Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Tỏ lòng(Phạm Ngũ Lão), "Nam nhi vị liễu công danh trái, → Thời gian…
Tỏ lòng(Phạm Ngũ Lão)
I.Mở bài.
Giới thiệu tác giả: - Phạm Ngũ Lão (1255 - 1320) là danh tướng văn võ toàn tài thời nhà Trần đã để lại cho đời hai tác phẩm “Thuật hoài”(Tỏ lòng) và Vãn Thượng tướng quốc công Hưng Đạo Đại Vương.
Giới thiệu tác phẩm:Bài thơ “Tỏ lòng” được viết bằng chữ Hán, không rõ thời điểm sáng tác, nội dung thể hiện niềm tự hào về chí nam nhi và khát vọng lập được chiến công của người anh hùng khi Tổ quốc bị xâm lăng.
- Yêu cầu đề: bài thơ có giá trị sâu sắc về nội dung và nghệ thuật
Dẫn thơ:
“Hoành sóc giang sơn kháp kỉ thu,
-
Nam nhi vị liễu công danh trái,
-
II.Thân bài:
-
Hai câu cuối
-Nợ công danh: Theo quan niệm nhà Nho, đây là món nợ lớn mà một trang nam nhi khi sinh ra đã phải mang trong mình .
-
-Thẹn: Tự cảm thấy mình chưa bằng người khác, cảm giác thua kém, xấu hổ.
-Phạm Ngũ Lão quan niệm: Thân nam nhi mà không lập được công danh sự nghiệp thì “luống thẹn tai nghe chuyện Vũ Hầu".
- Tác giả ở đây đã sử dụng điển tích Vũ Hầu:Tức Khổng Minh là tấm gương về tinh thần tận tâm tận lực báo đáp chủ tướng. Hết lòng trả món nợ công danh đến hơi thở cuối cùng, để lại sự nghiệp vẻ vang và tiếng thơm cho hậu thế.
-Phạm Ngũ Lão mặc dù lập nhiều công trạng, vì nước quên thân, hết lòng phục vụ nhà Trần vậy mà vẫn cảm thấy hổ thẹn.
-> Cho thấy được nỗi thẹn của Phạm Ngũ Lão hết sức cao cả của một nhân cách lớn. Thể hiện khát khao, hoài bão hướng về phía trước để thực hiện lí tưởng, đánh thức ý chí làm trai, chí hướng lập công cho các trang nam tử đời Trần.
-Kết nối: Bài học đối với thế hệ thanh niên ngày nay: Sống phải có ước mơ, hoài bão, biết vượt qua khó khăn, thử thách để biến ước mơ thành hiện thực, có ý thức trách nhiệm với cá nhân và cộng đồng.
Nghệ thuật cả bài thơ:
- Thủ pháp gợi, thiên về ấn tượng bao quát, đạt tới độ súc tích cao gợi cho chúng ta biết bao là điều về con người thời Trần, quân đội thời Trần cũng nỗi hổ thẹn của tác giả Phạm Ngũ Lão
- Bút pháp nghệ thuật phóng đại, so sánh cùng âm hưởng hào hùng, khi trầm lắng, suy tư để lại dư âm trong lòng người đọc => hoành tráng có tính sử thi với hình tượng thơ lớn lao kì vĩ của con người thời Trần và quân đội thời Trần.
- Bài thơ Đường Luật với thể thơ Thất ngôn tứ tuyệt ngắn gọn, ngôn ngữ hàm súc, đạt đến độ súc tích cao => Tất cả đã khắc hoạ thành công vẻ đẹp của những con người có sức mạnh, lí tưởng nhân cách cao cả cùng khí thế hào hùng của thời đại
- Sáng tạo trong việc xây dựng, khắc hoạ hình tượng nghệ thuật:
- Hình tượng người tráng sĩ được khắc hoạ trong không gian rộng lớn, thời gian lịch sử, hình ảnh thơ hoành tráng thích hợp với việc tái hiện khí thế hào hùng của thời đại và tấm vóc chí hướng của người anh hùng
- Hình tượng người chiến sĩ được khắc họa trong hình ảnh đoàn quân thời Trần. Thời đại và con người có quan hệ mật thiết, thời đại làm cho mỗi người lớn lên, mỗi người lại góp phần tạo nên hào khí thời đại-hào khí Đông A.
1/ Khái quát về bài thơ
- Hoàn cảnh sáng tác: Tỏ Lòng được ông sáng tác vào cuối năm 1284 sau chiến thắng quân Mông-Nguyên của quân đội nhà Trần, khi đó ông trạc ba mươi tuổi.
- Nội dung: Bài thơ mang vẻ đẹp hào khí Đông A, được Phạm Ngũ Lão thể hiện chí khí của đấng nam nhi và vẻ đẹp con người, quân đội nhà Trần. Đồng thời thể hiện tâm sự và lí tưởng sống cao đẹp của tác giả.
-
- Hai câu đầu: Hình tượng con người và quân đội thời Trần.
- Hai câu sau: Chí làm trai-tâm tình của tác giả.
III.Kết bài
- Khái quát nội dung và nghệ thuật của bài thơ
- Liên hệ với những bài thơ cùng chủ đề yêu nước như Tụng giá hoàn kinh sư (Trần Quang Khải), Cảm hoài (Đặng Dung),...
-
→ Thời gian trải dài, thể hiện quá trình bền bỉ chiến đấu lâu dài.
-
⇒ Chính thời gian, không gian đã nâng cao tầm vóc của người anh hùng vệ quốc, họ trở nên lớn lao kì vĩ, sánh ngang tầm vũ trụ, trời đất, bất chấp sự tàn phá của thời gian họ vẫn luôn bền bỉ cùng nhiệm vụ.
-
- Quân đội được so sánh với “tì hổ” – hổ báo: loài mãnh thú chốn rừng sâu qua đó cụ thể hóa sức mạnh và sự dũng mãnh, khí thế hừng hực làm chủ và quyết chiến quyết thắng của quân đội nhà Trần.
-
- Tác giả làm rõ sức mạnh ấy bằng hình ảnh “khí thôn ngưu”: Là biểu tượng chỉ người trẻ tuổi mà khí phách anh hùng.
-
- Hai câu thơ đầu làm sống dậy thời đại nhà Trần với hào khí Đông A vang núi dậy sông bằng hình ảnh của những người anh hùng vệ quốc tư thế hiên ngang, kiêu dũng tầm vóc sánh ngang tầm vũ trụ cùng lực lượng quân đội hùng hậu khí thế ngút trời.
-
- Ẩn sau đó là niềm tự hào của tác giả về sức mạnh và chiến công của dân tộc. Đó là biểu hiện của lòng yêu nước.
-