Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Maternity care game - Coggle Diagram

- - - - ยาที่ปลอดภัยสำหรับลูกน้อยในครรภ์ คือ วิตามิน บี 6 และ ยาไดแมนโฮดริเนต แต่ถ้าหากคุณแม่มีอาการไม่มาก และไม่อยากใช้ยา นี่คือเทคนิคการปฏิบัติที่ช่วยบรรเทาอาการได้
        
        ทำจิตใจให้สดชื่น แจ่มใส ลดความวิตกกังวล
        
        หลังจากตื่นนอนรับประทานเครื่องดื่มอุ่นๆ เช่นนมถั่วเหลือง
        
        หลีกเลี่ยงอาหารมัน รสจัดและมีกลิ่นรุนแรง
        
        ดื่มนำ้ให้เพียงพอ เพราะช่วงอาเจียนจะสูญเสียน้ำและเกลือแร่มากขึ้น ทำให้ร่างกาย อ่อนเพลีย
    - - ยาที่ปลอดภัย คือ ยาแก้แพ้คลอร์เฟนนิรามีน แต่มีข้อเสีย คือทำให้เกิดอาการปากแห้ง ง่วงซึม มึนงง
      - การใช้วิธีธรรมชาติ
        
        สูดดมไอนำ้ร้อน
        
        ดมหรือทายา น้ามันหอมระเหย
        
        รักษาร่างกายให้อบอุ่น
        
        ดื่มนำ้มากๆ ก็ช่วยบรรเทาอาการได้
    - - หากคุณแม่มีอาการไม่มาก แนะนาให้รับประทานน้ำอุ่น โดยอาจบีบมะนาวลงไปสักเล็กน้อย แล้วจิบบ่อยๆ แต่ถ้าอาการยังไม่ดีขึ้นหรือมีอาการมาก ควรใช้ยาด้วยความระมัดระวัง เพราะยาแก้ไอบางตัว มีผลต่อทารกในครรภ์ยาบรรเทาปวดลดไข้
        
        ยาปลอดภัยที่คุ้นเคยและรู้จักกันดี คือ ยาพาราเซตามอล โดยรับประทานครั้งละ 1-2 เม็ด ทุกๆ 4- 6 ชั่วโมงเวลามีอาการปวดหรือมีไข้ และ “ไม่ควร” รับประทานเกินวันละ 8 เม็ด หรือทานติดต่อกันนานเกิน 10 วัน และถ้าคุณแม่มีปัญหาเรื่องเกี่ยวกับตับหรือไตควรขอคาแนะนาจากแพทย์หรือเภสัชกร ไม่ควรซื้อยามารับประทานเอง
    - - ธาตุอาหารสาคัญในการพัฒนาตัวอ่อนและรก รวมถึงเพิ่มปริมาณเม็ดเลือดแดงของมารดา เพื่อชดเชย การสูญเสียเสียเลือดระหว่างตั้งครรภ์และการให้นมบุตรที่ประมาณ 1000 มิลลิกรัม การให้ยาบารุงเลือดเสริมระหว่างตั้งครรภ์ 15-30 มิลลิกรัมต่อวัน จึงเพียงพอต่อมารดาที่ไม่มีภาวะเลือดจาง หากมารดามีภาวะเลือดจางอยู่แล้ว อาจได้รับการเสริมธาตุเหล็ก 30-120 มิลลิกรัมต่อวันจนกว่าความ เข้มข้นของเลือดจะอยู่ในภาวะปกติ
        
        ผลข้างเคียงของธาตุเหล็ก
        
        คลื่นไส้ ,อาเจียน,
        ปวดท้อง , ท้องผูก , อุจจารดำ
        
        ควรทานหลังอาหารทันที เพื่อลดการระคายเคืองกระเพาะอาหาร หรือก่อนนอน
        (ถ้าไม่ระคายกระเพาะ ก็สามารถเปลี่ยนมาทานก่อนอาหาร 30 นาทีเพื่อจะเพิ่มการดูดซึม)
        
        ไม่ควรทานร่วมกับ อาหารที่มีกากใยสูง ข้าวโพด ,ลูกเดือย ,เม็ดแมงลัก,นม ,ชา ,กาแฟ ซึ่งอาหารเหล่านี้ จะขดัขวางการดูดซึมของธาตุเหล็ก
        
        ธาตุเหล็กจะดูดซึมได้ดีถ้าทานคู่กับอาหารที่มี vit c สูงเช่น น้าส้ม ,น้ามะเขือเทศ ,สตอเบอร์รี่
        
        ไม่ควรทานธาตุเหล็กร่วมกับแคลเซียมเพราะจะขัดขวางการดูดซึมเช่นกัน
    - - ยากลุ่มเพนนิซิลินเป็นยากลุ่มที่ปลอดภัย ยกเว้นผู้ที่แพ้ยานี้ อาจจะเลี่ยงไปใช้ยาอิริโทรมัยซัน
      - สาหรับยาต้านการติดเชื้ออื่นๆ บางตัวอาจมีผลต่อทารกในครรภ์ จึงควรปรึกษาแพทย์ก่อน เพื่อจะได้รับการรักษาที่ถูกต้องและปลอดภัย
  - - - ว่ายน้ำ ช่วยทำให้รู้สึกผ่อนคลายและสบายตัว กล้ามเนื้อทุกส่วนของร่างกายแข็งแรง
      - การฝึกโยคะ ช่วยให้สามารถควบคุมลมหายใจ กล้ามเนื้อแข็งแรงผ่อนคลาย มีสติและสมาธิในระหว่าง การคลอด
      - แอโรบิก กายบริหาร ช่วยบริหารกล้ามเนื้อเกือบทุกส่วนในร่างกาย ทำให้ผ่อนคลาย
    - - 2) ท่านอนตะแคงยกขา : นอนตะแคงข้าง ใช้มือยันศีรษะ และยกขาขึ้น ค้างสลับกับพัก 3 วินาที 10 ครั้งแล้ว เปลี่ยนข้าง ท่านี้ช่วยให้คุณแม่มีสะโพกและกล้ามเนื้อต้นขาแข็งแรง
      - 3) ท่าแมวขู่ : คุกเข่าในท่าคลาน วางขาให้มั่นคง วางฝ่ามือเหยียดตึง ท่านี้เริ่มที่คุณแม่แขม่วท้องโก่งตัว ค้าง และสลับพัก 3 วินาที 10 ครั้ง ท่านี้ช่วยให้มีกล้ามเนื้อหลังและหน้าท้องที่แข็งแรง
        ทั้งนี้คุณแม่สามารถออกกาลังกายได้อย่างสม่าเสมอทุกวันหรือวันเว้นวันอย่างน้อยครั้งล ะ 30 นาที ตามพื้นฐานการออกกาลังกายของคุณแม่
      - 1) ท่ากระดกข้อเท้า : นอนหงาย ขาเหยียดตรง วางแขนข้าง
        ลำตัว สลับกระดกข้อเท้าขึ้น-ลง ค้างและพักข้างละ 3 วินาที จนครบ 10 ครั้ง ท่านี้ช่วยลดอาการข้อเท้าพลิก และน่องบวม
- - - - เนื้อสัตว์ทุกชนิด,เนื้อหมู เนื้อวัว เนื้อไก่ เนื้อเป็ด นม, ไข่, ถั่วหลากชนิด, ธัญพืช, เต้าหู้, ตับ ถั่ว งา ลูกบัว ขนมปังธัญพืช เส้นก๋วยเตี๋ยวที่ทำจากถั่วเหลือง
    - - ข้าวกล้อง, ข้าวซ้อมมือ, เผือก, มัน, ถั่ว, งา, ก๋วยเตี๋ยว, ขนมปังธัญพืช, ขนมหวาน
    - - ในระหว่างตั้งครรภ์ร่างกายจะต้องการวิตามินต่าง ๆ เช่น วิตามินเอ, วิตามินบี, วิตามินซี, วิตามินดี, นิโคตินามายด์, กรดโฟลิก (โฟเลต) เป็นต้น ซึ่งวิตามินเหล่านี้จะมีอยู่ในอาหารประเภทเนื้อสัตว์, ไข่, นม, เนย, ขนมปัง, ข้าวซ้อมมือ, ถั่ว, ฟักทอง, ผักต่าง ๆ และผลไม้ กล้วย เงาะ มังคุด มะละกอ สับปะรด ส้มเขียวหวาน ผักกระเฉด ผักบุ้ง ผักตำลึง ผักโขม
    - - ธาตุเหล็ก เป็นส่วนประกอบสำคัญของฮีโมโกลบิน เป็นตัวช่วยไม่ให้เกิดเลือดจาง ทำให้เม็ดเลือดแดงมีมากพอที่จะลำเลียงออกซิเจนจากเลือดแม่ไปสู่ส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย รวมทั้งไปสู่ลูกผ่านรกด้วย อย่างไรก็ตาม ธาตุเหล็กจะต้องอาศัยสังกะสี (Zinc) ในการดูดซึม คุณแม่จึงควรรับประทานอาหารที่มีสังกะสีด้วย
        
        การรับประทานอาหารจำพวกตับ, ไข่แดง, ผักใบเขียว เช่น ผักโขม ตำลึง ใบชะพลู ขี้เหล็ก กะเพรา, ถั่วเหลือง, ถั่วเขียว, งาขาว, น้ำตาลมะพร้าว, อาหารประเภทเนื้อทุกชนิด เช่น เนื้อปลา เนื้อแดง
        
        :
      - แคลเซียม จะช่วยในการสร้างการเจริญเติบโต โดยเฉพาะกระดูกและฟันของลูกน้อย
        
        การรับประทานนมเนยเป็นส่วนใหญ่, กุ้งแห้ง, ผักใบเขียว, ผลิตภัณฑ์จากถั่ว, งาดำ และปลาเล็กปลาน้อย
      - ไอโอดีน มีความจำเป็นต่อร่างกายในการใช้สร้างไทรอยด์ฮอร์โมน ช่วยควบคุมการเผาผลาญอาหารต่าง ๆ มีผลต่อพลังงาน และอุณหภูมิของร่างกาย ช่วยควบคุมการเจริญเติบโตของร่างกาย รวมทั้งจำเป็นต่อการเจริญและพัฒนาการของสมอง ถ้าคุณแม่ขาดไอโอดีนมาก ๆ อาจจะทำให้แท้งบุตร ทารกเสียชีวิตก่อนคลอด และมีความพิการแต่กำเนิดได้ ส่วนทารกแรกเกิดที่ขาดไอโอดีนจะทำให้เกิดภาวะปัญญาอ่อน เจริญเติบโตช้า
        
        การรับประทานอาหารทะเลและเกลือผสมไอโอดีน
  - - - แม้ว่าในเนื้อสัตว์ติดมัน เช่น หมูสามชั้น ขาหมู คอหมู หนังไก่ เป็นต้น จะเป็นอาหารที่ให้พลังงานสูงแต่กลับเต็มไปด้วยไขมันอิ่มตัวที่ไม่มีประโยชน์ต่อร่างกาย หากคนท้องทานมากเกินไปจะทำให้เกิดการสะสมไขมันในร่างกายและในหลอดเลือดจนทำให้คุณแม่กลายเป็นคนรูปร่างอ้วนท้วมหรือมีน้ำหนักตัวเกินเกณฑ์ และอาจเกิดความเสี่ยงต่ออาการครรภ์เป็นพิษ ลูกตัวใหญ่เกินไปทำให้คลอดยาก ส่วนลูกน้อยอาจเสี่ยงต่อการเป็นโรคอ้วนในอนาคตอีกด้วย
    - - คงเป็นเรื่องที่น่าหนักใจสำหรับคุณแม่ที่ติดทานหวานไม่ว่าจะเป็นลูกอม ช็อกโกแลต หรือชอบเติมน้ำตาลในอาหารทุกครั้ง แต่เมื่อคุณแม่ตั้งครรภ์การหลีกเลี่ยงอาหารหวาน ๆ ย่อมดีกว่า เพราะหากคนท้องทานน้ำตาลในปริมาณมาก ๆ จะทำให้คุณแม่เสี่ยงต่อโรคอ้วนและโรคเบาหวานที่เป็นอันตรายต่อหญิงตั้งครรภ์ อีกทั้งน้ำตาลที่มากเกินความต้องการ ก็ไม่ได้ช่วยเพิ่มคุณค่าทางอาหารแต่อย่างใด แถมยังได้รับพลังงานที่ไม่มีประโยชน์ต่อร่างกายอีกด้วย
    - - ยาจีน หรือยาดอง เนื่องจากเครื่องดื่มประเภทนี้ไม่ได้รับการยืนยันจากแพทย์ว่าสามารถช่วยให้ร่างกายดีขึ้น หรือช่วยบำรุงร่างกายได้ ดังนั้นหากต้องการอาหารเสริมควรปรึกษากับแพทย์จะดีกว่า
      - เครื่องดื่มแบบชงเอง เครื่องดื่มเหล่านี้มีทั้งชา กาแฟ หรือช็อกโกแลต เนื่องจากเครื่องดื่มพวกนี้หากทานมาก ๆ จะทำให้เกิดอาการท้องผูก หรือสารคาเฟอีนที่ทำให้นอนไม่หลับจนพักผ่อนไม่เพียงพอ
      - แอลกอฮอล์ ควรงดการดื่มแอลกอฮอล์ เพราะมีผลต่อพัฒนาการ และการสร้างอวัยวะของทารกในครรภ์
    - - รสเค็มเป็นอีกหนึ่งรสชาติที่คนท้องหลายคนติดทานบ่อย ๆ จากการปรุงรสโดยใช้ น้ำปลา ซีอิ๊ว หรือเครื่องปรุงรสเค็มอื่น ๆ ซึ่งพฤติกรรมการกินแบบนี้เองที่อาจทำให้คุณแม่เกิดโรคไต และโรคความดันโลหิตสูงโดยไม่รู้ตัวจนอาจทำให้เกิดผลกระทบต่อทารกในครรภ์ได้ ถ้าเลี่ยงได้ควรเลี่ยงดีกว่า
    - - เบเกอรี่ เช่น เค้ก พาย โดนัท หรือขนมขบเคี้ยวอย่างขนมถุงกรุบกรอบ ขนมปังแท่ง เป็นของว่างสุดโปรดของคุณแม่หรือเปล่านะ ในความเป็นจริงอาหารพวกเบเกอรี่ล้วนมีส่วนผสมที่เต็มไปด้วยแป้ง ไขมัน น้ำตาล และโซเดียมในปริมาณที่สูง ถึงแม้จะให้พลังงานมาก แต่มีคุณค่าทางโภชนาการต่ำ ถ้าคุณแม่ทานบ่อย ๆ จะทำให้ได้รับสารอาหารที่จำเป็นต่อคนท้องได้น้อย เช่น โปรตีน วิตามิน และแร่ธาตุ ทำให้ส่งผลต่อเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ในอนาคต
    - - อาหารแปรรูป เช่น ไส้กรอก ลูกชิ้น หมูยอ แหนม หรืออาหารกระป๋อง เป็นอาหารแปรรูปที่ผ่านกระบวนการผลิตจากการเติมสารเคมี และสารปรุงแต่งต่าง ๆ มากมาย เช่น โซเดียมไนเตรต โซเดียมฟอสเฟต บอแรกซ์ และผงชูรส หากคุณแม่ได้รับผงชูรสนปริมาณมาก ๆ อาจให้เกิดอาการขาดน้ำ วิงเวียนศีรษะ หรืออาการคลื่นไส้ได้
    - - อาหารหมักดอง เป็นอาหารที่มีโซเดียมจากเกลือสูง มีวิตามินที่น้อยกว่าปกติเพราะสูญเสียไปกับกระบวนการหมักแล้ว ส่วนผลไม้ดอง มักมีการใช้สารแซคารีนหรือที่เรียกว่าขัณฑสกร ซึ่งเป็นสารสังเคราะห์ที่ใช้ในการทำอาหาร เมื่อคนท้องทานอาหารหมักดองเข้าไปมาก ๆ อาจทำให้เกิดอาการบวม และเกิดความเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูงในหญิงตั้งครรภ์ แล้วอาจส่งผลให้คนท้องเกิดอาการชัก หรือทำให้ทารกในครรภ์โตช้าผิดปกติจากการที่ปริมาณเลือดไหลผ่านรกมายังทารกในครรภ์ลดน้อยลง
    - - สำหรับอาหารทะเลที่ไม่มีการปรุงสุก โดยเฉพาะอาหารจำพวกสัตว์เปลือกแข็ง เช่น กุ้ง ปู หอย ไม่แนะนำให้ทานแบบดิบ หรือกึ่งสุกกึ่งดิบ เพราะในอาหารทะเลเหล่านี้มีโอกาสปนเปื้อนจากเชื้อแบคทีเรียนอกเหนือจากพยาธิ ทำให้คุณแม่อาจเกิดอาการอาหารเป็นพิษ และท้องเสียได้ง่าย จึงไม่เหมาะเป็นอาหารสำหรับคนท้อง
    - - อาหารที่มีส่วนประกอบของผงชูรส หรืออาหารกึ่งสำเร็จรูป มักมีโซเดียมจำนวนมาก หากทานผงชูรสมากจนเกินไปจะส่งผลต่อความดันโลหิตที่สูงขึ้น รวมถึงอาจทำให้เกิดโรคหัวใจ และโรคไตเรื้อรัง ทำให้เกิดผลข้างเคียงต่อร่างกาย เช่น ปากแห้ง คอแห้ง กระหายน้ำ ลิ้นชา มีอาการอ่อนเพลีย คลื่นไส้ ถึงแม้ในปัจจุบันยังไม่มีรายงานระบุว่าผลชูรสจะส่งผลกระทบต่อทารกในครรภ์หรือไม่ เพื่อความปลอดภัยคุณแม่ควรหลีกเลี่ยงอาหารที่มีผงชูรสเป็นส่วนประกอบ รวมถึงหลีกเลี่ยงน้ำจิ้มด้วยเช่นกัน เพราะในเครื่องปรุงเหล่านั้นมักใส่ผงชูรสในปริมาณมากๆ
    - - ผักหลายชนิดมีประโยชน์สำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์ แต่ก็มีบางชนิด ที่คุณแม่ควรหลีกเหลี่ยง เช่น ผักเครือเถา เคยมีคำโบราณกล่าวไว้ว่าการทานผักเครือเถาจะทำให้คลอดยาก ซึ่งความจริงแล้วผักชนิดนี้จะมีสาร Purine สูง และเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคเกาต์ ซึ่งอันตรายต่อคุณแม่ตั้งครรภ์
    - - เช่น ปลากระโทงแทง ปลาฉลาม เนื่องจากมีปรอทปริมาณมากไม่ปลอดภัยต่อร่างกาย