Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

สตรีตั้งครรภ์ - Coggle Diagram

- - - - ตรวจพบการหดรัดตัวตรวจพบการหดรัดตัวของมดลูกสม่ำเสมอมากกว่าหกครั้งใน 1 ชั่วโมง
      - มีการเปลี่ยนแปลงของปากมดลูก คือ มีการเปิดของปากมดลูก 2 เซนติเมตรขึ้นไป หรือมีการบางของปากมดลูก
      - มีอาการปวดทวงบริเวณท้องน้อย ปวดหลัง มีมูกหรือตกขาวเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง
    - - การวินิจฉัยภาวะ PPROM
        
        ด้วยการใส่ Speculum พบว่าจะมีน้ำในปากล่างของ Speculum ( น้ำคร่ำที่อนู่บริเวณ posterior fornix ของช่องคลอด)
        
        หากใส่ Speculum แล้วไม่เห็นน้ำคร่ำให้สตรีตั้งครรภ์ไอ 2-3 ครั้งจะพบว่ามีน้ำไหลออกจากปากมดลูก
        
        นำน้ำคร่ำที่ได้ไปตรวจสอบเพื่อยืนยันว่ามีน้ำคร่ำไหลออก
        
        การทดสอบค่า pH ด้วย nitrazine paper test ซึ่งน้ําคร่ำมี pH ประมาณ 7 หรือเป็น ด่างอ่อนๆ ทําให้กระดาษเปลี่ยนเป็นสีน้ําเงิน
        
        Fern test เก็บตัวอย่างน้ําในช่องคลอด ป้ายบนแผ่นกระจกสไลด์ ทิ้งไว้ให้แห้ง แล้วนําไป ส่องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ น้ําคร่ำ จะเห็นการตกผลึกของ NaCl เป็นรูปใบเฟิร์น
  - - - ติดเชื้อในระบบสืบพันธ์เช่นหนองใน
      - พันธุกรรม
      - มีประวัติการแท้ง
      - มีประวัติเลือดออกระหว่างตั้งครรภ์
      - ตั้งครรภ์โดยใช้เทคโนโลยีช่วยเจริญพันธุ์
      - มีความผิดปกติของมดลูกและปากมดลูก
      - มีภาวะน้ำเดิน
      - ทารกพิการตั้งแต่กำเนิด
  - - - กระตุ้น hypothalamic-pituitary-adrenal axis
        
        หลั่ง Cortisol
        
        กระตุ้นรกสร้าง PG, CHR เพิ่มขึ้น
        
        มีอาการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
        
        PG กระตุ้นปากมดลูก
        CHR กระตุ้นต่อมหมวกไตหลั่ง PG
  - - - • ไม่ยับยั้งการเจ็บครรภ์คลอด
        • ไม่ให้คอร์ติโคสเตียรอยด์
    - - • Tocolysis
        • ให้ Corticosteroid (28-32)
        • GBS Prophylaxis
        • ส่งต่อ Ped.
    - - • Normal labor
        • Tocolysis ถ้า NICU ไม่พร้อม
        • GBS Prophylaxis
    - - Magnesium sulfate
        
        การออกฤทธิ์ ลดแคลเซียมในเซลล์ทำให้มีการคลายตัว
        ผลข้างเคียง กดการหายใจ ใจเต้นผิดจังหวะ
      - Beta adrenergic receptor agonist
        
        การออกฤทธิ์ ลดการหดตัวของมดลูก
        ผลข้างเคียง มือสั่น ใจสั่น pulmonary edema
        ห้ามใช้ในสตรีดังนี้ โรคหัวใจ,Tachycardia,hyperthyroidism,DM uncontrol,Hypertension,ครรภ์แฝด แฝดน้ำ, severe hypovolemia,รกเกาะต่ำ
      - Prostaglandin inhibitor
        
        การออกฤทธิ์ ยับยั้งการเปลี่ยนแปลง arachdonic acid ไปเป็น PG
        ผลข้างเคียง N/V มึนศีรษะ
        ข้อห้ามใช้ asthma, CVD, Renal dysfunction, CHD, GA >32 wks
      - Calcium channel blocker
        
        การออกฤทธิ์ ลดแคลเซียมในเซลล์ ทำให้มดลูกคลายตัว
        ผลข้างเคียง N/V,Hypotension
    - - DFIU
        
        Lethal fetal anormaly
        
        NST non reactive
        
        มารดามี Severe eclampsia, eclampsia
        
        มารดามีเลือดออก ร่วมกับมีการเปลี่ยนแปลงของระบบหัวใจและไหลเวียนเลือด
        
        Chorioamnionitis
        
        PPROM กรณีที่ติดเชื้อ
        
        มารดามีภาวะแทรกซ้อนที่ห้ามให้ยา
    - - ลด RSD
        ลด IVH
        ลด Mortality rate
      - ใช้ใน GA 24-34 wks
  - - - • ให้ข้อมูลเกี่ยวกับความสำคัญเหตุผลความจำเป็นที่จะต้องได้รับยารวมไปถึงผลข้างเคียงเพื่อให้สตรีปฏิบัติตัวได้ถูกต้อง
        • อธิบายถึงภาวะสุขภาพการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ที่อาจจะเกิดขึ้นของผู้ป่วยและทารกในครรภ์และผลการตรวจค้นหาสาเหตุการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
        • ให้ข้อมูลการพยากรณ์ภาวะสุขภาพ เช่น ความรุนแรงของภาวะเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดสามารถรักษาได้ สามารถรักษาได้หรือไม่ มีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำได้หรือไม่
        • ให้กำลังใจเปลี่ยนเสร็จตั้งครรภ์
        • เปิดโอกาสให้สตรีตั้งครรภ์ได้ซักถามข้อสงสัยเกี่ยวกับข้อมูลการรักษาและการเจ็บป่วย
    - - • ดูแลให้นอนพักให้เพียงพอและ สร้างบรรยากาศที่สงบและผ่อนคลายมีการนอนพัก
        • จะสิ่งแวดล้อมให้สะอาดและสวยงาม เพื่อเพิ่มความสดชื่น และลดความเบื่อหน่ายของสตรีตั้งครรภ์
        • จัดสิ่งแวดล้อมในห้องคลอดให้เอื้ออำนวยต่อความสะดวกในการทำกิจวัตรประจำวัน
        • พูดคุยทักทายผู้ป่วยด้วยใบหน้าที่เป็นมิตรเพื่อสร้างความรู้สึกอบอุ่นและผ่อนคลาย
        • ส่งเสริมให้ทำกิจกรรมที่ผ่อนคลายความเครียดไม่ส่งผลต่อการหดรัดตัวของมดลูก
    - - • สำรวจพฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้ป่วย
        • จัดอาหารให้ตรงกับความต้องการของผู้ป่วย
        • จัดทำโปรแกรมดูแลภาวะผู้ชนะการของผู้ป่วยร่วมกับครอบครัว
        • สนับสนุนให้ครอบครัวโดยเฉพาะสามีเข้ามาร่วมวางแผนและจัดเมนูอาหาร
        • แนะนำให้ผู้ป่วยประเมินภาวะโภชนาการของตนเองด้วยการบันทึกข้อมูล/รายการประเภทของอาหารที่ได้รับในเมนูอาหารประจำวัน
        • ให้อมลูกกวาดรถสมุนไพรเพื่อบรรเทาอาการคลื่นไส้อาเจียน
        • ให้ความรู้และดูแลความสะอาดของช่องปากและฟัน
    - - • ส่งเสริมระบบ family Support หรือ social support
        • สนับสนุนการเยี่ยมผู้ป่วยของครอบครัวให้สามารถเข้าเยี่ยมขณะรับการรักษาได้ตามความเหมาะสม โดยมีระบบการติดต่อครอบครัวและสอบถํามควํามต้องการในการเข้าเยี่ยม
        • จัดสถานที่ห้องคลอดให้มีความสงบและเป็นส่วนตัวเพื่อเปิดโอกาสให้ผู้ป่วยได้พูดคุย ระบายความรู้สึกต่างๆ
        • เตรียมความพร้อมของครอบครัวก่อนเข้าเยี่ยมผู้ป่วย โดยกานให้ข้อมูลเบื้องต้นเกี่ยวกับ การดูแลรักษา การพยาบาล แนะนําและอธิบายวิธีช่วยเหลือในการทํากิจกรรมของผู้ป่วย
        • แนะนำให้ใช้แนะนำให้ใช้สิทธิ์การรักษา และประโยชน์จากแหล่งสนับสนุนด้านค่ารักษาพยาบาล
    - - • ประเมินความพร้อมสำหรับการเรียนรู้ และจัดให้บุคคลที่มีความสำคัญต่อการเรียนรู้ เช่น สามี หรือบุคคลในครอบครัว เข้าร่วมรับฟังหรือมีส่วนร่วม เพื่อเป็นแรงเสริมการเรียนรู้
        • แนะนำการปฏิบัติตนที่ถูกต้อง ได้แก่ พักผ่อน ไม่ทำงานหนัก ไม่ยกของหนัก ไม่ขึ้นลง บันไดสูงๆ ไม่ยืนหรือเดินนานๆ ไม่เดินทางไกล งดการร่วมเพศ งดการกระตุ้นบริเวณหัวนม
        • แนะนำให้สังเกตอาการเตือนของการเจ็บครรภ์ เช่น มดลูกหดรัดตัวถี่มากกว่า 4 ครั้ง ใน 1 ชั่วโมง มีน้ำหรือมูกเลือดออกจากทางช่องคลอด หากเกิดอาการปวดท้อง ปวดหน่วงในช่องคลอด ปวดหลัง ปวดเอว ควรรีบมาพบแพทย์ทันที เนื่องจากมี โอกาสเจ็บครรภ์ซ้ำได้
        • แนะนำวิธีรับประทานยาให้ตรงเวลา และสังเกตฤทธิ์ข้างเคียงของยา ได้แก่ ใจสั่น หน้ามีด วิงเวียนศีรษะ หายใจลำบาก บวม ท้องอีด กล้ามเนื้ออ่อนแรง และสอนให้จับ ชีพจรตนเอง ถ้าชีพจรเร็วกว่า 120 ครั้งต่อนาที ให้หยุดรับประทานยาไว้ก่อนและให้นอนพักผ่อน
        • มาตรวจตามนัดอย่างเคร่งครัด
      - สาธิตและแนะนำการปฏิบัติตัวเมื่อมีอาการเตือนของการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนด
        
        • ผ่อนคลายความวิตกกังวล นอนพักทันทีในท่านอนตะแคงซ้าย โดยใช้หมอนหนุน หนึ่งใบ อาจใช้หมอนหนุนบริเวณหลังเพื่อให้รู้สึกสบายขึ้น
        • หนึ่งใบ อาจใช้หมอนหนุนบริเวณหลังเพื่อให้รู้สึกสบายขึ้น ของการหดรัดตัวของมดลูกใน 1 ชั่วโมง และระยะเวลาที่มดลูกหดรัดตัวในแต่ละครั้ง ถ้า ดลูกหดรักตัว 4 ครั้งขึ้นไป หรือมีอาการเจ็บครรภ์คลอดให้มาโรงพยาบาล
- - - - การตรวจโดยใช้เครื่องมือถ่างขยายช่องคลอด (sterile speculum examination) เพื่อดูว่ามีน้ำคร่ำไหลออกมาจากปากมดลูกจริงหรือไม่
        
        ㆍ ถ้าถุงน้ำคร่ำแตก หรือรั่วจริง จะเห็นน้ำคร่ำชังอยู่ในช่องคลอด บริเวณ posterior fornix
      - ทดสอบโดยการให้ผู้คลอดไอ (cough test หรือเบ่งลงกันเบาๆ (valsalua test)
        
        ㆍ เห็นน้ำไหลออกมาจากปากมดลูก หรือพบน้ำขังอยู่ในช่องคลอด
      - ประเมินอาการและอาการแสดงของการติดเชื้อ
        
        • มีกดเจ็บที่มดลูก น้ำคร่ำมีสี หรือกลิ่นผิดปกติ
      - ห้ามตรวจภายในด้วยนิ้วมือ (diaital examination) เพื่อลดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ ยกเว้นในรายที่มีอาการเจ็บครรที่คลอด หรือมีแผนชักนำการคลอด โดยให้คลอดภายใน 24 ชั่วโมง
    - - . Nitrazine paper test: ทดสอบความเป็นกรด-ต่างของน้ำในช่องคลอด หรือที่ปากมดลูก โดยการนำน้ำในช่องคลอดมาหยดลงบนกระดาษไนทราน ซึ่งเป็นสีเหลือง
        
        ㆍ ถ้าเป็นน้ำคร่ำกระดาษจะเปลี่ยนเป็นสีน้ำเงิน (ผลบวก เนื่องจากน้ำคร่ำมีฤทธิ์เป็นต่าง
        
        ㆍ ถ้าเป็นปัสสาวะ เมื่อก หรือมูกในช่องคลอด กระดาษจะไม่เปลี่ยนสี หรือเปลี่ยนเป็นสีเขียวเนื่องจากมีฤทธิ์เป็นกรด
      - Fern test การนำน้ำในช่องคลอดมาป่ายบนแผ่นสไลด์ ทิ้งไว้ให้แห้ง ประมาณ 5-7 นาที แล้วส่องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ จะเห็นผลึกของโชเตียมคลอไรด์ที่อยู่ในน้ำคร่ำเป็นรูปคล้ายใบเฟีร์น
        
        ㆍ การตรวจวิธีนี้ ใช้ด้ตั้งแต่อายุครรภ์ 12 สัปดาห์ขึ้นไป
        
        ㆍ ให้ผลลบลวงได้ ถ้าถุงน้ำคร่ำแตกนานเกิน 24 ชั่วโมง หรือมีมูกเลือด หรือมีขี้เทาปน
      - Nile blue test โดยนำน้ำในช่องคลอด 1 หยด ผสมกับ 0.1% Nile blue sulfate 1 หยดลงบน แผ่นสไลด์ ปิดด้วย cover slip ลนไฟเล็กน้อย แล้วส่องดูด้วยกล้องจุลทรรศน์ ถ้าเป็นน้ำคร่ำ จะพบเซลล์ไขมันของทารติดสีแสต ไม่มีนิวเคลียส ส่วนเซลล์อื่นจะติดสีน้ำเงิน
        
        การตรวจนี้ไม่มีผลบวกลวง มีผลลบลวงไต้หากตรจในอายุครรภ์น้อยกว่า 32-3เซลล์ไขมันของทากปริมาณน้อย
    - - ตรวจดูปริมาณน้ำคร่ำด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง หากพบปริมาณน้ำคร่ำเหลือน้อยมาก (severe Oligohydramnios) ร่วมกับมีประวัติถุงน้ำคร่ำแตกอย่างชัดเจน จะช่วยการวินิจฉัยได้แม่นยำมากขึ้น
  - - - เสี่ยงต่อการติดเซื้อในโพรงมดลูก
      - เพิ่มอุบัติการณ์การผ่าตัดคลอดทางหน้าท้อง
      - ผลกระทบระยะยาว คือ ติดเชื้อในกระแสเลือด (sepsis) ติดเชื้อที่เยื่อบุโพรงมดลูกหลังคลอด (endometrits) และติดเซื้อที่ตัวมดลูก (metrtis)
    - - ผลกระทบในระยะเฉียบพลัน คือ เสี่ยงต่อการเกิตภาวะสายสะดือย้อย (prolapsed cord) ะตือถูกกติ (cord compression) และทารกในครรภ์ขาตออกซิเจน (fetal distress)
      - ผลกระทบในระยะต่อมา คือ เสี่ยงต่อการเจ็บครรภ์และคลอดก่อนกำหนด เพิ่มอัตราทารถตายปริกำเนิต (perinatal mortalty) และอัตราเจ็บป่วยทุพพลภาพ (perinatal morbidity)
      - เพื่มความเสี่ยงต่อการติตเชื้อในกระแสเลือด (neonatal sepsis)
      - ภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ จากการคลอดก่อนกำหนด ได้แก่ กาวะขาดออกซิเจน เยื่อหุ้มสมอง อักเสบ เลือดออกในสมอง ปอดขยายตัวได้น้อย เกิดกลุ่มอาการหายใจลำบากในทารก และ น้ำคร่ำน้อย
  - - - ㆍ ในรายที่มีน้ำเดินเกิน 12 ชั่วโมง หรือมี chorioamnionitis แพทย์จะชักนำการคลอด ร่วมกับให้ ยาปฏิซีวนะแบบ broad spectrum
      - . กรณีที่มีน้ำเดินไม่ถึง 12 ชั่วโมง ให้การดูแลแบบ expectant ร่วมกับให้ยาปฏิชีวนะ เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
      - • สถานพยาบาลที่ไม่สามารถให้การดูแลทารกน้ำหนักน้อยกว่า 2,500 กรัมได้ ให้ส่งต่อมารดา ไปยังสถานพยาบาลที่มีประสิทธิภาพในการดูแลทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อย
    - - ㆍ ให้การดูแลแบบ expectant โดยตรวจวัดสัญญาณชีพและ CBC ทุกวัน
      - • เฝ้าระวังทารถในครรภ์ ตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงเพื่อวัดปริมาณน้ำคร่ำสัปดาห์ละ 2 ครั้ง
      - ㆍ ให้ยาสเตียรอยต์แบบครั้งเดียว
      - ให้คลอดเมื่อตรวจพบว่ามี chorioamniontis, non-reassuring fetal testing. placental abruption, advanced labor หรือเมื่ออายุครรภ์ครบ 34 สัปดาห์
      - • ประเมินสุขภาพมารดา ได้แก่ วัดสัญญาณชีพ ตรวจร่างกายทั่วไปเบื้องต้น และตรวจครรภ์
      - ㆍประเมินสุขภาพของทารกในครรภ์ โดยการฟัง FHร ด้วยหูฟัง เครื่อง Doptone หรือตรวจ cardiatocography ร่วมกับตรวจการหครัดตัวของมดลูก
      - ตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง ดูความผิดปกติท่าและส่วนนำของทารก ปริมาณน้ำคร่ำ สภาพรก ตลอดจนตัวมดลูก และอาจรวมถึงรังไข่ทั้งสองข้าง
      - แจ้งทีมผู้ดูแลการคลอดก่อนกำหนด ได้แก่ สูติแพทย์ กุมารแพทย์ พยาบาลห้องคลอดและ พยาบาลหน่วยทารกแรกเกิตรับทราบส่วงหน้า ในกรณีที่คาดว่าจะมีการคลอดก่อนกำหนด
  - - - • ได้รับความยินยอมจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
      - • สามารถติดตามเฝ้าระวังสุขภาพมารดาและทารในครรภ์ ภายใน 72 ชั่วโมง หลังออกจากโรงพยาบาล
      - • ผู้ป่วยเข้าใจดีถึงอาการและอาการแสดงของ chorioamnionitis
      - • ผู้ป่วยสามารถวัดอุณหภูมิกายได้วันละ 2 ครั้ง
      - • ผู้ป่วยสามารถมาพบแพทย์ตามนัตได้
    - - งดการทำงานหนัก การยกของหนัก และการยืนหรือเดินนานๆ
        
        นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ วันละ 6-8 ชั่วโมง และนอนกลางวัน วันละ 1-2 ชั่วโมง
        
        ล้างทำความสะอาดวัยะสืบพันธุ์ภายนอกทุกครั้งหลังเข้าห้องน้ำ และแช็ดให้แห้ง
        
        ทานอาหารให้ครบ 5 หมู่
        
        งดมีเพศสัมพันธ์
        
        สังเกตการดิ้นของทารก
        
        สังเกตอาการผิดปกติที่ต้องมาพบแพทย์ เช่น มีน้ำคร่ำออกมา น้ำคร่ำเหม็น
        
        เน้นย้ำการมาฝากครรภ์
        
        ให้คำแนะนำขจัดความเครียด
  - - - อธิบายสาเหตุ ปัจจัยเสี่ยง และผลกระทบของภาวะฤงน้ำคร่ำแตกก่อนการเจ็บครรภ์
      - แนะนำให้รับประทานอาหารที่มีไปรตีนและวิตามินสูง รวมถึงอาหารที่มีคุณค่าโภชนาการสูงเพียงพอ
      - แนะนำให้พักผ่อนอย่างเพียงพอ หลีกเสี่ยงการทำงานหนัก
      - แนะนำการดูแลรักษาความสะอาดของร่างกายและอวัยวะสืบพันธุ์
      - ดื่มน้ำให้เพียงพอ วันละ 6-8แก้ว (1,500-2,000 ml.)
      - ไม่กลั้นปัสสาวะ
      - งดการมีเพศสัมพันธ์ในรายที่มีความสี่ยงสูง
      - งดสูบบุหรี่ และการใช้สารเสพติดทุกชนิด
    - - ประเมินและบันทึกสัญญาณชีพมารดา FHS
        
        ให้ใส่ผ้าอนามัย พร้อมทั้งประเมินลักษณะ สี กลิ่น และปริมาณน้ำคร่ำ
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมตลูก
        
        ติดตามผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ
        
        ดูแลให้นอนพักบนเตียงให้มากที่สุด เพื่อลดการรั่วไหลของน้ำคร่ำ
        
        ดูแลทำความสะอาดอวัยวะลีบพันธุ์
        
        หลีกเลียงการตรวจภายใน
        
        ดูแลให้ได้รับยาตามแผ่นการรักษา
    - - ให้การพยาบาลตยยีดหลักปราศจากชื้อ
        
        แจ้งกุมารแพทย์เพื่อเตรียมช่วยเหลือทารกแรกเกิด
        
        เตรียมเครื่องมือและอุปกรณ์ช่วยคลอด รวมถึงอุปกรณ์ช่วยชีวิตทารก
    - - เน้นการพยาบาลเพื่อป้องกันการติดเชื้อในโพรงมดลูก และแผลฝีเย็บให้มากขึ้น