Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
จิตวิทยาวัยรุ่น - Coggle Diagram
จิตวิทยาวัยรุ่น
พัฒนาการทางสังคม
ความมีเอกลักษณ์ประจำตัวหรือความสับสนในบทบาทของตนเอง
เป็นวัยที่พัฒนาเอกลักษณ์ของตนเอง มีจุดมุ่งหมายในชีวิตของตนเอง
สังคมของเด็กคือกลุ่มเพื่อน จะยึดแบบจากกลุ่มเพื่อนและบุคคลที่ตรงกับอุดมคติ
อาจจะเกิดความขัดแย้งด้านสัมพันธภาพกับผู้ใหญ่ และเกิดความสับสนทางจิตใจ
วัยรุ่นมีความต้องการในการที่จะเป็นที่ยอมรับของเพื่อนและสังคมรอบ ๆ ตัว
อายุประมาณ 13 –14 ปี เด็กหญิงเริ่มสนใจเด็กชายและพยายามที่จะเรียกร้องความสนใจจากเด็กชาย
เด็กชายอายุประมาณ 14–16 ปี จะเริ่มสนใจเพศตรงข้ามและบางคนเริ่มแยกตัวไปสนิทสนมกับเพศตรงข้าม
วัยรุ่นคิดว่าผู้ใหญ่มีความคิดเห็นแตกต่างจากตนเอง
พัฒนาการทางอารมณ์
เริ่มสนใจเพศตรงข้าม มีแรงจูงใจที่จะรักผู้อื่น
เด็กชายจะเลียนแบบพ่อ
เด็กหญิงจะเลียนแบบแม่
อารมณ์ของวัยรุ่นเป็นอารมณ์ที่เปลี่ยนแปลงง่าย อ่อนไหวง่าย
เจ้าอารมณ์ มีอารมณ์รุนแรง
การเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ที่เกิดขึ้นนี้มีผลมาจากหลายปัจจัยประกอบกัน
การปรับตัวกับการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย
การปรับพฤติกรรมการแสดงออกจากการเป็นเด็ก
เข้าสู่การเรียนรู้บทบาทของการเป็นผู้ใหญ่
สังคมที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
รู้จักรับผิดชอบและต้องการเป็นอิสระ วัยรุ่นจะเชื่อความสามารถของตนเอง รักเกียรติยศชื่อเสียง
พัฒนาการของวัยรุ่น
วัยรุ่นเป็นวัยช่วงต่อระหว่างวัยเด็กและวัยผู้ใหญ่
เป็นช่วงระยะเวลาที่มีการเปลี่ยนแปลงทางด้านการเจริญเติบโตทางด้านร่างกายอย่างรวดเร็ว
ไม่มีการพัฒนาการหรือการเปลี่ยนแปลงอะไรที่ดีที่สุด เพราะวัยรุ่นแต่ละคนมีความหลากหลายที่แตกต่างกัน
วัยรุ่นเป็นช่วงระยะเวลาที่ไม่มั่นคง มีความอ่อนไหวทางด้านจิตใจและอารมณ์ค่อนข้างมาก
พัฒนาการทางด้านสังคมจิตวิทยาในวัยรุ่น แบ่งออกเป็น 3 ระยะ ดังนี้
ระยะวัยรุ่นตอนต้น อายุประมาณ 10 – 13 ปี
มีการเจริญเติบโตมีการเพิ่มขนาดความสูง น้ำหนัก
มีการเปลี่ยนแปลงทางด้านสรีระวิทยาเป็นวัยหนุ่มสาว
มักมีสงสัยเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย อวัยวะต่าง ๆ ของตน
วัยรุ่นช่วงต้นมีอารมณ์และพฤติกรรมแปรปรวนอ่อนไหวง่าย หงุดหงิด
เด็กช่วงนี้จะมีความคิดที่ค่อนข้างเพ้อฝันเกินความเป็นจริง มีการวางแผนในอนาคตหรือเป้าหมายชีวิตที่เกินความสามารถของตนเอง
ระยะวัยรุ่นตอนกลาง อายุประมาณ 14 – 17 ปี
วัยรุ่นส่วนใหญ่พอใจและยอมรับในการเปลี่ยนแปลงต่างๆ ที่เกิดขึ้น
ระยะวัยรุ่นช่วงกลางเป็นช่วงระยะเวลาที่มีความรุนแรงทางด้านอารมณ์และความรู้สึกต่างๆ ค่อนข้างมาก
บทบาทค่านิยมของเพื่อนจะเป็นสิ่งสำคัญและมีบทบาทต่อเด็กวัยรุ่นช่วงนี้และวัยรุ่นจะใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่กับเพื่อน
วัยรุ่นช่วงนี้จะมีความคิดอยู่ในกรอบของความเป็นจริง มีเหตุผล รู้ขอบเขตความสามารถและข้อจำกัดของตนเอง
ระยะวัยรุ่นตอนปลาย อายุประมาณ 17 – 21 ปี
วัยรุ่นช่วงนี้การเจริญเติบโต การเปลี่ยนแปลงของร่างกายมีความสมบูรณ์ เป็นผู้ใหญ่เต็มที่แล้ว
เข้าใจถึงความรักความหวังดี ความเอื้ออาทรที่พ่อแม่มีต่อตัววัยรุ่นยอมรับฟังข้อคิดเห็นข้อเสนอแนะต่างๆ จากพ่อแม่
เข้าใจถึงความรักความหวังดี ความเอื้ออาทรที่พ่อแม่มีต่อตัววัยรุ่นยอมรับฟังข้อคิดเห็นข้อเสนอแนะต่างๆ จากพ่อแม่
วัยรุ่นช่วงปลายเป็นช่วงระยะเวลาที่รู้สึกอิสระเป็นตัวของตัวเอง
พัฒนาการทางความคิดสติปัญญา
เด็กวัยรุ่นมีการเจริญเติบโตของสมองอย่างเต็มที่ พัฒนาการทางด้านความคิดสติปัญญาเป็นไปอย่างรวดเร็วสามารถเข้าใจเรื่องที่เป็นนามธรรมได้
มีความคิดกว้างไกล พยายามแสวงหาความรู้ใหม่ ๆ มีจินตนาการมาก มีความเชื่อมั่นในความคิดของตนอย่างมาก
พัฒนาการทางความคิดตามแนวคิดของเพียเจท์
เด็กวัยรุ่นพัฒนาความคิดจากความคิดแบบรูปธรรม (concrete)
สามารถคิดอย่างมีเหตุผลโดยไม่ใช้วัตถุเป็นสื่อ
มีการคิดแบบใช้ตรรกจากเงื่อนไขที่กำหนด
การคิดแบบใช้เหตุผลเชิงสัดส่วน
การคิดแบบแยกตัวแปรเพื่อสรุปผล
การคิดแบบใช้เหตุผลสรุปเป็นองค์รวม
ความคิดแบบตัวเองเป็นศูนย์กลางในวัยรุ่น (Adolescent egocentrism) คือจะคิดว่าพฤติกรรมของตนถูกเฝ้ามองจากบุคคลอื่น ให้ความใส่ใจอย่างมากต่อคำวิพากษ์วิจารณ์ของบุคคลอื่น
พัฒนาการทางด้านร่างกาย
การเจริญเติบโตของลักษณะทางเพศ มีพัฒนาการ 3 ขั้นตอน
Pre–pubescence เป็นระยะลักษณะทางเพศส่วนต่าง ๆ เริ่มพัฒนา เช่น สะโพกเริ่มขยาย เต้านมของเด็กหญิงเริ่มเจริญ
เสียงของเด็กชายเริ่มแตกพร่า
Pubescence เป็นระยะที่ลักษณะทางเพศส่วนต่าง ๆ ยังคงมีการเจริญต่อไป อวัยวะสืบพันธุ์เริ่มทำหน้าที่แต่ยังไม่สมบูรณ์
เด็กหญิงเริ่มมีประจำเดือน เด็กชายเริ่มสามารถผลิตเซลล์สืบพันธุ์ได้
Post-pubescence หรือ Puberty เป็นระยะที่ลักษณะทางเพศทุกส่วนเจริญเติบโตเต็มที่ อวัยวะสืบพันธุ์ทำหน้าที่ได้ มีวุฒิภาวะทางเพศสามารถมีบุตรได้ จึงถือเป็นระยะที่เด็กย่างเข้าสู่วัยรุ่นที่แท้จริง
ปัญหาความเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย
การเติบโตทางกายไม่สมวัย
ตัวเล็กกว่าปกติ
ตัวสูงใหญ่กว่าปกติ
อ้วนเกินไป
ความผิดปกติทางพัฒนาการระบบสืบพันธุ์
วัยรุ่นที่มีพัฒนาการทางเพศช้า
มีพัฒนาการทางเพศเร็วก่อนวัย
ภาวะ premature thelarche
ปัญหาความเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายนี้เป็นปัญหาที่ละเอียดอ่อนมากเป็นพิเศษสำหรับเด็กวัยรุ่น
เนื่องจากเป็นระยะเวลาที่เด็กกำลังแสวงหาความภาคภูมิใจในตนเอง ความชื่นชอบจากเพื่อน จากสังคม จากเพศตรงข้าม ปัญหาในเรื่องนี้จึงเป็นเรื่องที่ก่อให้เกิดผลกระทบทางอารมณ์และจิตใจของวัยรุ่นอย่างมาก