BÀI 21: QUY LUẬT ĐỊA ĐỚI VÀ PHI ĐỊA ĐỚI
I. Quy luật địa đới
- Khái niệm
Sự thay đổi có quy luật của các thành phần địa lí và cảnh quan địa lí theo vĩ độ (xích đạo -> cực)
Nguyên nhân
Do dạng hình cầu của Trái Đất
Bức xạ MT làm góc chiếu tia bức xạ thay đổi từ xích đạo đến 2 cực
- Biểu hiện của quy luật
a. Sự phân bố vành đai nhiệt trên TĐ
Bắc cực đến Năm cực
7 vành đai nhiệt
b. Các đai khí áp và các đới gió trên khí áp
7 đai khí áp
6 đới gió
c. Các đới khí hậu trên TĐ
Mỗi bán cấu có 7 đới khí hậu chính
VD: Việt Nam ở đới khí hậu cận nhiệt xích đạo và nhiệt đới
d. Các nhóm đất và các kiểu thảm thực vật
Có 10 nhóm đất
Có 10 kiểu thảm thực vật
II. Quy luật phi địa đới
- Khái niệm
Là quy luật phân bố không phụ thuộc vào tính chất phân bố theo địa đới của các thành phần địa lí với cảnh quan
Nguyên nhân
Do nguồn năng lượng bên trong TĐ
Tạo ra sự phân chia bề mặt TĐ thành lục địa
- Biểu hiện của quy luật
Quy luật đai cao
Quy luật địa ô
Nội dung
Là sự thay đổi có quy luật của thành phần tự nhiên theo độ cao địa hình
Là sự thay đổi có quy luật của các thành phần tự nhiên theo kinh độ
Do giảm nhanh nhiệt độ theo độ cao
Do thay đổi lượng mưa, độ ẩm ở miền núi
Do sự phân bố đất liền và biển , đại dương
Do ảnh hưởng các dãy núi chạy theo hướng kinh tuyến
Biểu hiện
Sự phân bố các vành đai đất và thực vật theo độ cao
Biểu hiện
Sự thay đổi của các kiểu thảm thực vật theo kinh độ