Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคต้อหิน Glaucoma - Coggle Diagram

- - - - 1) Non-selective β 1, β 2 antagonist
        
        timolol, levobunolol (ครึ่งอายุนานจึงหยอดได้วันละครั้ง)
        
        carteolot (มี ISA คือ intrinsic sympathomimetic activity มีผลต่อหัวใจน้อยกว่ากลุ่มที่ไม่มี ISA)
        
        metipranolol
      - 2)β 1 selective antagonist
        
        ลดความดันตาได้น้อยกว่า non-selective β antagonist โดยพบว่าลด IOP ได้ น้อยกว่า timolol ประมาณ 2 มิลลิเมตรปรอท มีผลต่อผู้ป่วยโรคปอด ได้แก่ โรคหืด, โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง น้อยกว่า non-selective β antagonist
      - side effects
        
        -Local side effects ปัญหาเรื่องความไม่สบายตาจากการหยอดยา มีผลอย่างมากต่อ compliance ของ ผู้ป่วย
        
        -Systemic side effects ส่งผลต่อระบบหัวใจร่วมหลอดเลือด เช่น หัวใจเต้นช้า ความดันเลือด และภาวะหัวใจขัด (heart block) ระบบปอด โดยเฉพาะผู้ป่วยโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคหืด
    - - 1) α 2 agonist
        ได้แก่ clonidine, apractonidine
      - 2) Highly selective α 2 agonist
        ได้แก่ brimonidine โดยมี α 2 selectivity ดีกว่า apraclonidine ถึง 30 เท่า
      - Side effects
        
        พบว่ามี allergic reaction ได้มากกว่ากลุ่มอื่น ปัญหาที่พบบ่อยคือปากแห้ง อ่อนเพลีย ปวดศีรษะ และทำให้ง่วงนอน ควรระมัดระวังการใช้
        ในผู้สูงอายุ และเด็กเล็ก
    - - Carbonic anhydrase enzyme มีอยู่ถึง 7 isoenzymes ตัวที่เกี่ยวข้องกับการสร้าง aqueous โดยเฉพาะคือ soenzyme -ll ซึ่งพบอยู่มากใน corneal endothelium, ciliary process, เลนส์และจอตา ส่วนในเม็ดเลือดแดงจะมี isoenzyme-l มาก ดังนั้นยา topical CAI ซึ่งมีผล selectivity ต่อ iroenzyme-llและสามารถดูดซึมผ่านเข้าไปในตา ได้จนถึง ciliary processes ก็จะเป็นประโยชน์ในการลดความดันตา
      - • Topical CAI ได้แก่ brinzolamide, dorzolamide
      - • Systemic CAI ได้แก่ acetazolamide (diamox)
      - side effects
        
        Local side effects ได้แก่ burning, stinging, foreign body sensation, Itching, tearing นอกจากนี้ยังสามารถ ทำให้เกิด Corneal decompensation ได้
        
        Systemic side effects ได้แก่ การเสียดุลของอิเล็กโทรไลต์, ภาวะกระเดียดกรด (metabolic acidosis) ความรู้สึก ไม่สบาย (malaise) ภาวะซึมเศร้า ภาวะเบื่ออาหาร น้ำหนักลด ความต้องการทางเพศลดลง และนิ่วที่ไต
    - - ปัจจุบันจัดเป็นยาที่นิยมใช้มากที่สุด เพราะเป็นยาที่มีประสิทธิภาพในการลดความดันตาได้ดีที่สุดในบรรดายาหยอด เฉพาะที่มีผลข้างเคียงน้อย และใช้ง่ายเพียงวันละ 1 ครั้ง ยาในกลุ่มนี้ ใช้ได้ผลดีทั้งต้อหินชนิดมุมเปิด และ มุมปิด
      - Side effect
        
        Local side effects ได้แก่ Iris pigmentation การเข้มขึ้นของสีมักจะพบในผู้ป่วยที่มีม่านตาสีผสม (mited colored iris) อย่างเช่นเขียว - น้ำตาล เหลือง-น้ำตาล เขียว น้ำตาล หรือสีเทา-น้ำตาล ลักษณะเช่นนี้มักพบในคนเอเชียเช่นกัน แต่เนื่องจากมีม้านตา สีน้ำตาลดำอยู่แล้วจึงไม่เป็นที่สังเกต
        
        Systemic side effect ค่อนข้างน้อย ไม่พบการเปลี่ยนแปลงของระบบหัวใจร่วมหลอดเลือดหรือระบบปอด
    - - โดยออกฤทธิ์กระตุ้น muscarinic receptor ที่ ciliary muscle ช่วยทำให้เปิดมุมตามากขึ้น และเพิ่มการไหลออกของ aqueous humor ผ่าน trabecular meshwork แต่ปัจจุบันได้รับความนิยมการใช้น้อยลง
      - Side effect
        
        เช่น อาการปวดระหว่างคิ้ว (brow ache) จาก ciliary spasm, pseudomyopia, retinal detachment ส่วนผลข้างเคียงทางร่างกายมักเป็นผลจาก parasympathetic activity เช่น ภาวะหลั่งน้ำลายมาก การถ่ายปัสสาวะ intestinal cramp
    - - ยาที่ใช้หลักการ Osmotic gradient เพื่อดึงของไหลไปในส่วนที่มี hyperosmolarity การบริหารยาจึงเป็นการ ให้ยาทางหลอดเลือด หรือกินเพื่อดูดซึมเข้ากระแสเลือด การออกฤทธิ์ลดความดันตาจะเป็นการดึงของไหลจากวุ้นตาเข้า กระแสเลือด เมื่อปริมาตรวุ้นตาลดลง จะทำให้ความดันลดลงตามมา
      - Side effect
        
        ที่พบมักเป็นด้านร่างกาย ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน อาการท้องร่วง ภาวะหัวใจล้มเหลว กล้ามเนื้อหัวใจตาย
  - - - ได้แก่
        
        1.ผู้ป่วยที่ไม่สามารถควบคุมความดันตาได้ด้วยการใช้ยาหรือเลเซอร์
        
        2.ผู้ป่วยที่ไม่เหมาะสมรักษาด้วยวิธีอื่นอาจจะด้วยเหตุผลของ compliance (วินัยการใช้ยาให้ตรงตามเวลาและ จำนวน) หรือผลข้างเคียงที่เกิดจากยา หรือเพื่อความเหมาะสมทางด้านเศรษฐกิจและสังคม (Socioeconomic)
        
        3ในผู้ป่วยที่ต้องการความดันตาเป็นพิเศษ และไม่สามารถลดความดันตาให้ถึงจุดที่ต้องการ (target pressure) ด้วยการรักษาวิธีอื่น
  - - - -ให้รับประทานยาแก้ปวด ติดตามประเมินผลข้างเคียงของยาทุกชนิดที่ได้รับ
      - -เตรียมความพร้อมของผู้ป่วยด้านร่างกายก่อนการผ่าตัด
      - -เช็ดตา หยอดยาปฏิชีวนะ ยาขยายม่านตา รวมทั้งให้รับประทานยาเพื่อลดความดันตาก่อนไปห้องผ่าตัด
      - -ให้นอนพักอย่างน้อย 4 ชั่วโมง ปิดตาขวาด้วยผ้าปิดตาและที่ครอบตาตลอดเวลา แนะนำไมให้ขยี้ตาและเช็ดตาโดยเด็ดขาด
      - -ติดตามผลการตรวจระดับน้ำตาลในเลือด
      - -ควบคุมการรับประทานอาหาร และให้ความรู้ในการเลือก
      - -รับประทานอาหารที่เหมาะสมกับโรค เพื่อรักษาระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในช่วง 120-200 มิลลิกรัมเปอร์เซ็นต์
      - -ประเมินสัญญาณชีพ อาการและอาการแสดงของการติดเชื้อก่อนและหลังผ่าตัดตา เช่น ไข้ ปวดตา
      - ตาแดง ขี้ตาสีเหลือง เขียว เป็นต้น
      - -เฝ้าระวังและป้องกันการติดเชื้อหลังการผ่าตัดตา โดยการเช็ดตา sterile หยอดตา ป้ายตา รับประทานยา รวมทั้งให้ยาลดความดันตาตามแผนการรักษาของแพทย์
      - ยกที่กั้นเตียงขึ้น ตลอดเวลาที่ไม่มีญาติอยู่ด้วย แนะนำญาติให้ดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิดขณะลุกลงจากเตียง หรือเดินเข้า-ออกห้องน้ำ
      - วางแผนจำหน่ายโดยการมีส่วนร่วมของผู้ป่วยและญาติเพื่อการดูแลต่อเนื่องในการป้องกันการเกิดอุบัติเหตุ การติดเชื้อ การเช็ดตา การหยอดตา การป้ายตา
      - -การควบคุมอาหารเพื่อให้ระดับน้ำตาลในเลือดและความดันโลหิตอยู่ในเกณฑ์ปกติ
      - -ให้ความรู้ ความเข้าใจกับญาติในการดูแลผู้ป่วยหลังผ่าตัด การปฏิบัติตัวที่ถูกต้องเมื่อกลับไปอยู่ที่บ้าน พร้อมทั้งการสังเกตอาการผิดปกติที่ควรมาพบแพทย์ก่อนถึงวันนัด
- - - - เกิดจากความเสื่อมของช่องระบายน้ำออกจากลูกตา ส่งผลให้น้ำในลูกตาไม่สามารถไหลเวียนออกได้อย่างปกติ ทำให้เกิดความดันในลูกตาสูงจนส่งผลให้ประสาทตาถูกทำลาย
    - - ต้อหินมุมปิดปฐมภูมิแบบเฉียบพลัน เกิดจากการอุดตันเฉียบพลันของ trabecular meshwork ทำให้ความดันตาสูงอย่างรวดเร็ว