🦠 IMMUNOLOGY 🦠
Immunity and Immune System
ภูมิคุ้มกัน
ระบบภูมิคุ้มกัน
กระบวนการป้องกันร่างกายจากสิ่งแปลกปลอมหรือ antigen (Ag) เช่น เชื้อโรคต่าง ๆ ได้แก่ แบคทเรีย ไวรัส เชื้อรา ปรสิต
ทำหน้าที่คอยป้องกันไม่ให้เชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอมเข้ามาทำอันตรายต่อร่างกาย
Function of Immune System
▪️ Homeostasis
▪️ Surveillance
▪️Defense
คอยกำจัดเซลล์ปกติที่เสื่อมสภาพ
คอยดักทำลายเซลล์ต่างๆที่แปรสภาพผิดไปจากปกติ
ป้องกันและทำลายเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอม
Immune Cell
- Lymphocyte
- Monocyte
1.Hematopoietic stem cell (hemocytoblast)
- Mast cell
- Basophil
- Lymphocyte
- Macrophage
- Eosinophil
- Neutrophil
พบในไขกระดูก 0.5 – 1%
เซลล์ต้นกำเนิดของเซลล์ต่างๆในกระแสเลือด
พบในกระแสเลือดประมาณ40 - 70%
อายุ6ชั่วโมง - หลายวัน
เซลล์เป้าหมาย >> เชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา
อายุ 8-12 วัน
พบในกระแสเลือดประมาณ 1-6%
เซลล์เป้าหมาย >> เชื้อปรสิต เชื้อพยาธิ เนื้อเยื่อที่เกิดอาการแพ้
พบในกระแสเลือด < 1%
อายุ หลายชั่วโมง - หลายวัน
เซลล์เป้าหมาย >> เนื้อเยื่อที่เกิดอาการแพ้
อายุ หลายสัปดาห์ - หลายปี
เซลล์เป้าหมาย >> เชื้อแบคทีเรีย เซลล์ที่ติดเชื้อ ไวรัส เซลล์มะเร็ง
พบในกระแสเลือดประมาณ 20-40%
2) T-lymphocyte (T-cell)
3) B-lymphocyte (B-cell)
1) Natural killer cell (NK cell)
ทำหน้าที่>>ทำลายเซลล์มะเร็งและเซลล์ติดเชื้อไวรัส
สร้างจาก >> thymus gland
ทำหน้าที่ >> ต่อต้านสิ่งแปลกปลอม การติดเชื้อและเซลล์ที่มีการเปลี่ยนแปลง
สร้างจาก >> bursa equivalent tissues
ทำหน้าที่ผลิต >> immunoglobulin หรือ antibody
อายุ หลายชั่วโมง - หลายวัน
เซลล์เป้าหมาย >> หลากหลาย
พบในกระแสเลือดประมาณ 2-6%
เซลล์เป้าหมาย >> หลากหลาย
อายุ หลายเดือน - หลายปี
Monocyte >> เคลื่อนที่จากเลือดไปอยู่ในเนื้อเยื่อ เช่น ตับ ม้าม ไขกระดูก ต่อมน้ำเหลือง สมอง ต่อมไทมัส ผนังถุงลม >> เปลี่ยนเป็น Macrophage
มีบทบาทสำคัญในภาวะภูมิไวเกินชนิดท่ี1
ชนิดของระบบภูมิคุ้มกัน
ปฏิกิริยาการตอบสนองด้านภูมิคุ้มกันของร้างกายต่อเชื้อจุลินทรีย์
🧪Innate immunity (non-specific)
🧪Adaptive immunity (specific)
- Inflammatory response
- Fever
- Phagocytosis
- Interferon (IFN)
1.Barrier (body’s defenses)
- Complement
ระบบภูมิคุ้มกันที่มีมาแต่เกิด
ไม่มีความจำเพาะเจาะจงกับชนิดของเชื้อโรค
ไม่จำเป็นต้องได้รับเชื้อโรคนั้นมาก่อน
รูขุมขน (Hair follicles)
ผิวหนัง (Skin)
ต่อมไขมนั (sebaceous glands)
Mucous from Respiratory, GI tract, Genitourinary tract
Normal flora
กำจัดสิ่งแปลกปลอมโดยการจับกินเชื้อโรค
การเคลื่อนย้ายของ phagocyticcell มายังบริเวณที่มีสิ่งแปลกปลอม
อาการ >> ปวด บวม แดง ร้อน
ผลการหลั่งสาร tumornecrosisfactor(TNF) จากเซลล์มะเร็ง เพื่อตอบสนองเชื้อจุลินทรีย์
สมองจะปรับอุณหภูมิในร่างกายให้สูงขึ้นเมื่อเกิดอาการไข้
ผลจากการหลั่งสาร เช่น Interleukin-1(IL-1),Interleukin-6(IL-6)
โปรตีนที่หลั่งจากเซลล์ที่ติดเชื้อไวรัส
ทำหน้าที่กระตุ้นเซลล์ให้ผลิต antivirusprotein
ทำหน้าที่สลายเซลล์และหลั่งสารเคมี
กลุ่มของโปรตีนใน plasma(ประมาณ25ชนิด)ส่วนใหญ่สร้างจากตับ
- Cellmediatedimmuneresponse(CMIR)
Helper T-lymphocyte (TH)
- Humoral immune response (HIR)
Delayed hypersensitivity T-lymphocyte (TD)
Suppressor T-lymphocyte (TS)
Memory T-lymphocyte (TM)
Killer (cytotoxic) T-lymphocyte (TK)
Immunoglobulin G (IgG)
มีมากที่สุดในเลือด (70-75%)
หน้าที่ >> การป้องกันการติดเชื้อ
เคลื่อนตัวผ่านรกได้
Immunoglobulin A (IgA)
พบ 10-15% (รองจาก IgG)
พบใน : ทางเดินอาหาร ทางเดินหายใจ เนื้อเยื่อทางเดินปัสสาวะ น้ำลาย น้ำตา น้ำนม
หน้าที่ >> การป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรีย
Immunoglobulin M (IgM)
Immunoglobulin D (IgD)
Immunoglobulin E (IgE)
พบ10% (ผ่านรกและผนังหลอดเลือดไม่ได้)
ทารกในครรภ์สร้างได้เมื่ออายุ 20 สัปดาห์
มีบทบาทสำคัญในการทำลาย Gramnegativebacteria
พบน้อยในเลือด (น้อยกว่า 1%)
ช่วยในการสร้าง memoryB-cell
ทำหน้าที่ >> ทำลายเชื้อปรสิต เชื้อพยาธิและพบในผู้ที่มีภาวะภูมิไวเกินชนิดที่1
พบน้อยที่สุด (ประมาณ 0.001%)
เกี่ยวข้องกับปฏิกิริยาภูมิแพ้ โดยจับกับ MastcellและBasophil
ชนิดของภูมิต้านทาน
ภูมิคุ้มกันต่อเชื้อปรสิต
ภูมิคุ้มกันต่อเชื้อรา
ภูมิคุ้มกันต่อเชื้อแบคทีเรีย
ภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัส
Intracellular bacteria เช่น ปอด
Extracellular bacteria
Human Blood Leukocytes : Neutrophil, Macrophage
Adaptive immunity (specific) : Antibody, CD4+ T-cell, CD8+ T-cell
Innate immunity (non-specific) : Interferon
Human Blood Leukocytes : Lymphocyte (NK cell)
Adaptive immunity (specific) : Antibody (IgA), CD4+ T-cell, CD8+ T-cell
Human Blood Leukocytes : Eosinophil, Mast cell
Innate immunity (non-specific) : Phagocytosis, Complement
Adaptive immunity (specific) : Antibody (IgE)
▪ Active immunity (สร้างเอง)
▪ Passive immunity (รับมา)
- Natural passive immunity : ทางรก นำ้นมจากแม่
2.Artificialpassiveimmunity:เซรั่มแก้พิษงู
- Artificial active immunity : วัคซีน toxoid
1.Naturalactiveimmunity:หลังติดเชื้อ
