Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

Dàn ý bài Cảnh ngày hè - Coggle Diagram

- - - - Được sáng tác vào thời gian Nguyễn Trãi về quê sống ẩn dật . Cuộc sống thanh bình, giản dị đã giúp ông lắng nghe trọn vẹn nhịp sống của con người, của thiên nhiên và sáng tác nên bài thơ
    - - Tập thơ Quốc âm thi tập ,Mục Bảo kính cảnh giới, bài số 43
    - - Thể hiện vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên ngày hè
      - Tâm hồn chan chứa tình yêu thiên nhiên, đất nước, yêu đời, yêu nhân dân tha thiết của tác giả
- - - - " Rồi hóng mát thưở ngày trường"
      - " Ngày trường" : ngày dài
      - " Hóng mát" : hoạt động an nhàn, thư thái
      - => Tâm thế thảnh thơi, thư thái của vị thi sĩ Nguyễn Trãi một đời tận tâm vì đất nước, đây là khoảng thời gian an nhàn hiếm có
      - Thời gian : Tịch dương( hoàng hôn)
    - - " Hoè lục đùn đùn tán rợp giương / Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ / Hồng liên trì đã tiễn mùi hương.." / " Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương"
      - Trật tự không gian từ cao xuống thấp ( tán hoè -> sen), từ trong hiên nhà ra ao sen. Cảnh vật như tuôn trào sức sống sức mãnh liệt, rực rỡ
      - Hình ảnh hoè lục
        
        Nghe như sức mạnh trong cây đang đùn nhau và phun lên từng khối biếc, tán lá hòe thì
        “rợp giương” như cử lọng giương ô
        
        “Hoè lục, tán rợp là trong lề lối, đùn đùn là vọt ra ngoài: chất miêu tả khiến nghe nhưsức mạnh trong cây đang đùn nhau mà phun lên, phụt lên, mà từng làn, từng khối... đùn
        đùn quả là hiện đại, ngang, thô, nhưng chính xác, đầy chất sống” (Lê Trí Viễn)
      - Hình ảnh thạch lựu:
        
        Màu lục của lá hòe làm nổi bật màu đỏ của hoa thạch lựu
        
        Màu đỏ của hoa lựu không lặng lẽ tô son điểm sắc, cũng không lập lòe dậy nên vài
        đốm lửa mà nhất loạt phun thức đỏ, tựa như pháo hoa hừng sáng cả hiên nhà
      - Hình ảnh ao sen
        
        Từ dưới ao hoa sen tỏa sắc hồng chín ửng cùng mùi hương lan tỏa khắp không gian
      - Âm thanh tiếng ve
        
        Tiếng ve inh ỏi ( dắng dỏi) như một bản đàn làm cho hoàng hôn cũng trở nên náo
        nhiệt
        
        Có lẽ phải là một tâm hồn rộng mở, một điệu hồn náo nức thì mới có thể nghe tiếng
        ve inh ỏi, thành tiếng của một bản đàn “Cầm ve”
      - Nhận xét
        
        Thi sĩ bắt nhịp vận hành, sự xô đẩy hối thúc của tạo vật: Thảo mộc liên tục nối tiếp nhau từ cao xuống thấp, động thái liên tiếp từ trong ra ngoài, lá – hoa – hương tiếp ứng
        nhau, nhịp độ khẩn trương. Loài này đang trổ thì loài kia đã tiễn hô ứng nhau, chen
        bước nhau, gợi không khí tạo vật đang đua nhau phô sắc khoe hương.
        
        Hòe lục sắc lựu hương sen tiếp ứng nhau, ganh đua nhau, tạo nên vẻ xung mãn toàn
        thịnh của cảnh hè
        
        Cách dùng động từ “đùn đùn”, “giương”, “phun”, “tiễn” miêu tả sự ứa căng tràn đầy,
        không kìm lại được phải phun ra, đùn ra hết lớp này đến lớp khác
      - Nghệ thuật
        
        Thi trung hữu họa, thi trung hữu nhạc (trong thơ thì có hội họa, trong thơ có âm nhạc), cách sử dụng động từ mạnh, những hình ảnh đặc trưng, ấn tượng, qua ngôn
        ngữ miêu tả người đọc cảm nhận được sự vật động chứ không tĩnh…
        
        Cách ngắt nhịp 3 4 mới mẻ, độc đáo, gây ấn tượng và làm nổi bật cảnh vật chiều hè (
        theo nhịp bình thường trong thơ thất ngôn đường luật là nhịp 4 3
    - - “Lao xao chợ cá làng ngư phủ"
      - đời sống trải từ
        thấp đến cao
      - dùng nhiều từ Hán Việt như ngư phủ, cầm ve, tịch dương kết hợp nhuần nhuyễn với những từ thuần Việt tạo nên vẻ đẹp vừa mộc mạc, bình dị, vừa trang
        trọng tao nhã.
      - Cuộc sống được cảm nhận bằng âm thanh: Âm thanh từ làng chợ cá, của tiếng ve
        râm ran mỗi độ hè về.
      - sử dụng hai từ láy tượng thanh “lao xao” – âm thanh của những phiên chợ cá, “dắng dỏi” – diễn tả âm thanh của tiếng ve, kết hợp với nghệ thuật đảo cấu trúc câu
        nhằm nhấn mạnh những âm thanh bao trùm làng quê.
      - Chợ là hình ảnh điển hình của đời sống:
        
        +Buổi chợ đương đồng gợi cuộc sống sầm uất, phồn thịnh còn khi chợ tan, dã đám thểhiện một cuộc sống đương đi xuống. Chỉ cần nhìn vào diện mạo của chợ cũng có thể
        thấy được âm vang của đời sống
        
        Dân chài lưới trở thành lớp người bậc trên: Ngư phủ - một danh từ rất thơ mang đầy sự trân trọng xuất phát từ một cái tâm nhân hậu của một một nhà thơ yêu mến cái dân dã,
        quê mùa
      - Tiếng ve và lầu tịch dương
        
        Khi hoàng hôn buông xuống thì miền sơn cước, hay trốn chương đài cũng đều khó tránh khỏi không khí quạnh hưu, cô tịnh. Nhưng không khí đấy đã bị xua đi bởi bản nhạc
        cầm ve. Lúc này hoàng hôn cũng trở nên náo nhiệt
        
        =>Từ làng ngư phủ của dân nghèo lớp dưới đến lầu son gác tía của người lớp trên, đâu đâu cũng rộn rã vui tươi. Cảnh hưng thịnh của ngày hè nhờ thế mà ngày một trở nên
        phồn thịnh.
  - - - *Câu thơ “Rồi hóng mát thuở ngày trường”
        
        Nhịp điệu: 1/2/3
        
        “Rồi”: rỗi rãi, rảnh rỗi. Câu thơ gợi thời gian rảnh rỗi, tâm hồn thư thái, thanh thản
        hiếm hoi của 1 bậc công thần khai quốc như thế không nhiều.
        
        Giây phút rảnh rỗi quý hiếm, ông thả hồn với thiên nhiên, cảnh ngày hè để làm thơ, để yêu, để say cảnh đẹp. Có 1 cái thú khác lạ: xưa thích thơ xuân, thu, mấy ai thích cảnh
        ngày hè!
        
        Trong sự thong dong, rảnh rỗi, ta bắt gặp sự nhàn cư mà bất nhàn tâm – một tâm thế
        thường trực ở Ức Trai.
      - *Câu thơ “Dẽ có ngu cầm đàn một tiếng/ Dân giàu đủ khắp đòi phương”
        
        “Dẽ có ngu cầm đàn một tiếng”
        
        “Dẽ” là từ cổ nghĩa là lẽ, lẽ ra.
        
        “Ngu cầm” là cây đàn của vua Nghiêu vua Thuấn. Đây là điển cố quen thuộc củaTrung Hoa kể về thời đại Nghiêu Thuấn – những ông vua nhân từ đem lại cuộc sống ấm
        no, hạnh phúc cho nhân dân. Hằng ngày vua Nghiêu Thuấn thường đem đàn ra gảy khúc
        nam phong ngợi ca cảnh thái bình trên xứ sở này.
        
        Dân giàu đủ khắp đòi phương
        
        Câu kết với 6 tiếng thơ là tiếng lòng của Ức Trai, là hồn thơ của 1 bậc công thần khai
        quốc luôn âu lo việc nước
        
        Câu thơ cuối cùng thể hiện rõ ràng, cụ thể ước mơ được thấy cảnh thanh bình, ấm no
        trên đất nước.
        
        Khi nghĩ về đời sống nhân dân, ông luôn lo âu, trăn trở, dằn vặt bởi dân là món nợ mà suốt đời ông chưa trả. Với Nguyễn Trãi, vui buồn hay lo âu, thanh thản đều bắt nguồn và
        xuất phát từ cuộc sống của nhân dân :