Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Người lái đò sông Đà ( Trích ) - Coggle Diagram
Người lái đò sông Đà ( Trích )
Tác giả Nguyễn Tuân:Nguyễn Tuân sinh ngày 10 tháng 7 năm 1910, ở Hà Nội.
Ông trưởng thành trong một gia đình nhà Nho khi Hán học đã tàn.
Tuỳ bút “Sông Đà”
Hoàn cảnh sáng tác:ra đời năm 1960,gồm
15 tuỳ bút,là kết quả chuyến đi thực tế của
tác giả năm 1958 ở vùng Tây Bắc.
b. Xuất xứ: Bài tùy bút được in trong tập
Sông Đà (1960).
c. Thể loại Tuỳ bút
d. Nội dung:Phông cảnh Tây Bắc vừa hung bạo hùng vĩ,
vừa thơ mộng trữ tình.Con người Tây Bắc dũng cảm, cần cù.
Hình tượng con sông Đà:
a. Lai lịch con sông:
“Chung thuỷ giai Đông tẩu; Đà giang độc
Bắc lưu” (mọi con sông đều chảy theo hướng
Đông, chỉ có sông Đà theo hướng Bắc)
Thơ Ba Lan: Đẹp vậy thay tiếng hát dòng
sông
Ý nghĩa: Sông Đà như một nhân vật có diện
mạo, có cá tính độc đáo.
b. Một con sông hung bạo, dữ dằn:
Quan sát công phu, tìm hiểu kĩ càng để khắc
họa sự hung bạo trên nhiều dạng vẻ:
Trong phạm vi 1 lòng sông hẹp, như chiếc
yết hầu bị đá bờ sông chẹt cứng.
Trong khung cảnh mênh mông hàng cây số
của một thế giới đầy gió gùn ghè,đá giăng
đến chân trời và sóng bọt tung trắng xóa đòi
nợ xuýt( từ độc đáo)
Những cái hút nước xoáy tít lôi tuột mọi vật
xuống đáy sâu.
Những trùng vi thạch trận sẵn sàng nuốt
chết con thuyền và người lái.
Âm thanh luôn thay đổi: oán trách nỉ non
khiêu khích, chế nhạo rống lên.
Vận dụng ngôn ngữ , kiến thức của các
ngành, các bộ môn trong và ngoài nghệ thuật
để làm nên hàng loạtso sánh liên tưởng,
tưởng tượng kì lạ, bất ngờ.
Hình dung một cảnh tượng rất đỗi hoang sơ
bằng cách liên tưởng đến hình ảnh của chốn
thị thành, có hè phố, có khung cửa sổ trên “cái
tầng nhà thứ mấy nào vừa tắt phụt đèn điện”.
Tả cái hút nước quãng Tà Mường Vát: nước thở và kêu như cửa cống cái bị
sặc. Ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi vào. ( âm
thanh-âm nhạc độc đáo)
Lấy hình ảnh “ô tô sang số nhấn ga” trên
“quãng đường mượn cạp ra ngoài bờ vực” để
ví von với cách chèo thuyền …
Tưởng tượng về cú lia ngược của chiếc máy
quay từ đáy cái hútnước-> cảm thấy có một
cái thành giếng xây toàn bằng nước sông xanh
ve một áng thủy tinh khối đúc dày.( ngôn ngữ
điện ảnh)
Dùng lửa để tả nước.->Biểu tượng về sức mạnh dữ dội và vẻ đẹp
hùng vĩ của thiên nhiên đất nước.
->Bậc kì tài trong lĩnh vực sử dụng ngôn từ
(sự phá cách mà ngoại trừ các tay bút thực sự
tài hoa, không ai làm nổi)
c. Một con sông Đà trữ tình:
Viết những câu văn mang dáng dấp mềm
mại, yên ả,trải dài như chính dòng nước: con
sông Đà tuôn dài như một áng tóc trữ tình,...
Dụng công tạo ra một không khí mơ màng,khiến người đọc có cảm giác như được lạc
vào một thế giới kì ảo.
Con sông giống như một cố nhân lâu ngày
gặp lại.
Nắng cũng “giòn tan” và cứ hoe hoe vàng
mãi cái sắc Đường thi “yên hoa tam nguyệt”;
Mũi thuyền lặng lẽ trôi trên dòng nước lững
lờ như thương như nhớ.
Con hươu thơ ngộ trên áng cỏ sương như
biết cất lên câu hỏi không lời.
Bờ sông hoang dại và hồn nhiên như một
bờ tiền sử, phảng phất nỗi niềm cổ tích.
Sự tài hoa đã đem lại cho áng văn
những trang tuyệt bút.
Tạo dựng nên cả một không gian trữ
tình đủ sức khiến người đọc say đắm,
ngất ngây.
d. Ý nghĩa:
Thể hiện tình yêu quê hương, đất nước của
tác giả:yêu thiên nhiên Tây Bắc, yêu dòng
sông Đà quê hương với vẻ đẹp vừa hùng vĩ,
vừa trữ tình thơ mộng.
Góp phần thể hiện phong cách nghệ thuật
Nguyễn Tuân…
Hình tượng người lái đò trong cuộc chiến
đấu với con sông Đà hung bạo:
a/ Lai lịch và ngoại hình
Quê hương: ngã tư sông sát tỉnh Lai Châu.
-Ngoại hình: Tay ông lêu nghêu như cái sào,chân ông lúc nào cũng khuỳnh khuỳnh như
kẹp lấy một cuống lái tưởng tượng.
->nghệ thuật so sánh, hệ thống từ láy gợi
hình thể hiện tình cảm trân trọng của Nguyễn
Tuân đối với người lao động. Chính nghề
sông nước đã tạo ra vẻ đẹp ngoại hình như
vậy.
b/ Ông lái đò anh hùng
Ông đò có vẻ đẹp là người giàu trải nghiệm
Ông đò thông minh, dũng cảm
Sông Đà: với sức mạnh của tự nhiên, khôn
ngoan mà hiểm ác
+Con người: Bằng sự thông minh, tài trí, quả
cảm đã chiến thắng dòng sông hung bạo.
Nguyên nhân làm nên chiến thắng: sự ngoan
cường, dũng cảm, tài trí, chí quyết tâm và
nhất là kinh nghiệm đò giang sông nước, lên
thác xuống ghềnh.
c/ Ông lái đò nghệ sĩ
Ông đò là tay lái ra hoa
Ông chọn lối sống bình dị
Ông có đức tính khiêm tốn
->Đoạn viết về đêm hang đá tràn ngập chất
trữ tình bên lửa cháy và có cả những câu
chuyện đời thường ở quá khứ ở phía trước
nhưng tuyệt nhiên không có hồi ức về hiểm
nguy mà tất cả đều lãng mạn ngọt ngào.
d. Ý nghĩa:
Thể hiện lòng yêu nước của tác giả:
Thiên nhiên: vàng; con người lao động:vàng mười -> trong cảm xúc thẩm mĩ của tác
giả, con người đẹp hơn tất cả và quý giá hơn
tất cả.
Con người được ví với khối vàng mười quý
giá lại chỉ là những ông lái, nhà đò nghèo khổ,
làm lụng âm thầm, giản dị, vô danh.
Những con người vô danh đó đã nhờ lao
động, nhờ cuộc đấu tranh chinh phục thiên
nhiên mà trở nên lớn lao, kì vĩ, hiện lên như
đại diện của Con Người.
Góp phần thể hiện phong cách nghệ
thuật Nguyễn Tuân:
+Tô đậm nét tài hoa nghệ sĩ.
+Tạo tình huống đầy thử thách để nhân
vật bộc lộ phẩm chất.
+Sử dụng ngôn ngữ miêu tả đầy cá tính,
giàu chất tạo hình.
Tổng kết
Ý nghĩa văn bản:
Giới thiệu, khẳng định, ngợi ca vẻ đẹp của
thiên nhiên và con người lao động ở miền Tây
Bắc của Tổ quốc.
Thể hiện tình yêu mến, sự gắn bó thiết tha
của Nguyễn Tuân đối với đất nước và con
người Việt Nam.
Nghệ thuật:
Những ví von, so sánh, liên tưởng,
tưởng tượng độc đáo, bất ngờ và rất thú vị.
Từ ngữ phong phú, sống động, giàu
hình ảnh và có sức gợi cảm cao.
Câu văn đa dạng, nhiều tầng, giàu
nhịp điệu, lúc thì hối hả, gân guốc, khi thì
chậm rãi, trữ tình…