Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
IMMUNOLOGY (วิทยาภูมิคุ้มกัน) - Coggle Diagram
IMMUNOLOGY (วิทยาภูมิคุ้มกัน)
ภูมิคุ้มกันและระบบภูมิคุ้มกัน
Immunity(ภูมิคุ้มกัน)
ป้องกันร่างกายจากสิ่งแปลกปลอมหรือ antigen(Ag)
เป็นการทำงานร่วมกันของเซลล์ และอวัยวะในร่างกาย ที่มีบทบาทหน้าที่แตกต่างกัน
Immunology(วิทยาภูมิคุ้มกัน)
ศึกษาเกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายและการตอบสนองทางภูมิคุ้มกัน
การตอบสนองทางภูมิคุ้มกัน ขึ้นกับหลายปัจจัย
พันธุกรรม
สิ่งแวดล้อม
โครงสร้างทางสรีระของร่างกาย
normal flora
อายุ
ศึกษาโรคที่มีความผิดปกติทางระบบภูมิคุ้มกัน
โรคภูมิต้านทานเนื้อเยื่อตัวเอง (Autoimmune Disease)
โรคภูมิคุ้มกันบกพร่อง (Immunodeficiency)
ภาวะภูมิไวเกิน (Hypersensitivity)
โรคที่เกิดจากการเพิ่มจำนวนเซลล์ในระบบภูมิคุ้มกัน
Immune System(ระบบภูมิคุ้มกัน)
ทำหน้าที่
ทำหน้าที่คอยป้องกันไม่ให้เชื้อโรคหรือสิ่งแปลกปลอมเข้ามาทำอันตรายต่อร่างกาย
เมื่อหลุดเข้ามา ระบบภูมิคุ้มกันจะพยายามทำลายและกำจัดสิ่งแปลกปลอมให้หมดไปจากร่างกายโดยเร็วและอย่างมีประสิทธิภาพ
อาศัยการทำงานร่วมกัน
1) The innate immune system (non-specific)
2) The adaptive immune system (specific)
Function of Immune System(หน้าที่ของระบบภูมิคุ้มกัน)
homeostasis:คอยกำจัดเซลล์ปกติที่เสื่อมสภาพ เช่น กำจัดเซลล์เม็ดเลือดที่มีอายุมาก
Surveillance : คอยดักทำลายเซลล์ต่างๆที่แปรสภาพผิดไปจากปกติ เช่น ทำลาย tumor cells เพื่อป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง
defense:ป้องกันและทำลายเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอม
เซลล์ที่สำคัญในระบบภูมิคุ้มกัน
Lymphocyte
อายุ : หลายสัปดาห์-หลายปี
เซลล์เป้าหมาย : เชื้อแบคทีเรีย เซลล์ที่ติดเชื้อ ไวรัส เซลล์มะเร็ง
ปริมาณที่พบในกระแสเลือด : 20-40%
Lymphocyte
Natural killer cell (NK cell)
ทำหน้าที่ ทำลายเซลล์มะเร็ง และเซลล์ติดเชื้อไวรัส
T-lymphocyte (T-cell)
สร้างจาก thymus gland
หน้าที่ต่อต้านสิ่งแปลกปลอมการติดเชื้อและเซลล์ที่มีการเปลี่ยนแปลงเช่นเซลล์มะเร็งเซลล์ติดเชื้อไวรัส
B-lymphocyte (B-cell)
สร้างจาก bursa equivalent tissues
ทำหน้าที่ผลิต immunoglobulin หรือ antibody
Basophil
ปริมาณที่พบในกระแสเลือด :<1%
อายุ : หลายชั่วโมง-หลายวัน
เซลล์เป้าหมาย : เนื้อเยื่อที่เกิดอาการแพ้
Monocyte
อายุ: หลายชั่วโมง-หลายวัน
เซลล์เป้าหมาย: หลากหลาย
ปริมาณที่พบในประแสเลือด: ประมาณ 2-6%
Eosinophil
อายุ : 8-12
เซลล์เป้าหมาย : เชื้อปรสิต เชื้อพยาธิ เนื้อเยื่อที่เกิดอาการแพ้
ปริมาณที่พบในกระแสเลือด : ประมาณ 1-6%
Macrophage
อายุ: หลายเดือน-หลายปี
เซลล์เป้าหมาย: หลากหลาย
Monocyte
เคลื่อนที่จากเลือดไปอยู่ในเนื้อเยื่อเช่นตับม้ามไขกระดูกต่อมน้ำเหลืองสมองต่อมไทมัสผนังถุงลม >> เปลี่ยนเป็น Macrophage
Neutrophil
อายุ : 6 ชั่วโมง-หลายวัน
เซลล์เป้าหมาย:เชื้อแบคทีเรีย เชื้อรา
ปริมาณที่พบในประแสเลือด:ประมาณ 40-70%
Mast cell
มีบทบาทสำคัญในภาวะภูมิไวเกินชนิดที่ 1
Hematopoietic stem cell (hemocytoblast)
เซลล์ต้นกำเนิดของเซลล์ต่างๆในกระแสเลือด
พบในไขกระดูก 0.5-1%
ชนิดของระบบภูมิคุ้มกัน
Innate immune system (non-specific)
Barrier (body’s defenses)
ผิวหนัง(skin):เป็นกำแพงกั้นเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายโดยตรง
รูขุมขน (Hair follicles)ต่อมไขมัน (sebaceous glands) : antimicrobial substance
(fatty or enzyme)
Normal microbial flora compete with : potential pathogens
Mucous from Respiratory, GI tract, Genitourinary tract
Phagocytosis
กำจัดสิ่งแปลกปลอม โดยการจับกินเชื้อโรค
Inflammatory response
การตอบสนองที่เกิดขึ้นเมื่อมีจุลชีพหรือสิ่งแปลกปลอมเข้าสู่ร่างกาย
การเคลื่อนย้ายของ phagocytic cell มายังบริเวณที่มีสิ่งแปลกปลอม บริเวณนั้นจะมีลักษณะจำเพาะ คือ ปวด บวม แดง ร้อน
Fever
ผลจากการหลั่งสาร tumornecrosisfactor(TNF) จากเซลล์มะเร็ง เพื่อตอบสนองเชื้อจากจุลินทรีย์
สมองจะปรับ (reset) อุณหภูมิในร่างกายให้สูงขึ้น >>เกิดอาการไข้ >>มีผลการยับยั้งการแบ่งเซลล์จุลินทรีย์
ผลจากการหลั่งสาร เช่น Interleukin-1(IL-1),Interleukin-6(IL-6)จากmacrophage
Interferon (IFN)
โปรตีนที่หลั่งจากเซลล์ที่ติดเชื้อไวรัส
ทำหน้าที่กระตุ้นเซลล์ให้ผลิต antivirusprotein -ออกฤทธิ์ยับยั้งการแบ่งตัวของเชื้อไวรัส
Complement
กลุ่มของโปรใน plasma (ประมาณ 25 ชนิด) ส่วนใหญ่สร้างจากตับ
ทำหน้าที่สลายเซลล์และหลั่งสารเคมี
Adaptive Immune System (specific)
Cellmediatedimmuneresponse(CMIR)
เซลล์ที่รับผิดชอบคือ T-lymphocyte(T-cell)และMacrophage ทำงานร่วมกัน
Helper T-lymphocyte (TH)
ช่วย B-lymphocyte สร้าง Ab หรือ Ig
ช่วยให้ภูมิคุ้มกันทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Suppressor T-lymphocyte (TS)
ควบคุม T-cellและB-cell ไม่ให้ทำงานมากเกินไป
Killer (cytotoxic) T-lymphocyte (TK)
ทำลายเซลล์ที่มี Ag เกาะอยู่บนผิว แล้วทำให้เซลล์แตก
Delayed hypersensitivity T-lymphocyte (TD)
ควบคุมการทำงานของ T-cell และ B-cell
Memory T-lymphocyte (TM)
ทำหน้าที่จดจำ Ag
เป็นเซลล์ที่มีอายุยืน
เมื่อสัมผัส Ag ซ้ำ TM จะแบ่งตัวเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็ว
Humoral immune response (HIR)
เซลล์ที่รับผิดชอบ คือ B-lymphocyte (B-cell) และ plasma cell
อาศัยการทำงานของ antibody(Ab)หรือImmunoglobulin(Ig)(การตอบสนองโดยใช้น้ำ)
Immunoglobulin G (IgG)
เคลื่อนตัวผ่านรกได้
หน้าที่การป้องกันการติดเชื้อ
มีมากที่สุดเลือด (70-75%)
Immunoglobulin A (IgA)
พบใน:ทางเดินอาหาร ทางเดินหายใจ เนื้อเยื่อทางเดินปัสสาวะ น้ำลาย น้ำตา น้ำนม
หน้าที่ : ป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรีย
พบ 10-15 % (รองจาก IgG)
Immunoglobulin M (IgM)
ทารกในครรภ์สร้างได้เมื่ออายุ 20 สัปดาห์
มีบทบาทสำคัญในการทำลาย Gramnegativebacteria
พบ 10% (ผ่านรกและผนังหลอดเลือดไม่ได้)
IgM มีระดับสูงข้ึน เมื่อพบการติดเชื้อระหว่างการตั้งครรภ์
Immunoglobulin D (IgD)
พบน้อยในเลือด (น้อยกว่า 1%)
ช่วยในการสร้าง memoryB-cell
Immunoglobulin E (IgE)
พบน้อยที่สุด (ประมาณ 0.001%)
หน้าที่ : ทำลายเชื้อปรสิต เชื้อพยาธิ และพบในผู้ที่มีภาวะภูมิไวเกินชนิดที่ 1
เกี่ยวข้องกับปฏิกิริยาภูมิแพ้ โดยจับกับ Mastcell และ Basophil
Immunity to Microorganism
ภูมิคุ้มกันต่อเชื้อแบคทีเรีย
Extracellular bacteria
Innate immunity (non-specific) : Phagocytosis, Complement
Adaptive immunity (specific) : Antibody (IgM, IgG, IgA), CD4+ T-cell
Intracellular bacteria เช่น ปอด
Neutrophil, Macrophage, NK cell, CD4+ T-cell, CD8+ T-cell
ภูมิคุ้มกันต่อเชื้อรา
Human Blood Leukocytes : Neutrophil, Macrophage
Adaptive immunity (specific) : Antibody, CD4+ T-cell, CD8+ T-cell
ภูมิคุ้มกันต่อเชื้อไวรัส
Innate immunity (non-specific) : Interferon
Adaptive immunity (specific) : Antibody (IgA), CD4+ T-cell, CD8+ T-cell
Human Blood Leukocytes : Lymphocyte (NK cell)
ภูมิคุ้มกันต่อเชื้อปรสิต
Human Blood Leukocytes : Eosinophil, Mast cell
Innate immunity (non-specific) : Phagocytosis, Complement
Adaptive immunity (specific) : Antibody (IgE)
Immunity
Active immunity (สร้างเอง)
Naturalactiveimmunity : หลังติดเชื้อ
Artificial active immunity : วัคซีน toxoid
Passive immunity (รับมา)
Natural passive immunity : ทางรก น้ำนมจากแม่
2.Artificialpassiveimmunity: เซรุ่มแก้พิษงู