Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 3ความหลากหลายทางชีวภาพและการอนุรักษ์เพื่ออนาคต - Coggle Diagram
บทที่ 3ความหลากหลายทางชีวภาพและการอนุรักษ์เพื่ออนาคต
ความหมายของความหลากหลายทางชีวภาพ
ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตและธรรมชาติทั้งหลายบนโลกที่ครอบคลุมตั้งแต่ระดับพันธุกรรม (genetics) ชนิดพันธุ์ (species) ของสิ่งมีชีวิตทุกชนิด และระบบนิเวศต่างๆ (ecosystem) ซึ่งมีสิ่งมีชีวิตเหล่านั้นเป็นส่วนประกอบ
ความหลากหลายทางชีวภาพ
1ความหลากหลายระดับพันธุกรรม (Genetic diversity)เป็นข้อมูลต่างๆ ทางพันธุกรรมที่มีอยู่ในยีนของสิ่งมีชีวิตที่ได้รับการถ่ายทอดมาจากรุ่นพ่อแม่และส่งต่อไปยังรุ่นถัดไป ซึ่งข้อมูลทางพันธุกรรมนี้บ่งบอกลักษณะต่างๆ ของสิ่งมีชีวิต พันธุกรรมภายในประชากรของสิ่งมีชีวิต เช่น สีตา สีผม สีผิว
2) ความหลากหลายระดับชนิด(Species diversity)เป็นความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตในโลกทั้ง พืช สัตว์ และจุลินทรีย์ รวมถึงความแตกต่างภายในสิ่งมีชีวิตชนิดเดียวกันและต่างชนิด
3) ความหลากหลายระดับระบบนิเวศ (Ecosystem diversity) เป็นความหลากหลายของถิ่นที่อยู่อาศัยของชุมชีพของสิ่งมีชีวิตในระบบนิเวศ
คุณค่าของความหลากหลายทางชีวภาพ
1.คุณค่าโดยตรง (Direct use value)
ปัจจัย4 เช่น อาหาร ที่อยู่อาศัย เครื่องนุ่งห่ม ยารักษาโรค
คุณค่าทางอ้อม (Indirect use value)
-คุณค่าในการค้ำจุนระบบนิเวศ ท้าให้ระบบนิเวศสามารถให้ผลผลิตและบริการต่าง ๆ ต่อสิ่งมีชีวิตและมนุษย์ ท้าให้สามารถดำรงชีพได้อย่างสมดุล
-คุณค่าทางวิชาการ
-คุณค่าทางจิตใจ ก่อให้เกิดคุณค่าในทางนามธรรมสำหรับมนุษย์
คุณค่าสำรอง (Option value)
1) คุณค่ามรดก(Bequest value) คือ คุณค่าของความหลากหลายทางชีวภาพที่มนุษย์เล็งเห็นคุณค่าในอนาคต จึงพยายามเก็บรักษาไว้เพื่อคนรุ่นต่อไปให้มีโอกาสได้ใช้ประโยชน์
2) คุณค่าของการดำรงอยู่ (Existence value) คือ คุณค่าของสิ่งมีชีวิตทุกชนิดที่เป็นส่วนหนึ่งของสังคม ธรรมชาติ หรือโลก
สถานการณ์ของความหลากหลายทางชีวภาพของโลกและประเทศไทย
ประชากรของสัตว์ป่า
•ประชากรนกในพื้นที่แห้งแล้งของอเมริกาเหนือได้ลดลงเกือบ 30% นับตั้งแต่ช่วงหลังจากปี พ.ศ.2503
•ประชากรของนกน้ำมีแนวโน้มลดลงถึง 44% ทั่วโลก
ภัยคุกคามหลักต่อความหลากหลายทางชีวภาพของประเทศไทย
การสูญเสียแหล่งที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ อย่างรวดเร็ว สาเหตุมาจากการพัฒนาทางเศรษฐกิจอย่างรวดเร็ว เช่น การก่อสร้างถนน และเขื่อน ซึ่งสัมพันธ์กับการเติบโตของประชากรและการขยายตัวของเมือง อุตสาหกรรม และการพัฒนาการท่องเที่ยว
การตัดไม้และไฟป่า เช่น การตัดไม้ที่ผิดกฎหมาย เป็นการสูญเสียแหล่งที่อยู่อาศัยของสิ่งมีชีวิต โดยต้องแก้ปัญหาการตั้งถิ่นฐานของชุมชน
กิจกรรมทางการเกษตรก่อให้เกิดปัญหามลพิษทางดินและทางน้ำในพื้นที่โดยรอบ
การสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพและผลกระทบ
การสูญเสียแหล่งที่อยู่อาศัย
-การเปลี่ยนแปลงทางธรณีวิทยาของพื้นโลก ก่อให้เกิดการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพน้อยมาก
-ภัยธรรมชาติ ทำให้สิ่งมีชีวิตจำนวนมากตายอย่างฉับพลันหรือในเวลาต่อมาได้ เช่น ไฟป่า ภูเขาไฟระเบิด แผ่นดินไหว
-อาจก่อให้เกิดสิ่งมีชีวิตชนิดใหม่ โดยผ่านกระบวนการทางวิวัฒนาการมานับล้านปี
การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ
-การเกิดภาวะโลกร้อนนี้ท าให้ปริมาณฝน ระดับน้ำทะเล และภูเขาน้ าแข็งเกิดการเปลี่ยนแปลง ส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิต อัตราการเติบโตของสิ่งมีชีวิต แหล่งอาหาร และถิ่นที่อยู่ ทำให้สมดุลของระบบนิเวศถูกรบกวนหรือสูญเสียไป ส่งผลให้สิ่งมีชีวิตหลายชนิดมีปริมาณลดลง หรือบางชนิดสูญพันธุ์ไป
ขนาดประชากรของสิ่งมีชีวิต
-ประชากรขนาดเล็กจะมีการแปรผันของลักษณะทางพันธุกรรมมีน้อยกว่าจำนวนประชากรขนาดใหญ่
การกระทำของมนุษย์
การตัดไม้ทำลายป่า
การเผาป่า
การขยายพื้นที่เพื่ออยู่อาศัยหรือประกอบอาชีพ
การใช้สารเคมีที่สังเคราะห์ขึ้นในด้านการเกษตรและอุตสาหกรรม
การเกิดมลพิษสิ่งแวดล้อม
การใช้ประโยชน์จากสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ ทั้งพืช สัตว์ และจุลินทรีย์ เพื่อปัจจัย 4ที่เกินความจำเป็นและไม่คุ้มค่า หรือเกินสมรรถนะของธรรมชาติที่จะสร้างขึ้นมาทดแทนได้
การคัดเลือกและปรับปรุงพันธุ์สิ่งมีชีวิตโดยใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์
การลักลอบค้าสัตว์ป่า พืชป่าที่ผิดกฎหมาย
การอนุรักษ์ความหลากหลายทางชีวภาพและการพัฒนาอย่างยั่งยืน
1) การปลูกฝังจิตสำนึกของประชาชนในพื้นที่
2) ศึกษา และทำความเข้าใจภูมิปัญญาท้องถิ่นที่มีมาแต่บรรพบุรุษ
3) ปรับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม
4) ฟื้นฟูป่าที่เสื่อมโทรมให้กลับคืนสู่สภาวะสมดุล
5) การกำกับและควบคุมดูแลความหลากหลายทางชีวภาพ
6) การแก้ไขปัญหาและควบคุมมลพิษทางสิ่งแวดล้อมด้านต่างๆ
7) การอนุรักษ์เป็นวิธีการป้องกันการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพที่ดีและยั่งยืน
8) การทดแทน