Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Chương 1. ĐẠI CƯƠNG VỀ KHOA HỌC VÀ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC - Coggle Diagram

- - - - Mục đích: tìm hiểu tri thức hiện có, xác định các tác giả, bài báo.., trong lĩnh vực cần nghiên cứu, nhận diện các thiếu sót trong vấn đề nghiên cứu.
    - - **Giúp nhà nghiên cứu xác định các khái niệm phù hợp với vấn đề nghiên cứu, xây dựng giả thuyết nghiên cứu.
    - - Bước quan trọng ảnh hưởng đến các bước tiếp theo. Cần xác định mục tiêu và câu hỏi nghiên cứu.
  - - - Tìm ra những sai sót có trong thiết kế nghiên cứu và/hoặc trong công cụ nghiên cứu và đảm bảo các công cụ đo lường trong nghiên cứu đáng tin cậy và có giá trị.
    - - Dữ liệu được thu thập có thể ở dạng định lượng hay định tính tùy thuộc vào phương pháp nghiên cứu.
    - - Dùng các phép tính thống kê. tìm ra các đặc điểm, các kiểu mẫu của đối tượng nghiên cứu.
  - - - Quá trình thiết kế công cụ đo lường cho các khái niệm lý thuyết trừu tượng
      - Đưa ra các định nghĩa vận hành của các khái niệm, xác định biến số. Xác định những công cụ, thanh đo dùng để đo biến số
    - - Các phương pháp: thực nghiệm, khảo sát, phỏng vấn hay quan sát chọn lựa tùy thuộc vào mục tiêu, đối tượng, nội dung nghiên cứu
    - - Mục tiêu : thu hẹp đến tối đa giữa giá trị từ mẫu và quần thể nghiên cứu. Đơn vị mẫu có thể đại diện chính xác cho dân số đang được nghiên cứu.Tránh sai lệch và đạt độ chính xác tối đa.
- - - - Làm rõ bản chất, lý giải sự hình thành, phát triển và vận động của sv, ht; chỉ ra mối liên hệ với các sv, ht khác và môi trường xung quanh; và những điều kiện, nguyên nhân và những hệ quả có thể xảy ra.
    - - Phán đoán trạng thái mới, sự hình thành, tồn tại và tiêu vong của sv, ht trong tương lai
    - - Khám phá ra các quy luật vận động và phát triển của sv, ht.
    - - Tạo ra tri thức mới, phương pháp mới, sản phẩm mới, quy trình, công nghệ mới, giải pháp mới,..
    - - Trình bày cấu trúc, trạng thái và sự vận động của sv, ht ở mức nguyên bản tối đa nhằm cung cấp cho con người thông tin về đặc trưng của hiện tượng, sự vật.
  - - - Nghiên cứu khám pháThường được tiến hành ở những lĩnh vực mà nhà nghiên cứu không có hoặc có rất ít thông tin về nó
      - Nghiên cứu dự báoDự đoán trạng thái của sự vật, hiện tượng trong tương lai
      - NGHIÊN CỨU MÔ TẢ: Mô tả một cách có hệ thống những đặc điểm, bản chất của một trạng thái, sự vật hiện tượng
      - NGHIÊN CỨU TƯƠNG QUAN: Khám phá hay thiết lập mối quan hệ/ liên kết/ sự tương thuộc giữa hai hay nhiều khía cạnh của một trạng thái
      - NGHIÊN CỨU GIẢI THÍCH: Đưa ra các giải thích về các hiện tượng, hành vi hay vấn đề được quan sát
        
        Mục tiêu chính là làm rõ vì sao 2 khía cạnh của một tình trạng hay hiện tượng có quan hệ với nhau và chúng quan hệ với nhau theo cách thức nào
      - NGHIÊN CỨU GIẢI PHÁP: Đề xuất các giải pháp để giải quyết một vấn đề trong công nghệ tổ chúc hay quản lý
    - - Nghiên cứu cơ bản
        
        Nghiên cứu cơ bản thuần túy
        
        Nghiên cứu cơ bản định hướng
        
        NC cơ bản nền tảng
        
        NC cơ bản chuyên đề
      - Nghiên cứu ứng dụng
        VD : ứng dụng trong tâm lý học điều tra phương pháp điều trị nào là hiệu quả nhất để giảm lo âu
      - Nghiên cứu triển khai hay triển khai thực hiện
        
        Tạo mẫu
        
        Tạo quy trình(pilot)
        
        Sản xuất thứ
    - - Diễn dịch, Quy nạp
    - - Định tính, Định lượng
  - - - LUẬN CỨ : những sự kiện khoa học đã được kiểm nghiệm dùng để chứng minh hay bác bỏ với luận điểm trong thực tế.
      - LUẬN ĐIỂM : là những điều được chứng minh hay bị bác bỏ bởi kế hoạch nghiên cứu
      - PHÁT MINH : là sự phát hiện ra những quy luật của hiện tượng tính chất của thế giới vật chất.
        VD: Newton phát minh định luật vạn vật hấp dẫn.
      - PHÁT HIỆN : là sự phát hiện ra những vật thể, những quy luật xã hội đang tồn tại một cách khách quan.
        VD: Marie Curie phát hiện nguyên tố phóng xạ Radium
      - SÁNG CHẾ : là một giải pháp kỹ thuật có tính mới về nguyên lý kỹ thuật, có tính sáng tạo và áp dụng trực tiếp hay qua thử nghiệm vào sản xuất đời sống.
        VD: Thomas Edison sáng chế bóng đèn điện.
- - - - Thu thập tông tin dựa trên cơ sở tri giác đối tượng trong những hoàn cảnh tự nhiên khác nhau một cách có mục đích.
        Quan sát trực tiếp và gián tiếp.
        Thực hiện 3 chức năng: thu thập thông tin thực tiễn; kiểm chứng giả thuyết hay lý thuyết; đối chiếu kết quả nghiên cứu lý thuyết với thực tiễn.
    - - Lên kế hoạch trước, câu hỏi được xác định trước
        Câu hỏi phải có nội dung chính xác, rõ ràng mạch lạc
        Trình tự, cách điền phiếu phải được hướng dẫn tỉ mỉ
    - - Nghiên cứu đối tượng bằng cách đi tìm nguồn gốc phát sinh, quá trình phát triển và những biến đổi của đối tượng để tìm ra bản chất và quy luật vận động của nó
        PP nghiên cứu lịch sử còn được dùng trong xây dựng tổng quan về vấn đề nghiên cứu
    - - Là phương pháp nghiên cứu các sự vật, quá trình, hiện tượng bằng cách xây dựng mô hình.
        
        Mô hình là một hệ thống các yếu tố vật chất hay ý niệm được xây dựng nhằm biểu diễn hay tái hiện đối tượng nghiên cứu dưới dạng trực quan.
        
        Mô hình đóng vai trò đại diện thay thế cho hiện tượng cần nghiên cứu
    - - Xác định chính xác các yếu tố điều kiện có ảnh hưởng đến sự ra đời và phát triển của đối tượng nc.
        Xây dựng được giả thuyết về mối quan hệ nhân - quả giữa các yếu tố.
        Thực hiện lại thí nghiệm nhiều lần nhằm thu thập thông tin định lượng, theo đó để kết luận về tính điển hình hay ngẫu nhiên của các đối tượng nc.
    - - Phân loại lý thuyết
        
        là PP sắp xếp một cách logic các tài liệu, văn bản đang nghiên cứu theo từng phương diện, từng đơn vị kiến thức, từng vấn đề khoa học có cùng dấu hiệu bản chất, có cùng xu hướng phát triển
      - hệ thống hóa lý thuyết
        
        Là PP sắp xếp những thông tin, dữ liệu đa dạng thu thập từ nhiều nguồn tài liệu khác nhau thành một hệ thống có kết cấu chặt chẽ trên cơ sở một mô hình lý thuyết
    - - Là phương pháp thu thập thông tin bằng cách tham vấn ý kiến và đánh giá của đội ngũ các chuyên gia có trình độ cao của một chuyên ngành về một vấn đề, sự kiện khoa học hay thực tiễn phức tạp nào đó.
        
        Phỏng vấn chuyên gia
        
        Lấy ý kiến chuyên gia qua bảng câu hỏi
        
        Tổ chức hội thảo, hội nghị bàn tròn, tranh luận
        
        Thành lập hội đồng đánh giá, nghiệm thu
    - - Tổng hợp lý thuyết
        
        Là PP liên kết các khía cạnh, các bộ phận, các mối quan hệ tìm được từ các thông tin về lý thuyết đã thu thập được thành một tổng thể nhằm tạo một hệ thống lý thuyết mới đầy đủ và khái quát hơn.
        
        Khi tổng hợp lý thuyết sẽ thực hiện các nội dung:
        
        Bổ sung khi tài liệu có thiếu xót hoặc sai lệch;
        
        Lựa chọn những tài liệu cần thiết cho việc xây dụng luận cứ;
        
        Sắp xếp tài liệu theo tiến trình, thời điểm xuất hiện;
        
        Xây dựng hệ thống khái niệm, phạm trù, quy luật;
        
        Sử dụng tư duy logic để giải thích quy luật, phán đoán bản chất của quy luật.
        *
      - Phân tích lý thuyết
        
        Là PP phân tích tài liệu lý thuyết thành từng mặt, từng bộ phận, từng mối quan hệ theo lịch sử thời gian nhằm phát hiện ra các khía cạnh, cấu trúc lý thuyết, các trường phái nghiên cứu và các xu hướng phát triển của lý thuyết.
        
        Phân tích lý thuyết gồm:
        
        Phân tích nguồn tài liệu;
        
        Phân tích tác giả;
        
        Phân tích cấu trúc logic nội dung của lý thuyết.
- - - - Tổng hợp những kết quả thực nghiệm và hoá giải kết quả trái ngược nhau
      - Định hướng cho các nghiên cứu tiếp theo
      - Cung cấp cơ sở lý luận
      - Đóng góp cho quá trình tích luỹ tri thức
    - - KHÁI NIỆM:
        Tư duy trừu tượng- Bản chất
        Nội hàm -Ngoại đien
        Đơn hướng- Đa hướng
      - QUY LUẬT
        Liên Kết khái niệm
        khẳng định- quan hệ nhân quả
        Kiểm tra được
        Tất yếu ổn định , lặp đi lặp lại
        Liên hệ hữu hình- vô hình
      - LOGIC
        “Chất keo” kết nối – Có ý nghĩa, phù hợp.
        Trình bài “Các giải thích
      - Giả định/
        Điều kiện biên
        Gđ về giá trị, thời gian, k gian.
        Đk biên chi phối phạm vi áp dụng của lý thuyết
    - - Có lập luận nhất quán
      - Có khả năng phản nghiệm
      - Có năng lực giải thích
      - Có tính cô đọng, súc tích
  - - - KH Xã hội
        
        Tâm lý học, xã hội học, kinh tế học, kinh doanh,
      - KH Nhân văn
        
        Khảo cổ học, văn học, triết học, ngôn ngữ học, nghệ thuật,...
      - KH Nông nghiệp
        
        Ngành chăn nuôi, Nông nghiêp, Ngư nghiệp
      - KH Sức khỏeSức
        
        Y Học
      - KH Kỹ thuật & Công nghệ
        
        Kỹ thuật điện, điện tử, cơ khí,...
      - KH Tự nhiên
        
        VD: Toán, Vật lý, Hóa học,..
    - - KH ứng dụng
        
        Gồm các ngành khoa học áp dụng những kiến thức khoa học vào thực tiễn
        VD: Kỹ thuật, công nghệ thông tin
      - KH cơ bản
        
        Gồm các ngành khoa học giải thích về các vật thể và các lực cơ bản nhất cũng như mối quan hệ giữa chúng và định luật chi phối chúng
        VD:Vật lý, sinh hoc, hóa học, toán học