BÀI 21: QUY LUẬT ĐỊA ĐỚI VÀ PHI ĐỊA ĐỚI

I. Quy luật địa đới

  1. Khái niệm

Sự thay đổi có quy luật của các thành phần địa lí và cảnh quan địa lí theo vĩ độ (xích đạo -> cực)

Nguyên nhân

Do dạng hình cầu của Trái Đất

Bức xạ MT làm góc chiếu tia bức xạ thay đổi từ xích đạo đến 2 cực

  1. Biểu hiện của quy luật

a. Sự phân bố vành đai nhiệt trên TĐ

Bắc cực đến Năm cực

7 vành đai nhiệt

b. Các đai khí áp và các đới gió trên khí áp

7 đai khí áp

6 đới gió

c. Các đới khí hậu trên TĐ

Mỗi bán cấu có 7 đới khí hậu chính

VD: Việt Nam ở đới khí hậu cận nhiệt xích đạo và nhiệt đới

d. Các nhóm đất và các kiểu thảm thực vật

Có 10 nhóm đất

Có 10 kiểu thảm thực vật

II. Quy luật phi địa đới

  1. Khái niệm

Là quy luật phân bố không phụ thuộc vào tính chất phân bố theo địa đới của các thành phần địa lí với cảnh quan

Nguyên nhân

Do nguồn năng lượng bên trong TĐ

Tạo ra sự phân chia bề mặt TĐ thành lục địa

  1. Biểu hiện của quy luật

Quy luật đai cao

Quy luật địa ô

Nội dung

Là sự thay đổi có quy luật của thành phần tự nhiên theo độ cao địa hình

Là sự thay đổi có quy luật của các thành phần tự nhiên theo kinh độ

Do giảm nhanh nhiệt độ theo độ cao

Do thay đổi lượng mưa, độ ẩm ở miền núi

Do sự phân bố đất liền và biển , đại dương

Do ảnh hưởng các dãy núi chạy theo hướng kinh tuyến

Biểu hiện

Sự phân bố các vành đai đất và thực vật theo độ cao

Biểu hiện

Sự thay đổi của các kiểu thảm thực vật theo kinh độ