Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ความผิดปกติเกี่ยวกับปัจจัยการคลอด (Dystocia), นางสาวสุพิชญา จันทร์ยก…
ความผิดปกติเกี่ยวกับปัจจัยการคลอด (Dystocia)
ความหมาย
ภาวะคลอดยาก (dystocia/dysfunctional labour)
ภาวะคลอดยาก (dystocia/dysfunctional labour)
การคลอดยาวนาน (prolong labour)
การประเมินความผิดปกติของปัจจัยการคลอด
Fetal condition
Maternal condition
Graphic analysis of labor curve
Uterine contraction
Radiation&Ultrasound
รูปแบบความผิดปกติของการคลอด
Prolong latent phase
ครรภ์แรก 8 hr, ครรภ์หลัง 5 hr.
สาเหตุ
ให้ยาบรรเทาปวดเร็วเกินไป
ปากมดลูกไม่พร้อม,
การหดรัดตัวของมดลูกแรงเกินไป
เจ็บครรภ์เตือน
CPD
การรักษา
ให้ morphine sulphate,
ให้ยากระตุ้น UC เช่น oxytocin
Protracted active-phase dilatation
สาเหตุ
CPD
ท่าทารกผิดปกติ
uterine dysfunction
ได้รับยาบรรเทาปวดมากเกินไป
การรักษา
ประเมินสาเหตุ หาขนาด ท่า ส่วนนําของทารก การหดรัดตัวของของมดลูก แล้วแก้ตามสาเหตุ
Secondary arrest of dilatation, Prolong deceleration phase,Prolonged second stage
สาเหตุ
CPD
Fetal malposition
Uterine dysfunction
การรักษา
ระวังภาวะ CPD, ประเมินสาเหตุ หาขนาด ท่า ส่วนนําของทารก การหดรัดตัวของของมดลูก แล้วแก้ตามสาเหตุ
Protracted descent, Arrest of descent
สาเหตุ
CPD - fetal malposition
uterine dysfunction
การใช้ยาระงับความรู้สึก เช่น epidural anesthesia
การรักษา
เหมือนภาวะ Secondary arrest of dilatation
ความผิดปกติของแรง
แรงจากการหดรัดตัวของมดลูก
ปกติ
ความดันในโพรง > 15 มม.ปรอท
แรงดัน UC เฉลี่ย 24 มม.ปรอท
ระยะ active phase มดลูกหดรัดตัวทุก 3-5 นาที และเพิ่มความถี่ทุก 2-3 นาที
การหดรัดตัวของมดลูกมากกว่าปกติ
(hypertonic uterine dysfunction)
มีแรงดันมากกว่า 60 มม.ปรอท และ
interval น้อยกว่า 2 นาที
พบใน latent phase ของระยะที่ 1 ของการคลอด
มดลูกหดรัดตัวไม่ประสานกัน
(incoordinate contraction)
การวินิจฉัย แรงดัน>60 มม.ปรอท
ระยะพักคลายตัวไม่เต็มที่ เจ็บครรภ์ตลอดเวลา การคลอดไม่ก้าวหน้า
การดูแลรักษา
1.) ดูแลปลอบโยนให้กําลังใจ
2.) ดูแลให้ได้รับยาระงับปวด
3.) ให้สารละลายทางคลอดเลือดดําเพื่อบรรเทาภาวะขาดน้ํา
4.) รายที่มี CPD ให้คลอดด้วยวิธีที่เหมาะสม เช่น ผ่าคลอด
มดลูกหดรัดตัวไม่คลาย
(tetanic contraction)
แข็งตึงตลอดเวลา หดรัดตัวถี่และนาน ระยะพักสั้น/
ไม่มีระยะพักเลย
การวินิจฉัย
เจ็บปวดมาก การคลอดไม่ก้าวหน้า
D>90' I<2"
การรักษา
1.) ปรับลดหรือหยุดใช้ oxytocin
2.) มีการคลอดติดขัด ท่าทารกผิดปกติ ดูแลให้ได้รับ
การคลอดวิธีที่เหมาะสม
มดลูกหดรัดตัวเป็นวงแหวน
Bandl's Ring
คลํา: รอยคอดวงแหวนเกิดขึ้นระหว่างกล้ามเนื้อส่วนบนและส่วนล่าง
C/S ทันที
constriction ring
PV: วงแหวนรัดรอบตัวทารกบริเวณใดบริเวณหนึ่งของมดลูก
ให้ยาระงับปวด
ถ้ามี fetal distress C/S ทันที
การหดรัดตัวของมดลูกน้อยกว่าปกติ
(hypotonic uterine dysfunction)
ที่มีแรงดัน < 25 mm.Hg D<40˝ I>3 ́
ความถี่ในการหดรัดตัว < 3 ครั้งใน 10 นาที
สาเหตุ
CPD
ท่าผิดปกติ
G4
ติดเชื้อ
จิตใจ/ปวด/กังวล
ขาดน้ํา/เหนื่อย
Bladder full
การรักษา
สวนปัสสาวะ
การให้สารน้ํา
ยาลดปวด
ประเมิน CPD
เจาะถุงน้ำคร่ำ
คลอดอย่างเหมาะสม
แรงเบ่ง
สาเหตุ
เบ่งไม่ถูกวิธี
ยาระงับปวดหรือยาสลบ
อ่อนเพลีย
พักผ่อนไม่เพียงพอ
การวินิจฉัย
เบ่งสั้นหรือเบ่งออกเสียง
นอนบิดไปมา
เบ่งแล้ว No dilate
การรักษา
คลอดถูกวิธี
จัดท่า พักผ่อน
On IV
คลอดโดยV/E, F/E, C/S
ความผิดปกติของช่องทางคลอด
ช่องเชิงกรานแคบ
ช่องเข้า
การวินิจฉัย
ไม่ engagement /ท่าผิดปกติ
กด Fundus พบศีรษะเกยอยู่บริเวณรอยต่อกระดูกหัวหน่าว
PV: sacral promontory/diagonal
conjugate < 11.5 ซม.
คลําได้ขอบล่างของ pelvic inlet สองข้าง
ถ่ายภาพรังสี
การตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง
การรักษา
ระวังมดลูกแตก ใคลอดหลัง
พิจารณาการทํา C/S
ช่องกลาง
การวินิจฉัย
PV:ischial spine ยื่นนูน
กระดูกเชิงกรานด้านข้างขอบนูนเข้าหากัน
transverse arrest of fetal head จะพบ sagittal suture อยู่ในแนวขวาง
การรักษา
แคบไม่มากคลอดเอง
เลี่ยงยากระตุ้น UC
ใช้ V/E ปลอดภัย > F/E
ช่องออก
การวินิจฉัย
Fully dilate เบ่งคลอดทารกจะเคลื่อนต่ำลงมา
แต่เมื่อหยุดเบ่งศีรษะทารกจะถอยกลับขึ้นไป
การรักษา
ตัดฝีเย็บ
เชิงกรานผิดปกติทุกส่วน
การวินิจฉัย
PV: ส่วนนําของทารกไม่เคลื่อนผ่านช่องเชิงกราน
การคลอดล่าช้า
การรักษา
V/E, F/E
C/S
ช่องทางคลอดอ่อนผิดปกติ
ช่องคลอดตีบแคบ หลังการบาดเจ็บหรืออักเสบ การแข็งตึงของฝีเย็บ
ช่องคลอดตับ (vaginal stenosis) ช่องคลอดมีผนังกั้น (septate vagina) หรือมีเนื้องอก
ปากมดลูกบวม (cervical edema) ทรงมดลูกผิดปกติ คว่ำหน้า/คว่ำหลัง
เนื้องอกรังไข่ อาจรุกรามเข้ามาในอุ้งเชิงกราน
ความผิดปกติของทารกในครรภ์
ส่วนนำ
ส่วนนำเป็นก้น
การวินิจฉัย
ตรวจท้อง: ยอดมดลูกคลําได้ก้อนกลมแข็ง+ballottement และคลำได้ก้นนุ่มเหนือหัวหน่าว
ฟังFHSสูงกว่าระดับสะดือ
การรักษา
พบท่าก้น GA<32 wk. ให้ ANCปกติและติดตามประเมินท่าทุกครั้งที่มา ANC
GA>32 wk. ควรตรวจด้วย U/S เพื่อยืนยันท่า+เลือกวิธีการช่วยคลอด
มารดาและทารกไม่พบภาวะผิดปกติแพทย์อาจทํา external cephalic version + คลอดเอง หรือถšาไม่หมุนก็คลอดท่าก้น
C/S
การทำคลอดมี 2 วิธี
Breech assisting --- เริ่มช่วยตอนเด็กเอาก้นออก
Total breech extraction --- ล้วงจากข้างใน
ส่วนนําเป็นหัวไหล่/ทารกแนวขวาง
การวินิจฉัย
ตรวจท้อง HOF ค่อนข้างต่ำ ท้องขยายออกข้าง
คลําศีรษะได้ที่ iliac fossa ได้ก้นด้านตรงข้าม
FHS สูงหรือต่ำกกว่าสะดือเล็กน้อย
PV อาจพบกระดูกซี่โครงกระดูกหน้าอก สะบักไหปลาร้าต้นแขน/ซอกรักแร้ อาจพบมือแขนโผล่ออกมา
ultrasound
การรักษา
ทํา external cephalic version + คลอดเอง
น้ำคร่ำแตก/เจ็บครรภ์>> C/S
ส่วนนำร่วม
การวินิจฉัย
PV พบแขน/ ขาอยู่ข้างส่วนนํา
การรักษา
ทารกสามารถดึงกลับเข้าไปเอง ถ้าไม่ผู้ดูแลดันกลับไปได้
ถ้าสายสะดือย้อย, fetal distress ให้ประเมิน FHS+ให้ O2 + เตรียม C/S
ท่าทารก
สาเหตุ
Hypotonic UT
Contracted pelvis
ท่าท้ายทอยอยู่ด้านหลัง (occiput posterior position: OPP)
ท่าท้ายทอยคงอยู่ด้านหลัง(persistent occiput posterior position: POPP)
ท่าท้ายทอยอยู่ในแนวขวาง (occiput transverse position: OTP/
deep transverse arrest of head)
ทรงของทารก
สาเหตุ
เชิงกรานแคบ ผนังหน้าท้องหย่อน ทารกแฝด ทารกไม่มีสมอง
Brow presentation (ไม่ก้ม ไม่เงย) – PV พบ 2 Fontanelles พอกัน---C/S only++
การรักษา
เชิงกรานไม่แคบคลอดทางช่องคลอด
Monitor FHS
ท่า Mento-anterior---คลอดเองได้ เพราะเด็กจะ Flex หัวลงตาม Pelvis
ท่า Mento-posterior / หน้าผากเป็นส่วนนําจะคลอดไม่ได้ > C/S เท่านั้น
Engagement
position occipitalis pubica ทารกมีการ engagement โดยหันท้ายทอยไปทางด้านหน้าตรงๆ
position occipitalis sacralis ทารกมีการ engagement โดยหันท้ายทอยไปทางด้านหน้าตรงๆ โดย sagittal suture จะขนานกับแนวเชิงกราน
Asynclitism
การเจริญเติบโตของทารกในครรภ์
Macrosomia>>C/S
Hydrocephalus>>เจาะดูดน้ำออกแล้วคลอดเอง
large fetal abdomen>>พบก่อนC/Sหรือการคลอดก้าวหน้าเจาะดูดน้ําออก
Anencephaly >> คีมจับ+ถ่วงน้้ำหนักแล้วคลอดเอง
สภาพร่างกายของมารดา
การวินิจฉัย
มีโรคประจำตัว
ใช้เวลาเบ่งคลอดยาวนาน
อ่อนเพลีย ริมฝีปากแห้ง
ไม่มีแรงเบ่งคลอด
การรักษา
ดูแล On IV
Monitor FHS ในระยะคลอด
F/E, V/E
C/S
สภาพจิตใจ
การวินิจฉัย
ไม่มีประสบการณ์/ประสบการณ์คลอดที่ไม่ดี
เผชิญปัญหาไม่เหมาะสม
ไม่พร้อมในการตั้งครรภ์
พฤติกรรมก้าวร้าว
การรักษา
ให้คําแนะนําเบ่งคลอดที่ถูกวิธี
ให้กำลังใจ
Monitor FHS>>fetal distress>> C/S
ท่าของมารดาระหว่างคลอด
ใส่รูป
ภาวะศีรษะทารกไม่ได้สัดส่วนกับเชิงกราน
(cephalopelvic disproportion: CPD)
ถ้าหัวเด็ก engage แล้ว station อย่างน้อย -1 --- CPD ระดับ inlet
ถ้าหัวเด็ก engage แล้ว station PV station 0 - --- CPD ระดับ midpelvis (พบบ่อย)
ถ้าหัวเด็ก engage แล้ว station +2 คลอดได้
การคลอดไหล่ยาก (Shoulder dystocia)
ภาวะที่ศีรษะทารกคลอดแล้ว แต่ไหล่ยังไม่คลอดนาน > 1 นาที
การวินิจฉัย
ศีรษะและใบหน้าทารกมีขนาดใหญ่คางทารกติดแน่นกับฝีเย็บหรือถูกดึงรั้งกลับเข้าไปในช่องคลอด เรียกว่า turtle sign
ไม่ restitution
การแก้ไข
Call for help, Empty bladder สวนปัสสาวะทิ้ง/ให้ยาระงับความปวด
Deep mediolateral episiotomy ตัดฝีเย็บในแนวเฉียง
McRobert’s maneuver 2 คน ยกขาผู้คลอดคนละข้าง เป็น Knee-chest
.Suprapubic pressure 1 คน กดเหนือ pubic symphysis
Wood,s corkcrew maneuver หมุนไหล่หลังไป 180 องศาไปเป็นไหล่หน้า
Rubin’s maneuver มือไปห่อไหล่ตรง scapula ผลักให้หมุนไปด้านหน้าเกิด adduction
คลอดไหล่หลัง---ใส่มือไปล้วงปลายแขนหลัง ดันที่ Antecubital fossa ให้เด็กงอแขนแล้วจับมือของเด็กดึงผ่านหน้าอกออกมา
Zavanelli maneuver หมุนและดันหัวเด็กกลับเข้าไปใน pelvis แล้ว C/S
นางสาวสุพิชญา จันทร์ยก 62110523 Sec 4