Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ĐỘNG LỰC HỌC CHẤT ĐIỂM - Coggle Diagram

- - - - Nếu một vật không chịu tác dụng của lực nào hoặc chịu tác dụng của các lực có hợp lực bằng không, thì vật đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên, đang chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều.
    - - Quán tính là tính chất của mọi vật có xu hướng bảo toàn vận tốc cả về hướng và độ lớn.
      - Định luật I Niutơn được gọi là định luật quán tính và chuyển động thẳng đều được gọi là chuyển động quán tính
  - - - Gia tốc của một vật cùng hướng với lực tác dụng lên vật. Độ lớn của gia tốc tỉ lệ thuận với độ lớn của lực và tỉ lệ nghịch với khối lượng của vật
        
        Trong trường hợp vật chịu tác dụng của nhiều lực thì vectơ F là hợp lực
    - - Định nghĩa: Khối lượng là đại lượng đặc trưng cho mức quán tính của vật.
      - Tính chất của khối lượng:
        
        Khối lượng là đại lượng vô hướng, dương và không đổi đối với mỗi vật
        
        Khối lượng có tính chất cộng: Khi nhiều vật được ghép lại thành một hệ vật thì khối lượng của hệ bằng tổng khối lượng các vật đó.
      - Trọng lực. Trọng lượng
        
        Trọng lực:
        
        Là lực của Trái Đất tác dụng vào vật, gây ra cho chúng gia tốc rơi tự do.
        
        Ở gần Trái đất, trọng lực có phương thẳng đứng, chiều từ trên xuống. Điểm đặt tại trọng tâm của vật.
        
        Trọng lượng:
        
        Độ lớn của trọng lực tác dụng lên một vật gọi là trọng lượng của vật, kí hiệu là P.
  - - - Trong mọi trường hợp, khi vật A tác dụng lên vật B một lực thì vật B cũng tác dụng lại vật A một lực. Hai lực này cùng nằm trên một đường thẳng, có cùng phương nhưng ngược chiều.
    - - Trong tương tác giữa hai vật, một lực gọi là lực tác dụng còn lực kia gọi là phản lực
      - Lực và phản lực có những đăc điểm sau:
        
        Lực và phản lực luôn xuất hiện đồng thời
        
        Lực và phản lực là hai lực trực đối
        
        Lực và phản lực không cân bằng nhau vì chúng đặt vào hai vật khác nhau.
- - - - Khi bị dãn, lực đàn hồi của lò xo hướng vào trong.
      - Khi bị nén, lực đàn hồi của lò xo hướng ra ngoài.
  - - - Mỗi lò xo hay mỗi vật đàn hồi có một giới hạn đàn hồi nhất định. Nếu trọng lượng của tải vượt quá giới hạn đàn hồi thì lò xo sẽ không co được về chiều dài ban đầu nữa.
    - - Trong giới hạn đàn hồi, độ lớn của lực đàn hồi của lò xo tỉ lệ thuận với độ biến dạng của lò xo.
      - Fđh = k.Δl
        
        Trong đó: Fđh là độ lớn của lực đàn hồi (N)
        
        k là độ cứng hay hệ số đàn hồi của lò xo (N/m)
        
        Δl là độ biến dạng của lò xo (m)
      - Khi lò xo bị dãn: Δl = l - l0
      - Khi lò xo bị nén: Δl = l0 - l
    - - Đối với dây cao su hay dây thép, lực đàn hồi chỉ xuất hiện khi bị ngoại lực kéo dãn. Vì thế, lực đàn hồi trong trường hợp này gọi là lực căng.
      - Đối với các mặt tiếp xúc bị biến dạng khi ép vào nhau thì lực đàn hồi có phương vuông góc với mặt tiếp xúc.
- - - - Không phụ thuộc vào diện tích tiếp xúc và tốc độ của vật.
      - Tỉ lệ với độ lớn của áp lực.
      - Phụ thuộc vào vật liệu và tình trạng của hai mặt tiếp xúc.
    - - Trong đó: μt là hệ số ma sát trượt phụ thuộc vào vật liệu và tình trạng của hai mặt tiếp xúc và được dùng để tính lực ma sát trượt.
    - - Có lợi: Mài nhẵn các bề mặt cứng như kim loại hoặc gỗ bằng đá mài, làm dây đàn dao động và phát ra âm thanh…
      - Có hại: Ma sát trượt cản trở chuyển động, làm mòn các chi tiết máy.
  - - - Điểm đặt lên vật (sát bề mặt tiếp xúc).
      - Phương song song với mặt tiếp xúc.
      - Chiều ngược chiều với lực (hợp lực) của ngoại lực (các ngoại lực và thành phần của ngoại lực song song với bề mặt tiếp xúc) hoặc chiều chuyển động của vật.
    - - Fmsn max = Fmst
    - - Nhờ có ma sát nghỉ ta mới có thể cầm nắm được các vật trên tay, đinh mới giữ lại được ở tường, có thể sử dụng hệ thống bằng chuyền để đưa vật từ nơi này đến nơi khác, lực ma sát nghỉ đóng vai trò lực phát động giúp các vật chuyển động...
- - - - Lực hướng tâm là lực (hay hợp của các lực) tác dụng vào một vật chuyển động tròn đều và gây ra cho vật gia tốc hướng tâm.
      - Lực hướng tâm không phải là một loại lực mới, mà chỉ là một trong các lực đã học hay hợp lực của các lực đó. Nó gây ra gia tốc hướng tâm nên gọi là lực hướng tâm.
    - - Trong đó: Fht là lực hướng tâm (N)
        
        m là khối lượng của vật (kg)
        
        aht là gia tốc hướng tâm (m/s2)
        
        v là tốc độ dài của vật chuyển động tròn đều (m/s)
        
        r là bán kính quỹ đạo tròn (m)
        
        ω là tốc độ góc của vật chuyển động tròn đều (rad/s)
  - - - Trong chuyển động tròn của một vật, khi lực ma sát nghỉ cực đại không đủ lớn để đóng vai trò của lực hướng tâm, lúc này vật trượt trên mặt tiếp xúc rồi văng ra theo phương tiếp tuyến quỹ đạo. Chuyển động này gọi là chuyển động li tâm.
        
        => Chuyển động li tâm là chuyển động lệch ra khỏi quỹ đạo tròn theo phương tiếp tuyến với quỹ đạo của vật.
    - - Máy vắt li tâm (trong máy giặt): Khi cho máy quay nhanh, lực liên kết giữa nước và vải không đủ lớn để đóng vài trò là lực hướng tâm. Khi đó nước tách ra khỏi vải thành giọt và bắn ra ngoài theo lỗ lưới.
      - Tương tự các rổ thường dùng có nhiều lỗ nhỏ để tách nước ra khỏi vật bị ướt.
- - - - Lực hấp dẫn giữa hai chất điểm bất kì tỉ lệ thuận với tích hai khối lượng của chúng và tỉ lệ nghịch với bình phương khoảng cách giữa chúng.
    - - Trong đó:
        
        m1, m2 là khối lượng của hai chất điểm,
        
        r là khoảng cách giữa chúng,
        
        G = 6,67.10乛¹¹ Nm²/kg² gọi là hằng số hấp dẫn.
    - - Khoảng cách giữa 2 vật rất lớn so với kích thước của chúng, khi đó 2 vật được coi là 2 chất điểm.
      - Các vật đồng chất và có dạng hình cầu. Khi ấy r là khoảng cách giữa hai tâm và lực hấp dẫn nằm trên đường nối tâm.
  - - - Trong đó:
        
        m là khối lượng của vật (kg)
        
        M và R là khối lượng và bán kính của Trái Đất
        
        h là độ cao của vật so với mặt đất (m)
- - - - Chọn trục Ox nằm ngang, Oy thẳng đứng hướng xuống, gốc O ở vị trí ném, gốc thời gian là lúc ném.
      - Phân tích chuyển động thành hai thành phần:
        
        Chuyển động theo phương ngang Ox gọi là chuyển động thẳng đều.
        
        Chuyển động theo phương thẳng đứng Oy gọi là chuyển động rơi tự do.
      - Gốc thời gian là lúc bắt đầu ném.
    - - Chuyển động ném ngang có thể phân tích thành hai chuyển động thành phần theo hai trục tọa độ. Chuyển động của các hình chiếu Mx và My trên các trục Ox và Oy gọi là các chuyển động thành phần của vật M.
        
        Chuyển động thành phần theo trục Ox là chuyển động thẳng đều với các phương trình:
        
        Chuyển động thành phần theo trục Oy là chuyển động rơi tự do với các phương trình:
        
        Phương trình chuyển động của vật là:
  - - - Phương trình quỹ đạo của vật là:
        
        => Như vậy, quỹ đạo của chuyển động ném ngang là đường Parabol.
    - - Với L là tầm ném xa tính theo phương ngang