Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 4 รูปเเบบวาทศิลป์เชิงปฏิบัติ, รูปเเบบการพูดสำคัญของการพูดมี 2 ประการ…
บทที่ 4 รูปเเบบวาทศิลป์เชิงปฏิบัติ
รูปเเบบของการพูด
การพูดเเบบเป็นทางการ
การบรรยาย การพูดแบบบรรยาย คือการพูดถึงรายละเอียดเรื่องใดเรื่องหนึ่งให้ผู้ฟังเข้าใจเเละถ่ายทอดความรู้ได้แจ่มแจ้งชัดเจน มีลักษณะเป็นการสื่อสารทางเดียว คือผู้ส่งสารเป็นผู้เสนอหรือแนะนำเรื่องนั้น
การสัมภาษณ์ การสัมภาษณ์ คือการสนทนาอย่างมีแผนล่วงหน้า ไม่ใช่การซักถามอย่างฝ่ายหนึ่งเป็นโจทก์ อีกฝ่ายหนึ่งเป็นจำเลย การพูดแบบสัมภาษณ์เป็นการสื่อสารเรื่องราวต่างๆ
การอภิปราย การอภิปรายคือการพูดแสดงความรู้ ความคิดเห็น และประสบการณ์ของบุคคลกลุ่มหนึ่งตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป เพื่อปรึกษาหารือกันและออกความคิดเห็น เพื่อแก้ปัญหาที่มีอยู่หรือแลกเปลี่ยนความรู้ความคิดในเรื่องที่กำหนดให้
การประชุม การประชุมคือการที่คนเราได้มาพบปะพูดคุยกันเพื่อแลกเปลี่ยนข่าวสาร ความรู้ ข้อเท็จจริง และประสบการณ์ในการทำงาน และยังเป็นการช่วยในด้านการตัดสินใจเรื่องต่างๆ
การโต้วาที การโต้วาทีคือการพูดแบบเสนอความคิดเห็นที่ขัดแย้งกัน มีฝ่ายที่เสนอความคิดเห็นฝ่ายหนึ่ง และมีอีกฝ่ายหนึ่งค้านความคิดเห็นนั้นโดยใช้เหตุผล ข้อเท็จจริง และหลักวิชาการมาชี้ให้เห็นว่าความคิดของฝ่ายตนถูก และหักล้างอีกฝ่ายหนึ่งอย่างมีเหตุผลและคมคายโต้แบ่งเป็นฝ่ายเสนอและฝ่ายค้าน มักมีจำนวนฝ่ายละ 4 - 5 คน กระบวนการโต้วาทีจะเริ่มด้วย
การพูดแบบปาฐกถา ปาฐกถาคือการพูดที่บุคคลคนเดียวแสดงถึงความรู้ความคิดเห็นของตนเองให้ผู้ฟังจำนวนมาก เป็นการพูดแบบบรรยาย หรืออธิบายขยายความให้ผู้ฟังได้เข้าใจเรื่องที่พูดอย่างแจ่มแจ้ง ดังนั้นผู้พูดจึงเป็นบุคคลที่มีความรู้และประสบการณ์ด้านต่าง ๆ
การกล่าวสุนทรพจน์ สุนทรพจน์หมายถึงคำพูดที่ไพเราะ แต่ปัจจุบันความหมายเปลี่ยนไปเป็นการกล่าวในโอกาสต่าง ๆ ของบคคลที่เป็นผู้ใหญ่ เช่น นายกรัฐมนตรี เป็นต้น
การพูดในโอกาสสำคัญ การพูดในโอกาสสำคัญเป็นการพูดที่เราได้พบในสังคมปัจจุบัน เมื่อมีการจัดงานต่าง ๆ
การพูดเเบบไม่เป็นทางการ
การแนะนำตัว การแนะนำตัวเป็นสิ่งสำคัญในการดำเนินชีวิตประจำวันเพราะแต่วันเราต้องพบปะติดต่อกับบุคคลอื่นๆ เเม้นว่าคนไทยจะไม่คุ้นเคยกับการเเนะนำตัวตรงๆนักเเต่สถานการณ์บางครั้งก็ทำให้ต้องเเนะนำตัวเพื่อไม่ให้บุคคลที่อยู่ในสถานที่อึดอัด
การทักทาย การทักทายปราศรัยเป็นธรรมเนียมของมนุษยหลายชาติหลายภาษาโดยเฉพาะคนไทยซึ่งได้ชื่อว่าเป็นผู้ที่ผูกมิตรกับคนอื่นได้ง่าย
การสนทนา การสนทนาเป็นการส่งสารและรับสารที่ง่ายที่สุดทำได้รวดเร็วที่สุดแต่ก็มีบทบาทสำคัญมากในชีวิตประจำวันเพราะมนุษย์เราจะเพื่อปรึกษาหาองพบปะพูดคุยกับผู้อื่นยนความความคิดหรือประสบการณ์เพื่อความสนุกสนานผ่อนคลายความเครียด เป็นต้น
การเล่าเรื่อง การเล่าเรื่องคือ การที่บุคคลหนึ่งได้เห็นหรือได้ยินเรื่องราวบางอย่างมาแล้วนำมาถ่ายทอดให้คนอื่นฟัง เพื่อให้ผู้ฟังได้รับรู้เรื่องราวนั้นด้วย การเล่าเรื่องแบบ ไม่เป็นทางการก็มีการเล่านิทาน การเล่าประสบการณ์ หรือเรื่องต่าง ๆ
การพูดโทรศัพท์ การพูดโทรศัพท์มีลักษณะคล้ายกับการสนทนา หากเป็นการพูดคุยกันระหว่างคนที่รู้จักกัน ซึ่งก็มีวิธีการพูดเช่นเดียวกับการสนทนาทั่ว ๆ ไปนั่นเอง แต่เวลาที่เราโทรศัพท์ไปหาบุคคลใดบุคคลหนึ่ง บุคคลนั้นอาจจะไม่ใช่ผู้ที่มารับสายก็ได้
วิธีการพูด
การพูดโดนอาศัยอ่านจากร่างหรือต้นฉบับคือการพูด คือ โดยอ่านจากต้นฉบับที่เตรียมไว้ล่วงหน้าแล้วอย่างดี ส่วนมากจะเป็นการพูดที่เป็นพิธีการต่างๆ
การพูดเเบบท่องจำจากร่าง คือ การพูดแบบนี้ผู้พูดจะต้องเตรียมร่างเรื่องที่จะพูดด้วยคนเอง หรือให้ผู้อื่นร่างให้ก็ได้ เมื่อร่างเสร็จแล้วจึงท่องจำเอาไปพูด ผู้พูดจะต้องจดจำเนื้อหาที่จะพูดอย่างแม้นยำเเละต้องมีเวลาเตรียมตัว
การพูดเเบบกระทันหัน คือ การพูดแบบนี้ผู้พูดไม่ได้เตรียมตัวมาก่อน เป็นวิธีการพูดที่สร้างความปูระหม่าตื่นเต้นให้กับผู้พูดมากที่สุดสำหรับผู้พูดบางคนหากไม่ใช้มีปฏิภาณไหวพริบและความชัดเจนที่มีอยู่เป็นทุนเเล้ว
การพูดจากความทรงจำ คือการพูดแบบนี้ถือว่าเป็นการพูดจากใจจากความรู้สึกที่แท้จริงของผู้พูด เป็นวิธีการพูดที่เหมาะสมที่สุดกับการพูดทุกโอกาส
ประเภทของการพูด
การพูดเเบบจูงใจหรือชักชวน คือ การพูดประเภทนี้มีเนื้อหาที่ชักชวนให้ผู้ฟังเกิดความรู้สึกคล้อยตาม ลักษณะการโน้มน้าว เกลี้ยกล่อม จูงใจ ปลุกเร้าให้ผู้ฟังเชื่อถือเเละปฏิบัติตาม
การพูดเเบบออกเล่าหรือบรรยาย คือ การพูดเเบบประเภทนี้มีตุดมุ่งหมายให้ผู้ฟังเกิดความรู้เเละความเข้าใจ ต้องการให้ผู้ฟังได้รับทราบเรื่องราวต่างๆ
การพูดเเบบให้ความบันเทิง คือ การพูดเเบบให้ความบันเทิงเป็นการพูดที่ต้องสนาน เพลินเพลิน ขณะเดียวกันก็ได้สาระไปด้วย
สรุป
การพูดเเต่ละรูปเเบบนั้น ย่อมมีจุดมุ่งหมายในการพูดที่เเตกต่างกัน ทำให้วิธีการพูดเเตกต่างกันด้วย ดังนั้นผู้พูดจำเป็นต้องศึกษารูปเเบบเเละวิธีการพูดให้เหมาะสม
รูปเเบบการพูดสำคัญของการพูดมี 2 ประการ คือการพูดเเบบไม่เป็นทางการ เเละการพูดที่เป็นทางการ ดังนี้