Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

NGƯỜI LÁI ĐÒ SÔNG ĐÀ - Coggle Diagram

- - - - • Sinh ra trong một gia đình nho học khi Hán học đã suy tàn. Bản thân Nguyễn Tuân lại theo tây học
      - => ảnh hưởng tinh hoa nho học và văn minh phương
      - • Nhà văn suốt đời tôn thờ và phụng sự cái đẹp
      - • Là người tri thức, giàu lòng yêu nước và tinh thần dân tộc
    - - Trước CMT8: xê dịch, chối bỏ thực tại tìm về giá trị, vẻ đẹp quá khứ vương sót lại, sa đà vào đời sống truỵ lạc
      - “Vang bóng 1 thời”
      - Sau CMT8: gắn bó với CM, với vẻ đẹp của cuộc sống lao động, với nhân dân
  - - - Viết nhân chuyến đi thực tế lên Tây Bắc năm 1958
      - In trong tập "Sông Đà" năm 1960
    - - • Dịch nghĩa: “Mọi con sông đều chảy về hướng Đông, chỉ riêng con sông Đà chảy về hướng Bắc” Con sông duy nhất chảy ngược dòng: nét cá tính độc đáo, riêng biệt.
      - • Phong cách Nguyễn Tuân, bản ngã Nguyễn Tuân có nét tương đồng và gặp gỡ với con sông đặc biệt này.
      - • Gợi sự tò mò cho độc giả về một con sông đặc biệt, khác biệt. Trên đất Việt chỉ có hai con sông chảy ngược như vậy đó là sông Đà và sông Kỳ Cùng.
- - - - • Liên tưởng: Đúng ngọ mới có mặt trời » cao vút, dựng đứng
      - • So sánh : Chẹt lòng sông như yết hầu” độc đáo, dễ liên tưởng
      - Liên tưởng
        
        • Ném đá nhẹ qua bên kia vách 2 lòng sông nhỏ hẹp
        • Con nai con hổ vọt qua 9 lưu tốc chảy xiết
      - Liên tưởng
        
        • Mùa hè cũng cảm thấy lạnh » sử dụng nhiều giác quan
        • Như đứng ở hè một cái ngõ ngóng vọng lên 2 cảm giác hoang sơ – thành thị
    - - “Dài hàng cây số” => Quãng sông rất dài
        
        “Nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió”
      - Gió và nước “nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn, gùn ghè suốt năm như lúc nào cũng đòi nợ xuýt bất cứ người lái đò nào tóm được qua đây”
      - nghệ thuật miêu tả trùng điệp khiến tất cả những gì tĩnh tại, bất biến, vô tri cũng trở nên sống động, cựa quậy.
    - - So sánh:
        “Giếng bê tông làm móng cầu"
        
        Thở và kêu như cửa cống cái bị sặc
        
        Ặc ặc như vừa rót dầu sôi vào
      - Tưởng tượng: Anh quay phim táo tợn
        
        Ngồi trên thuyền thung tròn vành
        
        Từ đáy hút nhìn ngược lên thu hình
      - Kể + tả thực: Con thuyền khinh suất
        
        Trồng ngay cây chuối ngược rồi biến đi
        
        Bị dìm và đi ngầm dưới lòng sông
        
        Mươi phút sau tan xác ở khuỷnh sống dưới
    - - Nhân hóa
        
        Như là oán trách gì, rồi như là van xin
        
        Rồi như là khiêu khích, giọng gắn mà | chế nhạo
      - So sánh
        
        Rồng lên như tiếng một ngàn con trâu mộng
        
        Lồng lộn giữa rừng vầu rừng tre nứa nổ lửa
    - - Nhân hóa
        
        Mặt đứa nào cũng ngỗ ngược, nhăn nhúm
        
        Bày sẵn thạch trận để dụ | thuyền vào
        
        Giở mọi thủ đoạn để hủy diệt con người
      - Miêu tả
        
        Đá mai phục, nước phối hợp, nước hò reo
        
        Dòng thác hùm beo đang hồng hộc tế mạnh
        
        Thác dữ dội hơn, bên phải bên trái đều là cửa
      - Tổng hợp tri thức
        
        Như một đội bóng: đá tiền vệ, đá hậu vệ
        
        Không khí náo nhiệt: thác nước reo hò làm thanh viện
        cổ vũ
        
        Đá mai phục ngàn năm bày binh bố trận
        
        Cuộc giao tranh dữ dội với | nước, sóng, gió và đá
        
        Tạo thành thế không cân sức, phản công hồi hộp, gay cấn
        
        Sử dụng các thuật ngữ: đánh du kích, đánh tỉa, mai phục
    - - Nhà văn phải vận dụng tri thức trong các lĩnh vực quân sự, thể thao để mô tả một cách sống động những bãi đá ngầm ẩn sâu dưới lòng sông Đà: “dòng sông vẫn mai phục nơi đấy”, “cả một chân giời đá”, “dòng sông bày thạch trận nhằm ăn chết những con thuyền”
    - - Tính từ: trắng xóa và số từ: cả => Sóng to, gió lớn Thiên nhiên chủ động: “Đá ở đây từ ngàn năm vẫn mai phục hết trong lòng sông” để “vồ lấy thuyền”.
      - Nhân hóa, động từ “mai phục” “vồ”: sự chủ động của đá, của thiên nhiên vây bắt, giăng bẫy con người.
    - - Mai phục từ ngàn năm, có đá tướng, đá quân, hàng tiền vệ, hàng hậu vệ, luồng sống, luồng chết, cửa tử, cửa sinh, boong ke chìm, pháo đài đá nổi...
      - Sử dụng triệt để nghệ thuật nhân hóa, cùng những tính từ đặc tả đặc điểm nham hiểm của đá và những động từ miêu tả hành động hiểu chiến của chúng
      - Sông Đà giống như một viên tổng tư lệnh đang điều binh, khiến tướng. Sông Đà giao việc cho mỗi hòn, nó bày thạch trận trên sông >Vẽ hung bạo, dữ dằn.
    - - Vòng 1: Sông Đà mở 5 cửa ải nước, trong đó có 4 cửa tử, 1 cửa sinh. Cửa sinh nằm lập lời phía tả ngạn (trái).
      - Vòng 2: Sông Đà tăng nhiều cửa tử để đánh lừa con thuyền vào. Cửa sinh lại bố trí là sang bên hữu ngạn (phải)
      - Vòng 3: Ít cửa hơn nhưng đều là cửa tử. Cửa tử cả phải cả trái. Luồng sống duy nhất ở ngay giữa dòng lấp sau lũ đá hậu vệ.
    - - Con sông Đà “tuôn dài, tuôn dài như một
        áng tóc trữ tình.."
      - Dòng chảy uốn lượn của con sông như mái tóc của người thiếu nữ kiều diễm.
    - - Mùa xuân
        
        Dòng sông “xanh ngọc bích"
      - Mùa thu
        
        Nước sông Đà lừ lừ chín đỏ
    - - Có một niềm vui vô hạn khi bất ngờ gặp lại sông Đà
      - Sông Đà gợi cảm như một “cố nhân” (người quen cũ)
    - - Một vẻ đẹp tĩnh lặng, yên ả, thanh bình như còn đó dấu tích của lịch sử cha ông
      - Một vẻ đẹp tươi mới, tràn lên nhựa sống, như bắt đầu một mùa nảy lộc sinh sôi
      - Vẻ đẹp hoang sơ, cổ kính tồn tại như một vĩnh hằng của tự nhiên
    - - Vẻ đẹp hoang sơ êm đềm của sông Đà
      - => trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều thi sĩ
  - - - Đối tượng của cái đẹp, lấp lánh ánh sáng của người nghệ sĩ tài hoa. Bởi lẽ, ở đây, lái đò - chở đò là cả một nghệ thuật cao cường trên sông nước.
      - Nghệ thuật ấy là sự nhập thân vào cả hai phương diện tâm hồn và tính cách của ông lái.
    - - Cái gian nan, khổ cực của nghề lái đò như “chạm khắc”, làm nên một hình dáng rất đặc biệt của ông lái
      - Hình dáng bề ngoài mà cả nội tâm, phong thái của một người lao động có tâm hồn.
    - - Cái nền 1 cuộc chiến không cân sức
      - Chính sự hùng vĩ của thác đã đưa ông lái đò trở thành người anh hùng
    - - “khi sóng thác đã xèo xèo tan trong trí nhớ”, khi những thác đá đã để lại sau lưng “đêm hôm ấy, nhà đò đốt lửa trong hang đá, nướng ống cơm lam và toàn bàn về cá dầm xanh, cá anh vũ”, không ai nhắc một lời về những gì đã trải qua.
      - Lao động hết mình, dũng cảm sáng tạo phi thường nhưng lại không bao giờ đề cao bản thân. Họ chính là chất vàng mười của núi rừng Tây Bắc mà Nguyễn Tuân khao khát kkhám phá, ngợi ca.
  - - - Cách nhìn và tả cảnh thiên nhiên thật đẹp
      - Cách nhìn và miêu tả con người lao động của nhà văn chú trọng vào vẻ đẹp trí tuệ , tài năng và tâm hồn
    - - Lối ví von độc đáo, bất ngờ, chính xác.
      - Chi tiết chân thực và hóm hỉnh.
      - Cách viết phóng túng, ngôn ngữ điêu luyện.
      - Sự hiểu biết khoa học cặn kẽ, sức tưởng tượng phong phú, cảm xúc sâu lắng. Đặc biệt là lòng yêu thương và tự hào về con người và đất nước.