Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

(Đọc hiểu văn bản, Tìm hiểu chung, Tổng kết) - Coggle Diagram

- - - - Sóng tự thân, tồn tại những đối cực "Dữ dội >< Dịu êm", "Ồn ào >< Lặng lẽ"
        
        Tình yêu của người phụ nữ cũng không chịu yên định mà đầy biến động; nó có thể là những khao khát, nhớ nhung, ghen tuông, hơn giận,... trong tình yêu.
        
        Nhưng cũng có lúc họ lại thu mình trở về với chất nữ tính đáng yêu, họ “lặng lẽ”, “dịu êm” ngắm soi mình và lặng im chiêm nghiệm.
        
        Sóng là một thực thể mang trong mình nhiều tính chất đối lập: dữ dội - dịu êm, ồn ào - lặng lẽ.
        
        Ẩn sâu hình ảnh song là hình ảnh “em”, bản tính của sóng chính là tính khí của “em” trong tình yêu.
      - Nghệ thuật
        
        Nghệ thuật tương phản: dữ dội – dịu êm, ồn ào – lặng lẽ
        
        Kết cấu đẳng lập “và” – “và”: các yếu tố vừa đối lập, vừa hòa hợp thống nhất trong tâm trạng của người phụ nữ đang yêu ↔ các cảm xúc dung hòa.
        
        Cấu trúc ý
    - - Sông ><Bể: Sóng chối bỏ không gian chật hẹp của sông, tìm ra cái mênh mông của biển để thỏa sức vỗ đập.
      - Hình tượng sóng là ẩn dụ về những khát vọng của tâm hồn người con gái trong tình yêu
        
        Chỉ ở biển thì sóng mới thể hiện hết được những cung bậc của nó. Bởi lẽ, bể làm nên đời sóng, sóng chỉ thực sự có đời sống riêng khi ra với biển khơi bao la thăm thẳm. Cũng như người phụ nữ khi yêu, họ khao khát thể hiện mình để hiểu hơn về bản thân và để tự hoàn thiện chính mình.
        
        Tận: góp phần diễn tả
        
        Hành trình đầy khó khăn của sóng.
        
        Niềm khao khát tìm kiếm đến cùng, sự kiên định chắc chắn trong hành trình khám phá tình yêu và vượt qua khỏi giới hạn của bản thân để tìm kiếm tình yêu đó.
      - Khát vọng tình yêu vượt thoát cái tầm thường: Tình yêu không chấp nhận sự thỏa mãn, bằng lòng mà tình yêu là một quá trình khám phá và hoàn thiện không ngừng.
    - - 2 hình tượng: sóng và trái tim tuổi trẻ trong mối quan hệ tương đồng
        
        Vẫn thế: có thể thay thế cho nội dung ở 2 khổ thơ đầu tiên -> Khát vọng tình yêu trải mở đến vô cùng.
        
        Sự trường tồn của sóng biển cùng thời gian và không gian cũng tựa như khát vọng tình yêu. Điều đó cho thấy sức sống muôn thuở của tình yêu: tình yêu mãi là sự khát khao của loài người và hơn thế.
      - "Bồi hồi", "Khát vọng tình yêu"
        
        Tác giả liên tưởng: nhịp vỗ của sóng biển tựa như nhịp vỗ của tình yêu trong lồng ngực tuổi trẻ
        
        Tình yêu, là khát vọng có tính chất vĩnh hằng, tính chất muôn đời của nhân loại. Đặc biệt, luôn cháy bỏng trong trái tim tuổi trẻ.
      - Hình "ngực trẻ"
        
        Tình yêu là thuộc tính của tâm hồn tuổi trẻ
        
        một trái tim đang yêu và biết yêu là một trái tim, một tâm hồn mãi mãi trẻ trung.
      - Yêu chính là tự nhận thức, là vươn tới cái cao rộng lớn lao, là hành trình khám phá của con tim
  - - - Là những tiếng lòng nồng nàn, cháy bỏng đúng với bản sắc tâm hồn người con trai khi yêu
      - Xuân Quỳnh bộc lộ nỗi nhớ vời vợi, tha thiết, cồn cào một cách sâu lắng, kín đáo
  - - - Bộc lộ khát vọng cháy bỏng, lắng sâu, suy tư để tìm hiểu cội nguồn của tình yêu với chất giọng tâm tình, thủ thỉ
      - Nhân vật trữ tình “em” đã xuất hiện và đặt mình vào trong quan hệ với hình tượng “sóng”
        
        Em nghĩ về - điệp ngữ - được lặp 2 lần thể hiện nỗi niềm trăn trở, ngẫm ngợi về tình yêu của chúng ta.
        
        Anh, em: nghĩ về tình yêu của 2 chúng ta.
        
        Biển lớn: điều sâu xa, lớn lao.
    - - Tìm hiểu cội nguồn của các hiện tượng tự nhiên và cội nguồn của tình yêu cùng một lúc
      - Những câu hỏi trên nối tiếp nhau xuất hiện tạo thành một hệ suy luận.
        
        Cội nguồn của các hiện tượng tự nhiên vốn có thể giải thích bằng lí trí mà vẫn không có câu trả lời.
        
        Cội nguồn của tình yêu còn bí ẩn hơn nhiều vì không thể giải thích bằng lí trí
      - Tình yêu có thể có những nguyên cớ trực tiếp để bắt đầu, nhưng nếu ai muốn phân tích cho thật rõ ràng, thật chính xác nguồn gốc của tình yêu thì chắc chắn sẽ bất lực.
      - Cách thiêng liêng hóa tình yêu.
      - Ngay trong khi thú nhận bất lực, nhà thơ cho rằng tình yêu chỉ có thể bắt đầu từ anh và em, từ sự rung động, hòa cảm, hòa điệu của hai trái tim khao khát, say mê.
      - nguồn gốc của sóng cũng như nguồn gốc của tình yêu đều lạ lùng, bí ẩn và đều kì diệu như tự nhiên.
  - - - Phương bắc – phương nam: không gian xa cách, ngăn trở; những khó khăn thử thách trong tình yêu.
      - Dẫu xuôi về phương Bắc – Dẫu ngược về phương Nam → Phép điệp cấu trúc “Dẫu…” – Nhấn mạnh: Dẫu xa cách nghìn trùng, cuộc đời gặp nhiều nghịch cảnh, khó khăn, ngang trái, người phụ nữ vẫn luôn hướng về tình yêu, cũng như trăm ngàn con sóng ngoài đại dương dù xa xôi cách trở cũng tìm về bờ.
      - Anh – một phương: Ý thơ lạ. Sóng hướng vào bờ, em hướng về anh. Tình yêu định hướng cho trái tim.
      - Thủy chung là một phẩm chất trong tình yêu, chỉ có tình yêu chân chính mới đem đến sự thủy chung.
      - Tiếng thơ là tiếng lòng của Xuân Quỳnh, cũng là của bao cô gái mộng mơ, đợi chờ vào người yêu.
    - - Đại dương - Trăm ngàn con sông
        
        Đại dương: Biển lớn tình yêu
        
        Trăm ngàn: Cách nói ước lệ để chỉ cái tuyệt đích
      - Chẳng…: Cách diễn tả phủ định để khẳng định niềm tin vào tình yêu.
      - Dù…: Đặt ở ý cuối của khổ thơ như là một cách nhìn nhận thực tế cuộc đời luôn đầy rẫy những cám dỗ, thử thách với tình yêu. Những dự cảm lo âu đã bắt đầu xuất hiện ở ý thơ này.
  - - - Khổ thơ này có 2 cách hiểu:
        
        Cách hiểu thứ nhất: Khẳng định sức mạnh của tình yêu.
        
        Dù đã trải qua một nỗi buồn về tình yêu nhưng tâm hồn vẫn nồng nhiệt của một thời "chồi biêc"
        
        Cách hiểu thứ 2: Dự cảm lo âu trước cái mong manh, hữu hạn của tình yêu.
        
        Cách hiểu này gắn liền với một nét phong cách cơ bản của thơ Xuân Quỳnh: ý thức về thời gian và những hữu hạn khác của đời người.
        
        Trước không gian vô cùng, thời gian vô tận, con người cảm thấy đời mình ngắn ngủi, nhỏ bé và tình yêu của con người rồi cũng sẽ kết thúc → Tình yêu hữu hạn.
    - - Ước vọng: Làm sao được tan ra – thành trăm con sóng – giữa biển lớn tình yêu.
      - Mục đích: ngàn năm còn vỗ.
        
        Khát vọng được “tan ra”, “để ngàn năm còn vỗ” là khát vọng bất tử hóa cái hữu hạn của thân thể, khát vọng muốn vô hạn hóa thế giới nội tâm.
        
        Nhà thơ muốn được có mặt mãi trên cõi đời để được sống và bất tử trong tình yêu: yêu hết mình và dâng hiến hết mình. Đó cũng chính là vẻ đẹp thánh thiện của người phụ nữ trong tình yêu.
      - Người phụ nữ “tan ra” cùng “trăm con sóng”, hòa nhập để sống đúng nghĩa với bản thể của sóng, hòa nhập để tình yêu được tiếp thêm sức sống, hòa nhập vào tình yêu cuộc đời vô hạn để vĩnh của hóa tình yêu của đôi lứa hữu hạn.
- - - - Tuổi thơ chịu nhiều mất mát, thiệt thòi
      - Cuộc sống có nhiều vất vả nhưng Xuân Quỳnh có một trái tim đa cảm, biết nâng niu, chăm chút hạnh phúc đời thường.
    - - Một tình yêu vừa nồng nhiệt, táo bạo, vừa tha thiết, dịu dàng; vừa giàu trực cảm vừa lắng sâu trải nghiệm, suy tư.
      - Tiếng thơ của Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một phụ nữ giàu yêu thương, thơ thể hiện trái tim của một phụ nữ hồn hậu, chân thành, đằm thắm.
      - Khát vọng sống, khát vọng yêu mãnh liệt luôn đi liền với cảm thức lo âu về sự biến suy, phai bạc, cùng những dự cảm về bất trắc.
      - thơ Xuân Quỳnh nổi bật ở vẻ đẹp nữ tính.
  - - - Bài thơ được sáng tác năm 1967, in trong tập thơ “Hoa dọc chiến hào” (1968)
      - Hoàn cảnh ra đời
        
        Khi cuộc kháng chiến chống Mỹ đang ở thời kì gay gắt, quyết liệt
        
        Khi bản thân Xuân Quỳnh đã từng nếm trải nhiều đổ vỡ và đắng cay trong tình yêu.
        
        Điều đáng chú ý nhất ở bài “Sóng” là tác giả không đặt tình yêu trong quan hệ chiêm ngưỡng, tụng ca một chiều mà diễn đạt khát vọng tình yêu như một nhu cầu tự nhận thức, khám phá cái tôi bản thể.
    - - Âm điệu
        
        Thể thơ 5 tiếng
        
        Thể thơ 5 chữ tự nó đã có khả năng gợi đến cái nhịp nhàng của sóng.
        
        Nhịp ngắn : Thơ có vẻ trẻ trung, tươi tắn.
        
        Ngắt nhịp, phối âm, đắp đổi luân phiên bằng – trắc để khắc họa nhịp sóng khi dịu êm, khoan thai, khi dồn dập, dữ dội, dạt dào,…
        
        Cuối mỗi dòng thơ không có dấu câu → Cấu trúc thơ liền mạch, diễn tả cái bất tận của cảm xúc.
        
        Phương thức tổ chức ngôn từ, hình ảnh
        
        Mượn hình tượng con sóng biển để diễn đạt những lớp sóng thành nhiều cung bậc, sắc thái cảm xúc
        
        Âm điệu bài thơ là sự hòa trộn thanh âm, nhịp điệu của sóng với những trăn trở, khát khao, nhớ thương, hờn giận đan xen, tiếp nối trong cõi lòng người con gái đang yêu.
      - Kết cấu hình tượng
        
        Hình tượng trung tâm của bài thơ là hình tượng sóng.
        
        Tả thực: Sóng biển mang những đặc điểm, tính cách, trạng thái khác nhau thậm chí đối lập
        
        Ẩn dụ: Sự hóa thân của cái tôi trữ tình, là hình ảnh đầy phức tạp của thế giới tâm hồn người phụ nữ đang yêu.
        
        Hình tượng “em”
        
        Chủ thể trữ tình
        
        Người phụ nữ đang yêu
        
        Kết cấu song trùng
- - - - Tình yêu đòi hỏi sự thiết tha, nồng nhiệt, thủy chung.
      - Tình yêu rất riêng mà không ích kỷ, luôn rộng mở ra để hòa nhập với cuộc đời.