Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
MUSIKA KLASIKOAREN URREZKO AROA - Coggle Diagram
MUSIKA KLASIKOAREN URREZKO AROA
Musika eta gizartea
Viena, musikaren hiriburua
Vienan sortu zen Klasizismoa eta bertan bizi izan ziren:
Mozart
Haydn
Beethoven
Zenbait mendetan, Viena musikaren sinbolo antzeko zerbait izan da
Pianoa
XIX. mendean pianoa hobetu eta musika-tresnen gailurrera iritsi zen
Pianoaren ezaugarrien artean, soinua ateratzeko duen indarra eta bizkortasuna dira aipatzekoak
urtean Bartolomeo Cristoforik pianoa asmatu zuen
Aldaketa gariak
XVIII. mendea (argien mendea) arrazoia eta zientzia gurtzeko aroa
musikariak gorteetatik eta elizetatik bereizten hasi ziren ibilbidean libreago aritzeko
burgesia sortu berria bereizketa ikurtzat hasi zen hartzen musika
musika erlijiosoaren gainbehera etorri, eta opera ikuskizun garrantzitsu bilakatu zen
Klasizismoa deitzen zaio garai horri
logikan oinarritutako arte orekatua bilatzen zuten
musikaren ezaugarri nagusiak:
naturaltasuna
soiltasuna
dotorezia
XIX. mendean, Erromantizismoa agertu zen
klasizismoaren kontrako erreakzioa eragin zuen
Musikagile erromantikoak gero eta gehiago banandu ziren Elizatik eta nobleziatik
entzulearen gogo-aldartean nahi zuten eragin
Klasizismoa
Klasizismoaren aldiak
zenbait musikari musika barrokoaren eta proposamen berrien artean gelditu ziren
musikari horiek trantsizio aldikoak edo preklasikoak dira
Barrokotik ez ziren Klasizismora bat-batean pasatu
erabateko Klasizismoa 1760tik XVIII. mendearen amaierara doa
musika Klasizistak eragina izan zuen musikagile italiarrengan
Erromantizismorako trantsizioa XIX. mendearen lehen urtetan hasi zen, Beethovenek ibilbide berria hasi zuenean
Formaren oreka gurtzea
Klasizismoko ordezkari nagusiak Mozart eta Haydn izan ziren
logikan oinarritutako arte orekatua egin zen, horregatik argitasuna da nagusi
hauek dira ezaugarri nagusiak
melodian naturaltasuna erabili, hala, esaldi erregular eta simetrikoz osatu
musika instrumentalaren garapena
1750ean Barrokoa amaitu zen, eta hurrengo aroa Klasizismoa izan zen
Erromantizismoa
Pianorako musika
lied alemanez, pieza txikiak dira eta pianoak abeslari batek laguntzen dio
Lieder horietako testuak poemak dira
aretoetarako lan laburragoak konposatu zituzten
Schubertek ehunka konposatu zituen
oso ohikoak ziren pianorako eta orkestrarako kontzertuak
Orkesta erraldoia
Haydn eta Mozarten orkestrak 30 bat kidez zeuden osatuta, baina txiki gelditu ziren erromantizismoaren beharren aurrean
Batzuek ehun musikariko taldeak eskatu zituzten
Sinfoniak, orkesta sinfonikorako piezak, lau mugimendu dituzte
lan aproposak dira musika-tresna ezberdinen arteko kontrastea bilatzeko
kontzertuak, bakarlari bat edo gehiagorentzat eta orkestrarentzat, hiru mugimendu dituzte
bakarlarien birtuosismoa jarri nahi izaten dute agerian
Musika erromantikoaren mendea
Ikus-entzuleek isilean entzuten ikasi zuten
Hirietan antzoki handiak egin zituzten kontzertu eta opera-antzezpenetarako
Musikagileek independentzia gehiago lortu zuten eta gizarteak balioestea ere
areto burgesetan kontzertu pribatuak izaten ziren sarri.
Beethovenekin XIX. mendea hartzen duen Erromatntsizismoa hasi zen musikan
musika erromantikoaren ezaugarri nagusiak
Melodia libreagoa eta irregularragoa egiten zuten eta sentipenak eta egoera aldaketak islatzea
Orkesta-musika gehiago garatu; kide gehiago sartu ziren
Opera erromantikoa
ahots-musika erromantikoak operan aurkitu zuen sentipenak adierazteko modurik onena
zenbait italiarrek, alemaniarrek eta frantsesek idatzitako maisu lan ugari agertu dira
Verdi eta Rosini
Weber eta Wagner
Meyerbeer eta Bizek
Nazionalismoa
Musika-nazionalismoa Espainian
Harekin hasi zen eskola nazionalista
nabarmentzekoak dira bertako hiru musikagile
Isaak Albeniz; bere lanik onena Suite Iberia da
Enrique Granados
Manuel de falla; bere lanik onenak El amor brujo eta El sombrero de tres picos balletak dira
Espainiako nazionalismoaren aita Felipe Pedrell katalana izan zen
Identitatearen bila
herrialde horiek, tradizio aberats bati eutsi zioten, eta musikagileek probetxua atera zioten
Inspirazio horrekin hainbat lan mota egin zuten
abestia; testuan eta musikan ahozko tradizioko elementuak sartzeko aukera eman zien
opera; norberaren hizkuntza erabili ahal zuten eta gaiak leku bakoitzeko tradizioetatik, mitoetatik... hartzen zituzten
poema sinfonikoa; paisaia bat, elezahar bat edo lan literario bat deskribatzen saiatzen den lan instrumentala da
musika-nazionalismoa fenomeno garrantzitsua izan zen musikatik baztertuta zeuden herrialdetan
XX. mendearen erdialdera, beste herrialde batzuk sartu ziren musikan protagonismoa lortzeko
XIX. mendean, Europako herri asko independentziaren alde agertu ziren eta beren kulturaren sustraien bila hasi ziren
