Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
BÀI 20: ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NST - Coggle Diagram
BÀI 20: ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NST
Biến đổi số lượng NST trong bộ NST đặc trưng của loài
Đột biến lệch bội
Đột biến đa bội
Đột biến lệch bội
Sự thay đổi số lượng NST của TB ở một hay một vài cặp NST
Các dạng phổ biến
Đột biến thể tam nhiễm: dư 1 NST
2n + 1
VD: người dư 1 ở NST 21 -> hội chứng Down
Tam nhiễm kép: dư 2 chiếc NST ở 2 cặp NST
2n + 1 + 1
Đơn nhiễm: thiếu 1 NST
2n - 1
Đơn nhiễm kép: thiếu 2 chiếc NST ở 2 cặp
2n - 1 - 1
Cơ chế phát sinh
Trong nguyên phân
Trong sinh sản hữu tính
Rối loạn phân li NST trong giảm phân
tạo ra giao tử đột biến (n - 1) và (n + 1)
Thụ tinh
n + n -> 2n
n + (n + 1) -> (2n + 1)
n + (n - 1) -> (2n - 1)
(n + 1) + (n + 1) -> (2n + 1 + 1)
(n - 1) + (n - 1) -> (2n - 1 - 1)
Hậu quả
Gây mất cân bằng hệ gen, bộ NST đặc trưng của loài
Phát triển bất thường
Gây chết
Thiếu sức sống, mất khả năng sinh sản
Ở thực vật có khả năng sống tốt hơn
VD: Cà độc dược thể tam nhiễm ở cả 12 cặp NST
Nếu xảy ra ở giai đoạn phôi sớm/ soma
thể khảm
Ý nghĩa
Tạo nguyên liệu cho quá trình tiến hóa
Xác định vị trí của gen trên NST
Đột biến đa bội
Định nghĩa
Cơ thể đột biến mà các tế bào có bộ NST tăng gấp bội lần bộ đơn bội của loài
Đa bội đồng nguyên
chẵn: 4n, 6n, 8n, ...
lẻ: 3n, 5n, ...
Đa bội dị nguyên
Song nhị bội (2n1 + 2n2)
Phân loại và cơ chế
Đa bội đồng nguyên (Tự đa bội)
Rối loạn phân bào nguyên phân
chất cosixin ức chế hình thành thoi phân bào
Rối loạn trong quá trình giảm phân
Đa bội dị nguyên (dị đa bội)
Lai xa tạo n1 + n2 = 18 (bất thụ)
Đa bội hóa (2n1 + 2n2 = 36)
Thể song nhị bội
Sinh sản được
Dung hợp tế bào trần, nuôi cấy mô tế bào
Đặc điểm
Hiếm gặp ở động vật, phố biến ở thực vật
do ở động vật có hệ thần kinh và NST giới tính nên rối loạn thường gây chết/ giảm sức sống
Ở thực vật
Sơ bộ nhận biết thể đa bội bằng mắt thường
Tạo quả không hạt
VD: nho, dưa hấu, chuối không hạt (3n)
Thể đa bội lẻ thường bất thụ
Duy trì dòng bằng sính sản vô tính
Thể đa bội thường hữu thụ