Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

NGUYÊN LIỆU DỆT (Textile) - Coggle Diagram

- - - - Xơ sợi dệt thiên nhiên
        
        Thực vật : xơ bông, đay, lanh, gai, dừa, chuối…
        
        Khoáng vật: xơ amian, kim loại, á kim, khoáng vật.
        
        Động vật: xơ len, tơ tằm.
      - Xơ sợi nhân tạo
        
        Tái sinh
        
        Tổng hợp
    - - Vật liệu dệt nhiệt dẻo
      - Vật liệu dệt nhiệt rắn
    - - Vật liệu dệt ưa nước, háo nước
      - Vật liệu dệt kỵ nước hay ghét nước
- - - - Acetate dùng dệt hàng may mặc và dùng trong công nghiệp (đầu lọc thuốc lá), pha len để kéo sợi, và chế tạo sợi dún
      - Xơ sử dụng để làm vải lót trong trang phục, áo gió, rèm…
    - - Paul Schutzenberger điều chế thành công Acetyl Cellulose từ phản ứng Cellulose với Acetic Alhydride (1869)
    - - Triacetate sử dụng ở dạng nguyên chất hoặc trộn như dùng làm quần áo nữ, vải dệt kim tricot, vải dệt thoi satin, taffetas, crepe, vải nhẹ, quần áo lặn, mũ nhung, vải giả da...
    - - Dùng phương pháp kéo sợi khô, acetic acid và sulfuric acid được thu hồi để giảm chi phí và ngăn ô nhiễm
    - - Không bền ma sát, tương đối giãn
      - Không bền, dễ gãy vụn
      - Độ đàn hồi và modulus ban đầu rất thấp
      - Xơ dễ bẻ cong và mềm như tơ tằm, cảm giác tay tốt
      - Xơ nhiệt dẻo, xơ bị mềm và co khi giặt, nhuộm hay ủi khá lớn
      - Xơ có độ chống tĩnh điện thấp và khá nhẹ so với bông, hút nước khá
  - - - Tính chất
        
        Sợi dễ bắt lửa, ngọn lửa cháy màu xanh, tro đen
        
        Xơ cũng trơn và có thể chế tạo mảnh hơn xơ viscose
        
        Độ mảnh rất cao
      - Do Louis Henry Despeissis (Pháp) sáng chế năm 1890
      - Ứng dụng
        
        Hàng dệt kim
        
        Tương tự Viscose thường
        
        Dệt lụa
    - - Nguồn gốc
        
        Xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1892 do nhà hóa học Anh C.F. Cross, E.J. Bevan, C. Beadle sáng chế
      - Tính chất
        
        Ưa nước và hút ẩm tốt
        
        Ma sát giảm mạnh khi ướt
        
        Bề mặt xơ cho cảm giác mềm khi tiếp xúc với da
        
        Modulus đàn hồi thấp
        
        Độ bền kéo trung bình
        
        Không sinh tĩnh điện nhưng sinh nhiệt ướt cao
        
        Mau khô
      - Công nghệ sản xuất
        
        Kiềm hóa --> Xantogenate --> Tạo độ nhớt cao --> Ép gương sen làm đông đặc --> Định hình kéo giãn
      - Cấu trúc
        
        Độ tinh thể
        
        Tinh thể: 60-65%
        
        Vô định hình: 35-40%
        
        Độ mảnh
        
        Độ trùng phùng (DP=600)
    - - Tính chất
        
        Tính bền khô và ướt
        
        Hấp thụ thuốc nhuộm
        
        Mức độ tinh thể cao
      - Ứng dụng
        
        Vải lót
        
        Vải dệt thoi
        
        Vải không dệt
        
        vải kỹ thuật
      - Xơ Lyocell được phát triển từ những năm 1980, bởi công ty Courtaunds của Anh và Lenzing AG của Áo
- - - - Tồn tại hàng trăm nghìn nguyên tử liên kết với nhau bằng các liên kết hóa học có thể đạt tới 106 -107 đơn vị ôxy.
      - Điểm nóng chảy không rõ ràng.
  - - - Xơ cơ bản
      - Xơ kỹ thuật
    - - Sợi cao cấp
      - Sợi thứ cấp
    - - Dạng sợi
      - Dạng tấm
      - Dạng xơ
      - Dạng chiếc
- - - - Lông cừu là xơ từ động vật đầu tiên được sử dụng làm quần áo (khoảng 4,000 năm TCN tại vùng Địa Trung Hải)
      - Từ lông động vật: dê, cừu, thỏ, lạc đà,...
    - - Xén lông
      - Phân loại
        
        Lông thô
        
        Lông nhỡ
        
        Lông chết
        
        Lông tơ
      - Kéo sợi
      - Dệt vải
    - - Len nửa mịn
      - Len thô
      - Len nửa thô
      - Len mịn
    - - Ngoại bì
      - Thớ lõi
      - Lớp biểu bì
      - Nội bì
      - Tế bào lõi
    - - Nhẹ và tiện dụng
      - Không dễ nhàu
      - Không cháy liên tục
      - Chống bẩn, chống xé tốt
      - Hút ẩm tốt
      - Cách nhiệt
    - - Dân dụng
      - Công nghiệp
      - Trang phục
  - - - Mặc mát mùa hè, ấm mùa đông
      - Dễ nhuộm màu
      - Bóng láng
      - Rất bền kéo
      - Hút ẩm tốt
      - Ổn định hình dáng
      - Chống ánh sáng kém
    - - Có cấu trúc đồng trùng hợp
      - Là dạng tơ thiên nhiên mạch thẳng
      - Chứa nhiều nhóm có cực (-COOH và -NH2 )
    - - Tơ nõn
      - Tơ sồi
      - Nhộng
      - Tơ dũi
    - - Nghề trồng dâu nuôi tằm lấy tơ dệt vải bắt nguồn từ Trung Quốc
    - - The
      - Tơ sồi
      - Xuyến
      - Đoạn
      - Lĩnh
- - - - Là cây thân bụi thuộc họ Malvaceae
      - Xơ bông thu từ hạt của cây bông
    - - Trồng bông
      - Thu hoạch
      - Cán bông, tách bông
      - Phân loại
    - - Cấu trúc vĩ mô
      - Cấu trúc tế vi
      - Cấu trúc siêu hiển vi
      - Cấu trúc phân tử
    - - Độ bền cơ lý: Độ bền kéo trung bình; Độ giãn xơ bông rất thấp; Độ phục hồi đàn hồi của xơ bông thấp; Độ ma sát ở mức trung bình
      - Là vật liệu nhiệt rắn, tương đối bền nhiệt,có thể ủi ở nhiệt độ cao
      - Hút nước cao, độ ẩm khoảng 8.5%
      - Trương nở mạnh trong nước
      - Khả năng chịu hóa chất
      - Khả năng chống vi sinh vật
      - Đặc tính khác:Cảm giác sờ tay rất tốt,cảm giác không bị ướt, dễ nhàu là nhược điểm lớn nhất
    - - Bông xơ dài: chất lượng tốt
      - Một số giống khác: bông có màu
      - Bông thương phẩm: chất lượng trung bình
    - - 65% sản lượng bông được sản xuất để may quần áo
      - 27% xơ bông sử dụng trong vải dân dụng
      - 7% sử dụng xơ bông trong lĩnh vực vải công nghiệp
    - - Bông trồng nhiều ở Tây Nguyên, Đồng Nai, Bình Dương, Bình Phước, vùng duyên hải miền Trung (Ninh Thuận, Bình Thuận) và một số tỉnh phía Bắc
      - Việc qui hoạch, chế biến và sản xuất xơ bông ở VN chưa đạt được hiệu quả cao, chưa đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ trong nước cả về số lượng lẫn chất lượng
      - Việt Nam đã có viện Nghiên cứu phát triển giống bông
- - - - Tính chất
        
        Độ bền, khả năng bảo vệ
        
        Độ đàn hồi và ứng suất kéo thấp
        
        Không dễ bắt lửa
        
        Không gây ra các vấn đề về kích ứng da
        
        Độ giãn đứt 10-45%
        
        Độ kéo và chống mài mòn cao
        
        Tính bảo quản
        
        Chống được nhiễm bẩn dầu kém
        
        Độ nóng chảy thấp
        
        Chống nhiễm bẩn trong nước tốt
        
        Chống lại hầu hết các hóa chất và chống côn trùng vi sinh vật
        
        Tính tiện nghi
        
        Có khả năng mao dẫn tốt
        
        Độ hút ẩm thấp
        
        Nhẹ nhất trong các xơ tổng hợp
        
        Sinh tĩnh điện cao do không có nhóm có cực
      - Polyethylene
        
        Tính chất
        
        Điểm nóng chảy
        
        Bền hóa chất
        
        Xơ nhiệt dẻo
        
        Hòa tan trong dung môi chứa nhân thơm hoặc chứa Cl
        
        Ứng dụng
        
        HDPE, LDPE, UHMWPE
      - Polypropylene
        
        Ứng dụng
        
        Tính chất
        
        Bền cơ học cao
        
        Dễ xé bằng cách tạo vết cắt
        
        Chống thấm tốt
        
        Trong suốt
        
        Nhiệt dẻo
        
        Không bị kéo giãn
    - - Acrylic thường sử dụng để thay thế len, được phát triển vào những năm 1940s nhưng được sản xuất rộng rãi vào những năm 1950s
      - Tính chất
        
        Độ bền
        
        Tính thẩm mỹ
        
        Tính bảo quản
        
        Tính tiện nghi
        
        Tính bảo vệ
      - Sử dụng
        
        20% vải dân dụng
        
        80% may trang phục
  - - - Tính tiện nghi
        
        Hút ẩm kém
        
        Thấm nước kém
        
        Dễ sinh tĩnh điện
        
        Chống nhăn tốt
        
        Kém mềm mại
      - Tính bảo quản
        
        Chống vi sinh vật tốt
        
        Mềm ướt
        
        Bền kiềm kém bền acid và chất oxi hóa
        
        Dễ nhiễm bẩn
        
        Chống tia uv kém
      - Độ bền
        
        Độ giãn lớn
        
        Bền cơ học
        
        Tương đối đàn hồi
        
        Chịu uốn tốt
    - - Các mạch gần nhau dẫn đến mức độ tinh thể trong xơ rất cao (65-85% là vùng tinh thể, 15-35% là vùng vô định hình)
    - - Trong vải công nghiệp: 87%
      - Trong may mặc: 98%
      - Trong dệt thảm: 50%
  - - - Polyester là xơ nhân tạo trong đó chuỗi polymer chứa ít nhất 85% khối lượng là các nhân thơm
      - Có nhiều thành viên trong họ Polyester phụ thuộc sự phản ứng giữa acid carboxylic nhân thơm hay hydroxybenzoate với dialcohol
    - - Xơ màu trắng, trắng mờ hoặc gần trong suốt
      - Trơn và đều, tiết diện gần hình tròn
    - - Tính thẩm mỹ
        
        Định hình nếp vải tốt
        
        Vón hạt trên bề mặt
        
        Không nhăn
      - Tính tiện nghi
        
        Độ mao dẫn thấp, khả năng giữ nước trong cấu trúc không cao
        
        Điện trở cao
        
        Xơ kỵ nước, độ ẩm thấp
        
        Trọng lượng xơ trung bình
      - Tính bảo quản
        
        Loại bỏ vết bẩn bên trong khó
        
        Chịu ánh sáng tốt, chống hóa chất tốt, chống nấm mốc
        
        Chống bẩn trong nước tốt
        
        Dễ nhiễm bẩn dầu và bụi bẩn không khí
      - Độ bền
        
        Độ phục hồi đàn hồi cao
        
        Độ giãn thấp
        
        Độ chống ma sát cao
        
        Độ cứng cao
        
        Độ bền cao
      - Tính bảo vệ
        
        Chống các loại vi sinh vật tốt
        
        Chịu nhiệt tốt nhất trong các xơ tổng hợp
        
        Khó cháy