Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยทางนรีเวช - Coggle Diagram
การปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยทางนรีเวช
ความหมายของสูติ-นรีเวชกรรม
สูติกรรม : ก่อนสมรส ก่อนตั้งครรภ์ มีบุตรยาก ตั้งครรภ์
คลอด หลังคลอด
นรีเวชกรรม : เด็ก วัยรุ่น วัยเจริญพันธุ์ วัยหมดระดู
ความผิดปกติที่พบได้บ่อยทางนรีเวชในแต่ละช่วงวัย
ในสตรีเด็กวัยรุ่น
Primary amenorrhea : การขาดประจำเดือนปฐมภูมิ ในยังไม่เคยมีประจำเดือน
Primary dysmenorrhea : ปวดประจำเดือนปฐมภูมิ ในช่วงของปีแรกที่มีประจำเดือน
Imperforate hymen : เยื่อพรหมจรรย์ไม่เปิด
Anovulatory DUB : ไม่มีการตกไข่ตามปกติของรอบเดือน
Sexually Transmitted Disease: STDs : โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น เอดส์ หูหงอนไก่
Pelvic Inflammatory Disease: PID : ภาวะอุ้งเชิงกรานอักเสบจากการติดเชื้อ
Ectopic pregnancy : การตั้งครรภ์นอกมดลูก
มะเร็งรังไข่ชนิด Germ cell tumor
ในสตรีวัยเจริญพันธ์
Secondary amenorrhea : ภาวะที่สตรีเคยมีระดูมาก่อน แต่ต่อมามีการขาดระดูติดต่อกันอย่างน้อย 6 เดือน หรือ 3 รอบ
Secondary dysmenorrhea : การปวดประจำเดือนที่มีสาเหตุมาจากพยาธิสภาพทางกาย เช่น ถุงน้ำ เนื้องอก
Ovulatory DUB : มีการตกไข่ตามปกติแต่มีความผิดปกติของ
การสร้างฮอร์โมนเพศหญิงโปรเจสเตอโรน (ซึ่งทำหน้าที่ทำให้เยื่อบุโพรงมดลูกหลุดลอกออกมาเป็นประจำเดือนทุกเดือน) ทำให้ประจำเดือนมาผิดปกติ
Sexually Transmitted Disease: STDs : โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เช่น เอดส์ หูหงอนไก่
Pelvic Inflammatory Disease: PID : ภาวะอุ้งเชิงกรานอักเสบจากการติดเชื้อ
Myoma Uteri : เนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก
Cervical cancer : มะเร็งปากมดลูก
ในสตรีวัยหมดระดู
Abnormal Uterine Bleeding: AUB : ภาวะเลือดออกผิดปกติจากโพรงมดลูก
Vaginal prolapse : มดลูกหย่อนหรือมดลูกต่ำ
Cervical cancer : มะเร็งปากมดลูก
Ovarian cancer : มะเร็งรังไข่
Endometrial cancer : มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
การซักประวัติทางนรีเวช
Personal information : ข้อมูลทั่วไป
Chief Complaint : อาการสำคัญ
ความผิดปกติของประจำเดือน
Hypermenorrhea : ประจำเดือนมามาก และ มีลิ่มเลือด
Menorrhagia : ประจำเดือนมามาก มานานกว่า 7 วัน หรือระยะห่าง
ของรอบเดือนน้อยกว่า 21 วัน
Hypomenorrhea : ประจำเดือนมาน้อยกว่าปกติ
อาการเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอด
อาการตกขาว คันปากช่องคลอด หรือมีแผลบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์
ภายนอก
อาการปวดท้องน้อย หลัง เอว ปวดร้าว เจ็บปวดขณะมีเพศสัมพันธ์
คลำพบก้อน
อาการผิดปกติที่เกี่ยวกับการปัสสาวะ
Present illness : อาการที่เกิดขึ้นจนกระทั่งนำสู่รพ.
Past illness : ประวัติการเจ็บป่วยในอดีต
Family history : ประวัติการเจ็บป่วยในครอบครัว
Menstrual history : ประวติการเริ่มมีประจำเดือน อาการที่เกิดขณะมีประจำเดือน
Sexuality History : ถามรายละเอียดเกี่ยวกับการมีเพศสัมพันธ์
ประวัติการตั้งครรภ์และการคลอด
ประวัติการคุมกำเนิด
ประวัติทางจิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ
ประวัติความผิดปกติตามระบบ : การตรวจร่างกายตามระบบ
การเตียมการตรวจวินิจฉัยโรคทางนรีเวช
การเตรียมด้านจิตใจ
ก่อนตรวจ
ชี้แจงวัตถุประสงค์และความจำเป็น
ให้คำแนะนำเบื้องต้น
ขณะตรวจ
อยู่เป็นเพื่อน ปลอบโยน และแนะนำวิธีผ่อนคลาย
หลังตรวจ
ให้คำแนะนำ การสังเกตอาการข้างเคียงหลังตรวจ แลัการส่งตรวจเพื่อวินิจฉัยต่อไป
การเตรียมด้านสังคมและจิตวิญญาณ
ประเมินและสนับสนุน Social support, care giver
ประเมินและสนับสุนการเตรียมความพร้อมในเรื่องของความเชื่อทางจิตวิญญาณ
การเตรียมด้านร่างกายก่อนการตรวจ PV
แจ้งให้ทราบ ควรมารับการตรวจขณะไม่มีประจำเดือน ยกเว้นหากมีประจำเดือนออกมานานหรือมีความผิดปกติ ให้รีบมาตรวจวินิจฉัยโดยเร็ว
งดการสวนล้างช่องคลอด งดการสอดยาทางช่องคลอดภายใน 24 ชั่วโมงก่อนตรวจ
ไม่ควรมี SI ก่อนตรวจอย่างน้อย 1-3 วัน
ให้ปัสสาวะก่อนตรวจ
จัดท่าให้เหมาะสมกับการตรวจ ปิดตาผู้ป่วย เปิดเฉพาะบริเวณที่ต้องการตรวจ จัดสิ่งแวดล้อมให้มิดชิด
Lithotomy Position
Knee-Chest position
เตรียมอุปกรณ์/เครื่องมือที่ใช้สำหรับการตรวจทางภายใน
Bivalve vaginal speculum
Long uterine packing forceps
Sterile cotton ball
Sterile groves
อ่างส าหรับใส่ sterile water หรือ NSS
K-Y jelly
การตรวจอวัยวะสืบพันธ์ภายในของสตรี
(Pelvic examination: PV)
Digital examination
ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้คลำบริเวณส่วนล่างของ labia majora และปากช่องคลอดตำแหน่ง 4/8 นาฬิกา
Speculum examination
ใช้speculum สอดเข้าในภายในช่องคลอด และถ่างขยายช่องคลอด เพื่อตรวจความผิดปกติของเยื่อบุช่องคลอด รอยย่น สี สารคัดหลั่งในช่องคลอด การอักเสบ แผลต่างๆ
Bimanual examination
การตรวจด้วยการใช้มือคลำที่หน้าท้องพร้อมกับการใช้นิ้วสอด
Rectovaginal examination
การตรวจทางช่องคลอดและทวารหนัก
Pap smear
การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกระยะแรก
หาความผิดปกติของเซลล์บริเวณ
posterior fornix/ectocervix/endocervix
ควรทำทุก 1 ปีในหญิงทุกคนที่อายุ 35-55 ปี
การดูแลผู้ป่วยที่ได้รับการตรวจอวัยวะสืบพันธุ์
ภายในของสตรี
ให้เปลี่ยนผ้าถุง ถอดกางเกงชั้นในออก
ให้ถ่ายปัสสาวะก่อนตรวจ
กั้นม่านและปิดประตูห้องตรวจ ไม่อนุญาตให้ผู้อื่นเข้าโดยไม่ได้รับอนุญาต
จัดเตรียมท่า Lithotomy position ปิดตา
แนะนำการปฏิบัติตัวขณะตรวจ : ไม่เกร็งหน้าท้อง ไม่ถอยหนี หย่อนก้นลง ไม่หนีบขา
หลังตรวจเรียบร้อยแล้ว ช่วยเหลือผู้ป่วยลงจากเตียงตรวจก่อนเสมอ
ให้เปลี่ยนเครื่องแต่งกายให้เรียบร้อย ดูแลเก็บของส่วนตัวออกจากห้องตรวจ
แนะนำให้นั่งรอหน้าห้องตรวจ เพื่อรับฟังผลการตรวจ
การรักษา
เปิดโอกาสให้ซักถาม และ เน้นย้ำการมาตรวจตามนัด และการฟังผลการตรวจตามวันและเวลาทีนัดหมาย
การพยาบาลผู้ป่วยได้รับการผ่าตัดทางนรีเวช
การพยาบาลหลังการผ่าตัด
ดูแลเหมือนผู้ป่วยทั่วไปที่ได้รับการผ่าตัด
เฝ้าระวัง Internal bleeding
การผ่าตัดทางช่องคลอดมักเกิดปัญหาปัสสาวะคั่งค้าง ควรได้รับสอนการสวนปัสสาวะด้วยตนเอง (Self catheterlize)
ให้คำแนะนำก่อนจำหน่ายกลับบ้าน
การรักษาความสะอาดร่างกายและอวัยวะสืบพันธ์
การดูแลแผล การตัดไหม
การพักผ่อน และรับประทานอาหาร ยา
การบริหารร่างกายและการออกกำลังกาย การบริหารกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน Kegel exercise
การงดมี SI 6 สัปดาห์หลังผ่าตัด หรือก่อนมาตรวจตามนัด
อาการที่ต้องมาพบแพทย์ก่อนวัดนัด : ไข้สูง ปวดท้องน้อย แผลบวมอักเสบ มีหนองหรือเลือดที่แผล หรือทางช่องคลอด
การพยาบาลผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกที่ได้รับรังสีรักษา
วิธีการหลักในการรักษามะเร็งปากมดลูก
การฉายรังสี
สอดใส่แร่ Iridium
หากรักษาร่วมกับการฉายรังสี ให้หยุดการฉายรังสีในวันที่สอดใส่แร่ 1 วัน
การเตรียมตัวก่อนสอดใส่แร่
เช้าก่อนมาใส่แร่ ควรรับประทานอาหารอ่อน เช่น โจ๊ก ข้าวต้ม
นำอุปกรณ์และยาที่แพทย์สั่ง ผ้าอนามัย 1-2ชิ้นมาโรงพยาบาล
การให้คำแนะนำในการดูแลตนเองหลังสอดใส่แร่ iridium
หลังถอดเครื่องมือออกแล้วอาจมีเลือดออกได้บ้าง ควรใส่ผ้าอนามัยไว้ก่อน และควรนั่งพักจนกว่าจะหายอาการมึนงงจากฤทธิ์ยา
รับประทานอาหารที่สุก สะอาด มีคุณค่าครบทั้ง 5 หมู่ ควรงดอาหารรสเผ็ด หรืออาหารที่ท าให้ท้องเสีย
ดื่มน้ำสะอาดอย่างน้อยวันละ 8แก้ว
รักษาความสะอาดของร่างกาย
ทำความสะอาดบริเวณอวัยวะสืบพันธ์ด้วยสบู่อ่อนๆ และน้ำสะอาด ใช้ผ้านุ่ม ๆ ซับให้แห้ง
งดอาบน้ำหรือแช่ในแม่น้ำลำคลอง
เปลี่ยนผ้าอนามัยทุก 3 – 4ชั่วโมง
งดมีเพศสัมพันธ์ระหว่างการรักษา
บริหารข้อสะโพกทุกวัน เพื่อป้องกันข้อสะโพกยึดติด
สังเกตอาการผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นหลังสอดใส่แร่ เช่น มีเลือดออกมาก
มารับการสอดใส่แร่ครบตามแผนการรักษา ไม่ควรหยุดไปเอง
การปฏิบัติตัวภายหลังการรักษาครบ
รับประทานอาหารที่สุก สะอาด มีคุณค่าครบทั้ง 5 หมู่ ควรงดอาหารรสเผ็ด หรืออาหารที่ท าให้ท้องเสีย
ดื่มน้ำสะอาดอย่างน้อยวันละ 8แก้ว
รักษาความสะอาดของร่างกาย
ทำความสะอาดบริเวณอวัยวะสืบพันธ์ด้วยสบู่อ่อนๆ และน้ำสะอาด ใช้ผ้านุ่ม ๆ ซับให้แห้ง
งดอาบน้ำ หรือแช่ในแม่น้ำ
เปลี่ยนผ้าอนามัยทุก 3 – 4ชั่วโมง
การเหน็บยาช่องคลอด ให้เหน็บยาก่อนนอน เริ่มเหน็บยาหลังการสอดใส่แร่ครบ 1 วัน
สามารถมีเพศสัมพันธ์ได้หลังการรักษาครบ 3 เดือน ขณะมีเพศสัมพันธ์ควรใส่ถุงยางอนามัยและใช้ K-Y jelly ในการหล่อลื่น
ในผู้ป่วยที่ไม่มีเพศสัมพันธ์ ควรขยายช่องคลอดโดยใช้นิ้วมือที่ตัดเล็บสั้นและล้างมือให้สะอาด สอดนิ้วชี้และนิ้วกลางเข้าช่องคลอด
แยกนิ้วทั้งสองเข้า-ออกจากกัน 10 ครั้งทำขณะอาบน้ำวันละ 1 ครั้ง เพื่อป้องกันช่องคลอดตีบตัน เริ่มขยายช่องคลอดภายหลัง
ใส่แร่ครบ 1เดือน
บริหารข้อสะโพกทุกวัน เพื่อป้องกันการยึดติด
ใช้โลชั่นทานวดผิวบริเวณท้องน้อยและก้นอย่างสม่ำเสมอ