Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ANTICANCER DRUGS (ยาต้านมะเร็ง) - Coggle Diagram

- - - - Melphalan
        
        การใช้ในทางคลินิก
        
        รักษา multiple myeloma โดยใช้ร่วมกับยาอื่น
        
        ผลข้างเคียง
        
        กดไขกระดูกทำให้ปริมาณเม็ดเลือดขาวต่ำ และปริมาณเกล็ดเลือดต่ำ
        
        ทำให้เกิดการอักเสบและพังพืดในปอด
        
        กลไก
        
        ทำให้เกิดสะพาน (cross-link) ในสาย DNA และRNA
      - Mechlorethamine
        
        การใช้ในทางคลินิก
        
        ยาฉีด IV เท่านั้น
        
        การดื้อยา
        
        ยาเข้าสู่เซลล์มะเร็งน้อยลงหรือเพิ่มกระบวนการซ่อมแซม DNA
        
        กลไก
        
        จับกับ N ที่ guanine ในโครงสร้างของ DNA ทำให้เกิดสะพานเชื่อม (cross-link)
        
        ผลข้างเคียง
        
        กดไขกระดูกอย่างรุนแรง
        
        ถ้ายารั่วออกนอกหลอดเลือดจะทำให้เนื้อเยื่อบริเวณรอบตาย
        
        คลื่นไส้ อาเจียนอย่างรุนแรง
      - Chlorambucil
        
        การใช้ในทางคลินิก
        
        เป็นยามาตรฐานในการรักษา chronic lymphocytic leukemia และอาจใช้ได้ใน follicular lymphoma
        
        ผลข้างเคียง
        
        รบกวนทางอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน กดไขกระดูกปานกลาง
        
        กลไก
        
        คล้าย melphalan
      - Cyclophosphamide & Ifosfamide
        
        การใช้ในทางคลินิก
        
        ยาทั้งสองชนิดนี้มีทั้งชนิดฉีด (IV) และชนิดกิน (PO)
        
        ข้อบ่งใช้
        
        รักษามะเร็งรังไข่ มะเร็งเต้านม มะเร็งต่อมน้ำเหลือง มะเร็งเม็ดเลือดขาว มะเร็งอัณฑะ
        
        กลไก
        
        เชื่อมสาย DNA-RNA รบกวนการทำงานของ DNA-RNA
        
        ผลข้างเคียง
        
        รบกวนทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน กดไขกระดูก พิษต่อระบบประสาท
    - - Carmustine and Lomustine
        
        เภสัชจลนศาสตร์
        
        ยาทั้ง 2 ชนิดนี้ละลายในไขมันได้ดีมากทำให้เข้าสมองได้
        
        การใช้ในทางคลินิก
        
        รักษามะเร็งในสมอง
        
        กลไก
        
        เป็นสาร alkylating agents ทำให้เกิดหมู่ alkyl ในสาย DNA ทำให้ DNA ไม่เสถียร แตกง่าย และไม่มีการสร้างโปรตีน
        
        ผลข้างเคียง
        
        กดไขกระดกแต่เกิดช้า รบกวนระบบทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ผิวหนังแดงร้อน ตาแดง ในขนาดยาสูงทำให้เกิดพังพือในปอด
      - Streptozocin
        
        การใช้ในทางคลินิก
        
        ยาฉีด IV มะเร็งตับอ่อน
        
        ผลข้างเคียง
        
        รบกวนระบบทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ไตวาย
        
        กลไก
        
        เป็นสาร alkylating agentsทำให้เกิดสะพาน (cross-link) ระหว่างสาย DNA ทำให้ยับยั้งการสังเคราะห์ DNA
  - - - Purine antagonists
        
        6-Mercaptopurine
        
        การดื้อยา
        
        ลดปริมาณเอนไซม์ HGPRT เปลี่ยน 6-MP ไปเป็น thiouric acid
        
        ปฏิกิริยาระหว่างยา
        
        ยา allopurinol ทำให้ระดับยา 6=MP ในเลือดสูงจนเกิดพิษได้
        
        การใช้ในทางคลินิก
        
        เป็นยากิน รักษามะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด ALL and AML
        
        ผลข้างเคียง
        
        กดไขกระดูก ระบบทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน พิษต่อตับ
        
        กลไก
        
        เข้าสู่เซลล์มะเร็ง ทำให้รบกวนการสังเคราะห์DNA และRNA
      - Pyrimidine antagonists
        
        5-Fluorouracil
        
        การใช้ในทางคลินิก
        
        เป็นยาฉีด IV ยานี้เป็นพิษต่อทางเดินอาหารมากเมื่อให้โดนการกินใช้ยารักษาโรคมะเร็งเต้านมและมะเร็งในทางเดินอาหาร เช่น มะเร็งตับอ่อน มะเร็งตับอ่อน
        
        ผลข้างเคียง
        
        กดการสร้างเม็ดเลือด แผลในทางเดินอาหาร ตั้งแต่ที่ริมฝีปาก แผลในช่องปาก และในเยื่อบุทางเดินอาหาร
        
        กลไก
        
        เป็น Analog ของ rimidine เมื่อเข้าสู่เซลล์จะถูกเปลี่ยนเป็น 5-Fluorodeoxyuridine monophosphate (5=FdUMP)
      - Folate antagonists
        
        Methotrexate (MTX)
        
        การใช้ในทางคลินิก
        
        เป็นทั้งยาฉีด IM,IV และยากิน PO สามารถให้โดยการฉีดเข้าทางน้ำไขสันหลัง รักษามะเร็งรก โรคสะเก็ดเงิน โรคข้ออักเสบรูมาทอยด์
        
        การดื้อยา
        
        Methotrexate ลดการผ่านของยาเข้าสู่เซลล์ และมีการเปลี่ยนแปลงเอนไซม์ dihydrofolate reducetase
        
        กลไก
        
        ลดการสังเคราะห์ Thymidylate กรดอะมิโน และ nucleotides ซึ่งเป็นองค์ประกอบของ DNA และ RNA
        
        ผลข้างเคียง
        
        กดไขกระดูกทำให้ anemia ปริมาณเม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือดต่ำ มีเลือดออกในทางเดินอาหาร
  - - - เภสัชจลนศาสตร์
        
        ยากลุ่มนี้ผ่าน metabolism ที่ตับโดยเอนไซม์ CYP ดังนั้นต้องปรับลดขนาดยาในผู้ป่วยโรคตับ
      - การใช้ในทางคลินิก
        
        เป็นยาฉีด IV Vinblastine รักษามะเร็งอัณะ, Vincristine รักษามะเร็งหลายชนิดในเด็ก และมะเร็งรก, Vinorelbine รักษามะเร็งปอดและมะเร็งเต้านม
      - การดื้อยา
        
        เกิดจากเซลล์มะเร็งมีการเพิ่ม P-glycoprotein ที่เยื่อหุ้มเซลล์ซึ่งทำหน้าที่ขับยาออก
      - ผลข้างเคียง
        
        กดไขกระดูก รบกวนทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
      - กลไก
        
        ยับยั้งการประกอบตัวของ mitotic spindle เซลล์การเจริญเติบโตในระยะ M-phase ของการแบ่งเซลล์ mitosis
      - เป็นสารสกัดจากพืช ได้แก่ Vinblastine, Vincristine, Vinorelbine
    - - กลไก
        
        ยับยั้งการสลายของสาย microtubules
      - การใช้ในทางคลินิก
        
        เป็นยาฉีด IV ใช้รักษามะเร็งรังไข่ มะเร็งปอด มะเร็งเต้านม
      - ตัวอย่างยา เช่น paclitaxel, docetaxel, cabazitaxel
      - ผลข้างเคียง
        
        กดไขกระดูกรุนแรง ทำให้เม็ดเลือดขาวและเกล็ดต่ำระบบทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
  - - - การใช้ในทางคลินิก
        
        เป็นยาฉีด IV IM รักษามะเร็งอัณฑะ มะเร็งต่อมน้ำเหลือง Epithelial tumor
      - ผลข้างเคียง
        
        พิษต่อปอดทำให้ปอดอักเสบ ไข้ หนาวสั่น พิษต่อเยื่อบุและผิวหนัง ผิวหนังผื่นแดง
      - กลไก
        
        ทำให้เกิดการแตกของ DNA และสอดแทรกในสาย DNA ยามีผลต่อเซลล์ระยะ G2
    - - การใช้ในทางคลินิก
        
        รักษามะเร็งปากมดลูก มะเร็งปอด มะเร็งกระเพาะปัสสาวะและมะเร็งลำไส้ใหญ่
      - ผลข้างเคียง
        
        กดไขกระดูกรุนแรง ทำให้เม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือดต่ำ ภาวะ hemolytic-uremic symdromeระบบทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
      - กลไก
        
        ทำให้เกิดสะพาน (cross-link) ในสาย DNA ยับยั้งการสังเคราะห์ DNA
    - - การใช้ในทางคลินิก
        
        เป็นยาฉีด IV ใช้ร่วมกับ vincristine ในการรักษา Wilms'tumor และ rhabdomycosarcoma ในเด็ก
      - การดื้อยา
        
        เกิดการขับยาออกนอกเซลล์มะเร็ง
      - กลไก
        
        ทำให้สาย single-strand DNA แตก
      - ผลข้างเคียง
        
        กดไขกระดูก รบกวนทางเดินอาหาร ทำให้ผิวหนังไวต่อการฉายรังสี ถ้ายารั่วออกนอกหลอดเลือดจะทำให้เนื้อเยื่อบริเวณรอบตาย
- - - - การใช้ในทางคลินิก
        
        เป็นยาตัวเลือกแรกในการรักษามะเร็งเต้านม
      - ผลข้างเคียง
        
        ร้อนวูบวาบ มีเลือดประจำเดือนผิดปกติ ระบบทางเดินอาหาร คลื่นไส้ อาเจียน
      - กลไก
        
        ออกฤทธิ์ปิดกั้น estrogen receptor แบบแข่งขันกับ estradiol
    - - การใช้ในทางคลินิก
        
        ใช้รักษาแบบบรรเทาอาการในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่แพร่กระจายแล้ว
      - ผลข้างเคียง
        
        ร้อนวูบวาบ คลื่นไส้ อาเจียน
      - กลไก
        
        เป็น estrogen antagonist เท่านั้น
  - - - การใช้ในทางคลินิก
        
        ยาฉีด IM รักษามะเร็งต่อมลูกหมากระยะสุดท้าย
      - ผลข้างเคียง
        
        ร้อนวูบวาบ บวมตามปลายเท้า ปวดศีรษะ
      - กลไก
        
        ยับยั้งการการหลั่ง LH และ FSH ลดการสังเคราะห์ testosterone
  - - - รักษามะเร็งต่อมน้ำเหลืองทั้งชนิด Hodgkin's and non-Hodgkin's lymphoma และมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด ALL
    - - เพิ่มโอกาสการติดเชื้อ กลูโตสในเลือดสูง
        โรคกระดูกพรุน
- - - - เป็นยากิน รักษาภาวะวิกฤตจากเม็ดเลือดขาวตัวอ่อนมากในกระแสเลือด
    - - พิษต่อตับ ทำให้บวมน้ำ มีของเหลงตั่งในร่างกาย
    - - ยับยั้ง tyrosine kinase ที่ผิดปกติในเซลล์มะเร็ง
  - - - รักษามะเร็งเต้านมที่แพร่กระจายไปแล้ว
    - - ทำให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลวคั่ง (CHF) ซึ่งสำคัญที่สุด คลื่นไส้ อาเจียน
    - - จับ HER2 หรือ ErbB2