Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

PROM , PPROM , Preterm, อ้างอิง อภิรญา พานทอง. (2564).…

- - - - การตรวจโดยใช้เครื่องมือถ่างขยายช่องคลอด (sterile speculum examination) เพื่อดูว่ามีน้ำคร่ำไหลออกมาจากปากมดลูกจริงหรือไม่
        
        ถ้าถุงน้ำคร่ำแตก หรือรั่วจริง จะเห็นน้ำคร่ำขังอยู่ในช่องคลอด บริเวณ posterior fornix
      - ทดสอบโดยการให้ผู้คลอดไอ (cough test) หรือเบ่งลงก้นเบาๆ (valsalva test)
        
        เห็นน้ำไหลออกมาจากปากมดลูก หรือพบน้ำขังอยู่ในช่องคลอด
      - ประเมินอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อ
        
        มีไข้ กดเจ็บที่มดลูก น้ำคร่ำมีสี หรือกลิ่นผิดปกติ
    - - Nitrazine paper test : ทดสอบความเป็นกรด-ด่างของน้ำในช่องคลอด หรือที่ปากมดลูก โดยการนำน้ำในช่องคลอดมาหยดลงบนกระดาษไนทราซีน ซึ่งเป็นสีเหลือง
        
        ถ้าเป็นน้ำคร่ำ กระดาษจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำเงิน (ผลบวก) เนื่องจากน้ำคร่ำมีฤทธิ์เป็นด่าง
        ถ้าเป็นปัสสาวะเมือก หรือมูกในช่องคลอด กระดาษจะไม่เปลี่ยนสี หรือเปลี่ยนเป็นสีเขียว เนื่องจากมีฤทธิ์เป็นกรด
      - Fern test : การนำน้ำในช่องคลอดมาป้ายบนแผ่นสไลด์ ทิ้งไว้ให้แห้ง ประมาณ 5–7 นาที แล้วส่องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์
        
        เห็นผลึกของโซเดียมคลอไรด์ที่อยู่ในน้ำคร่ำเป็นรูปคล้ายใบเฟิร์น
      - Nile blue test : โดยนำน้ำในช่องคลอด 1 หยด ผสมกับ 0.1% Nile blue sulfate 1 หยดลงบน แผ่นสไลด์ ปิดด้วย cover slip ลนไฟเล็กน้อย แล้วส่องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์
        
        ถ้าเป็นน้ำคร่ำ จะพบเซลล์ไขมันของทารกติดสีแสด ไม่มีนิวเคลียส ส่วนเซลล์อื่นจะติดสีน้ำเงิน
    - - ลักษณะ สี กลิ่น และปริมาณน้ำที่ไหลออกมาทางช่องคลอด เพื่อวินิจฉัยแยกจากน้ำปัสสาวะ มูกในช่องคลอด หรือมูกจากปากมดลูก
        
        ถามวันที่ และเวลาที่ถุงน้ำคร่ำแตก เพื่อประเมินระยะเวลาและโอกาสเกิดการติดเชื้อ
        
        ถามอายุครรภ์ เพื่อประเมินความสมบูรณ์ของปอดทารก และโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ
    - - ตรวจดูปริมาณน้ำคร่ำด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง
        
        หากพบปริมาณน้ำคร่ำเหลือน้อยมาก (severe oligohydramnios) หรือน้ำคร่ำแห้ง (anhydramnios) ร่วมกับมีประวัติถุงน้ำคร่ำแตกอย่างชัดเจน จะช่วยการวินิจฉัยได้แม่นยำมากขึ้น
  - - - เสี่ยงต่อการติดเชื้อ หากถุงน้ำคร่ำแตกนานกว่า 18 ชั่วโมง มารดาจะเสี่ยงต่อการติดเชื้อในโพรงมดลูก ในถุงน้ำคร่ำ (Intra-amniotic infection) หรือที่เยื่อถุงน้ำคร่ำ (chorioamnionitis) โดยมีการอักเสบติดเชื้อที่รกและที่เยื่อถุงน้ำคร่ำทั้ง 2 ชั้น
        
        ผลกระทบระยะยาว คือ ติดเชื้อในกระแสเลือด (sepsis) ติดเชื้อที่เยื่อบุโพรงมดลูกหลังคลอด (endometritis) และติดเชื้อที่ตัวมดลูก (metritis)
    - - ผลกระทบในระยะเฉียบพลัน คือ เสี่ยงต่อการเกิดภาวะสายสะดือย้อย (prolapsed cord) สายสะดือถูกกด (cord compression) และทารกในครรภ์ขาดออกซิเจน (fetal distress)
        
        ผลกระทบในระยะต่อมา คือ เสี่ยงต่อการเจ็บครรภ์และคลอดก่อนกำหนด ทำให้เพิ่มอัตราทารกตายปริกำเนิด (perinatal
        mortality) และอัตราเจ็บป่วยทุพพลภาพ (perinatal morbidity) ที่พบบ่อย ได้แก่
        
        เพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อในกระแสเลือด (neonatal sepsis)
        
        ภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ จากการคลอดก่อนกำหนด ได้แก่ ภาวะขาดออกซิเจน เยื่อหุ้มสมองอักเสบ เลือดออกในสมอง ปอดขยายตัวได้น้อย เกิดกลุ่มอาการหายใจลำบากในทารกและน้ำคร่ำน้อย
  - - - ในรายที่มีน้ำเดินเกิน 18 ชั่วโมง หรือมี chorioamnionitis แพทย์จะชักนำการคลอด ร่วมกับให้ยาปฏิชีวนะแบบ broad spectrum
        
        กรณีที่มีน้ำเดินไม่ถึง 18 ชั่วโมง ให้การดูแลแบบ expectant ร่วมกับให้ยาปฏิชีวนะ เพื่อป้องกันการติดเชื้อ GBS
        
        สถานพยาบาลที่ไม่สามารถให้การดูแลทารกน้ำหนักน้อยกว่า 2,500 กรัมได้ ให้ส่งต่อมารดา ไปยังสถานพยาบาลที่มีประสิทธิภาพในการดูแลทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย
    - - ให้การดูแลแบบ expectant โดยตรวจวัดสัญญาณชีพและ CBC ทุกวัน
        
        เฝ้าระวังทารกในครรภ์ ตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง เพื่อวัดปริมาณน้ำคร่ำ สัปดาห์ละ 2 ครั้ง
        
        ให้ยาสเตียรอยด์แบบครั้งเดียว
        
        ให้คลอดเมื่อตรวจพบว่ามี chorioamnionitis, non-reassuring fetal testing, placental abruption, advanced labor หรือเมื่ออายุครรภ์ครบ 34 สัปดาห์
  - - - การปฏิบัติตัวในรายที่น้ำคร่ำหยุดไหลและแพทย์ให้กลับบ้าน
        
        งดการทำงานหนักการยกของหนักและการยืนหรือเดินนานๆ
        
        นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ วันละ 6-8 ชั่วโมง และนอนกลางวัน วันละ 1 – 2 ชั่วโมง
        
        ล้างทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกทุกครั้งหลังเข้าห้องน้ำ และเช็ดให้แห้ง โดยเช็ดจากด้านหน้าไปด้านหลัง
        
        รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ เพื่อให้ได้สารอาหารที่มีคุณค่าโภชนาการเพียงพอและเพิ่มอาหารที่มีโปรตีนและวิตามินซีสูง
        
        งดมีเพศสัมพันธ์
        
        สังเกตและบันทึกการดิ้นของทารกในครรภ์ทุกวัน
        
        สังเกตอาการผิดปกติที่ต้องมาพบแพทย์ก่อนวันนัด ได้แก่ มีน้ำคร่ำรั่วไหลออกมาอีก น้ำคร่ำ
        มีกลิ่นเหม็น มดลูกหดรัดตัวถี่ขึ้น และทารกในครรภ์ดิ้นน้อยลง
        
        เน้นย้ำให้มาฝากครรภ์ตามนัดทุกครั้ง
        
        ให้คำแนะนำการจัดการความเครียด และความวิตกกังวลอย่างเหมาะสม
- - - - Extremely preterm : การคลอดอายุครรภ์น้อยกว่า 28 สัปดาห์
        
        Early preterm : คลอดอายุครรภ์ น้อยกว่า 32 สัปดาห์
        
        Late preterm : คลอดอายุครรภ์ 34 – 36 สัปดาห์
  - - - ตรวจพบการหดรัดตัวของมดลูกสม่ำเสมอ มากกว่า 6 ครั้งใน 1 ชั่วโมง
        
        มีกราเปลี่ยนแปลงของปากมดลูก คือ Cervical dilation 2 เซนติเมตรขึ้นไป และ/หรือ มี Cervical effacement
        
        มีอาการปวดถ่วงบริเวณท้องน้อย ปวดหลัง หรือมีมูก/ตกขาวเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
    - - การวินิจฉัยภาวะถุงน้ําคร่ำแตกก่อนกําหนด (PPROM)
        
        ใส่ speculum เห็นน้ําใสๆ หรือน้ําที่มี vernix ปน อยู่บริเวณ posterior fornix ของช่องคลอด
        
        หากใส่ speculum แล้ว ไม่เห็นน้ํา หรือเห็นเพียงเล็กน้อย ควรยืนยันการวินิจฉัยโดยให้หญิงตั้งครรภ์ ไอ 2-3 ครั้ง จะพบว่ามีน้ําไหลออกจกาปากมดลูก
        
        นําน้ําในช่องคลอดไปตรวจเพิ่มเติม เพื่อยืนยันว่าเป็นน้ําคร่ำจริง ซึ่งมี 2 วิธี คือ
        
        การทดสอบค่า pH ด้วย nitrazine paper test ซึ่งน้ําคร่ำจะมีค่า pH ประมาณ 7 หรือเป็นด่างอ่อนๆ ทําให้กระดาษเปลี่ยนเป็นสีน้ําเงิน ต่างจากคัดหลั่งอื่นๆ ในช่องคลอดที่มีความเป็นกรดอ่อนๆ (pH 4-4.5)
        
        Fern test โดยเก็บตัวอย่างน้ําในช่องคลอด ป้ายบนแผ่นกระจกสไลด์ ทิ้งไว้ให้แห้ง แล้วนําไปส่องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ ถ้าเป็นน้ําคร่ำ จะเห็นการตกผลึกของ NaCl เป็นรูปใบเฟิร์น
  - - - Tocolysis
        
        Corticosteroid (GA 28-32)
        
        GBS prophylaxis
        
        Consult Ped
    - - Normal labor
        
        Tocolysis กรณี NICU ไม่พร้อม
        
        GBS prophylaxis
    - - ไม่ยับยั้งการเจ็บครรภ์คลอด
        
        ไม่ให้คอร์ติโคสเตียรอยด์
  - - - อยู่ในกลุ่ม Calcium antagonist ลด Calcium ใน cell
        
        S/E : flushing, headache, muscle weakness, pulmonary edema, hypotension กดการหายใจ หัวใจเต้นผิดปกติ หยุดหายใจ หัวใจหยุดเต้น
        
        ลด FHR baseline และ variability ลงได้ neonatal hypotonia
        
        Contraindication : Myasthenia gravis, โรคหัวใจ, ไต ทํางานผิดปกติ
    - - ออกฤทธิ์ยับยั้งการเปลี่ยน arachidonic acid ไปเป็น prostglandins
        
        S/E : dyspepsia, nausea, dizziness
        
        ผลกระทบต่อทารกในครรภ์ : oligohydramnios, ductus arteriosus ปิด, pulmonary hypertension, บวมน้ํา (hydrops), หรือเสียชีวิตในครรภ์
        
        ผลกระทบต่อทารกแรกเกิด : necrotizing enterocolitis และ intraventricular hemorrhage
        
        ข้อห้ามใช้ : asthma, CVD, renal dysfunction, oligohydramnios, CHD, และ GA มากกว่า 32 สัปดาห์
    - - การออกฤทธิ์ : เพิ่ม cAMP ลดระดับ ionized calcium ในเซลล์ ลด Uterine contraction
        
        S/E : มือสั่น ใจสั่น ปวดศีรษะ หัวใจเต้นเร็ว หัวใจเต้นผิดจังหวะ ความดันโลหิตต่ำ, hyperglycemia, Pulmonary edema, hypukalemia, neonatal hypoglycemia
        
        ตัวอย่างยา : Terbutaline, Ritodrine, bricanyl
        
        Contraindication ข้อห้ามใช้ในสตรีตั้งครรภ์ที่มีโรคร่วม : เป็นโรคหัวใจ (structural heart disease, cardiac ischemia, dysrhythmia) , มีภาวะ Tachycardia , เป็น Hyperthyroidism , เป็นเบาหวานที่ควบคุมได้ไม่ดี , ความดันโลหิตสูงที่ควบคุมได้ไม่ดี , ครรภ์แฝดหรือครรภ์แฝดน้ํา , Severe hypovolemia , มีความเสี่ยงต่อกราเกิดการเสียเลือดมาก เช่น placenta previa
    - - ออกฤทธิ์ : ลดระดับแคลเซียมภายในเซลล์ ทําให้มดลูกคลายตัว นิยมใช้ Nifedipine
        
        S/E : Vasomotor, nausea/vomitting, hypotension
        
        อาการข้างเคียงในทารก : hypercapnia, acidosis/hypoxemia ลด ปริมาณเลือดที่ไปเลี้ยงมดลูกและลูก
    - - วัตถุประสงค์การให้ corticosteroid
        
        ลด respiratory distress syndrome (RDS)
        
        ลด Intraventricular hemorrhage
        
        ลด mortality rate
        
        ข้อบ่งใช้ : สตรีอายุครรภ์ GA 24 - 34 weeks ทุกราย ที่เจ็บครรภ์คลอดก่อนกําหนด
        
        การบริหารยา
        
        Betamethasone 12 mg IM 2 dose ห่างกัน 24 hrs หรือ
        
        Dexamethasone 6 mg IM 4 dose ห่างกัน 12 hrs
        
        โดยทั่วไปแนะนําให้ยาเพียงคอร์สเดียว ยกเว้น ในรายที่เคยได้รับยา dose แรกไปแล้วเกิน 7 วันให้ สามารถให้ corticosteriods ซ้ำได้
        
        อาการข้างเคียง
        
        ในมารดา : น้อยมาก แต่อาจเพิ่ม risk of infection, hyperglycemia, pulmonary edema โดยเฉพาะในรายที่ได้ tocolysis
        
        ในทารก : กดการทํางานของต่อมหมวกไต