Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
อวัยวะเสริมในการย่อย (Accessory digestive organs), นางสาวชรินรัตน์…
อวัยวะเสริมในการย่อย
(Accessory digestive organs)
ตับอ่อน
(pancreas)
หน้าที่
เป็นทั้งต่อมมีท่อผลิตน้ำย่อยอาหาร และต่อมไร้ท่อสร้างฮอร์โมน
pancreatic islets
ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนหลายชนิด
เช่น glucagon insulin เกี่ยวกับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
acini สร้างน้ำย่อยอาหารเช่น pancreatic amylase สำหรับย่อยคาร์โบไฮเดรต
typsin สำหรับย่อย
โปรตีน และ lipase สำหรับย่อยไขมัน
Main pancreatic duct
(duct of Wirsung)
เป็นท่อหลัก มีขนาดใหญ่ท่อนี้จะไปรวม กับท่อน้ำดีร่วม (common bile duct) เป็นท่อร่วมเรียกว่า hepatopancreatic ampulla ซึ่งจะเปิดเข้าสู่ลำไส้เล็กส่วน duodenumㆍ ตรงตุ่มนูนที่เรียกว่า major duodenal papilla
Accessory pancreatic duct (duct of Santorini)
มีขนาดเล็กกว่าเปิดเข้าสู่ duodenum ที่ตุ่มนูน minor duodenal papilla ซึ่งอยู่เหนือต่อรูเปิดของ hepatopancreaticampulla ประมาณ 2.5 เชนติเมตร
ลิ้น
(tongue)
ร่องรูปอักษร V เรียกว่า suleus terminalis
ร่องนี้มีหลุมลึกเรียกว่า foramen caecum
oral part หรือตัวลิ้น (body)
อยู่ในช่องปาก
pharyngeal part
หรือฐานลิ้น (base)
อยู่ในคอหอย
ผิวต้านบน และด้านข้างของตัวลิ้น
จะมีตุ๋มนูนเล็กๆ เรียกว่า Papillae
foliate papillae
เป็นสันนูนเล็กๆ ทางด้านข้างของสิ้น
ส่วนใหญ่พบในสัตว์
circumvallate
papittae
มีประมาณ 10 - 12 อัน
เป็นตุ่มขนาดใหญ่มีร่องเล็กๆ ล้อมรอบ
มีตุ่มรับรสจำนวนมาก
fungiform papillae
รูปร่างเหมือนเห็ด พบมากบริเวณปลายลิ้น
เป็นตุ่มสีแดงกลมๆ เนื่องจากมีหลอดเลือดเข้ามาเลี้ยงมาก
ตุ่ม นูนชนิดนี้มีตุ่มรับรส
filiform papillae
ปุ่มแหลมเล็กรูปโคนกระจายเป็นแถว
ขนานกันอยู่ทั่วไปบนลิ้น
ตุ่มนูนชนิดนี้สีขีด
และไม่มีตุ่มรับรส (taste bud)
ตุ่มรับรส
(taste bud)
ทำหน้าที่เกี่ยวกับการรับรู้รสชาติของอาหารที่รับประทานเข้าไป
เซลล์รับรส
(gustatory cell)
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 (facial nerve)
ผิวด้านบนของฐานลิ้น
(pharyngeal part)
มีลักษณะขรุขระ เป็นที่อยู่ของกลุ่มเนื้อเยื่อ
น้ำเหลือง เรียกว่า Lingual tonsit
ฐานลิ้น และ บริเวณฝาปิดกล่องเสียง
(epiglottis)
เส้นประสาทสมองคู่ที่9
(glossopharyngeal neve)
เส้นประสาทสมองคู่ที่ 10
(vagus nerve)
ฟัน
(teeth)
ตัวฟันจะถูกเคลือบด้วย enamel
calcium carbonate
calcium phosphate
รากฟันเนื้อฟันจะถูกเคลือบด้วย cementum
ฟันเขี้ยว (canine / cuspid)
ตัวฟันมียอดแหลมเรียกว่า cusp 1 อัน รูปร่างคล้ายใบหอกมีรากฟันอันเดียว ใช้สำหรับฉีกอาหาร
พันกรามน้อย (premolar of bicuspid)
ตัวฟันมี cusp 2 อัน และมีรากฟันอันเดียว
(ฟันกรามน้อยบนซี่แรกอาจมี 2 ราก) ใช้สำหรับบดเคี้ยวอาหาร
ฟันตัด (incsor)
ลักษณะตัวฟันแบนเป็นรูปลิ่ม มีรากฟันอันเดียว ใช้สำหรับตัดอาหาร
ฟันกราม (molar)
cusp 3 - 5 อัน ฟันกรามบนมี 3 ราก ฟันกรามล่างมี 2 รากใช้ สำหรับบดเคี้ยวอาหาร
ต่อมน้ำลาย
(salivary glands)
น้ำย่อย amylase ย่อยอาหารจำพวกแป้งให้เป็นน้ำตาล
Major salivary glands
Submandibular gland
สร้างน้ำลายที่มีลักษณะเหนียวข้น มีท่อเรียกว่า submandibular(Wharton's) ducts
Sublingual glands
มีท่อน้ำลายเล็กๆ มากมายเรียกว่า lesser sublingual (Rivinus's) ducts
Parotid slands
สร้างน้ำลายที่มีลักษณะใส ส่งผ่านท่อ
เรียกว่า parotid (Stensen's) ducts
หน้าที่
ย่อยอาหารจำพวกคาร์โบไฮเดรท (CHO) สลาย ไปเป็น Disaccharides
ช่วยให้อวัยวะต่างๆ ที่อยู่ภายในปากชุ่มชื้นอยู่เสมอ
ในน้ำลายจะมีสารที่เรียกว่า Mucin ซึ่งจะเคลือบก้อนอาหารทำให้อาหารถูกกลืนได้ง่าย และยังไปเคลือบกระเพาะอาหาร และลำไส้
ช่วยป้องกันฟันผุ (Dental caries)
Minor salivary glands
ริมฝีปาก แก้ม และใต้ลิ้น
ตับ
(liver)
มี Kupffer celts ซึ่งทำหน้าที่เก็บกินเซลล์เม็ดเลือดที่หมดอายุ และแบคที่เรียที่ปนมากับเลือดด้วย
หน้าที่เกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือด
(Blood coagulation)
Fibrinogen และ Prothrombin
หน้าที่เกี่ยวกับการสร้างน้ำดี
(Formation of bile)
หน้าที่ที่เกี่ยวกับเป็นแหล่งเก็บสะสมวิตามิน (Storage of vitamins) และแร่ธาตุต่างๆ
วิตามิน A, D และ B12 รวมทั้งธาตุเหล็ก
และทองแดงด้วย
หน้าที่เกี่ยวกับการทำลายสารพิษ
และสิ่งแปลกปลอม
โดยใช้ปฏิกิริยาทางเคมี เรียกว่า Detoxification
โดยวิธี Phagocytosis
เป็นแหล่งเก็บสะสมธาตุเหล็ก
(Storage of iron)
ทำหน้าที่เก็บสะสมธาตุเหล็กไว้ในรูปของ ferritin
โปรตีนชนิดหนึ่งที่ เรียกว่า apoferritin ซึ่งชอบจับกับเหล็กมาก
หน้าที่เกี่ยวกับระบบไหลเวียนโลหิต
(Circulatory function)
เป็นแหล่งเก็บเลือด (reservoir)
ที่สำคัญแหล่งหนึ่งของร่างกาย
ทำหน้าที่เกี่ยวกับ Metabolism
ของสารอาหารต่างๆ
7.1 Carbohydrate metabolism
สะสมอาหารจำพวกแป้งไว้ในรูปของ glycogen
7.2 Fat metabolism
เปลี่ยน fatty acid ให้เป็น acetoacetic acid
7.3 Protein metabolism
เป็นแหล่งสร้างเม็ดเลือดแดงของทารกขณะ
อยู่ในครรภ์ (Embryo)
สลายฮีโมโกลบิน
ของเม็ดเลือดแดง
ถุงน้ำดี
(gallbladder)
หน้าที่
เก็บสะสมน้ำดีไว้ชั่วคราว
เพื่อปล่อยลงสู่ลำไส้เล็กเมื่อมีการย่อยอาหาร
น้ำดี (Bile)
สร้างจากตับ มีสีเขียว-เหลือง มีฤทธิ์เป็นด่าง ถูกสร้างวันละ 500 - 800 ซีซี
หน้าที่
Bile saltทำหน้าที่ช่วยในการย่อยไขมัน
ขับสี และของเสียอื่นๆ ออกจากร่างกาย
เป็น Co - enzyme ของ Pancreatic lipase เพื่อช่วยให้ทำงานได้เร็วขึ้น
ทำหน้าที่ดูดซึมวิตามินA และวิตามิน K
Bile saltทำหน้าที่ควบคุม cholestero( ให้อยู่ในสภาพของสารละลาย และยับยั้งการ
ทำงานของ Thromboplastin
นางสาวชรินรัตน์ อุ้ยมาก รหัสนักศึกษา 64106301123
ห้อง 1B เลขที่ 51