Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Hoofdstuk 4: Internationale samenwerking na WOII - Coggle Diagram
Hoofdstuk 4: Internationale samenwerking na WOII
Eerste stappen na WOII
in 1945 lag Europa in puin en was het voorlopig gedaan met de leidende rol van het continent in de wereld
de kolonies begonnen zich met succes te onttrekken aan het gezag van hun Europese moederlanden
VSA en Sovjet-Unie werden voortaan het wereldtoneel
Europa fungeerde voortaan als speelbal van de grote mogendheden
het oude continent werd opgedeeld in een
westelijke kapitalistisch
en een
oostelijk communistisch
gedeelte
verschillende initiatieven om de samenwerking tussen de Europese landen te bevorderen
oprichting van de OEES
OEES:
Organisatie voor Europese Economische Samenwerking (1948)
= verdeelsleutel van het leengeld Amerika
werd omgevormd in 1961 ->
OESO:
Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
houden voornamelijk zich bezig met het
oplossen van gezamenlijke sociale en economische problemen
ook niet-Europese landen
zijn lid van de OESO
OESO was de
1ste vorm van samenwerking
oprichting van de Raad van Europa in 1949
jaar waarin de OEES het ligt zagen -> Europese landen kwamen ook op eigen initiatief samen op de
Conferentie van Den Haag
in de naweeën van deze conferentie werd in 1949 de
Raad van Europa
opgericht
'Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden'
sinds de jaren '50 kampt de Europese integratie met
spanningen tussen federalisten en confederalisten
federalisten:
lidstaat / land die met iedereen wilt samenwerken, ze geven hun macht aan Europa + ze volgen Europa heel hard ->
ze dromen van een echt verenigd Europa met supranationale instellingen
confederaal:
ze willen hun eigen macht behouden ->
ze hebben een confederaal Europa voor ogen waarbij elk land haar volledige soeverniteit kan behouden
Vorming van de EU
1951 richten
Frankrijk, BRD, België, Nederland, Luxemburg en Italië
de
Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal
of
EGKS
doelen
een gezamenlijke productie van staal en kool -> een vredesproject -> conflict vermijden tussen Frankrijk en Duitsland
sterkere economie + welvaart verbeteren
overwinning voor de
federalisten
-> eindelijk willen er nog 4 landen hun macht 'afgeven' aan iets hogers
1957 sloten 6 leden van EGKS de
Verdragen van Rome
-> stichtingsverdragen van de latere EU
Europese Economische Gemeenschap (EEG)
->
doel:
een economische markt te realiseren -> oprichters wilden dan binnen 1 Europese economische ruimte personen en goederen vrij konden reizen
Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (Euratom)
->
taak:
vreedzaam gebruik van kernenergie te bevorden
in
1967
werden
de EGKS, de EEG en Euratom
samen gevoegd tot de
Europese Gemeenschap (EG)
Welke krijtlijnen wilden de 6 EGKS-landen in Rome trekken voor de toekomst van de Europes integratie?
grote interne markt met eerst een economische samenwerking daarna een politieke
Welke 4 vrijheden werden er in het vedrag opgenomen?
vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal
diepere samenwerking stootte vooral op verzet in Frankrijk
Franse president
was tegen
een federaal Europa met supranationale instellingen
Hij
droomde
van een confederaal Europa (liefst onder Franse lieding) dat een afzonderlijke positie in de wereld zou innemen -> los van de VSA en de Sovjet-Unie
Waarom was Frankrijk zo gekant tegen een lidmaatschap van Groot-Brittanië?
landbouw -> Briste landbouw was anders georganiseerd. ALs ze hun landbouw moesten aanpassen -> bang dat er dat niet aankonden -> ze willen zich niet aan elkaar aanpassen
Hoe stelde de generaal CHarles de Gualle zich hierbij op, federaal of confederaal?
confederaal -> wilde geen politieke samenwerking
1973 traden het
Verenigd Koninkrijk, Ierland en Denemarken
toe tot de
EG
-> idee van een echte politieke unie (met dus een gezamenlijk buitenlands beleid en een Europese defensie) schrok echter nog velen af
1985 ->
Akkoorden van Schengen
het vrijverkeer van personen en goederen tussen een aantal lidstaten geconcretiseerd
1986 traden
Portugal en Spanje
toe
Wat werd er in 1985 in Schengen afgesproken?
geen grens controle meer
Waarom is dit akkoord een mooi voorbeeld van een 'EG op 2 verschillende snelheden'?
Groot-Brittanië en Ierland (+ Cyprus) willen niet meedoen
Waarom staat dit akkoord de laatste jaren ter discussie?
door de vluchtelingencrisis en de aanslagen
1992 ->
Verdrag van Maastricht
De Europese staats- en regeringsleiders legden daarin de basis voor een nauwere economische, monetaire en politieke samenwerking
EMU: Europese Economische en Monetaire Unie
EPU: Europese Politieke Unie
Ten gevolge daarvan ging op 1 november
1993
de Europese eenheidsmarkt van start en vormde de EG zich om tot de
Europese Unie (EU)
Welke 2 grote ambities voor de Europese integratie werden er op het Vedrag van Maastricht geformuleerd?
geamelijke munt, Europees politiek beleid
Waarom was de euforie van Maastricht van korte duur? Welke probleem stak meteen de kop op?
veel werkloosheid
recessie
de bevolking wilt niet samenwerken
communisitsche landen willen allemaal meedoen -> het gaat niet goed in de 'club'
Europa denkt te veel na -> negatief gevolg voor de bevolking
verdere Europese integratie / praktische uitwerking van het Verdrag van Maastricht liep om tal van redenen echter
alweer vertraging op
een deel van de politieke leiders en de Europese publieke opinie vond dat 'Maastricht' de soevereiniteit van de nationale staten te veel aantastte
men wist ook niet goed wat aanvangen met de economische achtergebleven en ex-communistische Oost-Europese landen die na de val van de Berlijnse muur 1989 en het einde van de Koude Oorlog aansluiting zochten bij de EU
1995
Finland, Zweden en Oostenrijk
sloten zich aan bij de EU
de
Akkoorden van Schengen
gingen van kracht
aantal landen van de EU schafte daarmee de grenscontroles tussen de gemeenschappelijke grenzen af
12 lidstaten
maakten verder werk van de
monetaire unie
(het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Zweden deden voorlopig niet mee)
1 januari 1999
-> de
euro
was een feit
in
2002
verving de Europese munt daadwerkelijk de nationale munten van de deelnemende lidstaten
2004
Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slowakije, Slovenië en Tsjechië
sloten zich aan
een
Grondwettelijk Verdrag
is opgesteld -> zou alle bestaande verdragen moeten vervangen en de Unie democratischer, transparanter en efficiënter zou maken
de problemen in
2005
de kop opstaken bij de
goedkeuring (ratificatie)
van de
Europese Grondwet
in de verschillende lidstaten, brachten de unie er echter toe een periode van bezinning op de toekomstige hervormingen in te leiden
2007
->
Verdrag van Lissabon
-> werking trad in
2009
->
'aanpassing van de niet geratificeerde Europese Grondwet'
mogelijk maken -> kwam er vollopig een einde aan een lange hervormingsproces van de EU
EU zou voortaan
democratischer en slagvaardiger
zijn door onder meer:
grotere wetgevende rol voor het Europees Parlement
een Handvest van de Europese grondrechten
de mogelijkheid om uit de Unie te stappen
een Hoge vertegenwoordiger van de Unie voor Buitenlandse Zaken en Veiligheid
de Brexit
-> 2015 door de premier Cameron aangegrepen om een refendum over het lidmaatschap van Groot-Brittanië te organiseren
Waarom willen de Britten een Brexit?
trots op hun koniging, pond en hun traditie -> ze willen terug democratisch zijn
ze willen zelf kiezen wie er in hun land komt en wie niet
vluchtelingen
Instellingen en werking van de EU
EU-lidstaten -> onafhankelijke en soevereine naties -> bundelen soeverniteit -> om zo macht en invloed in de wereld te verwerven die geen van hen allen zou hebben gehad
soeverniteit:
de lidstaten sommige besluitvormingsbevoegdheden aan de door hun gecreërde gemeenschappelijke instellingen overdragen
bij het besluitvormingsproces van de EU zijn
4 belangrijke instellingen
betrokken
Europese Commissie
waar?
Brussel
Taken?
dagelijks bestuur van de EU:
wetten voorstellen, zorgen dat wetten nageleefd worden, zorgen dat geld in de EU goed gebruikt wordt, ...
voorbeeld:
voorstellen (aan parlement en ministerraad) om 'plasticzeeën' in de EU aan te pakken
wie?
1 commissaris per lidstaat
4 hoofdtaken
1) zij dient
wetvoorstellen
in bij het Parlement en bij de Raad
2) zij zorgt voor de
uitvoering
van het Europees beleid en van de EU-begroting
3) zij draagt zorg voor de
handhaving van het Europees recht
4) zij
vertegenwoordigt de Europese Unie op internationaal vlak
, bijvoorbeeld bij onderhandelingen over overeenkomsten tussen de EU en derde landen
Europees Parlement
wie?
meer dan 700 parlementsleden uit verschillende lidstaten
waar?
3 weken/maand in Brussel, 1 week/maand in Staatsburg
taken?
wetten stemmen (samen met ministerraad) en uitvoering ervan controleren
voorbeeld:
Europese wet 'geen plastic drinkbekers meer vanaf 2021 in EU-winkels' goedkeuren
3 hoofdtaken
1)
Europese wetgeving vaststellen
2) oefenen van
democratische controle
uit op andere Europese instellingen en in het bijzonder op de Commissie
3)
de begrotingsautoriteit
EU-Ministerraad
wie?
1 minister per lidstaat
waar?
Brussel
taken?
voorstellen van de EU-commissie goedkeuren (samen met Eu-parlement)
voorbeeld:
Europese wet 'geen plastic drinkbekers meer vanaf 2021 in EU-winkels' goedkeuren
5 essentiële taken
1) de Raad van de EU
stemt over de Europese wetten
2) De Raad van de EU stelt samen met het Europees parlement
de begroting
vast
3) de Raad van de EU
coördineert het beleid van de lidstaten
4) de Raad van de EU
sluit internationale overeenkomsten tussen de EU en een of meer derde landen of internationale organisaties
af
5) de Rad van de EU ontwikkelt het
gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid
, aan de hand van de door Europese Raad vastgestelde algemene richtsnoeren
Europese Raad/Top
wie?
regeringsleiders van iedere lidstaat
waar?
Brussel
taken?
belangrijke beslissingen die heel de EU aanbelangen bespreken
voorbeeld:
aanpak coronacrisis, Brexit, Europese grondwet,...
Europese Raad kan:
1) beslissen over
het algemene beleid en de politieke pioriteiten van de EU
,
maar keurt geen wetten goed!!
2) behandelt
ingewikkelde of gevoelige zaken
die niet kunnen worden opgelost op een lager regeringsniveau
3) bepaalt het
gemeenschappelijk internationaal en veiligheidsbeleid
van de EU, en houdt daarbij rekening met strategische belangen en de gevolgen voor defensie
4)
nomineert en benoemt kandidaten voor enkele prominente EU-functie
in onder meer de ECB en de Commissie