Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลมารดา ทารก ที่มีความผิดปกติของปัจจัยการคลอด - Coggle Diagram
การพยาบาลมารดา ทารก ที่มีความผิดปกติของปัจจัยการคลอด
ความหมาย
เป็นการคลอดผิดปกติทุกรูปแบบโดยที่ความก้าวหน้าในการคลอดล่าช้าหรือไม่เป็นไปตาม Labour curve
รูปแบบความผิดปกติของการคลอด
Latent phase
(1-4 cm)
prolong
ครรภ์หลัง > 14 hr
ครรภ์แรก > 20 hr
Acceleration phase and Maximum slope
(4-8 cm)
Protracted active-phase dilatation
ครรภ์หลัง < 1.5 cm./hr
ครรภ์แรก < 1.2 cm./hr.
Secondary arrest of dilatation
ครรภ์แรก > 2 hr
ครรภ์หลัง > 2 hr
Deceleration phase (8-10 cm.)
Prolonged deceleration phase
ครรภ์แรก > 3 hr
ครรภ์หลัง > 1 hr
Protracted descent
ครรภ์แรก < 1 cm./hr
ครรภ์หลัง < 2 cm./hr
Arrest of descent
ครรภ์แรก,ครรภ์หลัง
No descent
Second stage of labour
-Prolong second stage without epidural anesthesia
ครรภ์แรก > 2 hr
ครรภ์หลัง > 1 hr
ภาวะแทรกซ้อน
ด้านมารดา
การติดเชื้อ
การฉีกขาดของช่องทางคลอด
การตกเลือด
เกิดความเครียดและความอ่อนล้า
ภาวะแทรกซ้อนระยะยาว
กระบังลมหย่อน
รูติดต่อผิดปกติที่ช่องทางคลอด
ด้านจิตใจ
ทุกข์ทรมาน
ด้านลูก
Fetal distress
การติดเชื้อ
ฺBirth injury
Neonatal complication
การคลอดผิดปกติ
Dystocia
Prolonged labor
Obstructed labor
สาเหตุ
abnormal power
hypertonic uterine dysfunction
การหดตัวแรงดันมากกว่า 60
มดลูกหดรัดตัวไม่ประสานกัน
(incoordinate contraction)
ให้คลอดอย่างเหมาะสม
ให้สารน้ำตามแผนการรักษา
ดูแลให้ได้รับยาแก้ปวดและได้พักผ่อน
ดูแลปลอบโยนให้กำลัง
มดลูกหดรัดตัวแบบไม่คลาย
tetanic contraction
แข็งตึงตลอดเวลา หดรัดตัวถี่และนาน ระยะพักสั้น
ดูแลรักษา
ดูแลให้ได้รับการรับการคลอดที่เหมาะสม
ปรับลดหรือหยุดให้ยา Oxytocin
มดลูกหดรัดตวเป็นวงแหวน
รอยวงแหวนเกิดขึ้นระหว่าง กล้ามเนื้อส่วนบนและส่วนล่าง
ดูแลให้ C/S
ยาระงับปวด
วงแหวนรัดรอบตัวทารก
hypotonic uterine dysfunction
แรงดัน < 25 mm.Hg D<40" I>3'
ความถี่ในการหดรัดตัว<3ครั้ง ใน 10 นาที
การดูแลรักษา
สวนปัสสาวะทิ้ง
การให้สารน้ำ
การให้ยาลดปวด
ให้กำลังใจ
ประเมิน CPD
เจาะถุงน้ำคร่ำ
คลอดด้วยวิธีที่เหมาะสม
ความผิดปกติของแรงเบ่ง
inadequate voluntary expulsive force
แรงเบ่งไม่พอที่จะทำให้ส่วนนำเคลื่อนต่ำอย่างรวดเร็ว+ก้มหน้า+หมุนศรีษะทารก จากการเบ่งที่ไม่ถูกต้องเป้นต้น
การดูแล
แนะนำวิธีเบ่งคลอดที่ถูกต้อง
จัดท่า/พักผ่อน
IV
หัตถการช่วยคลอด
abnormal passage
Bony passage
ช่องเข้าแคบ pelvic inlet contraction
AP< 10 cm
Transverse < 12 cm
Oblique < 12 cm
diagonal conjugate < 11.5 cm
ดูแลอย่างใกล้ชิด
ระวังมดลูกแตก
พิจารณาทำ C/S
2.ช่องกลางแคบ midpelvic contraction
ischial spine ยื่นนูน
กระดูกเชิงกรานด้านข้างสอบนูนเข้าหากัน
แคบไม่มากให้คลอดเอง
เลี่ยงยากระตุ้น UC
ใช้ V/E มีความปลอดภัยมากกว่า F/E
แคบมาก C/S
ช่องทางออกแคบ pelvic outlet contraction Fully dilate เมื่อเบ่งจะเคลื่อนต่ำแต่เมื่อหยุดเบ่งจะถอยกลับ
ช่วยตัดฝีเย็บให้กว้างๆ
เชิงกรานผิดปกติทุกส่วน general pelvic contraction
PV : ส่วนนำทารกไม่เคลื่อนผ่าน
การคลอดล่าช้า
V/E,F/E
-C/S
ช่องทางคลอดอ่อนผิดปกติ
abnormal soft passage
ช่องคลอดตีบแคบ
ช่องคลอดตัน
ปากมดลูกบวม
ทรงมดลูกผิกปกติ
เนื้องอกรังไข่
abnormal passengers
abnormal presentation
breech presentation
ตรวจท้อง : ยอดมดลูกคลำได้ก้อนกลมแข็ง+ballottement และคลำได้ก้นนุ่มเหนือหัวหน่าว ฟัง FHS สูงกว่าระดับสะดือ
พบท่าก้น GA<32 wk. ANC ประเมินทุกครั้งที่มา
GA>32 wk U/S ยืนยันท่า+เลือกการคลอด
หากมารดาและทารกไม่ผิดปกติ อาจทำ external cephalic version+คลอดเอง
คลอดท่าก้น
C/S
Spontaneous breech delivery
Breech assisting vaginal delivery
Breech assisting
Total breech extraction
shoulder presentation
ตรวจท้อง HOF ค่อนข้างตำ ท้องขยายออกข้าง
คลำศีรษะได้ที่ iliac fossa ได้ก้นตรงข้าม
FHS สูงหรือต่ำกว่าสพดือเล็กน้อย
PV อาจพบกระดูกซี่โครงกระดูกหน้าอก
U/S
อาจทำ external cephalic version + คลอดเอง
หากน้ำคล่ำแตก/เจ็บครรภื > C/S
compound presentation
PV: พบแขน/ขาอยู่ข้างส่วนนำ
ติดตามความก้าวหน้า+เฝ้าระวัง
ทารกสามารถดึงกลับเข้าไปเอง แต่หากไม่ดูแลอาจใช้นิ้วดันส่วนที่ลงมาขึ้นไป พร้อมกับกดที่ยอดมดลูกเพื่อให้ศีรษะลงมาในช่องเชิงกราน
ถ้าสายสะดือย้อย, Fetal distress,ให้ประเมิน FHS+ให้O2+เตรียม C/S
abnormal position
ทารกมีส่วนนําเป็นศรีษะ แต่ส่วนท้ายทอยไม่ได้อยู่ด้านหน้าของช่องเชิงกราน
occiput transverse position/deep transverse arrest of head
คลำท่าทารกได้ไม่ชัด/คลำหลังค่อนไปทางสีข้าง/แขนขาบริเวณกลางท้อง
PV พบกระหม่อมหลังอยู่ทางข้างหลัง/เอียงซ้ายขวา
การดูแลรักษา
รอให้ศรีษะหมุนเองแต่อาจใช้เวลานาน
ตัดฝีเย็บให้กว้าง
V/E ,F/E,C/S
occiput transverse position
รอยต่อแสกกลางอยู่ในแนวขวางท้ายทอยอยู่ด้านข้าง+ไม่หมุนอีก 90 องศา อย่างน้อย 1 ซม.
abnormal attitude
Brow presentation
-PV พบ 2 Fontanelles พอกัน
C/S only
LMA RMT MP
ตรวจสอบว่าเชิงกรานแคบหรือไม่ ถ้าไม่แคบให้คลอดทางช่องคลอด
Monitor FHS
ทำ Mento-anterior คลอดเองได้ เพราะเด็กจะ Flex หัวลงตาม Pelvis
ทำMento-posterior /หน้าผากเป็นส่วนนำจะคลอดไม่ได้ >> C/S only
abnormal engagement
position occipitalis pubica
ทารกมีการ Emgagement โดยหันท้ายทอยไปทางด้านหน้าตรงๆ
position occipitalis sacralis
ทารกมีการ engagement โดยหันท้ายทอยไปทางด้านหลังตรงๆ โดย saggittal suture จะขนานกับแนวเชิงกราน
abnormal asynclitism
ท่่าและทรงปกติแต่มีการ Engagement ผิดปกติ โดยตะแคงเอา Parietal bone ชิดไปด้านใดด้านหนึ่ง
abnormal development of fetus
Macrosomia
C/S : HOF>= 37 cms
Hydrocephalus
เจาะดูดน้ำออกแล้วคลอดเอง
large fetal abdomen
พบก่อนคลอด C/S
การคลอดก้าวหน้าเจาะดูดน้ำออก
Multifetal gestation
ดูแลได้รับสารอาหารและธาตุเหล็กอย่างเพียงพอ
ติดตามNST, BPP ทุกสัปดาห์ ช่วง 28-32 สัปดาห์
ประเมินภาวะแทรกซ้อน
ดูแลให้ได้รับการคลอดอย่างเหมาะสม
Monitor FHR
ระวังในการใช้ Oxytocin เพราะมดลูกแตก
หนีบสายสะดือเมื่อคนแรกคลอด ป้องกันการถ่ายเทเลือด
abnormal physiological
มีโรคประจำตัว
ใช้เวลาในการเบ่งคลอดยาวนาน
มีสีหน้าอ่อนเพลีย ริมฝีปากแห้ง
ไม่มีแรงในการเบ่งคลอด
ดูแล On IV
Monitor FHS ในระยะคลอด
F/E, V/E
C/S
abnormal of the maternal position during labor and birth
abnormal psychological
ร้องไห้ ครวญคราง เอะอะโวยวาย ก้าวร้าว
มีประสบการณ์การคลอดไม่ดี/ไม่ดี
ไม่พร้อมตั้งครรภ์
แนะนำการเบ่งอย่างถูกต้อง
ปลอดประโลม
Monitor FHS
cephalopelvic disproportion: CPD
Inlet
station อย่างน้อย -1
midpelvis
station อย่างน้อย 0
Shoulder dystocia
ศีรษะทารกคลอดแล้วแต่ไหล่ยังไม่คลอดนาน > 1 นาที
turtle sign
Call for help, Empty bladder
Deep mediolateral episiotomy
McRobert’s maneuver
Suprapubic pressure
Wood,s corkcrew maneuver
Rubin’s maneuver
คลอดไหล่หลัง
Zavanelli maneuver