Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
تبریز - Coggle Diagram
تبریز
وجه تسمیه
نام تبریز از دو بخش تاپ (تپه، بالا) و ریز (چشمه) ساخته شده است و به معنی «ریزشگاه تپه» است؛ چرا که شهر تبریز زیر تپه عینالی جای گرفته و در شمال شهر تبریز محلهای به نام «سیلاب» هست که نشان میدهد تبریز در مسیر ریزش آب از بالای تپه به پایین بوده. شهر تبلیس یا تفلیس پایتخت کشور گرجستان هم درست مانند شهر تبریز در دامنه یک کوه به نام متا تسمیندا (به معنی کوه مقدس) بنا شده است و نام تبلیس هم مانند نام تبریز از دو بخش تب (تپه، کوه) و ریز (ریزشگاه) ساخته شده است و به معنی شهری در دامنه کوه است
اقلیم
خانه های قدیمی
خانه لاله‌ای
-
تاریخ این بنا به دوران پهلوی اول برمی‌گردد و در دو طبقه بنا شده است. خانه‌ی لاله‌ای متعلق به « یحیی ذکا» یکی از بنیانگذاران موزه در ایران و از پژوهشگران تاثیرگذار معاصر است. ستون‌ها و سرستون‌های گچ‌کاری شده‌ی بنا و حیاط گلکاری شده‌ی آن زیبایی این بنا را دو چندان کرده است. لاله‌های قرمز رنگ که در سراسر حیاط این خانه کاشته شده این بنا را معروف به خانه لاله‌ای کرده است. خانه‌ی لاله‌ای در خیابان ارتش جنوبی، کوچه‌ی صدر قرار گرفته است.
-
-
-
این بنا در دو طبقه با عرضه ۹۰۰ متر مربع و اعیانی ۶۰۰ مترمربع احداث گردیده است و مربوط به دوره پهلوی اولمی باشد. قسمت اصلی بنا در سمت شمال قرار گرفته و دارای دو ورودی از طرف غرب و جنوب غربی است و بدنه شرقی و غربی حیاط آن، که درای حوض و باغچه است. طاق نماهای آجری دارد. ورودی به طبقه همکف، از طریق دو راهرو صورت می‌گیرد که درای یک اتاق مرکزی و دو اتاق جانبی است. در قسمت شمال آن نیز حیاط خلوت کوچکی ایجاد شده که نور فضاهای داخلی را تأمین می‌نماید. ارتباط به طبقه اولف از طریق راه پله کلاه فرنگی است. در مرکز طبقه اول نیز، تالاری بزرگ به همراه اتاق‌های جانبی دیگر قرار گرفته است. نمای ساختمان دارای قاب‌بندی‌های آجری پرکار است و دو ایوان با ستون و سرستون‌های گچبری شده جلوه خاصی به آن بخشیده است. به پاس خدمات مرحوم “یحیی ذکا” در حق تاریخ و مدنیت کشور ایران و منطقهی آذربایجان و به ویژه تبریز و این که وی را می‌توان یکی از بنیانگذاران موزه در ایران نامید چون نقش بسزایی در برنامه‌ریزی و راه‌اندازی موزههای متعددی در تهران و دیگر شهرستان‌ها داشته است، این خانه تحت عنوان «دفتر پژوهش‌های تاریخی یحیی ذکا» بهره برداری شده و مدارک و اسناد و کتب تاریخی متعلق به وی در این خانه به نمایش گذاشته شده است.
خانه صرافلار (موزه سفال)
از دیگر خانه‌های تاریخی تبریزی که یادگاری از دوران قاجار است خانه‌ی صرافلار است که متعلق به خاندان صرافلار بوده و آخرین ساکنین آن خانواده‌ی علوی بوده است. این بنا در حال حاضر متعلق به میراث فرهنگی تبریز است و از سال ۱۳۷۴ به نمایشگاه و خانه‌ی سفال تبریز تبدیل شده است.
-
این خانه دارای زیر زمین و طبقه‌ی فوقانی است و ایوان آن با ستون‌های گچ کاری شده و حیاط مزین به حوض و باغچه زیبایی و صفای خانه‌های قدیمی را دارد.خانه‌ی صرافلار در خیابان شمس تبریزی، ایستگاه گرو، کوچه‌ی صرافلار، کوچه‌ی شهید نوروزی، پلاک ۱۰۰ قرار دارد.
موزه‌ی سفال شامل بخش‌های مختلفی از جمله نمایشگاه دائمی، حوضخانه ( که در آن جلسه‌های فرهنگی و هنری برگزار می‌شود)، فروشگاه دائمی و کلاس‌های آموزشی است.
تحلیل پلان های کامل
-
پلان طبقه همکف به همراه توضیحات , نام فضاها و نقشه های کامل
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
خانه بهنام
یکی از قدیمی‌ترین خانه‌های تاریخی تبریز خانه‌ی بهنام است که به اواخر دوران زندیه و اوایل دوره‌ی قاجار برمی‌گردد. اگر چه این بنا به بزرگی خانه‌های قاجاری کاشان نیست اما تمام زیبایی‌های معماری ایرانی مثل گچبری، نقاشی‌های روی دیوار، پنجره‌های ارسی، اندرونی و بیرونی، زیرزمین و حیاط مزین به حوض را دارد.
این بنا در دوره‌ی ناصرالدین شاه بازسازی شد و نقاشی‌های سبک قجری مربوط به همین دوران است. این بنا در میدان ساعت، محله‌ی مقصودیه قرار دارد و بر ای ورود به آن باید از دالان پشت خانه در کوچه‌ی مشیر وارد شوید.
-
معماری خانه بهنام تبریز
خانه قدکی تبریز شامل یک ساختمان اصلی، به عنوان ساختمان قشلاقی و یک ساختمان کوچک به عنوان ساختمان ییلاقی است. خانه بهنام همانند بسیاری از خانه‌های قدیمی ایرانی، دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی می‌باشد و حیاط اندرونی نیز بزرگتر از حیاط بیرونی است. این سازه اعیانی به وسعت ۳ هزار مترمربع با گچبری‌های ملون هنرمندانه خود، چشمان هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. این خانه که زیربنایی معادل ۸۴۰ متر دارد، شامل هشتی ورودی، دالان سردر، حیاط بزرگ بیرونی، حیاط اندرونی و ایوان ستوندار است. ساختمان اصلی در سمت شمالی حیاط و رو به سمت جنوب، دارای ایوانی ستوندار و زیرزمین است.
از خصوصیات بارز خانه قدکی می‌توان به کامل بودن مجموعه، پلان معماری، تنوع در ابعاد اتاق‌ها ضمن رعایت تقارن در نما اشاره نمود. ضلع شمالی خانه بهنام شامل طنبی و اتاق‌هاست. در ضلع شرقی و غربی حیاط بیرونی به دیواره‌های دارای طاق نما محدود شده است. در ضلع جنوبی بیرونی نیز فضاهایی شامل تراس تابستانی با ستون‌ها، سرستون‌های گچی مقرنس‌کاری و همچنین فضای ورودی و چند اتاق دیگر مشاهده می‌شود. فضاهای اندرونی و بیرونی خانه بهنام که در دوره قاجار بازسازی شده است، علاوه بر تزیینات داخلی به دلیل طراحی متناسب با فصول مختلف سال، یکی از کاربردی‌ترین معماری‌های ایران را در بر دارد که در آن تعادل درجه حرارت و چشم‌انداز زیبا در کنار هم به چشم می خورد.
مهتابی یا همان بهارخواب خانه قدکی در ضلع شمالی مجموعه و رو به حیاط اندرونی قرار دارد. ایوان جنوبی به عنوان نشیمن تابستانی کاربرد داشت و ایوان شمالی با ستون‌های چوبی گچ‌کاری شده‌اش، شاه‌نشین خانه به حساب می‌آمد. در گذشته، بنای مخروبه قسمت غربی، اصطبل، مطبخ و مستراح را در خود جای داده بود. اندرونی خانه در شمالی‌ترین بخش ساختمان قرار گرفته است و طرفین آن را اتاق‌هایی در قسمت شرق و غرب و مشرف به حیاط اندرونی در اشغال دارند که پشت بامشان به صورت مهتابی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
-
-
خانه حریری
به زیباترین خانه تاریخی تبریز خوش آمدید. تنوع نقاشی‌های دیواری خانه‌ی حریری که پیرو سبک نگارگری دوره‌ی قاجاری است این خانه را به زیباترین خانه‌ی تاریخی آذربایجان‌شرقی تبدیل کرده است.
خانه‌ی حریری از حیاط اندرونی، بیرونی و دو بلوک خانه تشکیل شده ؛ نقاشی‌های نمای بیرونی ساختمان داستان‌های اساطیری مثل یوسف و زلیخا را به تصویر می‌کشد و سقف آن هم مزین به مینیاتور ایرانی است. خانه‌ی حریری در سال ۱۳۷۷ ثبت ملی شده است و در خیابان تربیت تبریز، کوچه‌ی نور هاشمی، پلاک ۱۳۲ قرار دارد
-
-
-
-
-
تعداد زیاد نقاشی های دیواری، تنوع طرح، نقش و رنگ و موضوعات جالب توجه عصر قاجار و وجود سبک نگارگری دوره قاجار تبریز، خانه حریری را در میان خانه های تاریخی آذربایجان‌شرقی و حتی کشور دارای جایگاه ویژه کرده است.
خانه امیر نظام گروسی
-
این‌جا یکی از زیباترین خانه‌های تاریخی اذربایجان است. این خانه که امروزه به موزه قاجار تبدیل شده است منزل شخصی امیر نظام گروسی دیپلمات، سفیر و نویسنده دوران قاجار است که در دوران ناصرالدین شاه برای خود بنا کرده است. خانه‌ی امیر نظام گروسی در دو طبقه بنا شده و ایوان آن ۱۶ ستون با سرستون‌های زیبا دارد و این روزها تنها بخشی از آن پابرجاست. اندرونی و بیرونی، حیاط مزین به حوض، پنجره‌های مشبک و شیشه‌های رنگی، گچ‌بری‌ها و آینه‌کاری‌های داخلی عمارت از زیبایی‌های این خانه‌ی قاجاری هستند
تالارهای طبقه‌ی اول شامل تالار سکه، تالار بافته، تالار چینی، تالار آبگینه، تالار فلزات، تالار موسیقی، تالار خاتم است و تالارهای سنگ، اسلحه، رجال و فرامین، معماری و شهرسازی و قفل و فانوس در زیرزمین قرار گرفته است. خانه‌ی تاریخی امیر نظام گروسی در محله‌ی ششگلان، خیابان شهریار، پشت مقبره الشعرا، جنب بیمارستان کودکان و مدرسه‌ی شیخ عطار قرار دارد
معماری موزه قاجار
عمارت امیرنظام در دو طبقه و با زیربنای ۱۵۰۰ متر مربع ساخته شده است. ساختمان مانند بسیاری از معماری‌های سنتی دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی است که وجود درختان، گیاهان و آب موجود در جوی‌ها و حوض زیبایی آن را دوچندان می‌کند. این قسمت از خانه تنها بخشی از این عمارت زیبا است و متاسفانع بخش‌های دیگر آن تخریب شده است.
-
ر بخش داخلی این عمارت علاوه بر دیدن معماری و تزئینات بنا می‌توانید موزه‌ای زیبا و کامل را در چند تالار ببینید. موزه ق‍‍اج‍‍اری‍ه در تبریز از م‍‍ع‍دود موزههای ت‍خ‍ص‍ص‍‍ی و م‍وض‍و‌ع‍‍ی در س‍طح کشور است.
تالارهای طبقه‌ی اول موزه قاجار : تالار سکه، تالار بافته، تالار چینی، تالار آبگینه، تالار فلزات، تالار موسیقی، تالار خاتم؛
تالارهای زیرزمین: تالار سنگ، تالار اسلحه، تالار رجال و فرامین، تالار معماری و شهرسازی و تالار قفل و تالار فانوس.
-
-
-
-
-
خانه مشروطه
این بنا به سبک معماری دوران قاجار در دو طبقه بنا شده است و ارسی‌های تمام قد، درهای منبت‌کاری شده، نورگیر و کلاه فرنگی از زیبایی‌های معماری این بنا هستند. این بنا از سال ۵۷ به موزه مشروطه تبدیل شده و در آن آثاری مثل سلاح کمری ستارخان، فرش مشروطه، وسایل شخصی سران مشروطه و دیگر مدارک مرتبط با انقلاب به نمایش گذاشته شده است
-
خانه‌ی مشروطه که معروف‌ترین خانه‌ی تاریخی تبریز است ملک شخصی حاج مهدی کوزه‌کنانی، از تاجران بازار تبریز بوده است. پس از آن‌که محمدعلی شاه مجلس شورای ملی را به توپ بست ، بزرگان از جمله ستارخان و باقرخان در این خانه جمع شده و به هم‌فکری می‌پرداختند. حاج مهدی کوزه‌کنانی این خانه را برای تشکیل جلسه سران مشروطه و چاپ و پخش اعلامه‌های ضد حکومت قاجار در اختیار مشروطه‌خواهان گذاشت.
-
-
-
-
-
-
از همان اول که به خانه وارد می شوید و به محو تماشای حیاط زیبای آن می شوید، گوشه چشمی هم به ساختمان بزرگ و معماری زیبای آن می اندازید. جلو تر که می روید ستون های بزرگ عمارت توجه تان را جلب می کند. در جلو ساختمان مجسمه ستارخان و باقرخان که از حماسه سازان مشروطه خواه تبریز هستند به همراه دو توپ جنگی بزرگ که در سمت راست و چپ ساختمان قرار دارند که شما را چندین لحظه غرق تماشای خود می کنند. وقتی وارد عمارت خانه می شوید تندیس ها وسردیس های گوناگونی از مردان بزرگ مشروطه خواه و مشهور ترین زن موجود در صف مشروطه خواهان (زینب پاشا) به چشم می خورد. وقتی به طبقه بالا می روید، در آنجا با دیدن نور خورشید که از پنجره های مشبک ورنگی به درون خانه می تابد و اشیاء این موزه با تابیدن نور خورشید رویشان زیبا تر هم دیده می شوند. وقتی به سایر نقاط سر می زنید در اتاقی مجسمه مردی را پشت میز می بینید که لباس نظامی پوشیده و در سوی دیگر خانه مشروطه تبریز اشیاء و وسایل شخصی مربوط به ستارخان و تپانچه شخصی وی و اعلامیه ها و نامه های شبانه مشروطه خواهان قرار دارد که از دیدنشان به وجد می آیید. در طبقه پایین مجسمه علی مسیو هم وجود دارد که صاحب این این خانه زیبا وهمچنین از بزرگان مشروطه است و خانه اش را به محلی برای جلسات محرمانه مشروطه خواهان و محلی برای مبارزه با استکبار روزگار خویش تبدیل کرده بود.
خانه پروین اعتصامی
-
پروین اعتصامی یکی از بنام‌ترین شاعران معاصر است که اشعار او به استفاده از سبک مناظره و درون‌مایه‌ی ظلم‌ستیزی و همدلی با مظلومان معروف است
پروین در تبریز زاده شد و خانه‌ای که او تا ۷ سالگی در آن زندگی کرد امروزه در محله‌ی ششگلان، خیابان عباسی، جنب مسجد میرآقا، کوچه ساوجبلاغی، پلاک ۶ قرار دارد. این بنای دو طبقه مربوط به اوایل دوره‌ی پهلوی است و معماری خود را حفظ کرده است. زیرزمین این خانه از حوضخانه با سقف کلیل آذری و اتاق‌های گهواره‌ای تشکیل شده است. مجسمه‌ی تمام قد پروین در ابتدای پله‌های ورودی و سردیس آن در حیاط سرسبز مزین به حوض آب دیده می‌شود.
-
-
طبقه زیرزمین شامل حوضخانه و اتاق های تابستان نشین و فضاهای خدمات است.پلان حوضخانه فرم چلیپایی شکل دارد. در طبقه اول شش اتاق و یک طنبی (سرسرا) قرار دارد
-
-
-
به طور کلی به علت کوهستانی بودن هوای این استان و تاثیر پذیری آن از رطوبت دریای خزر و دریاچه مدیترانه و توده های سردسیبری در تابستان معتدل و در زمستان گاهی تا ۲۵ درجه زیرصفر می رسد .
این شهر، بزرگترین قطب اقتصادی منطقهٔ آذربایجان ایران و مرکز اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی این منطقه شناخته می‌شود
-
-
