Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ผลกระทบของโลกาภิวัตน์ที่มีต่อสถานการณ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม - Coggle…
ผลกระทบของโลกาภิวัตน์ที่มีต่อสถานการณ์พลังงานและสิ่งแวดล้อม
ระบบเศรษฐกิจแบบฐานข้อมูลข่าวสาร
(Information based economy)
ระบบเศรษฐกิจได้เปลี่ยนรากฐานจากระบบอุตสาหกรรมมาเป็นระบบเศรษฐกิจแบบฐานข่าวสาร ซึ่งเป็นระบบเศรษฐกิจที่
เกี่ยวข้องโดยตรงกับกระบวนการผลิต การจัดการ และเผยแพร่ข่าวสาร ข่าวสารกลายเป็นสินค้าประเภทหนึ่ง
คอมพิวเตอร์
เครื่องโทรคมนาคม
วิทยุ
โทรทัศน์
การพิมพ์
โทรศัพท์
หนังสือ
วารสาร
การที่ระบบเศรษฐกิจแบบใหม่มีข้อมูลข่าวสารเข้ามามีบทบาทสําคัญ จึงนํามาสู่การเปลี่ยนแปลงด้านการผลิตสินค้า จากวิธีการผลิตที่เหมือนกันในปริมาณมากเสร็จสิ้นในที่เดียว มาเป็นการผลิตที่ใช้เทคโนโลยีคอมพิวเตอร์เข้ามาควบคุมในการผลิตที่มีการควบคุมงานเฉพาะขั้นตอน ทําให้ใช้ระยะเวลาการผลิตสั้นกว่า สิ้นเปลืองน้อยกว่า
รถยนต์
1.มีการผลิตชิ้นส่วนใน
ประเทศที่มีความสามารถเฉพาะด้านหลายประเทศแล้วนํามาประกอบกันเป็นรถทั้งคันในอีกประเทศหนึ่ง
2.ก่อนส่งไปขายทั่วโลก
เป็นลักษณะของบริษัทข้ามชาติทุนข้ามชาติ ที่เข้าไปเสาะแสวงหาผลกําไรอย่างไร้พรมแดนในดินแดนต่าง ๆ ทั่วโลก
3.ส่งผลกําไรไปยังบริษัทที่เป็นเจ้าของ เป็นแบบฉบับธุรกิจโลกาภิวัตน์ซึ่งส่งผลต่อไปถึงธุรกิจการเงิน หลักทรัพย์ ธนาคาร ประกันภัยที่ต้องปรับตัวเพื่อรองรับธุรกิจแบบโลกาภิวัตน์
ระบบการผลิตในโรงงานอุตสาหกรรมเปลี่ยนเป็นการผลิตต่อเนื่องตลอด 24 ชั่วโมง ระบบการเงินก็ต้องปรับมาบริการแบบ24 ชั่วโมงด้วย กระแสเงินตราต่าง ๆ ได้ผ่านเข้าและออกธนาคารตลอดเวลาในช่วงเวลาที่วัดกันเป็นเสี้ยววินาที โดยใช้อิเล็กทรอนิกส์
ผลจากการปฏิวัติอุตสาหกรรมในศตวรรษที่ 19 ซึ่งเปรียบเหมือนคลื่นโลกาภิวัตน์ลูกที่หนึ่ง ทําให้ค่าขนส่งสินค้าระหว่างประเทศถูกลง สร้างความมั่งคั่งอย่างรวดเร็วให้แก่กลุ่มประเทศ จี 7 คือ สหรัฐอเมริกา เยอรมนี ญี่ปุ่น ฝรั่งเศส สหราชอาณาจักร แคนาดา และอิตาลี
หลังจากช่วงปี 1990 ก็มีคลื่นโลกาภิวัตน์ลูกที่สองเกิดขึ้น เพราะพัฒนาการด้านสารสนเทศและเทคโนโลยีเพื่อการสื่อสารทําให้อัตราความมั่งคั่งของกลุ่มประเทศเหล่านี้ช้าลงอย่างเห็นได้ชัดในช่วง 20 ปีที่ผ่านมาเนื่องจากประเทศอื่น ๆ ก็ได้รับข้อมูลข่าวสารและเทคโนโลยีไปพร้อมกันด้วย จึงนําไปใช้พัฒนาให้เกิดประโยชน์แก่ประเทศหรือกลุ่มประเทศของตนได้เช่นกัน
ท้องถิ่นนิยม (Localism)
ระบบสื่อสารไร้พรมแดนทําให้เกิดการครอบโลกทางวัฒนธรรม อิทธิพลของวัฒนธรรมและอํานาจของเศรษฐกิจจากประเทศที่พัฒนาแล้วได้ไหลบ่าเข้าสู่ประเทศอื่นอย่างรุนแรง ก่อให้เกิดกระแสวัฒนธรรมโลก
ครอบงําทางความคิด
การมองโลก
การแต่งกาย
การบริโภคนิยม
ผลที่ตามมาคือ เกิดระบบผูกขาดแบบไร้พรมแดน ในขณะเดียวกันระบบสื่อสารไร้พรมแดนก็ทําให้เกิดความรู้สึก
ท้องถิ่นนิยมแทนที่อุดมการณ์ชาตินิยมไปพร้อมกันด้วย
ทําให้เกิดการปลุกจิตสํานึกของประชาชนในท้องถิ่นให้รู้จักเห็นคุณค่าอนุรักษ์ และหวงแหนทรัพยากรภายในท้องถิ่นของตน
แนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศไทย
ไทยเป็นประเทศกําลังพัฒนา เคยประสบความสําเร็จจากการใช้ข้อได้เปรียบจากการส่งออกสินค้าที่ใช้แรงงานราคาถูกจนทําให้ประชากรมีรายได้ที่น่าพอใจในระดับหนึ่ง
แต่เมื่อตลาดโลกมีรูปแบบการแข่งขันที่แตกต่างและซับซ้อนมากขึ้นด้วยระบบฐานข้อมูลข่าวสาร การผลิตในรูปแบบเดิม ๆ ก็กลายเป็นอุปสรรคต่อการขยายตัวทางเศรษฐกิจของไทยในระยะยาว
ผู้บริหารประเทศที่รับผิดชอบทางด้านเศรษฐกิจเห็นว่า ประเทศไทยจําเป็นต้องใช้นวัตกรรมและเทคโนโลยีให้มากขึ้น เพื่อสร้างข้อได้เปรียบใหม่ ๆ ให้กับความสามารถในการแข่งขันของประเทศ
ต้องใช้นวัตกรรมเพิ่มรายได้ต่อหัวต่อจํานวนประชากร
ต้องแก้ไขปัญหาเรื่องความเหลื่อมล้ํา
ต้องเปลี่ยนจากการเพิ่มมูลค่าเป็นการสร้างมูลค่า
สถานการณ์พลังงาน
พลังงานเป็นปัจจัยสําคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจยุคใหม่ ภาคการผลิตใช้พลังงานสังเคราะห์ ได้แก่ น้ํามันเชื้อเพลิงและไฟฟ้า นอกจากนั้นกระแสโลกาภิวัตน์ทําให้ประชากรโลกทั้งในสังคมเมืองและในท้องถิ่นห่างไกลมีโอกาสรับรู้ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีด้านต่าง ๆเท่าเทียมกันมากขึ้น
ส่งผลให้มีการใช้อุปกรณ์เพื่ออํานวยความสะดวกในการประกอบอาชีพและการดําเนินชีวิตมากขึ้นด้วย แม้ว่าอุปกรณ์เหล่านั้นจะมาจากแหล่งผลิตหลายแห่ง มีลักษณะแตกต่างกันบ้าง แต่ก็ใช้พลังงานในการทํางานเหมือนกัน
ตลาดพลังงานไฟฟ้าและเชื้อเพลิงที่ใช้ในการผลิต มีการเปลี่ยนแปลงไปเป็นอย่างมาก และเป็นปัจจัยสําคัญต่อความมั่นคงด้านพลังงาน
อัตราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจที่สูงมากในประเทศที่กําลังพัฒนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในทวีปเอเชีย ทํา
ให้มีความต้องการไฟฟ้าเพิ่มขึ้นอย่างมาก
กิจการไฟฟ้าก็มีวิวัฒนาการอย่างมาก จากที่เคยอยู่ภายใต้การกํากับดูแลอย่างเข้มงวด ไปสู่การปล่อยเสรีมากขึ้น โดยผู้ผลิตสามารถใช้เชื้อเพลิง และแหล่งความร้อนแบบผสมผสาน ในราคาที่ถูกกว่าเดิม
ความเติบโตทางเศรษฐกิจของภูมิภาคเอเชียแปซิฟิกก่อให้เกิดขีดจํากัดของโครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงาน การพัฒนากิจการไฟฟ้านับเป็นสิ่งที่สําคัญที่สุดต่อความมั่นคงด้านพลังงานในอนาคตของประเทศที่กําลังพัฒนาหลายประเทศ
การจัดหาไฟฟ้าที่เพียงพอเป็นสิ่งจําเป็นในการดึงดูดการลงทุน การดําเนินโครงการกระจายไฟฟ้าสู่ชนบท และการส่งเสริมความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ การเพิ่มบทบาทเอกชนในกิจการไฟฟ้าและการยกเลิกการควบคุมราคา
ทําให้ตลาดไฟฟ้ามีความซับซ้อนขึ้นในลักษณะเดียวกับตลาดน้ํามัน พันธมิตรร่วมทุนอย่างเช่นการรวมตัวกันระหว่างบริษัทไฟฟ้ากับผู้จัดหาเชื้อเพลิง จะทําให้เศรษฐกิจระดับประเทศเกี่ยวโยงไปถึงเครือข่ายธุรกิจระหว่างประเทศและทั่วโลก
สถานการณ์สิ่งแวดล้อม
ทรัพยากรธรรมชาติทุกประเภทนั้นจะเป็นส่วนหนึ่งของสิ่งแวดล้อม สิ่งแวดล้อมใดจะเป็นทรัพยากรธรรมชาติหรือไม่นั้นขึ้นอยู่กับความต้องการของมนุษย์
ถ้ามนุษย์นําสิ่งแวดล้อมมาใช้ให้เกิดประโยชน์กับตนเองก็จะเรียกสิ่งแวดล้อมนั้นว่าทรัพยากรธรรมชาติ
ถ้ายังไม่นํามาใช้ก็เป็นสิ่งแวดล้อม หรือถ้าสิ่งแวดล้อมนั้นอยู่ไกลเกินไป ยังไม่สามารถนํามาใช้ได้ก็จะยังไม่
เป็นทรัพยากรธรรมชาติในเวลานั้น
การใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลมีความเสี่ยง 2 ลักษณะ
(1) ความเสี่ยงที่เกิดยากเมื่อเกิดแล้วมีความรุนแรงมาก เช่น การระเบิดของแท่นขุดเจาะน้ํามันในอ่าวเม็กซิโก น้ํามันดิบรั่วไหลออกมาหลายเดือน ระบบนิเวศในอ่าวนี้เสียหายมาก
(2)ความเสี่ยงที่สะสมจากการดําเนินการต่อเนื่อง (Jaccard, 2005 อ้างตาม พรพจน์ เปี่ยมสมบูรณ์, 2556) เช่น เหมืองถ่านหินมีสารประกอบพวกไพไรต์ (pyrite : FeS2) น้ําที่ใช้ในการทําเหมืองเป็นของเสียที่มีสารกํามะถัน (S) หรือซัลไฟด์ปนเปื้อนอยู่
เมื่อทําปฏิกิริยากับน้ําจะเกิดกรดกํามะถัน (H2SO4) และโลหะออกมากับน้ําทําเหมือง (Miller, 2005 อ้างตาม พรพจน์ เปี่ยมสมบูรณ์, 2556) ดังสมการเคมีเมื่อสะสมอยู่ในดินและแหล่งน้ําจะเป็นผลเสียต่อระบบนิเวศ
ภาวะโลกร้อน หรือภาวะอุณหภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง
มีสาเหตุมาจากชั้นบรรยากาศที่ปกคลุมโลกไว้มีก๊าซต่าง
ๆ เพิ่มขึ้น ชั้นบรรยากาศที่ห่อหุ้มโลกมีคุณค่ามหาศาลต่อสิ่งมีชีวิต
เนื่องจากช่วยกรองรังสีความร้อนจากดวงอาทิตย์ไม่ให้แผ่ถึงผิวโลกโดยตรงจึงทําให้ผิวโลกไม่ร้อนเกินไป ในขณะเดียวกันก็ช่วยเก็บกักความร้อนบางส่วนไว้ไม่ให้อุณหภูมิที่ผิวโลกเย็นเกินไปเช่นกัน
มลภาวะทางอากาศ
การเผาผลาญเชื้อเพลิงฟอสซิล เช่น ถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติ และน้ํามัน จะทําให้เกิดก๊าซไนโตรเจนออกไซด์และซัลเฟอร์ไดออกไซด์
เมื่อก๊าซเหล่านี้ทําปฏิกิริยากับน้ําฝนหรือละอองน้ําในอากาศจะกลายเป็นกรดไนตริกและกรดกํามะถัน เกิดเป็นภาวะที่เรียกว่า “ฝนกรด”
คุณภาพของอากาศในเมืองที่มีการใช้ถ่านหินเป็นเชื้อเพลิงหลักจะมีอนุภาคขนาดเล็กแขวนลอยอยู่ในอากาศ และมีก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์เข้มข้นสูง
ทําให้ผู้ที่ดําเนินชีวิตอยู่ในพื้นที่นั้นเป็นประจํามีโอกาสเป็นโรคเกี่ยวกับระบบทางเดินหายใจ เช่น ภูมิแพ้ หอบหืด
ภาวะขาดแคลนน้ํา
ศูนย์วิจัยกสิกรไทยได้ศึกษาปัจจัยที่เป็นตัวเร่งให้เกิดภาวการณ์ขาดแคลนน้ํา สรุปได้ 10 สาเหตุ
ภาวะเรือนกระจกที่ทําให้อุณหภูมิของโลกสูงขึ้น
มลพิษในแม่น้ําลําคลองและแหล่งน้ําต่าง ๆ
จํานวนประชากรที่เพิ่มขึ้นทําให้ความต้องการใช้น้ําเพิ่มสูงขึ้น
ภาคเกษตรและปศุสัตว์ที่ขยายตัวเพิ่มขึ้น
ภาคอุตสาหกรรมขยายตัว
ขาดการจัดการที่ดีในเรื่องของการใช้น้ําและควบคุมมลพิษ
การขุดเจาะนําน้ําใต้ดินขึ้นมาใช้
การสร้างเขื่อน
ขยะที่ถูกฝังใต้ดิน
ป่าไม้ถูกทําลาย
การสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ
ความหลากหลายทางชีวภาพมีมากในพื้นที่ป่าชื้นเขตร้อนรอบโลกซึ่งมีสิ่งมีชีวิตอยู่ประมาณ 90 % ของสิ่งมีชีวิตทั้งหมดในโลก
ประเทศไทยเริ่มพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมตามแบบทุนนิยมตะวันตกมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2504 ส่งผลกระทบต่อระบบนิเวศและสมดุลธรรมชาติมาโดยตลอด มีการปรับเปลี่ยนพื้นที่ป่าที่เคยมีมากถึง 70 % ของพื้นที่ทั้งประเทศให้เป็นพื้นที่อุตสาหกรรมและเกษตรกรรม
ความอุดมสมบูรณ์ของดินและน้ําเสียไป ป่าถูกทําลายเหลือเพียง 20% การทําเกษตรกรรมแผนใหม่โดยปลูก
พืชเชิงเดี่ยว ใช้ปุ๋ยเคมี ใช้สารเคมีกําจัดศัตรูพืช เกิดเป็นมลพิษทั้งทางดินและทางน้ํา
เทคโนโลยีนิเวศ หมายถึง การศึกษาหาข้อมูลโดยกระบวนการและความรู้ทางวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์เกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
อากาศ ดิน น้ํา และความหลากหลายทางชีวภาพของท้องถิ่น