทำลายเชื้อโรคและสิ่ง
แปลกปลอม
Homeostasis : คอยกำจัดเซลล์ปกติที่
เสื่อมสภาพ เช่น กำจัดเซลล์เม็ดเลือดที่มีอายุมาก
Surveillance : คอยดักทำลายเซลล์ต่าง ๆ ที่
แปรสภาพผิดไปจากปกติ เช่น ทำลาย tumor cells
เพื่อป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง
ชนิดของภูมิต้านทาน
Active immunity (สร้างเอง)
Natural active immunity : หลังติดเชื้อ
Artificial active immunity : วัคซีน toxoid
Passive immunity (รับมา)
Natural passive immunity : ทางรก น้ำนมจากแม่
Artificial passive immunity : เซรุ่มแก้พิษงู
ชนิดของระบบภูมิคุ้มกัน
Innate immunity (non-specific)
•ระบบภูมิคุ้มกันที่มีมาแต่กำเนิด
•ไม่มีความจำเพาะเจาะจงกับชนิดของเชื้อโรค
•ไม่จำเป็นต้องได้รับเชื้อโรคนั้นมาก่อน
Barrier (body’s defenses)
ผิวหนัง (Skin)
รูขุมขน (Hair follicles)
ต่อมไขมัน (sebaceous glands)
Normal flora
Mucous from Respiratory, GI tract, Genitourinary tract
Phagocytosis
กระบวนการจับกินเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมโดย White blood cell
Inflammatory response
อาการ >> ปวด บวม แดง ร้อน
การเคลื่อนย้ายของ phagocytic cell มายังบริเวณที่มีสิ่งแปลกปลอม
Fever
ผลจากการหลั่งสาร เช่น Interleukin-1 (IL-1), Interleukin-6 (IL-6)
ผลจากการหลั่งสาร tumor necrosis factor (TNF) จากเซลล์มะเร็ง
เพื่อตอบสนองเชื้อจุลินทรีย์
สมองจะปรับ (reset) อุณหภูมิในร่างกายให้สูงขึ้น >> เกิดอาการไข้ >> มีผลยับยั้งการแบ่งเซลล์จุลินทรีย์
Interferon (IFN)
โปรตีนที่หลั่งจากเซลล์ที่ติดเชื้อไวรัส
ทำหน้าที่กระตุ้นเซลล์ให้ผลิต antivirus protein
ออกฤทธิ์ยับยั้งการแบ่งตัวของเชื้อไวรัส
Complement
กลุ่มของโปรตีนใน plasma (ประมาณ 25 ชนิด)
ส่วนใหญ่สร้างจากตับ
ทำหน้าที่สลายเซลล์และหลั่งสารเคมี
Adaptive Immune System (specific)
Cell mediated immune response (CMIR)
Helper T-lymphocyte (TH)
ช่วยให้ภูมิคุ้มกันทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ช่วย B-lymphocyte สร้าง Ab หรือ Ig
Suppressor T-lymphocyte (TS)
ควบคุม T-cell และ B-cell ไม่ให้ทำงานมากเกินไป
Killer (cytotoxic) T-lymphocyte (TK)
ทำลายเซลล์ที่มี Ag เกาะอยู่บนผิว แล้วทำให้เซลล์แตก
Memory T-lymphocyte (TM)
ทำหน้าที่ จดจำ Ag
เป็นเซลล์ที่มีอายุยืน
เมื่อสัมผัส Ag ซ้ำ TMจะแบ่งตัวเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็ว
Humoral immune response (HIR)
Antibody (Ab) / Immunoglobulin (Ig)
-สามารถทำปฏิกิริยาได้กับ Antigen (Ag) หรือเชื้อโรคต่าง ๆ อย่างจำเพาะ
-พบในกระแสเลือด และสารคัดหลั่ง
-สร้างจาก B-lymphocyte (B-cell)
Immunoglobulin G (IgG)
มีมากที่สุดในเลือด (70-75 %)
เคลื่อนตัวผ่านรกได้
หน้าที่ : การป้องกันการติดเชื้อ
Immunoglobulin A (IgA)
พบ 10-15 % (รองจาก IgG)
พบใน : ทางเดินอาหาร ทางเดินหายใจ
เนื้อเยื่อทางเดินปัสสาวะ น้ำลาย น้ำตา
น้ำนม
หน้าที่ : ป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรีย
Immunoglobulin M (IgM)
พบ 10 % (ผ่านรกและผนังหลอดเลือดไม่ได้)
ทารกในครรภ์สร้างได้เมื่ออายุ 20 สัปดาห์
IgM มีระดับสูงขึ้น เมื่อพบการติดเชื้อระหว่างการตั้งครรภ์
มีบทบาทสำคัญในการทำลาย Gram negative bacteria
Immunoglobulin E (IgE)
พบน้อยที่สุด (ประมาณ 0.001%)
เกี่ยวข้องกับปฏิกิริยาภูมิแพ้ โดยจับกับ Mast cell และ Basophil
หน้าที่ : ทำลายเชื้อปรสิต เชื้อพยาธิ และพบในผู้ที่มีภาวะภูมิไวเกินชนิดที่ 1