Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Metinlerarasılık - Coggle Diagram
Metinlerarasılık
Ortakbirliktelik İlişkileri
İktibas
Bir ayet veya hadisin tamamını veya bir bölümünü
(ondan alındığına işaret edilmeden) yazı/şiir içinde aynen aktarmakla
Alıntı ve Gönderge (Citation-Reference)
Alıntı, bir metne başka bir metne ait parçaların açık bir şekilde alınmasıdır.
Tazmîn
Şairin başka bir şaire ait mısra veya beyitleri kendi
şiirine alarak metinlerarası bir yönteme başvurmasıdır.
Taştîr
“yarısından ikiye ayırmak”
Telmîh
Bir edebî metinde bir ayete, hadise, kıssaya, efsaneye veya tarihî bir olaya yapılan atıftır.
Anıştırma (Allusion)
Bir metnin doğrudan değil de dolaylı veya
gizli yollarla başka bir metin açısından söz konusu edilmesidir.
Gizli Alıntı-Aşırma (Plagiat)
İntihal olarak değerlendirebilecek olan gizli alıntı, bir yazar veya şairin başka bir yazar veya şaire ait olan metni kendi metniymiş gibi yansıtmasıdır.
Îrâd-ı Mesel (İrsâl-i Mesel)
Şiir veya yazıda atasözü, deyim
veya felsefî bir önermeye yer vermektir.
“...iki ya da daha fazla metin arasındaki ortakbirliktelik ilişkisi, biçimsel olarak ve çoğu zaman, bir metnin başka bir metindeki somut varlığı”
Türev İlişkileri:
Yansılama (Parodi):
bir metni dönüştürüp başka bir amaçla
kullanmaktır
Alaycı (Gülünç) Dönüştürüm (le travestissement burlesque):
Ciddi bir konuda bahseden bir yapıtı, yergi amacıyla gülünç bir şekilde ele almaktır.
Öykünme
Biçimsel Dönüştürümler
Çeviri (la traduction):
Bir metni, bir dilden başka bir dile
aktarmadır.
Şiirleştirme (la versification):
Bir nesri şiir hâline
getirmektir.
Düzyazılaştırma (la prosification):
Bir manzumeyi nesir
hâline getirmektir.
Vezin dönüşümü (la transmétrisation):
Bir manzûmenin
vezninin başka bir vezne aktarılarak yazılmasıdır.
Biçem Dönüşümü (la transtylation):
Bir metni dilbigisel
bakımdan yeniden düzenlemektir.
Anlamsal Dönüşümler:
Bir metin başka bir yazar veya şair
tarafından alınıp anlamsal bakımdan değişikliğe gidilmesi
Biçim ve izlek bakımından bir eseri taklit
etmeye öykünme (pastiş) denilmektedir.
Yazar veya şairin bir metni dönüştürerek yeni bir biçeme kavuşturduğu metinlerarası yöntemler
Nedir?
Her metin bir metinlerarasıdır, onda farklı düzeylerde az çok
tanınabilecek biçimler altında öteki metinler yer alır:
Laurent Jenny'e göre yazar veya şairin başka bir yazar veya şairin metnine ait olan bir ibareyi kendi
metnine almasından ibarettir.
İlk olarak Rus biçimciler metinlerarasılık kavramını ortaya çıkarmıştır
Metinlerarası (Intertextualité)
mertinlearası, bir metnin başka metin içindeki somut varlığı. Alıntılar; sözgelimi iktibaslar, telmîhler vs.
Ana-Metinsellik (Hypertextualité)
Pastiş, parodi
ve alaycı dönüştürüm
Yan-Metinsellik (Paratextualité)
alt başlıklar, ara-başlıklar, önsözler, sonsözler, uyarılar, notlar, tanımlıklar, yer verilen resimler, kapağı ve metin-öncesi unsurlar
Üst-Metinsellik (Architextualité)
yazınsal türe yapılan göndergelerin
olduğu kategoridir.
Yorumsal Üst-Metinsellik (Métatextualité)
okurun metinler arasında kurduğu
yorumsal ilişkidir.