Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Euskal joko jolasak, ONDORIAK, Rol sozialen araberako genero banaketa:,…

- - - - Gorputz-hezkuntza ez luke berdina izan behar gizarte desberdinetan, eta komunitate bakoitzaren identifikazio-elementu propio eta esplikatzaile horiek islatu beharko lituzke
  - - - Errealitatea joko-jolasen arauak eraikita
        
        Espazioa, jokalariak, denbora, objektuak
    - - Gizarteak joko-jolasaren arau errealitateari ematen dion esanahi sakona
        
        Parte-hartzaileen generoa, jaietako jarduerak, apustuak, animalien erabilera, objektuak egiteko prozesua
  - - - Babesa eta elikagaiak ematen ditu
    - - Arriskuz beteta dago
    - - Etxetik urruntzen direnean haurren joko-jolas kopurua txikiagoa da
      - Urruntzen diren heinean, joko-jolasak arriskutzuagoak dira
  - - - Babesa eta elikagaiak ematen ditu
    - - Jokalari baten akzioek beste baten portaera baldintzatzen dute
  - - - Irabazleak ditu. Kausalak eta kronologikoak dira.
    - - Ez ditu irabazlerik. Ez dira kausalak, ez kronologikoak, ez klimatikoak.
  - - - Joko-jolas mota hauek ere asko dira
    - - Nagusienak dira, eta objektuen fabrikazioa aisia pasatzeko era bat zen.
        
        Aurreztea, eskuz fabrikatzea eta objektuen erabileraren aniztasuna
  - - - Familian zentratua, naturaren beldur, aurrezpean oinarrituta, lurrekoa eta espirituala
    - - Asfaltoz beteta, indibidualismoa, gorputzaren hedonismoa eta kontsumoa bultzatzen da
- - - - ZIURGABEA (ARRISKUTSUA)
        Izkutaketa edo ehiza: jokalariak ingurunea behatu eta aztertu beharko du (non izkutatu, oztopoak, lurraren egoera...)
      - ZIURRA (etxe baten laguntza normalean)
        
        Helduen harri jasoketa: joko/jolasaren espazioaren irakurketa > informazio bera beti. KONTROLA
        
        ETXE bat duten joko/jolasek > segurtasuna bermatu
        
        Eremu naturaletan, berriz, ezjakintasuna ematen da eta umeek aipatutako ezaugarriak adjetibo ezberdinekin barneratzen dute, txikitatik.
      - DATUEN ARABERA
        
        Espazio ziurreko joko/jolasak: %82,1 (707)
        
        Espazio ziurgabekoak: %17,9 (159)
    - - SOZIOMOTORRA ETA PSIKOMOTORRA
        
        SOZIOMOTORRA: komunikazio motriza eman behar da
        
        Jokalari bakoitzak hartzen dituen erabakiak besteengan eragina du, beraz, besteengan pentsatu beharko da. Datuen arabera, %76,7 (660) joko/jolas soziomotor daude (EHn).
        
        PSIKOMOTORRA: jokalari orok independienteki jolastu/jokatu (besteen eraginarik ez)
        
        %23,3 (201)
    - - Ezaugarriak
        
        Arauak erabaki : joko/jolasaren amaiera eta garailea edo ez dagoenik
        
        Euskal pilota: 22 puntura heltzean partida amaitzen da; talde baten garailetasunarekin (LINEALA). %43,7 (376)
        
        Izkutaketa: jolasaren amaiera ez dago argi (ZIKLIKOA). Amaitutzat ematen da, jokalariak kantxatuta… daudenean (arauen kanpoko faktorea). EZ-LINEALA ETA GARAILEGABEA : %56, 3 (485)
    - - Ezaugarriak
        
        Materialak jolasaren arauez determinatuta daude
        
        Kontratu ludikoak jokalariek erabiltzen dituzten materialez determinatuta daude
        
        Materialdunak %68,2 (597)
        
        Materialdungabeak %31, 8 (274)
    - - JOKOA (ausaz)
        
        -Espazio ziurra
        
        -Garaileduna
        
        -Psikomotorra
        
        -Materialduna
      - JOLASA (festa)
        
        Ezaugarriak
        
        -Materialgabea
        
        -Soziomotorra
        
        -Garailegabea
        
        -Ziurgabea
      - EHn: joko, jolas eta joko-jolasa bereiztu. KONBINAZIO POSIBLEAK
        Bestetik, Joseba Zulaikaren esanetan, Jokoa: “bata ala bestea” eta Jolasa: “bata eta bestea”
        
        Joko hutsa: jokoaren 4 ezaugarri eta jolasaren 0 ezaugarri
        
        Ia jokoa: jokoaren 3 ezaugarri eta jolasaren ezaugarri 1
        
        Jolasa-jokoa: jokoaren 2 ezaugarri eta jolasaren 2 ezaugarri
        
        Ia-jolasa: jolasaren 3 ezaugarri eta jokoaren ezaugarri 1
        
        Jolasa hutsa: jolasaren 4 ezaugarri
  - - - Jokalarien generoa: nesken eta mutilen jolasak
        
        Emakumezkoenak edo neskenak
        
        %22,3 (192) Jolasa-jokoak
        
        Errepikatzearen plazerra
        
        Etxekoandre eredua
        
        Mistoak
        
        %61,9 (533) Jolasak
        
        Partekatzearen plazerra
        
        Integrazio eremua
        
        Gizonezkoenak edo mutilenak
        
        %15,8 (136) Jokoak
        
        Irabaztearen plazerra
        
        Plazagizon eredua
- - - - Gorputz-hezkuntzako programa eta curriculumetan denbora-kontzeptuak ikasteari lotutako helburuak eta edukiak egotea lortu zuten
    - - Helburu nagusia mugimenduak eta abiadurak errealitate fisikoan atzematea da.
  - - - Funtzioaren arabera
        
        Joko irekia: bi jokalarik, hondartzan, palekin pilotatzen dutenean, pilota airean ahalik eta denbora gehien mantentzeko asmoarekin. Joko horiek kooperatiba-egitura dute eta ez dute lehiaketarik, sistemaren etengabeko funtzionamendua helburu duen elkarrekiko mugimenduen sistema bat erreproduzitzen baitute
        
        Joko itxia: lehiakorrak dira, saskibaloia edo atletismo-lasterketak, eta helburua da jokoaren berezko helmuga aurkariaren aurretik lortzea: aurkariak baino puntu gehiago lortzea edo lehenengoa helmugara iristea.
      - Hasiera eta amaiera
        
        Amaiera kanpo-logika kontuan hartuta: Jokoa gelditu egiten da soilik arautegitik kanpoko "zerbaitek", hala nola eguraldiak, jokalarien borondateak, askariaren orduak, atsedenaldiaren amaierak edo etxera itzultzeko uneak, jokoa desegitea eragiten duenean.
        
        Amaiera barne-logika kontuan hartuta, Emaitza- edo lehiaketa-memoria duten jokoak .
        
        Muga-denborako ondorioa: Kirol-joko baten emaitza "denbora finko" bat amaitzean egiaztatzen da, hau da, adostutako denbora bat amaitzean, une horretan definitzen baita irabazlea. Hori da futbolaren kasua, 45 minutuko bi denbora igaro direnean amaitzen dena
        
        Muga-puntuaketaren arabera: Bukaera emaitza jakin bat lortzearen ondorio izan daiteke, tenisean bi edo hiru set irabazi behar direnean gertatzen den bezala, hirutik edo bostetik onenari jokatzen zaionean, gauza bera gertatzen da boleibolean.
        
        Sailkapen-sistema: Garaipena lehiakideen "sailkapen homogeneo" sistema baten bidez zehazten da. Parte-hartzaile guztiak eskala baten arabera ordenatzen dira: denbora, distantzia, puntuazioa kode estetiko baten arabera, lortutako maiztasuna edo beste batzuk. Ikastaroak eta karrerak dira batez ere. Kirolaren munduan, kirol-gimnasia artistikoa, tranpolin-jauzia, ehun metro lauak,…
        
        Puntuazioa eta gehieneko iraupena: Azken memoria-kasuak amaitzen diren kirol-jokoei egiten die erreferentzia, edo denbora mugarekin edo emaitza mugatuarekin, boxeoko, judoko edo taekwondoko borroketan gertatzen den bezala. Hauetan, borrokalariak, iraupen finkoko eraso kopuru baten amaieran "puntuak" garaituko edo galduko ditu, edo, bestela, aurkariaren "K.O." agatik, berehalako garaipenak ematen dion puntuazioa lortuz.
        
        Etxebestek egindako analisian 56,3%ko jolasak behin eta berriro hasten dira eta jolasen 43,7%ak irabazlea adierazten denean bukatzen dira. Honek euskal kulturan nola denbora ludikoa bitan banatuta dagoela. Generoaren aldetik, esan behar da mutilak konpetitzioko jolasetara gehiago jolasten dutela neskak baino. Horrek mutiletan emaitzekin erlazionatutako sentimenduak garatzeko tendentzia emango da eta nesketan sentimenduak anekdoten multzoak bezala antolatzeko tendentzia emango da.
      - Ondorioa: kirol-jokoak aireko bi handitan antolatzen dira, denbora eragileari dagokionez, asmorik ezaren edo asmorik, linealtasunik edo emaitza-memoriarik ez izatearen irizpidearen arabera. Beste labra batzuetan, kirol-jokoetan lehiaketarik egotea edo ez egotea da denbora motorraren irizpide kulturala Gorputz Hezkuntzan.
    - - Eragileen esperientzia denbora motorraren hezkuntzan
        
        Kirol joko-jolasek badaukate intentzio eta emaitza bat. Baina sujetoek egiten duten gertaera interpretazioa faktore askoren azpian dago, mugimendu margen bat uzten diguna, non ezberdintasun indibidualak arazo berdinera enfrentatzen dira
        
        Kirol joko-jolasek badaukate intentzio eta emaitza bat. Baina sujetoek egiten duten gertaera interpretazioa faktore askoren azpian dago, mugimendu margen bat uzten diguna, non ezberdintasun indibidualak arazo berdinera enfrentatzen dira
        
        Baieztatu nahi duten hipotesia: Emozioak azaltzeko orduan, jolasaren propositoa ez dela kontuan hartzen.
        
        Bi kasu daude emozioak justifikatzen dituztenak:
        
        Irabaztea-galtzea supusatzen duten joko-jolasak
        
        Rol aldaketa suposatzen duten joko-jolasak.
        
        Pista hau jarraituz kasu ezberdin posibleak ordenatzen dira, propositoaren erreprodukzioa jarraituz.
        
        Lehiaketa joko-jolasetan emozioak emaitzan gehien bat oinarritzen dira edo marka akzioarekin.
        
        Baita propositoaren arabera emozioak rol aldaketarekin erlazionatuak daude.
        
        Memoria gabeko jolasetan berriz, subjetibitatea rol soziomotorrekin gertatu diren anekdotei erlazionatuta dago.
        
        Hipotesia konfirmatu zuten, lehia gabeko jolasetan. Jokalarien emozioak rol soziomotorretan oinarritzen dira eta ez emaitza batean.
        
        Lehia zuten jolasetan hipotesia ere konfirmatu zuten, emozioen azalpena emaitzarekin lotuta zegoen irabazi zein galdu.
        
        Baina pertzeptzioa ez da beti berdina, porpositu gabeko jolasetan jokalariek interpretazio libreagoa daukate eta sekuentzia ludikoetan zentratzen dira.
        
        Heziketa fisikorako emaitza hauek: jokalarien emozioak estruktura tenporalen arabera izango da.
        
        Ondorioak: Heziketa fisikoa, hainbat mugimen-lan, jolas eta kirol proposatzen dituena belaunaldi berrien sozializazioa bultzatzeko, ikasleen afektibitatearen eraikuntzaren gainean duen erantzukizunaz jabetu behar du. Lehia eta bere falta ikasleen afektibitatean eragin handia dute.