Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

1 (Đọc hiểu văn bản, Tìm hiểu chung) - Coggle Diagram

- - - - Cảnh đá bờ sông
        
        "dựng vách thành"
        
        "chỉ lúc đúng ngọ mới có mặt trời"
        
        "chẹt lòng Sông Đà"
        
        "nhẹ tay ném hòn đá"
        
        con nai con hổ "vọt từ bờ này qua bờ kia"
        
        "đang mùa hè mà cũng thấy lạnh"
        
        "ngóng vọng lên"
        
        So sánh, liên tưởng, tưởng tượng => Cao, hẹp => Hùng vĩ, hiểm trở
      - Quãng mặt ghềnh Hát Loóng
        
        "nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió"
        
        "cuồn cuộn", "gùn ghè"
        
        => Điệp, nhân hóa, so sánh như một kẻ chuyên đi đòi nợ xuýt => Dữ dội
      - Những "cái hút nước" quãng Tà Mường Vát phía dưới Sơn La
        
        "như cái giếng bê tông"
        
        "thở và kêu như cửa cống cái bị sặc"
        
        "xoáy tít đáy"
        
        "nước ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi vào"
        
        "thuyền trồng ngay cây chuối ngược rồi vụt biến đi ... tan xác ở khuỷnh sông dưới"
        
        Nhân hóa, so sánh, liên tưởng, vận dụng kĩ thuật đặc tả của điện ảnh (đoạn anh quay phim) => Cảm nhận rõ, hình dung được sự nguy hiểm, ghê rợn
        
        "quãng đường mượn cạp ra ngoài bờ vực"
      - Thác đá Sông Đà
        
        Xa đến gần (Thác)
        
        Âm thanh
        
        "réo gần mãi lại réo to mãi lên"
        
        "oán trách", "van xin", "khiêu khích", "giọng gằn mà chế nhạo"
        
        "rống lên", "gầm thét"
        
        Động từ mạnh, nhịp nhanh => Ghê sợ => Nhân cách hóa con sông như một sinh thể dữ dằn
        
        Hình ảnh
        
        "sóng bọt đã trắng xóa cả một chân trời đá"
        
        Đá trên sông
        
        Diện mạo
        
        "ngỗ ngược"
        
        "nhăn nhúm, méo mó"
        
        => Hung tợn, sẵn sàng giao chiến
        
        "mai phục", "nhổm", "vồ lấy thuyền"
        
        Thạch trận Sông Đà
        
        Trùng vi 1: 4 cửa tử, 1 cửa sinh (tả ngạn)
        
        Trùng vi 2: Tăng cửa tử, một cửa sinh (hữu ngạn)
        
        Trùng vi 3: Bên trái, bên phải đều là luồng chết, luồng sống ở giữa bọn đá
        
        => Sông Đà "thành ra diện mạo và tâm địa của một thứ kẻ thù số một" sẵn sàng cướp đi mạng sống con người.
    - - Hình dáng
        
        Mềm mại, kiều diễm như thiếu nữ Tây Bắc
        
        "tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình"
      - Màu sắc
        
        "Mùa xuân dòng xanh ngọc bích"
        
        Mùa thu "lừ lừ chín đỏ"
      - "Con Sông Đà gợi cảm"
        
        "như một cố nhân"
        
        Gợi vẻ đẹp của một áng Đường thi "Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu"
      - Cảnh hai bên bờ
        
        Bờ Sông Đà, bãi Sông Đà trù phú đầy chất thơ
        
        "Bờ sông hoang dại", cổ tích => Tĩnh lặng
        
        nương ngô, cỏ gianh đồi núi, đàn hươu ... đàn cá dầm xanh
        => Tràn trể nhựa sống
        
        "Dải sông Đà bọt nước lênh bênh/Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình" (Tản Đà)
  - - - Quê: Ngã tư sông sát tỉnh Lai Châu
      - Gần 70 tuổi
      - Cái gian nan, khổ cực của nghề lái đò như "chạm khắc", làm nên một hình dáng rất đặc biệt của ông lái.
      - Thân hình, tiếng nói, tay, chân, ngực
    - - Từng trải, hiểu biết, thành thạo
        
        "nhớ tỉ mỉ như đóng đanh vào lòng"
        
        "trường thiên anh hùng ca"
        
        "nắm chắc binh pháp"
        
        So sánh, liên tưởng, câu văn dài
      - Thông minh, dũng cảm (Nghệ thuật vượt thác Sông Đà)
        
        Trùng vi 1
        
        "thạch trận dàn bày vừa xong thì cái thuyền vụt tới" => Khí thế
        
        "bình tĩnh hai tay giữ chặt mái chèo"
        
        "cố nén vết thương, hai chân vẫn kẹp chặt lấy cuống lái, mặt méo bệch"
        
        "tiếng chỉ huy ngắn gọn, tỉnh táo"
        
        Lão luyện, bình tĩnh, sức chịu đựng phi thường
        
        Trùng vi 2
        
        "nắm chặt được cái bờm sóng đúng luồng", "phóng nhanh", "lái miết", "tránh", "rảo bơi chèo lên", "đè sấn lên", "mở đường tiến" => Điêu luyện, linh hoạt, hành động chuẩn xác, quyết đoán
        
        Đá: cái mặt tiu nghỉu, xanh lè thất vọng
        
        Trùng vi 3
        
        Phóng thẳng con thuyền, chọc thủng cửa giữa
        
        Vút qua, xuyên nhanh qua
      - Khiêm nhường, bình dị, ung dung => Nghệ sĩ
        
        "Sóng thác xèo xèo tan trong trí nhớ"
        
        "Sông nước lại thanh bình"
        
        đốt lửa, nướng ống cơm lam, bàn về cá anh vũ, cá dầm xanh
        
        Phi thường => Bình thường; Chiến sĩ + Nghệ sĩ
    - - Người lái đò tài hoa, trí dũng chính là "vàng mười" của vùng Tây Bắc
      - Kiến thức hội họa, điện ảnh, võ thuật, quân sự => Tài hoa uyên bác => Tài nghệ nhân vật. Cuộc đối đầu với Sông Đà làm nổi bật phẩm chất và tính cách của con người
- - - - Độc đáo, vô song
      - Tài hoa, uyên bác
  - - - Trích từ tùy bút "Sông Đà" (1960)
    - - Chuyến đi thực tế của Nguyễn Tuân lên Tây Bắc - 1958
    - - Thể kí
      - Tính chủ quan, chất trữ tình
      - Cái tôi nhà văn
    - - Thiên nhiên "vàng mười"
        
        Sông Đà
        
        Hung bạo
        
        Trữ tình
      - Con người "thứ vàng mười đã qua thử lửa"
        
        Người lái đò