Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

:star:การพยาบาลแบบองค์รวมในการแก้ปัญหาสุขภาพสำหรับบุคคลวัยผู้ใหญ่…

- - - - เปลือกลูกตา (Sclera)
      - กระจกตา (Cornea)
    - - จอประสาทตา (Retina)
        
        เป็นเนื้อเยื่อที่ประกอบด้วยเซลล์ที่มีความไวต่อแสงมาก มีหน้าที่รับภาพจากแก้วตา ส่งมาเป็นพลังงานแสงแล้วแปลงเป็นพลังงานไฟฟ้าส่งต่อไปยังประสาทตาเพื่อส่งต่อไปยังสมองเพื่อแปลงพลังงานไฟฟ้ากลับเป็นภาพให้เราเห็น
      - แก้วตา (Lens)
        
        เป็นอวัยวะที่ไม่มีหลอดเลือดมาเลี้ยง ไม่มีเส้นประสาท
        มากำกับ ทำหน้าที่ช่วยกระจกตาทำหน้าที่ในการหักเหของแสงให้มาโฟกัสที่จอตาทำให้เกิดการมองเห็น
      - วุ้นตา (Vitreous)
        
        เป็นแหล่งอาหารแก้วตา เนื้อเยื่อ Ciliary body และจอตา
    - - ม่านตา (Iris)
        
        ซึ่งทำหน้าที่ควบคุมปริมาณแสงเข้าสู่ตาโดยการหดยืดของม่านตา และเป็นตัวแบ่งช่องที่อยู่ระหว่างเลนส์
      - Ciliary body
        
        เป็นส่วนหน้าสุดของ choroid ทำหน้าที่สร้างของเหลวที่เรียกว่า aqueous humor ทำหน้าที่ให้อาหารแก่เลนส์และกระจกตา
      - Choroid
        
        เป็นชั้นที่มีหลอดเลือดจำนวนมาก ทำให้ชั้น choroid เป็นสีน้ำตาล ทำหน้าที่สร้างอาหารมาเลี้ยงส่วนนอกของอตา ดลนส์และ vitreous body
- - - - ผม = การกระจายของเส้นผม ดูลักษณะการแห้ง กรอบขาด ผมร่วงหรือเป็นมัน หรือมีเหาหรือไม่
      - ศีรษะ = ดูรูปร่าง ขนาดและลักษณะความสมมาตรของศีรษะ
      - หนังศีรษะ = ดูการอักเสบ เป็นแผล รังแค ก้อน หรือสิ่งผิดปกติอื่นๆ
    - - คลำต่อมน้ำเหลืองบริเวณท้ายทอย ในเด็กคลำรอยต่อของกระดูกกะโหลกศีรษะว่าแยกห่างจากกันหรือเกยซ้อนกัน หรือกระหม่อมยุบไปหรือไม่ ปกติจะไม่พบก้อนไม่พบต่อมน้ำเหลือง
- - - - สังเกตความสมมาตรของใบหน้า ความ
        สมดุลของอวัยวะบนใบหน้า
      - ปกติ : ใบหน้าทั้งสองต้องสมมาตรกัน ไม่บิดเบี้ยว สีผิวตามเชื้อชาติ ไม่มีอาการบวม
- - - - คิ้ว
        
        ดูการกระจายตตัวของขนคิ้วและผิวหนังว่าอักเสบ/เป็นขุยหรือไม่
      - ลูกตา
        
        ดูตำแหน่งของลูกตาและเปลือกตา ขอบของเปลือกตาบนจะคลุมรอยต่อของตาดำและตาขาว
        
        ดูความชุ่มชื้น
        
        ดูความนูนของลูกตา
      - ตรวจดูภาวะตาโปน
        
        ตาขาวจะลอยอยู่เหนือตาดำ
      - หนังตา
        
        ดูว่ามีบวม ช้ำเป็นก้อนเป็นหนองหรือไม่
        
        เปลือกตาตกหรือไม่
      - รูม่านตาและแก้วตา
        
        สังเกตว่ารูม่านตาเป็นวงกลมหรือไม่
        
        แก้วตาจะเห็นเป็นสีดำและใส
  - - - มีการคั่งของน้ำเอเควียสจากมีโครงสร้างตาผิดปกติ
      - ความผิดปกติของ trabecular meshwork ตั้งแต่กำเนิด
      - มีความเสื่อมของเนื้อเยื่อภายในลูกตา
      - การใช้ยาที่มีสารฮอร์โมนพวกคอร์ติโคสเตียรอยด์ติดต่อเป็นเวลานาน
      - มีต้อกระจกสุกหรือต้อกระจกสุกงอม
      - เนื้องอกในลูกตา
      - อุบัติเหตุในตา
    - - ต้อหินปฐมภูมิ (Primary glacoma)
        
        ต้อหินชนิดมุมปิด (angle – closure glacoma)
        
        มีแรงกดภายในลูกตา
        โดยเฉพาะบริเวณขั้วประสาทตา (optic disc)
        
        จอประสาทตาขาดเลือด สูญเสียการมองเห็น ปวดตามาก
        
        ต้อหินชนิดมุมเปิด (open – angle glacoma)
        
        เกิดความผิดปกติของทางเดินน้ำเลี้ยงภายในลูกตา
        
        การตีบแคบของท่อ
        ตะแกรงที่เป็นทางระบายน้ำเลี้ยงภายในลูกตา
        
        เกิดการทำลาย
        ประสาทตาโดยแทบไม่มีอาการปวดตา จึงสูญเสียลานสายตาทีละน้อยจนสูญเสียการมองเห็น
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ต้อหินระยะเฉียบพลัน
        
        มีอาการปวดศีรษะมาก
        
        ปวดตามากสู้แสงไม่ได้ ตามัวลงคล้ายหมอกมาบัง
        
        บางคนมองเห็นแสงสีรุ้งรอบๆดวงไฟ
        
        การรักษา
        
        แพทย์มักให้ยาหยอดตา และยารับประทานทางปากหรือยาฉีด จนความดันลดลงสู่อาการปกติ การเห็นดีขึ้นจึงนัดผ่าตัดตามมา
        
        ต้อหินระยะเรื้อรัง
        
        ความดันของลูกตาสูงขึ้นเล็กน้อย
        
        ไม่มีอาการปวด
        
        ผู้ป่วยอาจไม่รู้สึกอาการอะไรเลย
        
        ไม่มีการเปลี่ยนแปลงของลานสายตา ลานสายตาจะค่อย ๆ แคบลง
        
        การรักษา
        
        แพทย์จะให้รักษาเพื่อมิให้ยาหยอดตาและยา
        รับประทานพร้อมกับนัดตรวจเป็นระยะๆ
      - ต้อหินทุติยภูมิ (Secondary glacoma)
        
        เป็นต้อหินที่เกิดขึ้นเนื่องจากมีความผิดปกติภายในลูกตาหรืออาจเกิดจากมีโรคทางกายที่ทำ
        ให้การไหลของเอเควียสลดลง
      - ต้อหินแต่กำเนิด (Congenital glacoma)
        
        ต้อที่เกิดจากมี
        development anormalies โดยชนิดการเกิดต้อนั้น อาจเป็นแบบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง
    - - ขาดความรู้ในการปฏิบัติตัวเมื่อเป็นต้อหิน
      - เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุเนื่องจากตามัว
      - ขาดความรู้ก่อนและหลังการยิงเลเซอร์ (Laser trabeculoplasty)
      - ผู้ป่วยมีภาวะความดันในลูกตาสูงขึ้น
    - - อธิบายให้เข้าใจเกี่ยวกับโรคและการรักษา
      - สอนวิธีการหยอดตาอย่างมีประสิทธิภาพ
      - แนะนำให้ใส่แว่น หลีกเลี่ยงการขยี้ตา หลังทำเลเซอร์
  - - - การเสื่อมตามวัย (Senile cataract)
        
        ต้อกระจกที่ยังไม่สุก (immature cataratc)
        
        เป็นระยะที่ตาขุ่นไม่มาก
        ลักษณะแรกการขุ่นของแก้วตาเริ่มที่เปลือกหุ้มแก้วตาแต่บริเวณกลางแก้วตา (nucleus) ยังคงใส
        
        ลักษณะที่สอง คือ ทึบตรงส่วนกลาง
        แก้วตา แต่ส่วนรอบๆยังใสทำให้ยังคงมองเห็นอยู่บ้าง
        
        ต้อกระจกที่สุกแล้ว (mature cataratc)
        
        เป็นระยะที่ตาขุ่นทั้งหมด
        แก้วตามีความแข็งตัวในขนาดที่พอดี
        
        ความขุ่นของแก้วตากระจายไปทั่วลูก
        เมื่อใช้ไฟฉายส่องเฉียงๆ จะไม่พบเงาม่านตาและวัดสายตาได้
        
        ระยะนี้เหมาะสมกับการผ่าตัดมากที่สุด
        
        ต้อกระจกที่สุกเกินไป (hypermature cataract)
        
        เป็นต้อกระจกที่สุกมากจนขนาดเลนส์เล็กลงและมีเปลือกหุ้มเลนส์ที่ย่น
        
        ระยะนี้ทำผ่าตัดค่อนข้างยาก เพราะอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนได้
        
        หากปล่อยทิ้งไว้ตาจะบอดได้
      - ความผิดปกติโดยกำเนิด (Congenital cataract)
      - เกิดจากสาเหตุอื่นๆ (Secondary cataract)
    - - ตามัว
      - มองเห็นภาพซ้อน
      - ความสามารถในการมองเห็นลดลง รู้สึกว่าสายตาสั้นลง
      - มองผ่านรูม่านตา (pupil) จะเห็นแก้วตาขุ่นเมื่อส่องดูด้วยไฟฉาย
    - - Intracapsular cataract extraction (IICE)
        
        มีผลต่อสายตาการมองถ้าไม่ใส่เลนส์เข้าไปแทนที่
        
        ผู้ป่วยจะต้องใส่แว่นตา หรือคอนแทคแลนส์
        
        การผ่าตัดนำแก้วตาที่ขุ่นพร้อมทั้งเปลือกหุ้มเข้าตาทั้งหมด
      - Extracapsular cataract extraction (ECCE)
        
        การผ่าตัดเอาแก้วตาที่ขุ่นออกพร้อมทั้งเปลือกหุ้มเข้าตาด้านหน้าโดยเหลือเปลือกหุ้มแก้วตาด้านหลัง
      - Phacoemulsification with Intraocular Lens (PE C IOL)
        
        เป็นการผ่าตัดต้อกระจกโดยใช้คลื่นเสียงหรืออัลตราซาวด์ที่มีความถี่สูงเข้าไป
        สลายเนื้อแก้วตาแล้วดูดออกมาทิ้ง และจึงนำแก้วตาเทียมใส่เข้าไปแทน
        
        ข้อดี :check:
        
        แผลผ่าตัดเล็กกว่า
        
        การเกิดสายตาเอียงหลังผ่าตัดน้อยลงระยะพักฟื้นหลังการผ่าตัดสั้นกว่า
        
        ข้อเสีย :green_cross:
        
        ต้องใช้เครื่องมือราคาแพง และต้องใช้สารหล่อลื่น ช่วยในระหว่างผ่าตัด
        มิฉะนั้นเครื่องอัลตราซาวด์อาจสั่นไป ทำลายกระจกตาได้
    - - เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุเนื่องจากตามัว
      - วิตกกังวลเนื่องจากขาดความรู้เกี่ยวกับขั้นตอนการผ่าตัดและการดูแลตนเองก่อนผ่าตัด
      - ปวดตาเนื่องจากมีการบาดเจ็บของเนื้อเยื่อหลังผ่าตัดตา
      - เสี่ยงต่อการติดเชื้อเนื่องจากพร่องความรู้เกี่ยวกับการปฏิบัติตัวที่ถูกต้อง
      - มีความพร่องการดูแลตนเองเนื่องจากถูกปิดตา
      - เสี่ยงต่อการเกิดแผลเย็บฉีกขาดความดันตาสูงและเลือดออกในช่องหน้าม่านตา
    - - จัดท่านอนให้ผู้ป่วยไม่นอนทับบริเวณตาที่ได้รับการผ่าตัด
      - การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยทุกครั้งต้องระมัดระวังการกระทบกระเทือนบริเวณดวงตาและศีรษะ
      - หลีกเลี่ยงการไอจามแรงๆ การก้มศีรษะต่ำกว่าระดับเอว
      - เน้นกลางคืนปิดฝาครอบตา กลางวันใส่แว่นตาสีชาหรือสีดำ
      - ระวังอย่าให้น้ำกระเด็นเข้าตา
- - - - ดูแลให้ผู้ป่วย Absolute bed rest
      - แนะนำผู้ป่วยหลีกเลี่ยงขยี้ตา ส่ายศีรษะและใบหน้าแรง การอาเจียน
      - แนะนำผู้ป่วยห้ามก้มหน้า
      - ให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรค แผนการรักษา การผ่าตัด ให้ผู้ป่วยทราบเพื่อลดความวิตกกังวล
    - - ดูแลให้ได้รับการวัดความดันลูกตาจากแพทย์หลังผ่าตัดประมาณ 4-6ชั่วโมง
      - ประเมินอาการเริ่มต้นของภาวะความดันลูกตาสูง ได้แก่ มีอาการปวดและรับประทานยาแล้วไม่ทุเลาลง
      - ดูแลให้นอนคว่ำหน้าหรือนั่งคว่ำหน้าให้ได้อย่างน้อยวันละ 16 ชั่วโมง
      - ดูแลให้รับประทานอาหารอ่อนเพื่อป้องกันการกระทบกระเทือนจากการออกแรงเคี้ยวอาหาร
    - - ควรทำความสะอาดใบหน้าโดยใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำบิดหมาดๆ เช็ดหน้าเบาๆ เฉพาะข้างที่ไม่ได้ผ่าตัด
      - หลังการผ่าตัด 2 เดือนแรก ควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่หักโหม
- - - - แบ่งได้ 2 ระยะ
        
        เบาหวานระยะแรก(NPDR)
        
        เบาหวานระยะรุนแรง(PDR)
    - - การรักษาด้วยการยิงเลเซอร์(PRP)
        
        ทำในกรณีที่จุดรับภาพส่วนกลางบวม และในผู้ที่มีเส้นเลือดผิดปกติงอกใหม่
      - การฉีดยาเข้าในน้ำวุ้นตา (Intravitreal pharmacologic injection)
        
        ยากลุ่ม steroid และยา กลุ่ม Anti VEGF เพื่อรักษาโรคจุดกลางรับภาพจอประสาทตาบวมจากเบาหวาน
      - การผ่าตัดน้ำวุ้นตา (Vitrectomy)
        
        กรณีที่โรครุนแรงจนมีเลือดออกในน้ำวุ้นตาหรือมีพังผืดดึงรั้งจอประสาทตาหลุดลอก
- - - - การขูดเนื้อเยื่อของแผลไปย้อมและเพาะเชื้อ (scrape lesion)
    - - ภาวะตาปิดไม่สนิทขณะหลับ
      - ความผิดปกติบริเวณหนังตา