Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความผิดปกติของปัจจัยการคลอด, CE21E1C8-32E1-4B93-917D-14D88782555A,…
ความผิดปกติของปัจจัยการคลอด
ความหมาย
การคลอดผิดปกติ (abnormal labour) เป็นการคลอดผิดปกติ ทุกรูปแบบที่ไม่ดาเนินไปตามลักษณะของการคลอดปกติ โดยที่ความก้าว หน้าในการคลอดล่าช้าหรือไม่เป็นไปตามlabourcurveปกติ)
ภาวะคลอดยาก (dystocia/dysfunctional labour)
การคลอดติดขัด (obstructed labour)
การคลอดยาวนาน (prolong labour)
การประเมินความผิดปกติของปัจจัยการคลอด
Graphic analysis of labor curve
การวิเคราะห์ลักษณะเส้นกราฟ เป็นการติดตามความก้าวหน้าของการคลอดโดย การบันทึกการเปิดขยายของปากมดลูกและ การเคลื่อนต่ำของศีรษะทารกโดยใช้ Friedman curve และในปัจจุบันที่นิยมใช้ คือ WHO parthogarph
Fetal condition
สภาพของทารกในครรภ์เช่น ทารกท่ีมีส่วนนำผิดปกติ ท่ีมีส่วนนำเป็นท่าก้นหรือใบหน้า
Vagina examination
การตรวจภายใน ช่วยวินิจฉัยการเปิดขยายของปากมดลูก ส่วนนำและท่าของทารก ระดับของส่วนนำ
Maternal condition
สภาพของมารดาจากการคลอดยาวนานอาจกระสับกระส่ายเจ็บครรภ์
Uterine contraction
การหดรัดตัวของมดลูกโดยพบว่ามดลูกเคยหดรัดตัวดี แต่กลับอ่อนแรงลง
Radiation & Ultrasound
ช่วยประเมินส่วนนำ ท่าและระดับของส่วนนาทารกได้
รวมทั้งประเมินสภาพของช่องเชิงกราน
รูปแบบความผิดปกติของการคลอด
Prolong latent phase
เฉลี่ยครรภ์แรก 8 hr, ครรภ์หลัง 5 hr.
สาเหตุ
ได้รับยาบรรเทาปวดเร็วเกินไป
ปากมดลูกไม่พร้อม
การหดรัดตวัของมดลูก
แรงเกินไป
เจ็บครรภ์เตือน
CPD
การดูแลรักษา
ให้พัก ให้ยาท่ีทาให้ผ่อนคลาย เช่น morphine sulphate
กระตุ้น UC เช่น oxytocin
ไม่ ARM --> ไม่อันตราย เข้าสู่ Active phase ได้เอง
Protracted active-phase dilatation
สาเหตุ
CPD
ท่าทารกผิดปกติ
uterine dysfunction
ได้รับยาบรรเทาปวดมาก
เกินไป
การดูแลรักษา
ประเมินสาเหตุ หาขนาด ท่า ส่วนนำของทารก การหดรัดตัวของมดลูก แล้วแก้ตามสาเหตุ
Secondary arrest of dilatation, Prolong deceleration phase, Prolonged second stage
สาเหตุ
CPD
fetal malposition
uterine dysfunction
การดูแลรักษา
เฝ้าระวังภาวะ CPD
ประเมินสาเหตุ หาขนาด ท่า ส่วนนำของ
ทารก การหดรัดตัวของมดลูก แล้วแก้ตามสาเหตุ
Protracted descent, Arrest of descent
สาเหตุ
CPD
fetal malposition
uterine dysfunction
การให้ยาระงับ
ความรู้สึก
การดูแลรักษา
เฝ้าระวังภาวะ CPD
ประเมินสาเหตุ หาขนาด ท่า ส่วนนำของ
ทารก การหดรัดตัวของมดลูก แล้วแก้ตามสาเหตุ
ภาวะแทรกซ้อน
ต่อมารดา
เกิดความเครียดและความอ่อนล้า
จากการใช้พลังงานมากกว่าปกติ
การติดเชื้อ
อาจเกิดจากปากมดลูกเปิดขยายเชื้อโรคผ่าน ได้ง่าย
การฉีกขาดของถุงน้ำทูนหัวในระยะเร่ิมแรก
มีการตรวจภายในบ่อย และอยู่ในภาวะอ่อนแอหรือภูมิต้านทานต่ำ
การฉีกขาดของช่องทางคลอด (birth canal trauma)
การตกเลือด
จากการทำสูติศาสตร์หัตถการ
มดลูกหดรัดตัวไม่ดีภายหลังจากการเจ็บครรภ์คลอดท่ียาวนาน
ต่อทารก
Fetal distress
ขณะท่ีมีการหดรัดตัวการไหลเวียนเลือด
บริเวณมดลูกและรกลดลง
การติดเชื้อ
อาจเกิดจากการท่ีผู้คลอดติดเชื้อในโพรงมดลูก
Birth injury
cephalhematoma มีเลือดออกในสมอง
เกิด Erb’s palsy
Neonatal complications
Apgar ต่ำ
jaundice
ภาวะแทรกซ้อนของ ระบบสมองและประสาท
การตายของทารกปริกำเนิด
Precipitate labor
Precipitate dilatation
มี maximum slope of dilatation
≥ 10 cms/hr (ท้องหลัง)
≥ 5 cms/hr. (ครรภ์ แรก)
Precipitate descent
มี maximum slope of dilatation
≥ 5 cms/hr. (ครรภ์แรก)
≥ 10 cms/hr (ท้องหลัง)
โดยรวมคือ คลอดท่ีเร็วมาก ใช้เวลา ≤ 3 hr.
สาเหตุ
ครรภ์หลัง
ให้ oxytocin ---- วินิจฉัยได้หลังคลอดแล้ว
หากวินิจฉัยได้ก่อนคลอด + พบ fetal distress ----ให้ Tocolytic IV
ผลกระทบ
ด้านแม่
Birth passage injury
Ruptured UT
embolism
PPH
ด้านลูก
Fetal distress
Intracranial hemorrhage
ตกพื้น
การคลอดผิดปกติ
สาเหตุ
ความผิดปกติของแรง (abnormal power)
ความผิดปกติของแรงจากการหดรัดตัวของมดลูก (uterine contraction)
การหดรัดตัวที่ปกติ
ความดันในโพรง > 15 มม.ปรอท
แรงดัน UC เฉลี่ย 24 มม.ปรอท
มดลูกหดรัดตัวจังหวะสม่ำเสมอและสัมพันธ์กัน
ระยะ active phase มดลูกหดรัด
ตัวทุก 3-5 นาที และเพิ่มความถี่ทุก 2-3 นาที
ชนิดของการหดรัดตัวของมดลูกที่ผิดปกติ
การหดรัดตัวของมดลูกมากกว่าปกติ (hypertonic uterine dysfunction)
มีแรงดันมากกว่า 60 มม.ปรอท และช่วง
interval น้อยกว่า 2 นาที หรือท้ังสองอย่าง
พบในระยะปากมดลูกเปิดช้า (latent phase) ของระยะท่ี 1 ของ การคลอด
สาเหตุ
มดลูกหดรัดตัวไม่ประสานกัน (incoordinate contraction)
การวินิจฉัย
4 more items...
การดูแลรักษา
4 more items...
มดลูกหดรัดตัวไม่คลาย (tetanic contraction)
การวินิจฉัย
3 more items...
การดูแลรักษา
2 more items...
มดลูกรัดตัวเป็นวงแหวน
คลำ: รอยคอดวงแหวน เกิดขึ้นระหว่างกล้ามเนื้อ ส่วนบนกับส่วนล่าง
1 more item...
PV: วงแหวนรัดรอบตัว ทารกบริเวณใดบริเวณ หน่ึงของมดลูก
1 more item...
การหดรัดตัวของมดลูกน้อยกว่าปกติ (hypotonic uterine dysfunction)
มีแรงดัน < 25 mm.Hg D<40 ̋ I>3 ́
ความถี่ในการหดรัดตัว<3ครั้งใน10นาที
สาเหตุ
CPD
ท่าผิดปกติ
ติดเชื้อ
จิตใจ/ปวด/กังวล
ขาดน้ำ/เหนื่อย
Bladder full
G4
การดูแลรักษา
สวนปัสสาวะ
การให้สารน้ำ
ให้ยาลดปวด
ให้กำลังใจ
ประเมิน CPD
เจาะถุงน้ำคร่ำ
คลอดด้วยวิธีที่เหมาะสม
ความผิดปกติของแรงเบ่ง (inadequate voluntary expulsive force)
ปกติแรงเบ่งทำให้ความดันภายในโพรงมดลูก
🔺1-2 เท่า
สาเหตุ
เบ่งไม่ถูกวิธี
ยาระงับปวด/ยาสลบ
เหนื่อยล้า/อ่อนเพลีย
พักผ่อน/อาหารไม่ เพียงพอ
มีพยาธสิภาพ/โรค
การวินิจฉัย
เบ่งสั้น/เบ่งออกเสียง
นอนบิดไปมา
เบ่งแล้ว No dilate/descent
การดูแลรักษา
แนะนำวิธีการเบ่งคลอดที่ถูกต้อง
ดูแลจัดท่า / ดูแลให้พักผ่อน
On IV
ช่วยคลอด V/E, F/E, C/S
ความผิดปกติของช่องทางคลอด (abnormal passages)
ช่องเชิงกรานแคบ (contracted pelvis/bony passage)
สาเหตุ
เชิงกรานเจริญเติบโตผิดปกติ
รูปแบบผิดปกติ (android,anthropoid,platypelloid)
โรคกระดูก/เชิงกรานแตกร้าวจากอุบัติเหตุ
กระดูกสันหลัง/ขาพิการ
1.ช่องเข้าของเชิงกรานแคบ (pelvic inlet contraction)
AP/true conjugate< 10 cm
Transverse< 12 cm
Oblique < 12 cm
diagonal conjugate < 11.5 cm
การวินิจฉัย
ไม่ engagement /ท่าผิดปกติ
กด Fundus พบศีรษะเกยอยู่บริเวณรอยต่อ กระดูกหัวหน่าว
PV: sacral promontory/diagonal conjugate < 11.5 ซม.
คลำได้ขอบล่างของ pelvic inlet สองข้าง
ถ่ายภาพรังสี
การตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง
การดูแลรักษา
เฝ้าคลอดอย่างใกล้ชิด
ระวังมดลูกแตก ในคลอดหลัง
พิจารณาการทำ C/S
2.ช่องกลางของเชงิกรานแคบ(midpelviccontraction)
การวินิจฉัย
PV:ischial spine ยื่นนูน
กระดูกเชิงกรานด้านข้างสอบ นูนเข้าหากัน
sacrosciatic notch แคบ
transverse arrest of fetal head จะพบ sagittal suture อยู่ในแนวขวาง
การดูแลรักษา
แคบไม่มากคลอดเอง
เลี่ยงยากระตุ้น UC
ใช้ V/E ปลอดภัย > F/E
แคบมากC/S
ช่องทางออกของเชิงกรานแคบ (pelvic outlet contraction
การวินิจฉัย
Fully dilate เบ่งคลอดทารกจะเคลื่อนต่ำลงมา
แต่เมื่อหยุดเบ่งศีรษะทารกจะถอยกลับขึ้นไป
การดูแลรักษา
ช่วยคลอดโดยตัดฝีเย็บให้กว้างๆ
subpubic angle< 85 องศา
intertuberous diameter < 8 cm
4.เชิงกรานผิดปกติทุกส่วน (general pelvic contraction)
การวินิจฉัย
PV: ส่วนนำของทารกไม่เคลื่อนผ่านช่องเชิงกราน
การคลอดล่าช้า
การดูแลรักษา
V/E, F/E
C/S
ช่องทางคลอดอ่อนผิดปกติ (abnormal soft passage)
สาเหตุ
ช่องคลอดตีบแคบหลังการบาดเจ็บหรอือักเสบการแข็งตึงของฝีเย็บ
ช่องคลอดตับ (vaginal stenosis) ช่องคลอดมีผนังก้ัน (septatevagina) หรือมีเน้ืองอก
ปากมดลูกบวม (cervical edema)
ทรงมดลูกผิดปกติ คว่ำหน้า/คว่ำหลัง
เนื้องอกรังไข่ อาจรุกรามเข้ามาในอุ้งเชิงกราน
ความผิดปกติของทารกในครรภ์ (abnormal passengers)
1.ความผิดปกติเกี่ยวกับส่วนนำทารก (abnormal presentation
ทารกส่วนนำเป็นก้น (breech presentation)
การวินิจฉัย
ตรวจท้อง: ยอดมดลูกคลาได้ก้อนกลมแข็ง+ballottement และคลำได้ก้อนนุ่มเหนือหัวหน่าว
ฟังFHSสูงกว่าระดับสะดือ
การดูแลรักษาทารกท่าก้น
พบท่าก้น GA<32 wk. ให้ANCปกติและติดตามประเมินท่าทุกคร้ังที่มา ANC
GA>32 wk. ควรตรวจด้วย U/S เพื่อยืนยันท่า+เลือกวิธีการช่วยคลอด
มารดาและทารกไม่พบภาวะผิดปกติแพทย์อาจทา external cephalic version +คลอดเอง หรือถ้าไม่หมุนก็คลอดท่าก้น
C/S
การทำคลอดท่าก้น Breech Presentation
Spontaneous breech delivery
Breech assisting vaginal delivery มี 2 วิธี
Breech assisting --- เริ่มช่วยตอนเด็กเอาก้นออกแล้ว
Total breech extraction --- ล้วงจากข้างใน
ทารกส่วนนาเป็นหัวไหล่/ทารกแนวขวาง (shoulder presentation/transverse lie)
การวินิจฉัย
ตรวจท้อง HOF ค่อนข้างต่ำ ท้องขยายออกข้าง
คลำศีรษะได้ท่ี iliac fossa ได้ก้นด้านตรงข้าม
FHS สูงหรือต่ำกว่าสะดือเล็กน้อย
PV อาจพบกระดูกซี่โครงกระดูกหน้าอก สะบัก ไหปลาร้า ต้นแขน/ซอกรักแร้ อาจพบมือแขนโผล่ออกมา
ultrasound
การดูแลรักษาทารกท่าขวาง
อาจทา external cephalic version + คลอดเอง
ถ้าน้ำคร่ำแตก/เจ็บครรภ์ >> C/S เป็นวิธีที่ปลอดภัยท่ีสุด
ทารกมีส่วนนาร่วม (compound presentation)
การวินิจฉัย
PV : พบแขน/ขาอยู่ข้างส่วนนำ
การดูแลรักษา
ติดตามความก้าวหน้าในการคลอด+เฝ้าระวัง
ทารกสามารถดึงกลับเข้าไปเอง แต่หากไม่ผู้ดูแลอาจ ใช้นิ้วดันส่วนที่ยื่นลงมาขึ้นไป พร้อมกับกดที่ยอดมดลูก เพื่อให้ศีรษะลงมาในช่องเชิงกราน
ถ้าสายสะดือย้อย, fetal distress ให้ประเมิน FHS+ให้ O2 + เตรียม C/S
ความผิดปกติเก่ียวกับท่าทารก (abnormal position)
ทารกมีส่วนนำเป็นศีรษะ แต่ส่วนท้ายทอยไม่ได้อยู่ด้านหน้าของช่องเชิงกราน
สาเหตุ
Hypotonic UT
Contracted
pelvis
ท่าท้ายทอยอยู่ด้านหลัง (occiput posterior position: OPP)
ท่าท้ายทอยคงอยู่ด้านหลัง (persistent occiput posterior position: POPP)
การวินิจฉัย
คลำท่าทารกได้ไม่ชัด /คลำหลังค่อนไปทางสีข้าง /แขน ขาบริเวณกลางท้อง
PV พบกระหม่อมหลังอยู่ทางด้านหลัง/เอียงซ้ายขวา
การดูแลรักษา
รอให้ศีรษะหมุนเองแต่อาจใช้เวลานาน
ตัดฝีเย็บให้กว้าง
V/E, F/E, C/S
ท่าท้ายทอยอยู่แนวขวาง (occiput transverse position: OTP/deep transverse arrest of head
การวินิจฉัย
คลำได้แขนขาอยู่บริเวณด้านข้างของหน้าท้อง
FHS ค่อนไปทางสีข้างมารดา
PV รอยต่อแสกกลางอยู่แนวขวาง+ขม่อมอยู่ด้านข้าง/คลำไม่ได้
การรักษา
เหมือน OPP
ความผิดปกติเก่ียวกับทรงของทารก (abnormal attitude)
สาเหตุ
เชิงกรานแคบ
ผนังหน้าท้องหย่อน
ทารกแฝด
ทารกตัวโต
ทารกไม่มีสมอง
การดูแลรักษา
ตรวจว่ามีช่องเชิงกรานแคบ? ถ้าไม่แคบให้คลอดทางช่องคลอด
Monitor FHS
ท่า Mento-anterior--->คลอดเองได้ เพราะเด็กจะ Flex หัวลงตาม Pelvis
ท่า Mento-posterior / หน้าผากเป็นส่วนนำจะคลอดไม่ได้ >> C/S only
ความผิดปกติเก่ียวกับ engagement (abnormal engagement)
ส่วนนำ ท่า และทรงปกติ แต่มีการ engagement ผิดปกติ
ความผิดปกติเกี่ยวกับ asynclitism (abnormal asynclitism)
ท่าและทรงปกติ แต่มีการengagement ผิดปกติ โดยตะแคงเอา parietal bone ชิดไป ด้านใดด้านหนึ่ง
6.ความผิดปกติในการเจริญเติบโตของทารกในครรภ์ (abnormal development of fetus)
Macrosomia
Hydrocephalus
large fetal abdomen
Anencephaly
การดูแลรักษา
ดูแลให้รับสารอาหารและธาตุเหล็กอย่างเพียงพอ
ติดตามNST, BPP ทุกสัปดาห์ ช่วง 28-32 สัปดาห์
ประเมินภาวะแทรกซ้อน
ดูแลให้ได้รับการคลอดอย่างเหมาะสม>>ตัวเล็กคลอดเอง,C/S
Monitor FHS
ระวังในการใช้ oxytocin เพราะมดลูกแตกได้
หนีบสายสะดือเมื่อคนแรกคลอด ป้องกันการถ่ายเทเลือด
ความผิดปกติของสภาพร่างกายของมารดา (abnormal physiological)
การวินิจฉัย
มีประวัติโรคประจำตัว
ใช้ระยะเวลาในการเบ่งคลอดยาวนาน
มีสีหน้าอ่อนเพลีย ริมฝีปากแห้ง
ไม่มีแรงในการเบ่งคลอด
การรักษา
ดูแลOn IV
Monitor FHS ในระยะคลอด
F/E, V/E
C/S
ความผิดปกติของสภาพจิตใจ (abnormal psychological)
การวินิจฉัย
ไม่มีประสบการณ์/ประสบการณ์คลอดท่ีไม่ดี
เผชิญปัญหาไม่เหมาะสม
ไม่พร้อมในการต้ังครรภ์
ร้องไห้ครวญคราง/พฤติกรรมก้าวร้าว
การดูแลรักษา
ให้คำแนะนำเบ่งคลอดท่ีถูกวิธี
ปลอบประโลม ให้กำลังผู้คลอด
Monitor FHS>>fetal distress>> C/S
ความผิดปกติท่าของมารดาระหว่างคลอด (abnormal of the maternal position during labor and birth)
ท่าของสตรีในระยะที่สองของการคลอดโดยไม่ใช้ยาระงับความรู้สึก
ท่าในแนวดิ่งกับเวลาในระยะที่2ของการคลอดในกลุ่มตัวอย่างครรภ์แรกและ ครรภ์หลังไม่มีความสัมพันธ์กัน
ท่าในแนวดิ่งสามารถช่วยลดการใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอดและการตัดฝีเย็บ ได้อย่างมีนัยสาคัญทางสถิติ (95%CI) และทารกหลังคลอดมีอัตราความผิดปกติลดลง
อย่างมีนัยสาคัญทางสถิติ (95%CI)
นางสาวประภัสสร แวทไธสง 62105531 Sec1
